وبلاگ

* تیم ها را جایگزین سلسله مراتب كنید:
در تاریخ سازمان های محل کار ما، هرگز مفهوم کار تیمی برای انجام موفقیت آمیز کار به اندازه امروز حائز اهمیت نبوده است. با تغییرات سریع تکنولوژی، اجتماعی و اطلاعاتی که در حال وقوع هستند، جامعه با فشارهای روانی مواجه شده که در سابق وجود نداشته است. سازمانها پیچیده‌تر و رقابتی تر می شوند. دیگر نمی‌توان به عملکرد بالای تعداد معدودی از کارکنان برای صعود به جایگاه رهبری، اتکاء نمود. اگر بخواهیم ادامه حیات دهیم، درصدد یافتن راه هایی برآییم تا به خلاقیت و ظرفیت بالقوه افراد در تمام رده های سازمانی دست یابیم.

یک ساختار جدید سازمانی به منصه ظهور رسیده که عبارت است از تیمی که احساس مالکیت و تعهد را افزایش می دهد، خلاقیت را آزاد می سازد و مهارت به وجود می آورد. رهبر سازمانی امروزی باید فردی باشد که افراد را قدرتمند سازد و کار تیم را تسهیل نماید(نه فقط به عنوان رهبر کارآمد تیم، بلکه همچنین به عنوان عضو موثر تیم).
بلانچارد و همكارانش سومین كلید توانمندسازی را تیم سازی می دانند و عقیده دارند كه باید تیم های خود گردان را جایگزین سلسله مراتب كرد. منظور از تیم خود گردان یک نوع تیم منحصر به فرد است. این تیم از گروهی كاركنان تشكیل می شود كه مسئول كل فرایند یا محصول است. اینها برنامه ریزی، عمل و كار را از آغاز تا انجام، مدیریت می كنند.(بلانچارد ودیگران، 1378،93) كار این تیم ها فقط منحصر به پیشنهاد و توصیه نیست بلكه تصمیم می گیرند و تصمیم را اجرا می‌كنند. آنها به مرور زمان رشد می كنند. ژاپنی ها تیمهای خود گردان را تحت عنوان گروه های QC یا حلقه های كیفیت می‌نامند: حلقه كیفی (quality circle ) گروهی متشكل از 4 یا 12نفر است كه در یک واحد سازمانی، كاری مشابه و همانند انجام می دهند و به‌طور داوطلبانه گرد می آیند تا در نشست های منظم به پیداكردن تحقیق و بررسی كردن و تحلیل كردن و چاره یافتن برای دشواریهای موجود بپردازند.(طوسی، 1379) حلقه های كیفی یک گروه كوچك معمولا” بین 4 الی 12 نفر كه به طور داوطلبانه، با استقلال كامل و به طور دلخواه و با پیشقدمی اعضا برای انجام كاری مشابه و همانند، اعمال كنترل كیفیت را در یک واحد سازمانی با مشاركت هم انجام می دهند. این گروه كوچك علاوه بر اینكه بخشی از فعالیتهای كنترل كیفیت جامع را انجام می دهند به صورت فردی و متقابل به رشد و توسعه خود می پردازند. این گروه به طور مداوم و مستمر با شركت همه اعضا و با بهره گرفتن از فنون كنترل كیفیت به بهبود و توسعه مستمر محل كار خود می‌پردازند.(جزایری،1380)
45
رویكرد حلقه های كیفی، یكی از مناسبترین و كارآمدترین شیوه هایی است كه اولا در همه محیطهای سازمانی اعم از تجاری، صنعتی و آموزشی(دانشگاه و مدرسه) قابلیت اجرا دارد و ثانیا فرهنگ مشاركت، روحیه كار گروهی، و توانمندسازی را ایجاد، تقویت و توسعه می دهد. حلقه كیفی محیطی پذیرا برای مشاركت فعال اعضا را فراهم می آورد تا آنان بتوانند دشواریها را تشخیص و تحلیل و راه‌حلهای مناسب را پیداكنند. همچنین این رویكرد می تواند بستر نقد مشترك برای یافتن هدفهای مشترك را فراهم سازد و افراد را توانمند می سازد تا در فرایند های مختلف سازمانی دخالت و درگیر كند. بنابراین، حلقه كیفی می تواند مشاركت را به صورت یک فراگرد ضروری برای شكوفایی و پرورش فرد و جمع در بیاورد و افراد را توانمند سازد.
اسكات و ژاف در تعریف خود از توانمندسازی، یكی از ویژگیهای توانمندسازی را داشتن تیمهای كاری می دانند. آنها عقیده دارند كه چنانچه تیم های كاری ‌به طور مستمر برای بهبود عملكرد و دستیابی به سطح بالاتری از بهره وری با هم كار كنند، ‌سازمان از حالت سبك هرمی به سبك دایره ای تغییر جهت خواهد داد.(اسكات ژاف، 1375،30).
بلانچارد و همکارانش در پایان بیان دارند: «توانمندسازی تماماً عبارت است از این که شما دست از رهبری سنتی بردارید به طوری که دیگران بتوانند خودشان راه را ادامه دهند».
جمع بندی كلید سوم:
با توجه به دیدگاه كن بلانچارد، جان كارلوس، آلن راندولف، سینتیا اسكات و دنیس ژاف به نظر می رسد كه تشكیل تیم های كاری موجب كاهش رده های مدیریت و سرپرستی و حذف برخی از مشاغل و سپردن كارهای خدماتی به منابع بیرون از سازمان می گردد و تصمیم گیری را از رده های بالای سلسله مراتب سازمانی به تیم های كاری سوق می دهد. به زعم آنان در چنین شرایطی مسئولیت تصمیم گیری با همه است.
46
نتیجه گیری
هر سه كلید با یكدیگر در تعاملند و مكمل یكدیگرند. زمانی كه تیم های خود گردان به وجود می آید، به دلیل اینكه همه در تصمیم‌گیری و اجرای آنها سهیم هستند، اطلاعات لازم را در اختیار یكدیگر قرار می دهند و از آنها برای بالابردن بهره وری و اثربخشی عملكرد گروه استفاده می‌كنند. اعضای تیم به ارزیابی اطلاعات رسیده از تمام قسمتهای سازمان، تحلیل این اطلاعات، ‌تصمیم گیری درباره آنان و انتقال تصمیمات به دیگران می پردازند. علاوه براین، خود مختاری با نیاز به مرز بندیها شروع می شود. بدین معنی نیست كه تیم ها از آزادی عمل بی قید و شرط برخوردارند آنها در درون ساختار عمل می كنند، بلانچارد و همكارانش در این باره می نویسند كه دو نكته مهم وجود دارد: اول از همه، سه كلید موجود برای توانمندسازی، بسیار ساده و قابل فهمند. اما كاربرد آنها در عملیات روزانه مشكل است. دوم اینكه این سه كلید هنگامی باید مورد بررسی قرارگیرند كه به صورت پویا با هم تعامل دارند. اگر چه سهیم شدن در اطلاعات اولین قدم اساسی است، اما توانمندسازی افراد مستلزم آن است كه هر سه كلید با هم به كار روند و هر وقت كه لازم باشد یكی بیش از دیگری مورد تاكید قرار گیرد.(بلانچارد و دیگران، 1378، 109) راندولف عقیده دارد كه این سه كلید می تواند مدیران و كاركنان را به سمت فرهنگ توانمندسازی هدایت كند. سفر به سرزمین توانمندسازی آسان نیست، ولی ممكن است برای بقای سازمان در این محیط پویا و پیچیده ضروری باشد.(راندولف،2003) به كارگیری كلیدهای سه گانه زمینه و بستر لازم را برای بالندگی سازمانی و مدیریت مبتنی بر كرامت انسانی را فراهم می سازد.

• • 1. 1. پیشینه تحقیق:

     

     

2-8-1- تحقیات داخلی:
(1) غفاریان(1377) در کتاب خود نتیجه تحقیاتی از شرکت الکترونیکی «کورنیگ» آورده و در آن اشاره کرده که توانمندی یک تغییر اساسی در نگرش کارکنان یک سازمان را در بر می گیرد:
الف- تعهد در نوآوری برای روش های انجام کار
توانمند سازی مستلزم تحول در نگرش کارکنان است. در سازمانی که توانمندسازی صورت بگیرد افراد آن سازمان از یک مدل ذهنی انعطاف پذیر و پویا برخوردار خواهند بود. بنابراین، این افراد همیشه پذیرای ایده ها و راه حلهای جدید هستند و در نتیجه همیشه سعی می کنند روش های انجام کار خود را تغییر داده و در کوتاهترین زمان ممکن آن را به انجام برسانند (صرف جویی در زمان و هزینه). بطور حلاصه، در این حالت برای توانمندسازی می توان این شعار را مطرح ساخت «تحول در نگرش ها، تغییر در روش های انجام کار».
47
ب- تغییر در مسئولیتها
توانمندسازی موجب تغییر و تحولات گسترده ای در مسئولیت، مدیریت و کارکنان می شود. همچنانکه اشاره کردیم لازمه توانمندسازی، تغییر و تحول در نگرش کارکنان است که مدیریت سازمان بایستی از طریق آموزش و … این کار را انجام داده و در نتیجه باعث ارتقای سطح فکری کارکنان خود گردد. زمانیکه توانایی و تمایل افراد سازمانی بیشتر می گردد مسئولیت مدیریت از نظارت نزدیک به سمت هدایتی و تفویضی تغییر پیدا می‌کند. و نهایتاً اینکه تغییر در سبک مدیریتی، باعث تغییر در مسئویت کارکنان نیز می گردد چرا که افراد با آزادی عملی که در کارها بدست آورده‌اند بایستی خلاق و خود- مدیریتی باشند.
ج- تغییر در یادگیری
در سازمانهای سنتی، افراد بطور واکنشی عمل می کردند، در صورتی که در سازمانهای مدرن(توانمند) افراد به اقدام کارآ، جستجو و حل مشکلات، خطرپذیری، ابراز نظرات و همکاری تمایل دارند. همچنین سازمانهای با افراد توانمند، مکانیزمهایی را در بر می گزینند تا کارکنان موقعیت یادگیری و رشد کردن را داشته باشند که برخی از آنها عبارتند از:"آموزش از طریق تعاملات گروهی، گردش شغلی، غنی سازی شغلی.”
(2)جعفر عسگری (مشاور بهره وری و اقتصاد) تحقیقی را در سال 1385 انجام داده و آنرا به نخستین کنفرانس توانمندسازی منابع انسانی که زیر نظر بنیاد توانمندسازی منابع انسانی ایران ارائه نمود. در این تحقیق که به نام «ارتقاء بهره وری کار و بهره وری رقابت پذیری از طریق توانمندسازی کارکنان با استانداردIIP » می باشد، آمده است که: «برای توسعه منابع انسانی، توانمندسازی کارکنان قدم اول است.»
در این تحقیق سئوال اساسی این می باشد که آیا شما به این(توانمندسازی کارکنان) به عنوان مدیر اعتقاد دارید؟ که در صورت مثبت بودن برای سئوالات ذیل چه پاسخی دارید:
48
*چه میزان از سرمایه انسانی شناخت دارید؟
*آیا شغلی را به کارکنان خود داده اید با علائق آنها رابطه دارد؟
*آیا دانش و رشته تحصیلی آنها مناسب با شغل آنها است؟
*آیا سوابق تجارب کاری آنها با نوع شغل آنها تناسب دارد؟
*آیا دانش آشکار و دانش پنهان کارکنان را شناسایی کرده اید؟
*آیا حقوق و مزایای پرداختی با نوع شغل، تجارب و تحصیلات کارکنان تناسب دارد؟
*آیا کارکنان می دانند که شما به راستی آنها را سرمایه تلقی می کنید؟
*آین آموزشهای لازم را بطور مستمر برای بروز بودن به آنها می دهید؟
*آیا در تصمیم گیری ها همواره با آنها مشورت می کنید؟
*آیا در تمام دستاوردهای سازمان آنها را شریک می دانید؟
(3)در تحقیق دیگری در دانشگاه آزاد اسلامی غرب استان مازندران، بررسی تاثیر توانمندسازی کارکنان بر کیفیت ارائه خدمت آنان صورت پذیرفت. در این تحقیق که همانند مدل تحقیق فعلی از الگوی بلانچارد و همکارانش استفاده شده است، یک سئوال اصلی و سه سئوال فرعی مطرح شد، همان طوري ‌كه داده‌ها نشان مي‌دهد وضعيت تيم‌سازي در دانشگاه‌هاي غرب مازندران بالاتر از حد انتظار است. وضعيت تفويض اختيار در دانشگاه‌هاي غرب مازندران بالاتر از حد انتظار است. وضعيت سهيم شدن دراطلاعات در دانشگاه‌هاي غرب مازندران بالاتر از حد انتظار است.
در نتيجه گيري تحقیق مذکور آمده است: براساس مباني نظري و ادبيات موضوع، توانمندسازي سبب افزايش عملكرد نيروي انساني مي‌شود و توجه به تقويت و ارتقاي مؤلفه‌هاي اصلي، تفويض اختيار وتيم‌سازي(كارتيمي) و توزيع و مشاركت در اطلاعات كاركنان را مي‌تواند توانمند سازد. از اين رو شاخص‌ها در قالب سئوالات پرسشنامه مورد سنجش كاركنان اداري و علمي زن و مرد(رسمي، قراردادي) دانشگاه آزاد اسلامي غرب استان مازندران قرار گرفت. و طرح نهايي توانمندسازي نيروي انساني كه مي‌تواند كيفيت خدمات را در واحدهاي دانشگاه آزاد اسلامي را ارتقاء دهد بدين قرار حاصل شد:
49
*سهيم شدن در اطلاعات با همه افراد سازمان:
- اطلاعات مربوط به عملكرد شركت را در اختيار همه كاركنان قرار دهيد و به افراد كمك كنيد تا كسب و كار را درك كنند.
- از طريق سهيم شدن در اطلاعات اعتماد به وجود آوريد.
- امكانات نظارت خودكار را ايجاد كنيد.
- اشتباهات را به عنوان فرصتي براي يادگيري بدانيد.
* از طريق مرزبندي ها، خودمختاري به وجود آوريد:
- تصاوير بزرگ و كوچك را روشن كنيد.
- هدفها و نقشها را مشخص كنيد.

می گن که آذرباد مهراسپندان اینجور گفت که مردمون خیم بد رو بشناسین و از اون­ها دوری کنین. چون وقتی که خیم بد شناخته شه و از اون دوری شه دروج شکسته شه و مرد خوشبختی­مند شه.^[۳۱۵]

تأکید بر رشد اخلاقی:
لازمۀ رشد اخلاقی، وجود آدم فضیلت­منده. از همین رو یکی از ویژگی­های اخلاق فضیلت و هم­اینجور دینکرد، تأکید بر رشد اخلاقی فرد و جامعه س. در اخلاق زرتشتی آدم باید همیشه به سمت و طرف خوب شدن یا اون چیزی که دین زرتشتی به اون اهلایی می­گوید حرکت کنه. اینجور انسانی اول اینکهً باید نسبت به خوبی­ها حریص باشه و اون رو از هرکی که هست فرا بگیره. این همون چیزیه که دینکرد ششم تاکید داره که:
xEm abzAr Ed baw?d hog i frAroN Ud abAg w?hAN rafTaN Ud w?hi az harw kas grIfTaN.
وسیله خیم اون هستش که خوب رفتار کنین و با نیکان همراه شید و خوبی رو از هر کسی یاد بگیرین.^[۳۱۶]
برابر پندهای پهلوی یکی از چیزایی که باعث رشد و پیشرفت یه آدم می­شه، هم­صحبتی با نیکانه^[۳۱۷] در درس­های پوریوتکیشان کار خوب باعث آرامش و بلند نامیه^[۳۱۸] و بر حضور در انجمن بهان تأکید فراوون شده.
هر روز واسه گفتگو به انجمن بهان فراز روید کی که بیشتر به انجمن بهان رود (اون رو) کرفه و پارسایی بیش بخشن.^[۳۱۹]
آدم­ها باید به دنبال ثواب­های بزرگ باشن؛ چون کرفه کوچیک، بدعت رو به همراه داره.^[۳۲۰] دینکرد تلاش می­کنه تا آدم رو با این سوال روبرو سازه که از کجا اومده­ام و به چه دلیل اومده­ام و باز به کجا میرم. این­ها سوال­هاییه که بعدا هم در ادبیات منظوم ما هم ادامه پیدا کرد و چه زیادن اینجور نشونه­هایی از فرهنگ اخلاقی مردم ایران زمین.
۴٫۳٫ پیشنهاد­گری
از اون­جا که فضیلت­مند شدن آدمی یکی از اهداف اخلاق فضیلته، پیشنهاد­گرایی هم جایگاه خاص­ای این وسط داره. در این نگاه آدم خوب فقط به خود و آرزو­های خود نمی­اندیشد، بلکه همیشه دغدغۀ رشد دیگری رو هم در سر داره. بی­شک یکی از ابزارهایی که می­تونه اینجور شخصی رو در رسیدن به این مقصود کمک کنه پند و اندرزه؛ از این رو متون اندرزی هم پایه خود رو بر همین پایه استوار کرده و علاوه بر این که خود پیشنهاد­گری می­کنن، بقیه رو هم به پیشنهاد­گرایی مجبور می­کنه.^[۳۲۱] در نظر این دسته از متون، پیشنهاد­گرایی چیزی فقط زبانی نیس، بلکه شخص باید تلاش کنه که با عمل خود بقیه رو به طرف خوبی دعوت کنه.
U-CAN EN-?z a’oN dACT kU mardOmAN 3 xwEC-kArih i mahIsT EN-?z EdoN, hAN i dUCmaN dosT kardaN Ud hAN i drUwaNd ahlaw kardaN, Ud haN i duC-AgAh dANAg kardaN.
dUCmaN dosT kardaN Ed k? xir i giTig pEC dArEd u-C pad m?NiCN dosT bAwEd. Ud drUwaNd ahlaw kardaN Ed k? wiNAh k? pad-EC [kas] drUwaNd bAwEd az-?C b? wardENEd. dUC-AgAh dANAg kardaN Ed k? xwEC-TaN a­’oN b? wirayEd kU-C hAN i dUC-AgAh abar AmOxTEd.
ایشون این هم این­گونه گفتن که واسه مردم سه وظیفه مهم­تر ­است. یکی این که دشمن [رو] دوست کردن و دروغ­گو [رو] اهلو کردن و نادان [رو] دانا کردن. دشمن رو دوست کردن به اینه که به دنبال خیر دنیا باشین و با مینویان دوست باشین. دروغ­گو رو اهلو کردن اینه که از گناهی که شما رو دروغ­گو می­کنه دوری کنین و نادان رو دانا کردن اینه که اون­گونه خود رو بیآرایید که نادان از شما بیاموزد.^[۳۲۲]
یا در جای دیگه اینجور اومده که: اندرز گفتار (و) به جون اندرز نیوشدار باشین.^[۳۲۳]
۵٫۳٫ نبود تساوی مردمون
یکی از لوازم رشد اخلاقی فرد و جامعه پخش عدالته. اما اخلاق فضیلت آدم­ها رو با همدیگه برابر می­دونه؟ در جواب این سؤال باید گفت که بیشتر فیلسوفان اخلاق که پیرو اخلاق فضیلتی هستن، به موضوعات روان­شناختی آدمی هم نیم نگاهی دارن و احوال قلبی و داخلی مثل احساس، میل و هم­اینجور موقعیت­های وقتی و مکانی رو در چگونگی انتخاب اون موثر می­دانند. در این صورت هرچند ممکنه دو نفر یه عمل رو بکنن اما چون احوال وملکات داخلی اون­ها با همدیگه فرق داره از دید اخلاقی نتیجه­ای متفاوت رو برداشت می کنن. شاید این چند بند از دینکرد ششم به روشنی نشون دهنده همین موضوع باشه که:
Ud EN-?z paydAg kU asT k? rAsT GowEd pad-?C druwaNd bawEd, Ud asT k? drog gowEd pad-?C ahlaw bawEd.
Ud EN-?z paydAg kU k? ATaxC ozaNEd wINAh, Ud asT k? ozaNEd w?h.
Ud EN-?z paydAg kU cIC o waTTarAN N? abAyEd dAdaN, Ud asT k? hAN i pahlOm Ud xwaC-Tar xwardig o waTTarAN dahiCN.
این هم پیداست که ممکنه کسی راست گوید اما به وسیله اون دروغ­گو شه و کسی هست که دروغ گوید و با اون اهلو شه. این هم پیداست که ممکنه آتیش واسه کسی گناه رو به همراه داشته باشه و واسه شخص دیگه خوبی رو. این هم پیداست که به بدون نباید چیزی داد اما وقتی هم هست که بهترین و خوش­ترین خوردنی رو باید به اون­ها داد.^[۳۲۴]
۶٫۳٫ تبیین انگیزه و عمل اخلاقی:
از اونجا که موضوع اخلاق فضیلت انسانه و نه عمل اون، این گرایش می­ کوشد تا تبیینی مناسب رو از انگیزه­ های اخلاقی به دست دهد. اما با این حال اخلاق فضیلت نسبت به اعمال اخلاقی هم
بی­فرق نیس و این­گونه نیس که چون فاعل مداره، نسبت به اعمال اخلاقی هم بی­فرق باشه؛ بلکه این اخلاق تا بدون­جا که ممکنه تلاش در توضیح و تفسیر اعمال انسانی داره ولی اصالت رو واسه آدم و نه اعمال اون قائله. در موارد بسیاری متون اندرزی به تبیین این انگیزه­ ها و اعمال دست زده و تلاش در شناساندن هر چی بهتر اون­ها دارن.
U-CaN ?N-?z aoN daCT kU mardOmAN 7cIC pahlOm, EN-?z EdoN: hUsarwih Ud ahlAyih Ud AzAdih Ud xwadAyih Ud pAd?xCAyih Ud drUsTih Ud CNAyICN. hUsrawih Ed bawEd k? bAsTaN dar abar w?hAN wICAd dArEd. ahlAyih Ed bawEd k? kIrbag rUwaN rAy kUN?d. AzAdih Ed bawEd k? dACN o w?hAN Ud arzANigaN kUNEd. xwadAyih Ed bawEd k? TaN az wiNAh kardaN abAz dArEd. pAd?xCAyih Ed bawEd k? dArICN i w?hAN Ud a-royiCN i waTTarAN kUNEd. drUsTIh Ed bawEd k? dArICN i wEhAN Ud a-royiCN. i waTTarAN kUNEd. dURsTih Ed bawEd k? TaN Ud rUwAN az aNodag Ud jUd-gohr jUddAg Ud abAg xwEC ham-gohar ham dArEd. CNAyICN Ed bawEd k? pad NEwagih i mad EsT?d MENogAN yazdAN bawaNdag m?N?d, U-C yazd CNAyICN i N? mad EsTEd abar oH barENd Ud aNAgih i abar mad EsTEd az-?C bE barENd u-C bAsTAN az Ox NEwag AyEd.
ایشون هم این­گونه گفتن که واسه مردم هفت چیز بهتره خوب­نامی و اهلایی و سروری و پادشاهی و درستی و ستایش. خوب­نامی اون هستش که آدم همیشه درِ خونه­اش به روی مردمون خوب گشاده باشه. اهلایی اون هستش که آدم اعمال خوب رو واسه روان انجام بده. سروری اون هستش نسبت به نیکان و مستحقان بخشش کنین. پادشاهی اون هستش [که] تن [خود] رو از انجام گناه باز دارین. قدرت اون هستش که آدم نیکان رو نگاه داره و از بدون دوری کنین. سلامتی اون هستش تن و روانش رو گوهری که از شما نیس دور دارین و با کسی که از گوهر شماس همراه باشین. ستایش اون هستش که واسه خوبی که به شما رسیده ایزدان رو تکریم کنین و به جای کسی هم که به سن نیایش نرسیده نیایش کنین و بدی رو از اون دور کنین و همیشه مراقب باشین.^[۳۲۵]
۷٫۳٫ توجه به غایات
یکی دیگه از ویژگی­های اخلاق فضیلت­مند توجه به غایاته. بی­شک هر عملی یافته های خاص به خود رو داره و یه آدم متخلق نمی­تونه نسبت به اون­ها بی­فرق باشه. از همین روست که اخلاق فضیلت­گرای زرتشتی می خواد تا همیشه افق­های خوبی و بدی رو هم نشون بده. در دینکرد ششم انجام عمل خوب موجب آرامشه و اونقدر­چه انسانی خوب بود ایزدان بر تن اون­ها حکمرانی می کنن و از طرفی دیگه چون خوبی مردم موجب رامش ایزدانه، پس با انجام عمل خوب، این ایزدان که همیشه آرامش رو با خود به ارمغان دارن، سایه راحتی و آسایش رو بر سر این فرد خواهند گسترانید.^[۳۲۶]

صبغۀ دینی
معنی اساسی دیگری که دراخلاق فضیلتی اندرزنامه­ها به چشم می­خورد، وجود واژه دین در عبارات خیلی از این اندرزهاه. امروزه فیلسوفان اخلاق فضیلتی معاصر نقشی مهم رو واسه دین در نظر می­گیرند و به اون اقرار دارن. اونا حتی این خرده رو بر الهی­دانان گرفته­ان که در طول مدت تسلط اخلاق وظیفه و نتیجه اون­ها فقطً به اخلاق امر الهی توجه داشته و از اخلاق فضیلت غافل بوده­ان.
اینجا لازمه معنی دینی بودن نظام اخلاقی اندرزها روشن شه. اخلاق دینی در اصطلاح فلسفه اخلاق چیزیه که تقریباً در زیر قانون­گرایی قرار داره و از اون هم به نظریۀ فرمون الهی تعبیر
می­شه. به این مثال توجه کنیم: همۀ ما کشتن ناروای آدم­ها رو ظلم و چیزی غیر اخلاقی می­دانیم. دو رهرو از راهی دور سر می­رسند و در نزدیکی شهری، زیر سایۀ یه درخت بساط استراحت رو پهن می­کنن. کودکی بازی­کنان از کنار این دو مسافر می­گذره. یهو یکی از مسافران به سمت بچه رفته و تو یه چشم به هم زدن دشنه­ای رو در قلب بچه فرو می­کنه. حال این عمل ظالمانه بوده و قاتل عملی نادرست رو انجام داده؟ این داستان گوشه ­ای از حکایت خضر و موسیه. پیروان نظریۀ فرمون الهی درباره این قتل خواهند گفت که نه؛ خضر عمل ناصوابی رو انجام نداده چون خدا عالم و قادر و خیر محضه و اونقدر­چه فرمانش به عملی تعلق گیرد، اون عمل هم خیر میشه. به بیان دیگه اون­چه رو که خدا حکم به جواز اون داده یا متعلق امر یا نهی خود قرار می­دهد، به ترتیب درست، واجب و نادرست میشه.^[۳۲۷]
حال به بحث خود باز می­گردیم و می­بگیم دینی بودن اخلاق زرتشتی هیچوقت به معنی اخلاق الهی که بعضی اون رو قسمی از اخلاق قانون­گرا دونسته­ان نیس و اتفاقاً ویژگی خاص اخلاق زرتشتی اون هستش که بیشتر از اینکه مثل اخلاق ادیانی مثل یهودیت، مسیحیت و اسلام که صبغه­ای الهی دارن و اصل فرمون­ الهی در اون­ها ساری و جاریه، در اخلاق زرتشتی اتفاقاً این انسانه که دارای اصالت بوده و اونه که باید به ایزدان و مردم کمک کنه. دینکرد ششم در بعضی موارد حتی دین رو با گزاره­های اخلاقی یکی می­دونه و می­گوید:
U-CAN EN-?z a’oN daCT kU dEN hAN bAwEd k? pad harw dAm xwArih kUNEd.
ایشون هم این­گونه گفتن که دین اون هستش که آسایش رو واسه هر آفریده­ای [آماده] کنین.^[۳۲۸]
دینی خوندن اخلاق اندرزنامه­های پهلوی به چند دلیله. اول اینکه اینجور اخلاقی خوشبختی رو منحصر در دنیا نمی­دونه و جنبۀ اون جهانی رو هم واسه پیروان خود ترسیم می­کنه. از این رو تلاش داره تا اون رو با مبدأ و معاد پیوند دهد.
U-CAN EN-?z a’oN daCT kU farrOx O mard k? pad rAh i CAh raw?d c? ka-z abEr NihANihA rAw?d Eg-?z pad zamAN o xAN rasEd. Ud dUC-farrOx aw? Mard k? pad rAh i abE-rAh rawEd, c? caNd TUxCagihA-Tar Eg o xAN dur-Tar. Ud rAh i CAh dEN Ud xAN wahiCT.
ایشون هم این­گونه گفتن که خوش­بخت اون کسیه که به راهِ شاه رود، چون که اینجور کسی که با وقار در این راه قدم بر می داره به هنگام به خونه می­رود و بد فروخ کسیه که راه رو به بی­راه س رود. چون که هر چی بیشتر تلاش کنه، از خونه دورتر شه. راهِ شاه همون دین و خونه همون بهشته.^[۳۲۹]
در مواردی دینکرد ششم خوب فرجامی رو نجات روان از دوزخ می­دونه،^[۳۳۰] در جای دیگه میونه روی رو راه رسیدن به بهشت می­دونه^[۳۳۱] و در جای دیگه به درویشون پیشنهاد می­شه که لجبازی نسبت به ثروتمندان رو کنار بذارن تا به دوزخ نرسند.^[۳۳۲] که همه نشون از بخشش توجه حکمای اخلاقی ایران باستان به مسئلۀ خوشبختی در اخلاق دینی زرتشتیه.
پیشنهاد به ایمان هم دلیل دیگه ایه مبنی بر این که اخلاق فضیلتی اندرزنامه­ها رنگ و بویی دینی داره. پیرو دین زرتشتی باید باور داشته باشه که اورمزد خیر محضه و همۀ خوبی­ها از اونِ اونه^[۳۳۳] و جایزه و جزای مردم هم بر عهدۀ این دو هستش.
U-CAN EN-?z a’oN daCT kU Ohrmazd Ud ahr?maN harw 2 abar kAmag i mardOmAN NICiNEd Ud k? Ohrmazd bUrdAr Eg-?C mizd az OhRmazd Ud k? ahr?maN bURdAr Eg-?C mIzd az ahr?maN. Ud mardOmAN abEr TUxCAg bawICN kU Ta Ohrmazd bUrdAr bawEM kU-mAN mIzd az Ohrmazd i xwadAy bawEd, c? k? ahr?maN bUrdAr Eg-?C mIzd aNAgih.
ایشون هم این­گونه گفتن که هر دوی اورمزد و شیطون برابر کام مردمون می­شینن و اون­که اورمزد­بُردار باشه مزد از اورمزد [گیرد] و اون­که شیطون­بُردار باشه جزایش با شیطون [است]. و مردم کوشا می­باید اورمزدبُردار باشن که ما رو باید مزد از اورمزد خدای باشه چون اون­که شیطون­بُردار باشه مزدش بدیه.^[۳۳۴]
در اندرز آذرباد ماراسپندان اینجور آمده که:
در ایمان به دین بسیار کوش چه بزرگ­ترین خوشحالی و راضی بودن دانایی و بزرگتر ( از اون) امید مینوه.^[۳۳۵]

Summery کاربر می تواند گزارشی از سوابق رزرو بار خود را در اختیار داشته باشد
Dependency : رزرو بار
Actor : کاربر راننده
Precondition : ورود با نام کاربر
Flow of event
-ورود با نام کاربری (شماره کارت هوشمند)
از منوی خدمات رزرو گزینه گزارشات کلیک می نماید
از گزارشات فعالیت ها را کلیک می نماید.
-سیستم در یک فایل گزارشی از بارها رزرو شده , کنسل شده و جریمه ها را به کاربر نمایش می دهد.
-سیستم گزارشات را همراه با تاریخ به کاربر نمایش می دهد.
-کاربر می تواند فایل مورد نظر را پرینت نماید.
Alternative
کاربر از منوی گزارشات نیز می تواند سوابق استفاده خود از سیستم را مشاهده و پریت نماید
Post condition : خروج از سیستم
نن
فصل پنجم
بررسی و تحلیل یافته های پژوهش
مقدمه
در این فصل به بررسی نتایج حاصل از پژوهش و تحلیل پرسشنامه ها خواهیم پرداخت . فرض پژوهنده بر این است که با بهبود سامانه رضایتمندی افزایش یافته و کلیه ذی نفعان مدل بهبود یافته سامانه را بر مدل پیشین آن ترجیح داده و در نتیجه بطور فعالانه تری از سامانه جهت امور حمل و نقل بار استفاده خواهند نمود
جهت ارزیابی مدل بهبود یافته سامانه درگاه ملی بار اقدام به تهیه و توزیع دو نوع پرسشنامه نمودیم و ذی نفعان به دو گروه از نظر نوع استفاده و بهره مندی ای که از سامانه می توانند داشته باشند تقسیم بندی شدند. گروه اول رانندگان و شرکت های حمل و نقل می باشند این گروه در صورت فرهنگ سازی و شناخت دقیق سامانه بیشترین استفاده را از سامانه خواهند برد و طبق فرض مزایای قابل توجهی می تواند مدل بهبود یافته سامانه برای آنها به همراه داشته باشد و گروه دوم کارشناسان سازمان راهداری هستند که این گروه بدلیل ماهیت کاریشان ، استفاده مداوم از سامانه را در برنامه کاری خود دارند لذا افراد گروه دوم بدنبال رفع چالش های صنعت حمل و نقل و افزایش بهره وری سازمان راهداری می باشند سامانه منفعت مالی برای آنها نخواهد داشت .

از گروه اول ۶۰ راننده از دو استان کشور مورد بررسی قرار گرفت از آنجایی که این سامانه فقط در ۵ پایانه کشور راه اندازی شده و رانندگان سایر نقاط کشور اطلاع چندانی از آن ندارند بنابراین توزیع پرسشنامه در دو استان بوشهر و خوزستان انجام گردید و طبق توضیحاتی که در فصول قبل به آن پرداختیم بیشترین استفاده سامانه در مناطقی است که بارهای تجاری دارند و بنادر مناطقی هستند که بیشترین بارهای تجاری در آنها وارد و صادر می شود و این بارهای تجاری هستند که قابلیت برنامه ریزی واستفاده در سامانه را دارند .
پرسشنامه ها در بین رانندگان که یک جامعه آماری ۶۰نفره بود توزیع گردید که فقط ۳۰ نفر از رانندگان به سوالات پاسخ دادند و جهت آشنایی بیشتر رانندگان پرسش شونده با این سامانه توضیحات شفاهی نیز بیان شد . در این فرایند در باره موارد افزوده شده به سامانه و سامانه فعلی توضیح داده شده و کاملا سعی شده که این توضیحات جهت دار نبوده و شرکت کننده گان را در جهت ترغیب به پاسخی خاص هدایت نکرده تا پاسخ ها واقعی و قابل اعتماد باشند همچنین پرسشنامه ها حاوی سوالات کوتاه , کم و شفاف بود که هم کاربران زمان زیادی را صرف پاسخ نکنند و هم اینکه بتوان با این تعداد سوال از میزان دستیابی به اهداف پژوهش اطلاع یافت . برای این گروه دو پرسشنامه طراحی شد پرسشنامه ای که نظرات افراد را در باره سامانه فعلی مورد پرسش قرار میداد و پرسشنامه ای که نظرات را بعد از بهبود سامانه ارزیابی می نمود .
از گروه دوم که کارشناسان سازمان راهداری می باشند نیز ۱۵ نفر انتخاب شده این افراد از میان ۱۵ استان کشور انتخاب شدند (زیرا که کارشناسان همه استانها آگاهی کافی در باره سامانه دارند ) برای گروه کارشناسان نیز دو پرسشنامه تهیه شد که سوالاتی در باره سامانه فعلی در پرسشنامه اول و سوالاتی در باره مدل بهبود یافته سامانه در پرسشنامه دوم پرسیده شده .
در طراحی این پرسشنامه ها از روش QUIS دانشگاه مریلند استفاده شده است فرمت سوالات پرسشنامه بصورت بسته مطرح شده (جوابها به صورت خوب یا بد) که امکان آنالیز بهتر با نرم افزارهای موجود میسر گردد . سوالات از اهداف پژوهش گرفته شده تا بتوان میزان دستیابی به اهداف از پیش تعیین شده را تخمین زد . از آنجایی که دو گروه از کاربران میتوانند استفاده متفاوتی از سامانه داشته باشند لذا پرسشنامه ها برای دو گروه مختلف طراحی شده همچنین پرسشنامه ها بگونه ای طراحی شده که پرسش شونده بتواند در بازه زمانی کوتاه پاسخی دقیقی را ارائه دهد . پرسش شونده باید نظر مثبت یا منفی خود را درباره پرسش مطرح شده بیان نماید .پرسش ها با کلمه پرسشی آیا شروع شده که نحوه تنظیم سوالات : شروع از سوالات سطحی به سوالات تخصصی تر و عمیق تر می باشد . این پرسشنامه بصورت ساختاریافته تنظیم شده است و سوالات بصورت واضح مطرح شده است مخصوصا پرسشنامه ای که مربوط به کاربران راننده /شرکت حمل و نقل است و سعی شده با بیان اینکه «نظرات شما ارزشمند و باعث بهبود وضعیت حمل و نقل کشور خواهد شد» , انگیزه برای دادن جواب بهتر و تامل بیشتر درباره پاسخ هایی باشد که پرسش شوندگان بدان ها پاسخ خواهند داد
لازم به ذکر است سوالات قبل و بعد از بهبود سامانه به صورت یکسان پرسیده شده اما بطور معنی داری پاسخ ها در قبل و بعد از بهبود سامانه متفاوت بوده اند . در ادامه جدول فراوانی و نمودار تعداد شرکت کنندگان به تفکیک نوع کاربری آورده شده است .
۱-۵-جدول توزیع فراوانی شرکت کنندگان در آزمون به تفکیک نوع کاربری

محمدیان محمود .محمد حسین رونقی(۱۳۸۹)استراتژی و تکنیک های ارتقا برند موسسه کتاب مهربان نشر .
منابع انگلیسی
-Aaker, David(1996)” Measuring Brand Equity across markets and products”, Californai Management Review, vol.38, no.3.
-Keller, Kavin Lane(1993)”Conceptualizing, Measuring, and Managing Customer Based Brand Equity”, Journal of Marketing, Vol. 57, 1-22.
-Keller, Kevin Lane(2001)” Building Customer Based Brand Equity”, Journal of Marketing Resear.
-Lassar, Walfried et al.(1995)” Measuring customer-based brand equity”, Journal of Consumer Marketing, Vol.12, -No.4, pp. 11-19.
-Kim , Kyung Hoon et al.(2007( “Brand equity in hospital marketing “,Journal of Business Research,
-Krishnan , Balaji C. and Michael D. Hartline(2001)”Brand equity: is it more important in services?”, Journal of Service Marketing, Vol.15, No. 5, pp. 328-342.
-Madhavaram, Sreedhar et al.(2005)” Integrated Marketing Communication and Brand Equity Indentity as Critical Components of Brand Equity Strategy”, Journal of Advertising, Vol.34, No.4,69-80.
-Mayer, Chris A.(2003)” Managing Brand Equity: a look at the impact of attributes”, Journal of Product and Brand manaaement, vol. 12, no.1, 39-51.
-Palazon-Vidal, Mariola and Elena Delgado-Ballester(2005)”Sales promotions effects on consumerbased brand equity”, International Journal of Market Research, Vol. 47, Issue 2.
-Pappu, Ravi et al.(2005)” Consumer-based brand equity: improving the measurement – empirical evidence”, Journal of Product & Brand Management”,۱۴/۳,۱۴۳–۱۵۴.
-Rajh , Edo (2005) “The Effects of Marketing Mix Elements on Brand Equity”, Privredna kretanja i eknomska politika (Economic Trends and Economic Policy) No. 102, 2005, pp. 30-59.
-Riel, Allard C.R. van et al.(2005)” Marketing antecedents of industrial brand equity: An empirical investigation in specialty chemicals”, Industrial Marketing Management, vol. 34, 841– ۸۴۷.
-Simon, Carol and Mary Sullivan(1993)” The Measurement and determination of brand euity: financial approach”, marketing science, vol.12, no.1.
-Sriam.S.et al.(2007)”Monitoring the Dynamics of Brand Equity Using Store-Level Data”,Journal of Marketing,Vol.71, 61-78.
-Villarejo-Ramos, Angelf. And Manuel J. Sanchez-Franco(2005)” The Impact of Marketing Communication and Price Promotion on Brand Equity”, Brand Management, Vol.12, No.6, 431-444.
-Wood, Lisa(2000)”Brands and brand equity: definition and management”, Management Decision, 38/9 , 662±۶۶۹.
-Ye , Gewei and W. Fred Vanraaij (2004)” Brand equity: extending brand awareness and liking with Signal Detection Theory,Journal of Marketing Communications, 10 95–۱۱۴.
-Yoo, Boonghee et al.(2000)”An examination of selected Marketing Mix Elements and Brand Equity”, Journal of Academy of Marketing Science, vol. 28, no. 2, pp. 195-21.
-Yoo, Boonghee and Naveen Donthu(2002)” Testing cross-cultural invariance of the brand equity creation process”, Journal of product and brand Managemet, Vol.11, No. 6.
-Elena Delgado- Ballester and Jose Luis Munuera-Aleman(2000)"Brand Trust in the context of consumer loyalty", European Journal of Marketing, 35, 11/12.
-Mustafa Tepeci(1999), “Increasing brand loyalty in the hospitality industry", International Journal of Contemporary Hospitility Management, 223-229.
-Pierre Chandon(2003),"Note On Measuring Brand Awareness, Brand Image, Brand Equity and Brand Value", INSEAD.
-. Anantachart, Saravudh(2004), “Integrated Marketing communicationsand Market Planning:Their Implications to Brand Equity Building”, Journal of Promotion Management, Vol. 11(1).
-. Atilgan, Eda et. al.(2005), “Determinants of the brand equity, A verification approach in the beverage industry in Turkey”, Marketing Intelligence & Planning”, Vol. 23 No. 3, pp. 237-248.
-. Ckernatory, Leslie, Simon Knox and Mark Chedgey (1991), “Brand Pricing in Recesion”,European Journal of Marketing, 26,2.
-. Egle, Lynne and Ephilip Kitchen(2000), “Building brands or bolstering egos? A
comparative review of the impact and measurement of advertising on brand equity”,Journalof Marketing Communications 691–۱۰۶.
-Gil, R. Bravo et al.(2007), “Family as a source of consumer-based brand equity”, Journalof Product & Brand Management, 16/3, 188–۱۹۹.
-. Keller, Kavin Lane(1993), “Conceptualizing, Measuring, and Managing Customer BasedBrand Equity”, Journal of Marketing, Vol. 57, 1-22.
پیوست
پیوست ۱
پرسشنامه
پاسخدهنده گرامی؛
پرسشنامه ای را که پیشرو دارید مربوط به یک تحقیق دانشگاهی به منظور شناسایی عوامل تاتیر گذار بر ارزش ویژه برند شرکت های بیمه ای است (بیمه نامه بدنه اتومبیل) از نتایج این تحقیق صرفا در راستای بهبود ارزش ویژه برند شرکت های بیمه استفاده خواهد شد.بدیهی است انجام این مهم جز با همکاری صمیمانه و صادقانه شما در تکمیل پرسشنامه حاضر مقدور نخواهد بود.
لذا خواهشمند است با نهایت حوصله و دقت ، همه ی سوالات را مطالعه نموده و با توجه به توضیحات ارائه شده به انها پاسخ دهید.
حمیدرضا کجوری
دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت بیمه
دانشگاه علامه طباطبایی
hamidkojouri@yahoo.com
پرسش های عمومی
این قسمت تعدادی پرسش درباره شما می پرسد. لطفاً جاهای خالی را پرکنید.
۱: جنسیت : مرد زن
۲: سن: ………… سال
۳: سطح تحصیلات :
زیر دیپلم و دیپلم کاردانی کارشناسی کارشناسی ارشد دکتری و بالاتر
۴: در خرید بیمه نامه شخص ثالث تا چه اندازه به انتخاب یک نام و نشان تجاری خاص اهمیت می دهید؟
بسیار کم کم متوسط زیاد بسیار زیاد

5. 5. مدت زمان استفاده از بیمه نامه بدنه اتومبیل

کمتر از یک سال یک تا دو سال سه تا چهار سال چهار سال و بیشتر
الف) لطفا میزان موافقت یا مخالفت خودرا با هریک از عبارات زیر را در رابطه با شرکت بیمه البرز با زدن علامت در داخل تنها یکی از خانه های پنج گانه مقابل هر سوال مشخص نمایید

بارهای عاملی که بزرگتر از +-۰٫۵ باشند بسیار معنی دار تلقی می­شوند.
نتایج مریوط به تحلیل عاملی و سطح معنی­دار بودن روابط بین متغیرها در فصل بعد به صورت کامل تشریح شده است.
مدل یابی معادلات ساختاری^[۱۰۵]
لیزرل یا مدل یابی معادلات ساختاری (SEM)یک تکنیک تحلیل چند متغیری بسیار کلی و نیرومند از خانواده رگرسیون چند متغیری و به بیان دقیق تر بسط “مدل خطی کلی”^[۱۰۶] است. که به پژوهشگر امکان می دهد مجموعه ای از معادلات رگرسیون را به گونه هم زمان مورد آزمون قرار دهد. مدل یابی معادله ساختاری یک رویکرد جامع برای آزمون فرضیه هایی درباره روابط متغیرهای مشاهده شده و مکنون است که گاه تحلیل ساختاری کوواریانس، مدل یابی علّی و گاه نیز لیزرل^[۱۰۷] نامیده شده است اما اصطلاح غالب در این روزها، مدل یابی معادله ساختاری یا به گونه خلاصه SEM است.(هومن ۱۳۸۴،۱۱)

از نظر آذر (۱۳۸۱) نیز یکی از قوی ترین و مناسب ترین روش های تجزیه و تحلیل در تحقیقات علوم رفتاری و اجتماعی، تجزیه و تحلیل چند متغیره است زیرا این گونه موضوعات چند متغیره بوده و نمی توان آن‏ها را با شیوه دو متغیری (که هر بار یک متغیر مستقل با یک متغیر وابسته در نظر گرفته می‏شود) حل نمود.
اندیشه اساسی زیربنای مدل یابی ساختاری
یکی از مفاهیم اساسی که در آمار کاربردی در سطح متوسط وجود دارد اثر انتقال­های جمع پذیر و ضرب پذیر در فهرستی از اعداد است یعنی اگر هر یک از اعداد یک فهرست در مقدار ثابت K ضرب شود میانگین اعداد در همان K ضرب می‏شود و به این ترتیب ، انحراف معیار استاندارد در مقدار قدر مطلق K ضرب خواهد شد. نکته این است که اگر مجموعه ای از اعداد x با مجموعه دیگری از اعداد y از طریق معادله y=4Xمرتبط باشند در این صورت واریانس y باید ۱۶ برابر واریانس x باشد و بنابراین از طریق مقایسه واریانس های x و y می­توانید به گونه غیر مستقیم این فرضیه را که y و x از طریق معادلهY=4X با هم مرتبط هستند را بیازمایید. این اندیشه از طریق تعدادی معادلات خطی از راه های مختلف به چندین متغیر مرتبط با هم تعمیم داده می­ شود. هرچند قواعد آن پیچیده­تر و محاسبات دشوارتر می­ شود، اما پیام کلی ثابت می­ماند. یعنی با بررسی واریانس­ها و کوواریانس­های متغیرها می­توانید این فرضیه را که “متغیرها از طریق مجموعه ­ای از روابط خطی با هم مرتبط­اند” را بیازمایید(هومن، ۱۳۹۰).
توسعه مدل های علّی
توسعه مدل­های علّی متغیرهای مکنون معرف همگرایی سنتهای پژوهشی نسبتا مستقل در روان سنجی، اقتصادسنجی، زیست شناسی و بسیاری از روش­های قبلا آشناست که آن‏ها را به شکل چهارچوبی وسیع در می­آورد. مفاهیم متغیرهای مکنون^[۱۰۸] (در مقابل متغیرهای مشاهده شده^[۱۰۹]) و خطا در متغیرها، تاریخی طولانی دارد. در اقتصادسنجی آثار جهت­دار هم­زمان چند متغیر بر متغیرهای دیگر، تحت برچسب مدل­های معادله هم­زمان بسیار مورد مطالعه قرار گرفته است. در روان سنجی به عنوان تحلیل عاملی و تئوری اعتبار توسعه یافته و شالوده اساسی بسیاری از پژوهش­های اندازه ­گیری در روانسنجی می­باشد. در زیست­شناسی، یک سنت مشابه همواره با مدل­های معادلات هم­زمان (گاه با متغیرهای مکنون) در زمینه نمایش و طرح برآورده در تحلیل مسیر سر و کار دارد.
موارد کاربرد روش لیزرل
روش لیزرل ضمن آنکه ضرایب مجهول مجموعه معادلات ساختاری خطی را برآورد می­ کند برای برازش مدل­هایی که شامل متغیرهای مکنون، خطاهای اندازه ­گیری در هر یک از متغیرهای وابسته و مستقل، علیت دو سویه، هم زمانی و وابستگی متقابل می­باشد طرح ریزی گردیده است. اما این روش را می توان به عنوان موارد خاصی برای روش­های تحلیل عاملی تاییدی، تحلیل رگرسیون چند متغیری، تحلیل مسیر، مدلهای اقتصادی خاص داده ­های وابسته به زمان، مدل­های برگشت پذیر و برگشت ناپذیر برای داده ­های مقطعی/ طولی، مدل­های ساختاری کوواریانس و تحلیل چند نمونه ­ای (مانند آزمون فرضیه ­های برابری ماتریس کوواریانس­های، برابری ماتریس همبستگی­ها، برابری معادلات و ساختارهای عاملی و غیره) نیز به کار برد(هومن ، ۱۳۹۰).
نرم افزار لیزرل
لیزرل یک محصول نرم‏افزاری است که به منظور برآورد و آزمون مدلهای معادلات ساختاری طراحی و از سوی “شرکت بین المللی نرم افزار علمی" ^[۱۱۰] به بازار عرضه شده است. این نرم افزار با بهره گرفتن از همبستگی و کوواریانس اندازه گیری شده، می تواند مقادیر بارهای عاملی، واریانسها و خطاهای متغیرهای مکنون را برآورد یا استنباط کند و از آن می توان برای اجرای تحلیل عاملی اکتشافی، تحلیل عاملی مرتبه دوم، تحلیل عاملی تاییدی و همچنین تحلیل مسیر (مدل یابی علت و معلولی با متغیرهای مکنون) استفاده کرد.
تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی
تحلیل عاملی می تواند دو صورت اکتشافی و تاییدی داشته باشد. اینکه کدام یک از این دو روش باید در تحلیل عاملی به کار رود مبتنی بر هدف تحلیل داده هاست. در تحلیل عاملی اکتشافی ^[۱۱۱] پژوهشگر به دنبال بررسی­داده های تجربی به منظور کشف و شناسایی شاخص ­ها و نیز روابط بین آن‏هاست و این کار را بدون تحمیل هر گونه مدل معینی انجام می­دهد. به بیان دیگر تحلیل اکتشافی علاوه بر آنکه ارزش تجسسی یا پیشنهادی دارد می ­تواند ساختارساز، مدل ساز یا فرضیه ساز باشد.
همچنین اغلب برای کشف و اندازه ­گیری منابع مکنون پراش و همپراش در اندازه گیری­های مشاهده شده به کار می­رود. پژوهشگران به این واقعیت پی­برده­اند که تحلیل عاملی اکتشافی می ­تواند در مراحل اولیه تجربه یا پرورش تست­ها کاملا مفید باشد. توانش­های ذهنی نخستین ترستون ، ساختار هوش گیلفورد نمونه های خوبی برای این مطلب می باشد. اما هر چه دانش بیشتری درباره طبیعت اندازه گیری­های روانی و اجتماعی به دست آید ممکن است کمتر به عنوان یک ابزار مفید به کار رود و حتی ممکن است بازدارنده نیز باشد.
از سوی دیگر بیشتر مطالعات ممکن است تا حدی هم اکتشافی و هم تاییدی باشند زیرا شامل متغیر معلوم و تعدادی متغیر مجهول­اند. متغیرهای معلوم را باید با دقت زیادی انتخاب کرد تا حتی الامکان درباره متغیرهای نامعلومی که استخراج می­ شود اطلاعات بیشتری فراهم آید. مطلوب آن است که فرضیه­ای که از طریق روش­های تحلیل اکتشافی تدوین می­ شود از طریق قرار گرفتن در معرض روش­های آماری دقیق­تر تایید یا رد شود. تحلیل اکتشافی نیازمند نمونه­هایی با حجم بسیار زیاد می باشد.
در تحلیل عاملی تاییدی^[۱۱۲] ، پژوهشگر به دنبال تهیه مدلی است که فرض می­ شود داده ­های تجربی را بر پایه چند پارامتر نسبتا اندک، توصیف تبیین یا توجیه می­ کند. این مدل مبتنی بر اطلاعات پیش تجربی درباره ساختار داده­هاست که می ­تواند به شکل: ۱) یک تئوری یا فرضیه ۲) یک طرح طبقه بندی کننده معین برای گویه ­ها یا پاره تست­ها در انطباق با ویژگی­های عینی شکل و محتوا ، ۳)شرایط معلوم تجربی و یا ۴) دانش حاصل از مطالعات قبلی درباره داده ­های وسیع باشد.
تمایز مهم روش­های تحلیل اکتشافی و تاییدی در این است که روش اکتشافی با صرفه ترین روش تبیین واریانس مشترک زیربنایی یک ماتریس همبستگی را مشخص می­ کند. در حالی که روش­های تاییدی (آزمون فرضیه) تعیین می­ کنند که داد­ه­ها با یک ساختار عاملی معین (که در فرضیه آمده) هماهنگ­اند یا نه(هومن، ۱۳۹۰).
آزمون های برازندگی مدل کلی
با آنکه انواع گوناگون آزمون ها که به گونه کلی شاخص های برازندگی^[۱۱۳] نامیده می­شوند پیوسته در حال مقایسه، توسعه و تکامل می­باشند اما هنوز درباره حتی یک آزمون بهینه نیز توافق همگانی وجود ندارد. نتیجه آن است که مقاله­ های مختلف، شاخص­ های مختلفی را ارائه کرده ­اند و حتی نگارش­های مشهور برنامه ­های SEM مانند نرم افزارهای LISREL, Amos, EQS نیز تعداد زیادی از شاخص­ های برازندگی به دست می دهند.(هومن،۱۳۹۰ ،۲۳۵) این شاخص ها به شیوه های مختلفی طبقه بندی شده ­اند که یکی از عمده ترین آن‏ها طبقه بندی به صورت مطلق، نسبی و تعدیل یافته می­باشد. برخی از این شاخص ­ها عبارتند از:
شاخص های GFI وAGFI
شاخص ^[۱۱۴]GFI مقدار نسبی واریانس ها و کوواریانس ها را به گونه مشترک از طریق مدل ارزیابی می­ کند. دامنه تغییرات GFI بین صفر و یک می­باشد. مقدار GFI باید برابر یا بزرگتر از ۰٫۹ باشد.
شاخص برازندگی دیگر^[۱۱۵]AGFI یا همان مقدار تعدیل یافته شاخص GFI برای درجه آزادی می­باشد. این مشخصه معادل با کاربرد میانگین مجذورات به جای مجموع مجذورات در صورت و مخرج (۱ GFI) است. مقدار این شاخص نیز بین صفر و یک می­باشد. شاخص­ های GFI و AGFI را که جارزکاگ و سوربوم (۱۹۸۹) پیشنهاد کرده ­اند بستگی به حجم نمونه ندارد.
شاخص RMSEA
این شاخص, ریشه میانگین مجذورات تقریب می­باشد. شاخص RMSEA ^[۱۱۶]برای مدل های خوب برابر ۰.۰۵ یا کمتر است. مدل­هایی که RMSEA آن‏ها ۰.۱ و بالاتر باشد برازش ضعیفی دارند.
مجذور کای
آزمون مجذور کای (خی دو) این فرضیه را مدل مورد نظر هماهنگ با الگوی همپراشی بین متغیرهای مشاهده شده است را می­آزماید، کمیت خی دو بسیار به حجم نمونه وابسته می­باشد و نمونه بزرگ کمیت خی دو را بیش از آنچه که بتوان آن را به غلط بودن مدل نسبت داد, افزایش می­دهد. (هومن.۱۳۹۰٫ ۴۲۲).
شاخصNFI وCFI
شاخصNFI (که شاخص بنتلر بونت هم نامیده می­ شود) برای مقادیر بالای ۹۰/۰ قابل قبول و نشانه برازندگی مدل است. شاخص CFIبزرگتر از ۹۰/۰ قابل قبول و نشانه برازندگی مدل است. این شاخص از طریق مقایسه یک مدل به اصطلاح مستقل که در آن بین متغیرها هیچ رابطه­ای نیست با مدل پیشنهادی مورد نظر، مقدار بهبود را نیز می­آزماید. شاخص CFIاز لحاظ معنا مانند NFI است با این تفاوت که برای حجم گروه نمونه جریمه می­دهد.
شاخص­ های دیگری نیز در خروجی نرم افزار لیزرل دیده می شوند که برخی مثلAIC, CAIC ECVA , برای تعیین برازنده ترین مدل از میان چند مدل مورد توجه قرار می­گیرند برای مثال مدلی که دارای کوچکترین AIC,CAIC,ECVA باشد برازنده تر است.(هومن۱۳۹۰،۲۴۴ ۲۳۵) برخی از شاخص ها نیز به شدت وابسته حجم نمونه­اند و در حجم نمونه­های بالا می­توانند معنا داشته باشند.
تجزیه وتحلیل داده ها
مقدمه
بعد از گردآوری اطلاعات از نمونه معرف جامعه، قدم بعدی تحلیل داده­هاست، به طوری که بتوان فرضیه ­های پژوهش را مورد آزمون قرار داد. در عین حال، قبل از انجام این کار، ضروری است برخی از مراحل مقدماتی طی شود. این مراحل، به آماده کردن داده ­ها برای تحلیل کمک کرده و از اینکه داده ­های جمع شده به صورت معقولی مناسب هستند و تفسیر آن‏ها به نحو صحیحی درست است، اطمینان ایجاد می­ کند.
پس از اینکه داده ­های مربوط به پژوهش از طریق منابع کتابخآن‏های و بررسی میدانی جمع­آوری شدند (در این پژوهش پرسشنامه از طریق منابع کتابخآن‏های استخراج و داده‌ها طی عملیات میدانی در یک دوره ۳ ماهه جمع‌ آوری شدند) . نوبت به تحلیل داده ­های موجود برای بررسی فرضیه‌ها تحقیق می­رسد.
لازم به ذکر است که انتخاب حجم نمونه از طریق روش تصادفی ساده انجام پذیرفته و تعداد پرسش شوندگان برای این پایان نامه ۳۹۰ نفر در شرکت‏های نرم­افزاری در سطح تهران می­باشند.
تعیین پایایی یا قابلیت اطمینان و روایی پرسشنامه:
پایایی یک سنجه، ثبات و هماهنگی منطقی پاسخ­ها در ابزار اندازه ­گیری را نشان می­دهد و به ارزیابی درستی و خوب بودن یک سنجه کمک می­ کند.
“توانایی” یک سنجه برای حفظ ثبات در طی زمان (علی­رغم شرایط غیرقابل کنترل آزمون و وضعیت پاسخ دهندگان) شاخصی از ثبات و آسیب پذیری کم آن در برابر تغییرات است. این توانایی نشان دهنده مناسب بودن ابزار اندازه ­گیری است زیرا هر زمان که اندازه ­گیری صورت گیرد نتایج یکسان حاصل می­ شود.
با توجه به مشورت انجام شده با افراد اهل فن به این نتیجه رسیده شد که به تعداد ۳۰ پرسشنامه به ازای ۳۰ نفر از جامعه آماری این پرسش­نامه­ ها ارسال و جمع­آوری گردند.
در این پژوهش با توجه به استفاده از ۲ نرم­افزار مختلف که۱۸ IBM SPSS وLISREL 8.8 می­باشند پایایی به صورت پایایی آلفای کرون­باخ محاسبه می­شوند.
در جداول زیر مقدار پایایی بر اساس آلفای کرون­باخ از طریق نرم­افزار SPSS آمده است.