وبلاگ

وجوه بیانی و سیمای ادبی ؛

الف.مجاز؛
قَدْ نَسِینَا کُلَّ وَاعِظٍ وَ وَاعِظَهٍ«موعظه کنندگان راازیادبرده ایم»مجازعقلی به علاقه لازمیت زیرا لازم(واعظ)رابه کاربرده وملزوم(موعظه)رااراده فرموده است.دراصل (قدنسینامواعیظ الواعظین)(احمدنژاد؛۱۳۸۵: ۶۶)
حضرت دراین عبارت ازتمام چیزهایی که مایه عبرت و موجب بیداری و توجه انسان می شوداعم از آیات الهی وخیرخواهی پیامبران و اولیای الهی ،برای تاکیدبیشتربه جای موعظه،به وَاعِظٍ وَ وَاعِظَهٍ تعبیرفرموده است.زیرا همانطوری که می دانیم درادبیات به کاربردن اسم درمقایسه با فعل دلیل برثبات و استحکام بیشترمطلب است.

ب.استعاره؛
عبارت: نُبَوِّئُهُمْ… جائحه وَ رُمِینَا بِکُلِّ جَائِحَهٍ« وخودرا هدف تیرهای بلاوآفت قرارداده ایم »جَائِحَه استعاره مکنیه،زیرابلاهاوآفتها (مستعارله یا مشبه)به صیادتشبیه شده(مستعارمنه یامشبه به)که حذف شده و هدف گیری و تیراندازی که از لوازم صیاداست به عنوان قرینه(استعاره تخییلیه)وترشیح ذکرشده است.
حضرت دراین جمله به مشکلات و سختی هایی که دردنیا سدراه سعادت انسان هاست اشاره می فرمایند.وباتوجه به فعل (رمینا)که فعل مجهول است یادآوری می کنند که انسان هابااختیارخودبه استقبال تیرهای بلا می روندوآگاهانه این مسیرپرخطرراانتخاب می کنند.وآن هم بخاطرغفلت ازمرگ و حساب رسی روز قیامت و نیز نشنیده گرفتن موعظه خیرخواهان است.(همان منبع)
ج.تشبیه؛ امام (ع) سه تشبیه بیان کرده است:
تشبیه مرگ«الْمَوْتَ فِیهَا» به چیزى که براى دیگران مقرر«مکتوب علی غیرنا» شده است.« کَأَنَّ ٱلْْمَوْتَ فِیهَا عَلَى غَیْرِنَا کُتِبَ»
تشبیه حقى که بر انسان واجب است« الْحَقَّ فِیهَا » به حقى که بر دیگران واجب است نه بر او.(واجب علی غیرنا) « وَ کَأَنَّ الْحَقَّ فِیهَا عَلَى غَیْرِنَا وَجَبَ »
«کَأَنَّ الَّذِی نَرَى مِنَ الْأَمْوَاتِ سَفْرٌ عَمَّا قَلِیلٍٍ إِلَیْنَا رَاجِِعُونَ »تشبیه مردگانى که به چشم خود مى‏بیند به مسافرانى که عن قریب برمى‏گردند.
نوع تشبیه تمثیل وجه شبه در هر سه مورد کم توجهی به مرگ، و کم‏توجهى به اداى حق واجبى است که خداوند بر آنان مقرّر کرده، و عبرت نگرفتن ایشان از کسانى که مى‏میرند. عبارت: نبوّئهم… جَائِحَهٍ مکمل وجه شبه است، زیرا انجام دهنده چنین کارى (دفن) در باره مردگان به دلیل سنگدلى و پند نیاموختن چنان است که گویى مرگى که بر مردگان مقرر شده است، براى او مقرر نشده است. (عرفان ؛۱۳۵۸ :۲/ ۲۲-۱۹)
د. کنایه؛
عبارت طوبى… کنایه است ازنوع تعریض وادار ساختن بر آراستگى به فضایل یاد شده است(مکنی عنه)، یعنى خوشا به حال او، و این حالت در حقیقت حالت خوبى است براى اولیاى خدا در آخرت، یعنى همان حالت خوشى و لذّت جاوید.
کَأَنَّ الْمَوْتَ فِیهَا عَلَى غَیْرِنَا کُتِبَ «گویی مرگ برای دیگران است » کنایه تعریض ازغفلت وبی توجهی نسبت به مرگ(مکنی عنه) است
وَ کَأَنَّ الْحَقَّ فِیهَا عَلَى غَیْرِنَا وَجَبَ «گویی حق بردیگران واجب است»کنایه تعریض ازنادیدگرفتن حق
وَ کَأَنَّ الَّذِی نَرَى مِنَ الْأَمْوَاتِ سَفْرٌ عَمَّا قَلِیلٍ إِلَیْنَا رَاجِعُونَ «گویی مردگان مسافرانی هستندکه به زودی به سوی مابرمی گردند»کنایه تعریض ازعدم عبرت گرفتن ازمرگ دیگران (عبرت نگرفتن )مکنی عنه
نَأْکُلُ تُرَاثَهُمْ «میراثشان را می خوریم»کنایه از به ارث بردن اموال مردگان (مکنی عنه)
َکأَنَّا مُخَلَّدُونَ بَعْدَهُمْ «گویی بعدازمردگان جاودانه ایم»کنایه ازعدم جاودانه بودن (مرگ مکنی عنه) (احمدنژاد؛۱۳۸۵: ۶۶)

۴-۰۳۲ نهج البلاغه-حکمت ۱۲۶

*وقالَ علیه ٱلسَّلامُ: عَجِبْتُ لِلْبَخِیلِ یَسْتَعْجِلُ ٱلْْفَقْرَ الَّذِی مِنْهُ هَرَبَ- وَ یَفُوتُهُ ٱلْْغِنَى الَّذِی إِیَّاهُ طَلَبَ- فَیَعِیشُ فِی ٱلْدُّنْیَا عَیْشَ ٱلْفُقَرَاءِ- وَ یُحَاسَبُ فِی ٱلْْآخِرَهِ حِسَابَ ٱلأغْنِیَاءِ- وَ عَجِبْتُ لِلْمُتَکَبِّرِ الَّذِی کَانَ بِالْأَمْسِ نُطْفَهً- وَ یَکُونُ غَداً جِیفَه^[۶۰]ً- وَ عَجِبْتُ لِمَنْ شَکَّ فِی اللَّهِ وَ هُوَ یَرَى خَلْقَ اللَّهِ- وَ عَجِبْتُ لِمَنْ نَسِیَ ٱلْْمَوْتَ وَ هُوَ یَرَى ٱلْمَوْتَى- وَ عَجِبْتُ لِمَنْ‏ أَنْکَرَ ٱلْنَّشْأَهَ الأخْرَى- وَ هُوَ یَرَى ٱلْنَّشْأَهَ الأولَى-وَ عَجِبْتُ لِعَامِرٍ دَارَ ٱلْْفَنَاءِ وَ تَارِکٍ دَارَ ٱلْْبَقَاءِ*

و درود خدا بر او، فرمود: در شگفتم از بخیل: به سوى فقرى مى‏شتابد که از آن مى‏گریزد، و سرمایه‏اى را از دست مى‏دهد که براى آن تلاش مى‏کند. در دنیا چون تهیدستان زندگى مى‏کند، امّا در آخرت چون سرمایه‏داران محاکمه مى‏شود.
و در شگفتم از متکبّرى که دیروز نطفه‏اى بى‏ارزش، و فردا مردارى گندیده خواهد بود
و در شگفتم از آن کس که آفرینش پدیده‏ها را مى‏نگرد و در وجود خدا تردید دارد
و در شگفتم از آن کس که مردگان را مى‏بیند و مرگ را از یاد برده است،
و در شگفتم از آن کس که پیدایش دوباره را انکار مى‏کند در حالى که پیدایش آغازین را مى‏نگرد،
و در شگفتم از آن کس که خانه نابود شدنى، را آباد مى‏کند امّا جایگاه همیشگى را از یاد برده است.

موضوع: شگفتى ضدّ ارزش‏ها (اخلاقى، اجتماعى، اعتقادى)

دراین کلام حضرت (ع)به مهم ترین زشتی های اخلاقی پرداخته است که هریک از آن ها به تنهایی برای هلاکت انسان و ازبین بردن خوشبختی معنوی وی کفایت می کند،وآن بخل و تکبر،وشک درباره خدا و غقلت از مرگ و نپذیرفتن زندگی دوباره پس از مرگ و حب دنیاست…(کمره ای ؛۱۳۵۶: ۲۱/ ۱۹۳)

وجوه بیانی وسیمای ادبی؛

الف.مجاز؛
کَانَ بِالأمْسِِ نُطْفَهًوَ یَکُونُ غَداً جِیفَهً…که دیروز نطفه‏اى بى‏ارزش، و فردا مردارى گندیده خواهد بود نُطْفَهًو جِیفَهً؛مجاز مفردمرسل(لغوی) هستند ازانسان متکبر به علاقه ماکان و مایکون. (عرفان؛۱۳۵۸ :۲/ ۱۲۳-۱۱۱)
بنابراین امام (ع) به دلیل تعجّب خود از خودخواه گردنفراز از طریق یادآورى ریشه وجودى او، توجّه مى‏دهد یعنى انسان خودخواه در آغاز نطفه‏اى در نهایت حقارت و پستى بوده که با گردنفرازى تناسب ندارد، و هم‏چنین سرانجام او مردارى در نهایت پلیدى خواهد بود. (بحرانی ؛۱۳۷۴ : ۵/۵۲۴)
ب.استعاره؛
یَرَى خَلْقَ اللَّهِ- نَسِیَ ٱلْْمَوْتَ ، یَرَى ٱلْْمَوْتَى یَرَى ٱلْنَّشْأَهَ الأولَى(افعال یری یعنی می بیند و نسی یعنی فراموش می کند استعاره مصرحه است)زیرا دراین جملات درک کردن وتحقق امرخلقت ومرگ(مستعارله) بخاطر شدت وضوح به دیدن تشبیه شده است و همچنین است فعل نسیَ(مستعارمنه) یعنی فراموش کرد استعاره مصرّحه از غفلت است(مستعارله).
ب. تشبیه؛
فَیَعِیشُ فِی الدُّنْیَا عَیْشَ الْفُقَرَاءِ(تاویل آن عیش البخیل فی الدنیا عیش الفقراء است)بنابراین زندگی بخیل دردنیا(مشبه)به زندگی فقیران (مشبه به)تشبیه شده است وهمینطور است وَ یُحَاسَبُ فِی الآخِرَهِ حِسَابَ الأغْنِیَاءِ(تاویل آن حسابه فی الآخره حساب الإغنیاءاست) بنابراین در هردو مورد،نوع تشبیه مفردمقید حسی به مشابه خود و با توجه به حذف ادات تشبیه و وجه شبه از نوع تشبیه بلیغ و موکد می باشد
ج.؛کنایه؛
وَ عَجِبْتُ لِعَامِرٍ دَارَ الْفَنَاءِوَ تَارِکٍ دَارَ الْبَقَاءِ(دارفناءو داربقاء کنایه از نوع تعریض اولی برای دنیا و دومی برای آخرت ومجموع عبارت کنایه ازتلاش بیهوده وناپایدار ونادیده گرفتن اهمیت آخرت می باشد.)
.مجموع تشبیهات کنایه است برای برحذرداشتن انسان از بخل با توجه به نتایج شومی که دارد.
عَجِبْتُ لِلْبَخِیلِ …. (به سوى فقرى مى‏شتابد که از آن مى‏گریزد،) - وَ یَفُوتُهُ الْغِنَى ……..(و سرمایه‏اى را از دست مى‏دهد که براى آن تلاش مى‏کند) کنایه از تلاش بیهوده است که نه تنها به نتیجه نمی رسد بلکه شخص را از هدف دورتر می کند(همان منبع)

۴-۰۳۳(نهج البلاغه حکمت ۱۳۱)؛

*وقالَ علیه ٱلسَّلامُ:وَ قَدْ سَمِعَ رَجُلاً یَذُمُّ الدُّنْیَا أَیُّهَا الذَّامُّ لِلدُّنْیَا الْمُغْتَرُّ^[۶۱] بِغُرُورِهَا الْمُنْخَدَعُ بِأَبَاطِیلِهَا أَتَغْتَرُّ بِالدُّنْیَا ثُمَّ تَذُمُّهَا أَنْتَ الْمُتَجَرِّمُ ^[۶۲]عَلَیْهَا أَمْ هِیَ الْمُتَجَرِّمَهُ عَلَیْکَ مَتَى اسْتَهْوَتْکَ^[۶۳] أَمْ مَتَى غَرَّتْکَ أَ بِمَصَارِعِ^[۶۴] آبَائِکَ مِنَ الْبِلَى أَمْ بِمَضَاجِعِ أُمَّهَاتِکَ تَحْتَ الثَّرَى کَمْ عَلَّلْتَ بِکَفَّیْکَ وَ کَمْ مَرَّضْتَ بِیَدَیْکَ تَبْتَغِی لَهُمُ الشِّفَاءَ وَ تَسْتَوْصِفُ^[۶۵] لَهُمُ الْأَطِبَّاءَ غَدَاهَ لَا یُغْنِی عَنْهُمْ دَوَاؤُکَ وَ لَا یُجْدِی عَلَیْهِمْ بُکَاؤُکَ لَمْ یَنْفَعْ أَحَدَهُمْ إِشْفَاقُکَ وَ لَمْ تُسْعَفْ^[۶۶] فِیهِ بِطِلْبَتِکَ وَ لَمْ تَدْفَعْ عَنْهُ بِقُوَّتِکَ وَ قَدْ مَثَّلَتْ لَکَ بِهِ الدُّنْیَا نَفْسَکَ وَ بِمَصْرَعِهِ مَصْرَعَکَ إِنَّ الدُّنْیَا دَارُ صِدْقٍ لِمَنْ صَدَقَهَا وَ دَارُ عَافِیَهٍ لِمَنْ فَهِمَ عَنْهَا وَ دَارُ غِنًى لِمَنْ تَزَوَّدَ مِنْهَا وَ دَارُ مَوْعِظَهٍ لِمَنِ اتَّعَظَ بِهَا مَسْجِدُ أَحِبَّاءِ اللَّهِ وَ مُصَلَّى مَلائِکَهِ اللَّهِ وَ مَهْبِطُ وَحْیِ اللَّهِ وَ مَتْجَرُ أَوْلِیَاءِ اللَّهِ اکْتَسَبُوا فِیهَا الرَّحْمَهَ وَ رَبِحُوا فِیهَا الْجَنَّهَ فَمَنْ ذَا یَذُمُّهَا وَ قَدْ آذَنَتْ^[۶۷] بِبَیْنِهَا وَ نَادَتْ بِفِرَاقِهَا وَ نَعَتْ نَفْسَهَا وَ أَهْلَهَا فَمَثَّلَتْ لَهُمْ بِبَلَائِهَا الْبَلاءَ وَ شَوَّقَتْهُمْ بِسُرُورِهَا إِلَى السُّرُورِ رَاحَتْ بِعَافِیَهٍ وَ ابْتَکَرَتْ بِفَجِیعَهٍ^[۶۸] تَرْغِیباً وَ تَرْهِیباً وَ تَخْوِیفاً وَ تَحْذِیراً فَذَمَّهَا رِجَالٌ غَدَاهَ النَّدَامَهِ وَ حَمِدَهَا آخَرُونَ یَوْمَ الْقِیَامَهِ ذَکَّرَتْهُمُ الدُّنْیَا فَتَذَکَّرُوا وَ حَدَّثَتْهُمْ فَصَدَّقُوا وَ وَعَظَتْهُمْ فَاتَّعَظُوا*
ترجمه؛ و درود خدا بر او، فرمود: (شنید مردى دنیا را نکوهش مى‏کند.)
توبیخ نکوهش کننده دنیا:

نمودار۱-۳-۴ C درصد تغییرات دامنه اسپایکهای تجمعی قبل و بعد ازاعمال تحریک تتانیک در گروه ۱و۲(غیر کیندل و کنترل کیندل). در این دو گروه کمیت دامنه اسپایک های تجمعی(SP) وابسته به تحریک تتانیک است و پس از القای LTP دامنه اسپایکهای تجمعی (PS) افزایش می یابد.همچنین مشخص شد که گروه شاهد(n=4) و کنترل(n=4) پس از اعمال تحریک تتانیک به طور معنی داری متفاوت از یکدیگر پاسخ دادند p<0.001)).مقادیر به صورت میانگین ± خطای معیار میانگین و بر حسب درصد می باشد.
نمودار ۱-۳-۴ D درصد تغییرات شیب پتانسیل های میدانی قبل و بعد ازاعمال تحریک تتانیک در گروه۱و۲( غیر کیندل و کنترل کیندل). در این دو گروه کمیت شیب پتانسیل های میدانی(fEPSP) وابسته به تحریک تتانیک است و پس از القای LTP شیب پتانسیل های میدانی(fEPSP) افزایش می یابد.همچنین مشخص شد که گروه شاهد(n=4) و کنترل(n=4) پس از اعمال تحریک تتانیک به طور معنی داری متفاوت از یکدیگر پاسخ دادند p<0.001)). مقادیر به صورت میانگین ± خطای معیار میانگین و بر حسب درصد می باشد.
۴-۳-۲- بررسی تزریق آنتاگونیست گیرنده ی ۵-HT1A سرتونینی ((WAY-100635 با غلظت ۵/۱۲ نانومولار بر اثر بخشی تحریک تتانیک در حیوانات کیندل
در این گروه از حیوانات که طی دوره یک ماهه تزریق PTZ کیندل شده بودند؛ تزریق داخل بطنی آنتاگونیست گیرنده ی ۵-HT1A سرتونینی ((WAY-100635 با غلظت ۵/۱۲ نانومولار انجام شد و به مدت ۲۰ دقیقه ثبت پایه پتانسیل های میدانی با تک پالس(LFP) انجام گردید. پس از ثبت پتانسیل های میدانی تحریک تتانیک جهت ایجاد LTP القا شد. پس از اعمال تحریک تتانیک، دوباره ثبت پتانسیل های میدانی به مدت ۲۰ دقیقه انجام گرفت. شیب پتانسیل های میدانی(fEPSP) و دامنه اسپایک های تجمعی(PS) این حیوانات قبل و بعد از تزریق دارو و القای LTP مقایسه و تاثیر آن مشخص شد.
دامنه اسپایک های تجمعی(PS) و شیب پتانسیل های میدانی(fEPSP) این حیوانات بعد از تزریق دارو نسبت به قبل تزریق کاهش معناداری را نشان داد p<0.001)). دامنه اسپایک های تجمعی(PS) و شیب پتانسیل های میدانی(fEPSP) بعد از القای LTP نیز کاهش معناداری را نشان داد(p<0.001). همچنین مقایسه PS و fEPSP قبل از تزریق دارو و بعد از القای LTP کاهش معناداری را نشان داد(p<0.001)(نمودار۲-۳-۴ A) و (نمودار۲-۳-۴ B).
نمودار۲-۳-۴ A اثر تزریق آنتاگونیست گیرنده ی ۵-HT1A سرتونینی ((WAY-100635 با غلظت ۵/۱۲ نانومولار و اعمال تحریک تتانیک بر دامنه اسپایک های تجمعی در گروه ۳(WAY12.5). دامنه اسپایک های تجمعی(PS) این حیوانات بعد از تزریق دارو نسبت به قبل تزریق کاهش معناداری را نشان داد p<0.001)). دامنه اسپایک های تجمعی(PS) بعد از القای LTP نیز کاهش معناداری را نشان داد(p<0.001). همچینین مقایسه PS قبل از تزریق دارو و بعد از القای LTP کاهش معناداری را نشان داد(p<0.001). مقادیر به صورت میانگین ± خطای معیار میانگین و بر حسب درصد می باشند. در این گروه تعداد حیوانات ۴ سر می باشد(n=4).
نمودار۲-۳-۴ B اثر تزریق آنتاگونیست گیرنده ی ۵-HT1A سرتونینی ((WAY-100635 با غلظت ۵/۱۲ نانومولار و اعمال تحریک تتانیک بر شیب پتانسیل های میدانی در گروه ۳(WAY12.5). شیب پتانسیل های میدانی(fEPSP) این حیوانات بعد از تزریق دارو نسبت به قبل تزریق کاهش معناداری را نشان داد p<0.001)). شیب پتانسیل های میدانی(fEPSP) بعد از القای LTP نیز کاهش معناداری را نشان داد(p<0.001). همچینین مقایسه fEPSP قبل از تزریق دارو و بعد از القای LTP کاهش معناداری را نشان داد(p<0.001). مقادیر به صورت میانگین ± خطای معیار میانگین و بر حسب درصد می باشند. در این گروه تعداد حیوانات ۴ سر می باشد(n=4).
۴-۳-۳- بررسی تزریق آنتاگونیست گیرنده ی ۵-HT1A سرتونینی ((WAY-100635 با غلظت ۲۵ نانومولار بر اثر بخشی تحریک تتانیک در حیوانات کیندل
در این گروه از حیوانات که طی دوره یک ماهه تزریق PTZ کیندل شده بودند؛ تزریق داخل بطنی آنتاگونیست گیرنده ی ۵-HT1A سرتونینی ((WAY-100635 با غلظت ۲۵ نانومولار انجام شد و به مدت ۲۰ دقیقه ثبت پایه پتانسیل های میدانی با تک پالس(LFP) انجام گردید. پس از ثبت پتانسیل های میدانی تحریک تتانیک جهت ایجاد LTP القا شد. پس از اعمال تحریک تتانیک، دوباره ثبت پتانسیل های میدانی به مدت ۲۰ دقیقه انجام گرفت. شیب پتانسیل های میدانی(fEPSP) و دامنه اسپایک های تجمعی(PS) این حیوانات قبل و بعد از تزریق دارو و القای LTP مقایسه و تاثیر آن مشخص شد.
دامنه اسپایک های تجمعی(PS) و شیب پتانسیل های میدانی(fEPSP) این حیوانات بعد از تزریق دارو نسبت به قبل تزریق کاهش معناداری را نشان داد p<0.001)). دامنه اسپایک های تجمعی(PS) و شیب پتانسیل های میدانی(fEPSP) بعد از القای LTP نیز کاهش معناداری را نشان داد(p<0.001). همچینین مقایسه PS و fEPSP قبل از تزریق دارو و بعد از القای LTP کاهش معناداری را نشان داد(p<0.001) (نمودار ۳-۳-۴ A) و (نمودار ۳-۳-۴ B).
نمودار ۳-۳-۴ A اثر تزریق آنتاگونیست گیرنده ی ۵-HT1A سرتونینی ((WAY-100635 با غلظت ۲۵ نانومولار و اعمال تحریک تتانیک بر دامنه اسپایک های تجمعی در گروه ۴(WAY25). دامنه اسپایک های تجمعی(PS) این حیوانات بعد از تزریق دارو نسبت به قبل تزریق کاهش معناداری را نشان داد p<0.001)). دامنه اسپایک های تجمعی(PS) بعد از القای LTP نیز کاهش معناداری را نشان داد(p<0.001). همچینین مقایسه PS قبل از تزریق دارو و بعد از القای LTP کاهش معناداری را نشان داد(p<0.001). مقادیر به صورت میانگین ± خطای معیار میانگین و بر حسب درصد می باشند. در این گروه تعداد حیوانات ۴ سر می باشد(n=4).
نمودار ۳-۳-۴ B اثر تزریق آنتاگونیست گیرنده ی ۵-HT1A سرتونینی ((WAY-100635 با غلظت ۲۵ نانومولار و اعمال تحریک تتانیک بر شیب پتانسیل های میدانی در گروه ۴(WAY25). شیب پتانسیل های میدانی(fEPSP) این حیوانات بعد از تزریق دارو نسبت به قبل تزریق کاهش معناداری را نشان داد p<0.001)). شیب پتانسیل های میدانی(fEPSP) بعد از القای LTP نیز کاهش معناداری را نشان داد(p<0.001). همچینین مقایسه fEPSP قبل از تزریق دارو و بعد از القای LTP کاهش معناداری را نشان داد(p<0.001). مقادیر به صورت میانگین ± خطای معیار میانگین و بر حسب درصد می باشند. در این گروه تعداد حیوانات ۴ سر می باشد(n=4).
۴-۳-۴-بررسی تزریق آنتاگونیست گیرنده ی ۵-HT1A سرتونینی ((WAY-100635 با غلظت ۵۰ نانومولار بر اثر بخشی تحریک تتانیک در حیوانات کیندل
در این گروه از حیوانات که طی دوره یک ماهه تزریق PTZ کیندل شده بودند؛ تزریق داخل بطنی آنتاگونیست گیرنده ی ۵-HT1A سرتونینی ((WAY-100635 با غلظت ۵۰ نانومولار انجام شد و به مدت ۲۰ دقیقه ثبت پایه پتانسیل های میدانی با تک پالس(LFP) انجام گردید. پس از ثبت پتانسیل های میدانی تحریک تتانیک جهت ایجاد LTP القا شد. پس از اعمال تحریک تتانیک، دوباره ثبت پتانسیل های میدانی به مدت ۲۰ دقیقه انجام گرفت. شیب پتانسیل های میدانی(fEPSP) و دامنه اسپایک های تجمعی(PS) این حیوانات قبل و بعد از تزریق دارو و القای LTP مقایسه و تاثیر آن مشخص شد.
دامنه اسپایک های تجمعی(PS) و شیب پتانسیل های میدانی(fEPSP) این حیوانات بعد از تزریق دارو نسبت به قبل تزریق کاهش معناداری را نشان داد p<0.001)). دامنه اسپایک های تجمعی(PS) و شیب پتانسیل های میدانی(fEPSP) بعد از القای LTP نیز کاهش معناداری را نشان داد(p<0.001). همچینین مقایسه PS و fEPSP قبل از تزریق دارو و بعد از القای LTP کاهش معناداری را نشان داد(p<0.001) (نمودار ۴-۳-۴ A) و (نمودار ۴-۳-۴ B).
نمودار ۴-۳-۴ A اثر تزریق آنتاگونیست گیرنده ی ۵-HT1A سرتونینی ((WAY-100635 با غلظت ۵۰ نانومولار و اعمال تحریک تتانیک بر دامنه اسپایک های تجمعی در گروه ۵(WAY50). دامنه اسپایک های تجمعی(PS) این حیوانات بعد از تزریق دارو نسبت به قبل تزریق کاهش معناداری را نشان داد p<0.001)). دامنه اسپایک های تجمعی(PS) بعد از القای LTP نیز کاهش معناداری را نشان داد(p<0.001). همچینین مقایسه PS قبل از تزریق دارو و بعد از القای LTP کاهش معناداری را نشان داد(p<0.001). مقادیر به صورت میانگین ± خطای معیار میانگین و بر حسب درصد می باشند. در این گروه تعداد حیوانات ۴ سر می باشد(n=4).
نمودار ۴-۳-۴ B اثر تزریق آنتاگونیست گیرنده ی ۵-HT1A سرتونینی ((WAY-100635 با غلظت ۵۰ نانومولار و اعمال تحریک تتانیک بر شیب پتانسیل های میدانی در گروه ۵(WAY50). شیب پتانسیل های میدانی(fEPSP) این حیوانات بعد از تزریق دارو نسبت به قبل تزریق کاهش معناداری را نشان داد p<0.001)). شیب پتانسیل های میدانی(fEPSP) بعد از القای LTP نیز کاهش معناداری را نشان داد(p<0.001). همچینین مقایسه fEPSP قبل از تزریق دارو و بعد از القای LTP کاهش معناداری را نشان داد(p<0.001). مقادیر به صورت میانگین ± خطای معیار میانگین و بر حسب درصد می باشند. در این گروه تعداد حیوانات ۴ سر می باشد(n=4).
بنابراین همانطور که در بخش های پیش اشاره شد؛ تزریق آنتاگونیست گیرنده ی ۵-HT1A سرتونینی (WAY-100635) با غلظتهای ۵/۱۲، ۲۵ و ۵۰ نانومولار در گروه های ۳ تا ۵ (گروه های درمان کیندل)نسبت به گروه ۲ (کنترل کیندل)، شیب پتانسیل های میدانی(fEPSP) و دامنه اسپایک های تجمعی(PS) بعد از تزریق آنتاگونیست و القای LTP به طور معناداری کاهش پیدا کرد (نمودار ۴-۳-۴ C) و (نمودار ۴-۳-۴ D).

نمودار ۴-۳-۴ C در صد تغییرات دامنه اسپایک های تجمعی(PS)گروه های کیندل قبل از تزریق دارو و بعد اعمال تحریک تتانیک. گروه هایی که دارو با غلظت های ۱۲٫۵، ۲۵ و ۵۰ نانومولار دریافت کرده بودند نسبت به گروه کنترل تفاوت معناداری را نشان دادند (p<0.001)، همچنین هرسه گروه نسبت به یکدیگر نیز تفاوت معناداری را نشان دادند((p<0.001. مقادیر بر اساس میانگین ± خطای معیار میانگین و بر حسب درصد می باشند. *** نشان دهنده p<0.001 در مقایسه با گروه کنترل است.
نمودار ۴-۳-۴ D در صد تغییرات شیب پتانسیل های میدانی(fEPSP) گروه های کیندل قبل از تزریق دارو و بعد اعمال تحریک تتانیک. گروه هایی که دارو با غلظت های ۵/۱۲، ۲۵ و ۵۰ نانومولار دریافت کرده بودند نسبت گروه کنترل تفاوت معناداری را نشان دادند (p<0.001)، همچنین هرسه گروه نسبت به یکدیگر نیز تفاوت معناداری را نشان دادند((p<0.001. مقادیر بر اساس میانگین ± خطای معیار میانگین و بر حسب درصد می باشند. *** نشان دهنده p<0.001 در مقایسه با گروه کنترل است.
۴-۴-مقایسه دوزهای مختلف آنتاگونیست گیرنده ی ۵-HT1A سرتونینی (WAY-100635)در اثر بخشی LTP
تجزیه و تحلیل آماری از نوع آنووا نشان داد که کمیت شیب پتانسیل های میدانی وابسته به دوز و تحریک تتانیک است . [F_{(8, 165)}=101.3, P<0.001]
همچنین پاسخ در گروه های درمان کیندل نسبت به گروه کنترل کیندل کاهش معنی داری را نشان داد (P<0.001).
تجزیه و تحلیل آماری از نوع آنووا نشان داد که کمیت دامنه اسپایک های تجمعی(PS) نیز وابسته به دوز و تحریک تتانیک است [F_{(8, 165)}=101.3, P<0.001]
پس آزمون Tukey نشان داد که دارو و القای LTP در این کمیت پاسخهای متفاوتی (معنی داری) ایجاد می کند (P<0.001).
فصل پنجم
بحث، نتیجه گیری و پیشنهادات
۵-۱- بحث و بررسی
بخش اول نتایج نشان داد که تقویت طولانی مدت(LTP) شیب پتانسیل های میدانی(fEPSP) و دامنه اسپایک های تجمعی(PS) را به طور معناداری افزایش می دهد. تجزیه و تحلیل آماری از نوع آنووا نیز نشان داد که کمیت دامنه PS و fEPSP وابسته به تحریک تتانیک است. گروه غیر کیندل و کنترل کیندل پس از اعمال تحریک تتانیک به طور معنی داری متفاوت از یکدیگر پاسخ دادند (p<0.001).
به افزایش کارآرایی سیناپسی در اتصال های تک سیناپسی LTP گفته می شود که در اثر تحریک گذرای تارهای آوران متعاقب یک تحریک کوتاه با فرکانس بالا روی می دهد (فتح اللهی ،۱۹۹۸،ص۱۲۵-۱۳۴). LTP در واقع صورتی از شکل پذیری سیناپسی است که بار اول در هیپوکمپ مشاهده شد و LTP هیپوکمپی در سال های اخیر به عنوان مدل غالب شکل پذیری سیناپسی وابسته به فعالیت در مغز پستانداران مطرح شده است. از طرفی به دنبال معرفی تقویت بلند مدت و دستیابی به سرنخی در مورد مکانیسم های مولکولی آن، تحقیقات نشان داد که مکانیسم هایی که طی LTP تجربی به کار گمارده می شوند، ضمن آماده سازی حیوانات مستعد به حملات صرع نیز بسیج می گردند. از اینرو عده ای از دانشمندان LTP را به عنوان پایه و اساس عصبی این پدیده فرض کردند.
نتایج آزمایشهای ما تأیید کننده مطالعاتی است که نشان دادند LTP باعث افزایش شدت تشنجات در حیوانات صرعی می شوند. این افزایش در گروه کنترل کیندل به طور معناداری مشاهده شد.همچنین LTP در گروه غیر کیندل نیز باعث افزایش دامنه اسپایک های تجمعی و شیب پتانسیل های میدانی شد. این دو گروه بعد از القای LTP به طور متفاوتی نسبت به یکدیگر پاسخ دادند که این تفاوت احتمالا به خاطر این است که گروه غیر کیندل دست نخورده ولی گروه کنترل کیندل طی دوره یک ماهه کیندل شده بودند. در گروه غیر کیندل نسبت به گروه کنترل کیندل این افزایش بیشتر بود؛ که احتمال داده می شود چون این گروه کیندل نشده بودند LTP روی آن ها اثر بیشتری گذاشته است.
در همین راستا نشان داده شده است که در دو ناحیه آمیگدال و CA1 هیپوکمپ در مدل صرعی کیندل شده؛ کیندلینگ موجب اختلال در القای LTP در هر دو ناحیه می شود. در واقع فرایند کیندلینگ سبب اشباع LTP و شکل پذیری سیناپسی شده به همین دلیل در آزمایشات ما، دامنه اسپایک های تجمعی و شیب پتانسیل های میدانی در گروه غیر کیندل افزایش بیشتری داشت(واتاناب^[۱۰۴]،۲۰۰۰).
بخش دوم آزمایش های ما نشان داد که تزریق آنتاگونیست گیرنده ی ۵-HT1A سرتونینی (WAY-100635) با غلظتهای ۵/۱۲، ۲۵ و ۵۰ نانومولار در گروه های ۳ تا ۵ (گروه های درمان کیندل)نسبت به گروه۲(گروه کنترل کیندل)، fEPSP و PS بعد از تزریق آنتاگونیست و القای LTP به طور معناداری کاهش پیدا کرد.
نورون های سیستم سروتونرژیک به صورت دسته های بزرگی در پل مغزی، قسمت فوقانی بصل النخاع و نزدیک به هسته رافه قرار دارند. در اکثر مناطق مغزی سروتونین دارای اثر مهاری قوی می باشد. این اثر با هیپرپولاریزاسیون غشاء همراه است(ملدروم،۱۹۸۹،ص۱-۱۱؛دراگونو،۱۹۸۵،ص۴۸۰-۴۸۷).
مطالعات بسیاری مبنی بر افزایش سروتونین و متابولیت آن پس از مصرف داروهای ضد تشنج انجام شده است، مشخص شده است روش هایی که سبب افزایش سروتونین می شوند، در مدل های حیوانی صرع اثر محافظت کننده نشان می دهند (ملدروم،۱۹۸۹،ص۱-۱۱). به عبارت دیگر سیستم سرتونرژیک و تحریک گیرنده های سروتونینی شدت حملات تشنجی را کاهش می دهد و شروع تشنجها را به تأخیر می اندازد(بارن و همکاران،۱۹۹۱،ص۱۵۷-۱۶۲؛ دراگونو،۱۹۸۵،ص۴۸۰-۴۸۷). تزریق داخل هیپوکمپی آگونیست سروتونین (گیرنده ۵-HT1A) مدت زمان امواج تخلیه متعاقب را کاهش داد و آستانه این امواج را افزایش داد (جانوس و کلینورک،۱۹۸۹،ص۱۴۴-۱۵۳). در مطالعه ای که در مورد اثر آنتاگونیست گیرنده های سروتونینی صورت گرفت نشان داده شد که آنتاگونیست گیرنده های ۵-HT_2A, 5-HT₃ , ۵-HT_2B,C آستانه تشنجات ناشی از کیندلینگ شکنج دندانه دار را تغییر نمی دهند؛ اما آنتاگونیست گیرنده ۵-HT1A شدت تشنجات را افزایش می دهد. در مدل تشنجی پیلوکارپین تزریق آگونیست گیرنده ۵-HT1A آستانه تشنج را در موشها افزایش داد و پیش درمانی با آنتاگونیست این گیرنده ها (WAY-100635) اثر مهاری آگونیست گیرنده ۵-HT1A را بر تشنجهای ناشی از پیلوکارپین مهار کرد(وادا و همکاران،۱۹۹۳).
از آنجا که مطالعات قبلی نشان داده بود که آنتاگونیست گیرنده ۵-HT1A شدت تشنجات را افزایش می دهد، در ابتدا اینگونه احتمال داده می شد که WAY-100635 باعث افزایش fEPSP و PS می شود اما WAY-100635نه تنها نتوانست باعث افزایش fEPSP و PS شود، بلکه fEPSP و PS بعد از تزریق آنتاگونیست و القای LTP به طور معناداری کاهش پیدا کرد.احتمال اول این است که چون در این آزمایش بلافاصله بعد جراحی و در حین بیهوشی حیوان ثبت گرفته می شد به همین دلیل بعد از تزریق آنتاگونیست گیرنده ی ۵-HT1A سرتونینی (WAY-100635) شدت تشنجات کاهش پیدا کرد. احتمال دوم بر این اساس مطرح می شود که آنتاگونیست گیرنده ی ۵-HT1A سرتونینی (WAY-100635)باعث تضعیف القای LTP می شود بنابراین در گروه ۳ تا ۵ که این آنتاگونیست را دریافت کرده بودند نسبت به گروه ۲(کنترل کیندل)، شیب پتانسیل های میدانی(fEPSP) و دامنه اسپایک های تجمعی(PS)کاهش معناداری پیدا کرده است.
در رابطه با تغییر فعالیت و تراکم گیرنده های سرتونینی در حیوانات کیندل شده گزارشات متفاوت و بعضاً متناقضی وجود دارد. به عنوان مثال سیندر و همکاران (۲۰۰۲) نشان دادند که در موشهای کیندل شده تراکم گیرنده های سرتونینی (۵-HT1A) افزایش می یابد. همچنین مشاهده شده است در شکنج دندانه دار به دنبال کیندلینگ PTZ، تراکم گیرنده های سروتونینی افزایش می یابد. البته هنوز در این زمینه تحقیقات گسترده ای انجام نشده و در بیشتر موارد دلایل ایجاد صرع هنوز به درستی روشن نشده است.
مطالعات دیگری نشان داده است که سروتونونین به طور طبیعی کمک به القای LTP می کند. همچنین نشان داده شد که آنتاگونیست گیرنده ی ۵-HT1A سرتونینی (WAY-100635) در شکنج دندانه دار باعث تضعیف القای LTP به صورت وابسته به دوز می شود، این تضعیف به وسیله مسدود کردن گیرنده ۵-HT1A توسط WAY-100635 انجام می شود اما همین آنتاگونیست در هسته رافه اثر عکس دارد. آگونیست گیرنده ی ۵-HT1A سرتونینی (۸-OH-DPAT) نیز در هسته رافه باعث تضعیف LTP می شود اما در شکنج دندانه دار به القای LTP کمک می کند. علاوه بر این آگونیست گیرنده ۵-HT1A اثر مهاری نورون های گابائرژیک را کاهش میدهد. زیرا سیستم سروتونرژیک از هسته رافه میانی به شکنج دندانه دار باعث مهار اینترنورون ها می شود. این داده ها نشان می دهد که گیرنده ۵-HT1A از طریق مهار اینتر نورون های گابا به القای LTP کمک می کند(سانبرگ و همکاران^[۱۰۵]،۲۰۰۶).
همچنین در حیواناتی که به وسیله پنتوباربیتال بیهوش شده بودند؛ WAY-100635 القای LTP را مسدود کرد، علت این پدیده اثر مهاری نورون های گابائرژیک می باشد. در واقع پنتوباربیتال باعث افزایش اثر مهاری نورون های گابا می شود(سانبرگ و همکاران،۲۰۰۶).
بنابراین نتایج بدست آمده از این مطالعات تایید کننده آزمایش های ما می باشد که نشان دادند تزریق آنتاگونیست گیرنده ی ۵-HT1A سرتونینی (WAY-100635)، باعث تضعیف القای LTP به صورت وابسته به دوز می شود و در واقع از افزایش تقویت سیناپسی ناشی از تحریک تتانیک توسط القای LTP جلوگیری می کند.
همانطور که در مطالعات دیگر نشان داده شده است؛ ورزش مزمن اجباری موجب آسیب LTP القا شده با تحریک تتانیک ۴۰۰ هرتز گشته و با مهار fEPSP باعث کاهش دامنه fPS و شیب fEPSP می گردد(ببری و همکاران،۲۰۰۸). لذا استرس موجود در ورزش اجباری، القای LTP را در این ناحیه تحت تاثیر قرار می دهد(کر و همکاران^[۱۰۶]،۱۹۹۴؛ اون و ساپلسکی^[۱۰۷]،۱۹۹۵؛ پاولیداس و همکاران^[۱۰۸]، ۱۹۹۶).
این مطالعه به طور واضح نشان می دهد که ورزش اجباری موجب آسیب به عملکردهای شناختی درگیر کننده هیپوکمپ مانند حافظه و یادگیری می گردد(ببری و همکاران،۲۰۰۸). این نتیجه گیری به وسیله مشاهده کاهش دامنه fPS و شیب fEPSP در گروه ورزش نسبت به گروه کنترل حاصل شده و این یافته، با توجه به پذیرش LTP بعنوان مکانیسمی برای یادگیری و حافظه(ماتیز^[۱۰۹]،۱۹۸۸)هماهنگ با مطالعات قبلی می باشد(برازکو و همکاران^[۱۱۰]،۲۰۰۱؛ بارنس و همکاران^[۱۱۱]،۱۹۹۱؛ امرسی و گاتز^[۱۱۲]،۱۹۹۰؛ هیل و همکاران^[۱۱۳]،۱۹۹۳). این نتایج پیشنهاد کننده این موضوع است که ورزش اجباری می تواند با تاثیر بر انتقال سیناپسی باعث آسیب القای LTP در شکنج دندانه دار شود و یادگیری و حافظه را در موش کاهش دهد (ببری و همکاران،۲۰۰۸).
در همین راستا آزمایشات ما نیز نشان داد که تزریق WAY-100635 با تاثیر بر انتقال سیناپسی موجب آسیب القای LTP در شکنج دندانه دار شده و دامنه PS و شیب fEPSP کاهش پیدا می کند. در نتیجه یادگیری و حافظه موش نیز کاهش پیدا می کند.
همچنین گزارش هایی در مورد اثر محرومیت از بینایی بر روی LTP موجود می باشد(کیروود و همکاران^[۱۱۴]،۱۹۹۶؛ فتح اللهی و سلامی،۲۰۰۱؛ مافی^[۱۱۵]،۲۰۰۶؛ سرماسی و همکاران^[۱۱۶]،۱۹۹۹). به عنوان مثال Berry و همکارانش^[۱۱۷](۱۹۹۳) نشان داده اند که در موش های صحرایی جوان محروم از بینایی، بر خلاف موش های صحرایی طبیعی همسن خود، تمایل به LTP کاهش می یابد. گزارش های دیگری نیز مبنی بر اثرات مهاری ملاتونین بر القای LTP در هیپوکمپ وجود دارد (ماتیز،۱۹۹۸). این اثر مهاری وابسته به گیرنده های NMDA می باشد. نتایج تحقیق چاودهاری^[۱۱۸] و همکارانش(۲۰۰۵) نیز مبنی بر کاهش LTP القا شده در ناحیه CA1 هیپوکامپ موش در حضور ملاتونین است.
در مطالعاتی دیگر نقش گیرنده های NMDA در الگوهای مختلف یادگیری و القای LTP بالاخص در ناحیه هیپوکمپ به اثبات رسیده است(آزتلی و گوستفسون^[۱۱۹]،۱۹۹۶)و نشان داده است که آنتاگونیست های این گیرنده ها LTP را مهار می کنند(کلینچیت^[۱۲۰]، ۱۹۸۷). گیرنده های NMDA سهم بسزایی در بازیابی اطلاعات هیپوکمپ دارند لذا کاهش این گیرنده ها در هیپوکمپ موش های مبتلا به صرع توجیهی برای اختلالات حافظه و شناخت در افراد مبتلا می باشد.
در این راستا یافته های ما نیز نشان داد آنتاگونیست گیرنده ی ۵-HT1A سرتونینی مانند آنتاگونیست گیرنده های NMDA باعث مهار LTP در ناحیه هیپوکمپ می شود.بنابراین اینگونه احتمال داده می شود که این دو گیرنده اثرات ضد تشنجی مشابهی را در هیپوکمپ اعمال می کنند و آنتاگونیست هردو از تقویت حافظه و یادگیری در افراد صرعی جلوگیری می کند.
بر اساس نتایج به دست آمده می توان چنین بیان کرد که گیرنده های سرتونینی ۵-HT1A در القای LTP نقش دارند و در شکنج دندانه دار کیندل شده نه تنها القای LTP سخت تر می شود بلکه در حضور آنتاگونیست گیرنده سرتونینی ۵HT1A به سختی تقویت بلند مدت سیناپسی رخ می دهد. به بیان دیگر با توجه به این که مکانیسم فرضی حافظه LTP می باشد و مشاهده شد که القای آن در حیوانات صرعی در حضور آنتاگونیست سرتونینی ۵-HT1A تضعیف می شود به نظر می رسد که آگونیست سروتونینی القای LTP را تقویت و در نتیجه ممکن است در تقویت حافظه و یادگیری افراد صرعی مفید باشد. لذا در این زمینه هنوز نیاز به تحقیقات بیشتری است.

• - Yuval Shany,op.cit , p. 918. ↑

• - C.Chinkin, Alternative Dispute Resolution under International Law, International Dispute Settlement, Ashgate , Dartmouth, ۲۰۰۱,p. 504. ↑

• - Henry G Schermers, “The Role of Domistic Courts in Effectuating International Law”, Leiden Journal of International Law, Vol. 3, No. 1 ,1990, pp.77-79 ↑

• -Resolution on the Activities of National Courts and the International Relations of Their State; ↑

• - مهدی حدادی، “نظارت دیوانهای ملی بر اجرای حقوق بین‌الملل"، اندیشه های حقوق خصوصی، شماره ۶،بهار و تابستان ۱۳۸۳،ص ۱۰۶ ↑

• - Paolo G Carozza, “Subsidiarity as a Structural Principle of International Human Rights Law”, op.cit , p. 67. ↑

• -Non precluded measures (NPM) clauses ↑

• - William W. Burke-White, Andreas von Staden, “Investment Protection in Extraordinary Times: The Interpretation and Application of Non-Precluded Measures Provisions in Bilateral Investment Treaties “,Virginia Journal of International Law,Vol 48:2,p.314.↑

• - شروط غیر مانع در حوزه معاهدات دیگربه عنوان شروط استثناء ( clauses Exception )، شروط محدود کننده ((limitation clauses، شروط خود داوری (Self-Judging)، شروط خود ارجاعی ( self-referential) و یا شروط فرار و یا عدول (Escape Clauses and Withdrawal Clauses) نیز بیان می‌گردند. ↑

• - Ibid , pp 369, (NPM clauses as incorporating a “margin of appreciation” that grants states some latitude to make initial determinations as to whether their actions are covered by an NPM clause) ↑

• - در رابطه با شروط غیر مانع مربوط به مسائل امنیتی رجوع شود به:

See China-Germany BIT, Protocol, art 4(a). U.K.-India BIT, art 12(2); U.S.-Panama BIT, art. X(1); Canadian 2004 Model FIPA, art. 10(4)(a)–(b). Peru-Paraguay BIT, art. 11(1).Peru-Venezuela BIT, , art. 3(5); Peru-Bolivia BIT, art 3(5) , Belgium-Luxembourg-Mexico BIT, art 3(2), Uzbekistan-Belgium-Luxembourg BIT, art. 3(2) ↑

• - در رابطه با شروط غیر مانع مربوط به نظم عمومی رجوع شود به:

See Germany-El Salvador BIT, art. 3(7). Belgium-Luxembourg-Mexico BIT, art. 3(2). U.S.-Argentine BIT, art. XI. Agreement on the Mutual Promotion and Protection of Investments, Port.- India, art. 12, ↑

• - در رابطه با شروط غیر مانع مربوط به سلامت عمومی رجوع شود به:

See China-Germany BIT, Protocol, art 4(a). Canada-Uruguay BIT, Annex I § III 2(b); Canadian 2004 Model FIPA, art. 10(1)(a). Agreement for the Promotion and Protection of Investments, Czech Rep.-India, art. 12, Oct. 11, 1996 ↑

• - در رابطه با شروط غیر مانع مربوط به اخلاق عمومی رجوع شود به:

See China-Germany BIT, Protocol, art 4(a). Treaty Concerning the Reciprocal Encouragement and Protection of Investments, U.S.-Egypt, art. X(1), Mar. 11, 1986, Peruvian BITs, Qatar-Turkey BIT, art. VII(1). ↑

• -Escape and Withdrawal ↑

• - Timothy Lanier Meyer, The Evolution of International Law, ProQuest, 2008,pp.16-18. ↑

• -Mathias Herzing, Essays on Uncertainty and Escape in Trade Agreements, Institute for International Economic Studies, Stockholm University, Monograph Series No. 50,2005, p.1. ↑

• -unilateral considerations ↑

• -SR.19/12, p. 196. ↑

• - Pablo Gonzalez M,” Escape Clauses and Targeting of the Real Exchange Ratethe Case of Nominal Exchange Rate Pegging “,Economic Analysis Review, Vol. 25, No. 1, p.120 ↑

• - Sempra Energy Int’l v. Argentine Republic, ICSID Case No. ARB/02/16, Award (Sept.28, 2007, para. 379 ↑

• -Stephan Schill , Robyn Briese ,”Self-Judging Clauses in International Dispute Settlement “, op.cit, p.77. ↑

• - GATT , c/m/57 , EC (and EC members), Canada, Australia against Argentina Malvinas/Falklands and a, 1995, p. 600-601, 603 and 605- 606. ↑

• -US - Indian , bit , art. 18(2) , 2004 , http://www.state.gov/documents/organization/117601.pdf ↑

• - Egypt–India, Treaty for the Promotion and Reciprocal Protection of Investments, art 11(2), Apr. 9, 1997, http://finmin.nic.in/bipa/Egypt.pdf ↑

• -North American Free Trade Agreement (NAFTA), signed 17 December 1992, art 2012(1) ,entered into force 1 January 1994, ↑

• -Australian Treaty Series 2005, No. 1, signed 18 May 2004 , art 22(2) , entered into force 1 January 2005. ↑

• -عباسعلیکدخدایی، نادر ساعد ، «بررسی انتقادی مشروعیت اختتام یک جانبه معاهده موشک های ضد بالستیک از منظر حقوق بین‌الملل»،مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، شماره ۶۰،۱۳۸۲، ص ۱۹۶ ↑

• • - مبنای حقوقی اصل برابری حاکمیت را می‌توان در سندهای بین‌المللی زیر یافت: ۱- در بند ١ مادۀ ٢ منشور ملل منشور سازمان ملل متحد ۲- اعلامیۀ مجمع عمومی ملل متحد درسال ١٩٧٠ دربارۀ اصول حقوق بین‌الملل در زمینۀ ‏روابط دوستانه و همکاری میان دولتها مطابق منشور ملل متحد، ۳- اعلامیۀ اصول سند نهای هلسنکی ١٩٧۵ ۴- سند نهایی سال ١٩٩٨ دیدار نمایندگان دولتهای اشتراک کننده در کنفرانس همکاری و کمنیت در اروپا ۵- اعلامیۀ پاریس برای اروپایی نو ١٩٩٠. ↑

• - Andrew Emmerson, “Conceptualizing Security Exceptions: Legal Doctrine or Political Excuse?’ “, Journal of International Economic Law, vol 11, 2008, p.137. ↑

• - Stephan Schill , Robyn Briese , Self-Judging Clauses in International Dispute Settlement,op.cit, p.138. ↑

• - شروط غیر مانع در بیشتر کنوانسیون‌ها بین‌المللی و منطقه‌ای به مانند کنوانسیون اروپایی حقوق بشر ( مواد ۸-۱۱ )، کنوانسیون آمریکایی ( مواد ۱۲،۱۳،۱۵،۱۶)و منشور عرب (Arab Charter on Human Rights) صراحتاً قید شده است بطوریکه به عنوان مثال در بند (الف)ماده ۴ منشور عرب بیان شده است: «الف)هیچ محدودیتی نباید بر حقوق و آزادی‌های شناسایی شده به موجب این منشور وضع‌ شود مگر آن‌که چنین محدودیت‌هایی به موجب قانون برای حمایت از امنیت ملی و اقتصادی،نظم‌ عمومی،بهداشت یا اخلاق یا حقوق و آزادی‌های دیگران ضرورت داشته باشد. » ↑

• - Mary Helen Mourra, Thomas E. Carbonneau , Latin American Investment Treaty Arbitration: The Controversies and Conflicts , Kluwer Law International, 2008 , p.139. ↑

• - Robyn Briese , Stephan Schill, “Self-Judging Clauses Before the international court of justice,”, Melbourne Journal of International Law, Vol. 10, Number 1, May 2009, p. 327. ↑

• - Eyal Benvenisti, Moshe Hirsch, The Impact of International Law on International Cooperation: Theoretical Perspectives,Cambridge University Press, 2004,p. 231. ↑

• - Goodman Ryan , “Norms and National Security: The WTO as a Catalyst for Inquiry“,Chicago Journal of International Law, Vol. 2, No. 1, 2001, p.101. ↑

گویه های ۲۴- ۲۷

فضای کلی زندگی

-میزان رضایت از تاثیرگذاری کار بر روی زندگی خانوادگی
- میزان رضایت از تاثیرگذاری کار بر روی اوقات فراغت
- میزان رضایت از زمان استراحت و کار

گویه های ۲۸- ۳۰

وابستگی اجتماعی زندگی کاری

- احساس فرد در رابطه با میزان افتخار به انجام کار
- میزان رضایت از وجهه سازمان در جامعه
- میزان رضایت از مشارکت سازمان در جامعه
- میزان رضایت از خدمات و محصولات سازمان
- میزان رضایت از سیاست های منابع انسانی سازمان (روشهایی که سازمان با کارکنان رفتار می کند)

گویه های ۳۱- ۳۵

۲-رفتار ضد بهره ور:
تعریف مفهومی:
در هر سازمانی یک سری فعالیت هایی وجود دارد که متضاد با اهداف سازمانی است و به رفتارهای ضد بهره‎ور معروف می باشد و به عنوان رفتارهای کارکنانی که بصورت عمدی مانع رسیدن به اهداف سازمان می شوند تعریف شده است. رفتار ضد بهره ور اقداماتی است که کارکنان آگاهانه انجام می دهند و اقداماتی نیست که بر حسب تصادف آن را انجام دهند. اگرچه انواع بسیار متفاوتی از رفتارهای ضد بهره ور وجود دارد ولی تحقیقات این رفتارها را به دو طبقه مشخص دسته بندی کرده است که عبارتند از رفتارهای ضد بهره ور بین فردی و رفتارهای ضد بهره ور بین سازمانی. (کول کویت و همکاران به نقل از فیضی و همکاران، ۱۳۹۰، ۴۲)
رفتار ضد بهره ور یک سری رفتارهای عمدی است که توسط کارکنان جهت آسیب رساندن به سازمان انجام می پذیرد که مشتمل بر رفتارهای ضد بهره ور بین سازمانی و بین فردی است که عبارتند از: ۱- انحرافات شخصیتی، رفتارهایی است که به داراییها و اموال سازمان صدمه می زند مثل خرابکاری (تخریب عمدی تجهیزات فیزیکی) و سرقت. ۲- انحرافات از تولید، که بر کاهش دارایی و بازدهی نتیجه کار اثر می گذارد مثل اتلاف منابع (هدر دادن مواد و زمان) و سوء استفاده یا استفاده نامناسب از ابزار و تجهیزات. ۳- انحرافات سیاسی، که عمدا به منافع افراد به جای سازمان صدمه می زند مثل شایعه پراکنی و گستاخی و بی ادبی.
۴- پرخاشگری فردی، که به عنوان برخوردهای فیزیکی و زبانی غیر دوستانه است مثل آزار و اذیت و سوء استفاده کردن. (کول کویت و همکاران به نقل از فیضی و همکاران، ۱۳۹۰، ۴۴-۴۲)
تعریف عملیاتی:

مفهوم

ابعاد

شاخص ها

سوالات پرسشنامه

رفتار ضد بهره ور

انحرافات شخصیتی

-میزان کارشکنی و کم کاری در بین کارکنان
- تخریب عمدی و هدفمند تجهیزات سازمان توسط کارکنان
- دزدی و سرقت از سازمان توسط کارکنان

گویه های ۳۶- ۳۸

انحراف از تولید

-استفاده از منابع و تجهیزات سازمان توسط کارکنان به نفع شخصی و یا دوستان نزدیک

1. 1. تولید گیاهان مقاوم به بیماری از طریق مهندسی ژنتیک

1. 1. تولید گیاهان مقاوم به بیماری از طریق به­نژادی گیاهی سنتی

1. 1. 1. کاربرد فنون زراعی برای سرکوب بیماری

   

1. 1. کاربرد فنون خاموشی ژن

1. 1. استفاده از مواد غیر سمی افزایش دهنده مقاومت

1. 1. بهره­وری از عوامل زیستی ناهمساز به میکرواورگانیزم­های مولد بیماری (ایزدپناه و همکاران، ۱۳۸۹ و Strange et al., ۲۰۰۵)

با توجه به ضرورت ارقام گیاهی مقاوم به تنش­های زیستی و غیر زیستی و نارسایی روش­های سنتی به­نژادی گیاهی، به کارگیری روش­های موثر تنها راه برون رفت از این مشکل می­باشد. در سال­های اخیر، با پیشرفت بدست آمده از در زیست شناسی مولکولی و روش­های کشت بافتی گیاهی روش­های جدیدتر و کارآمدتری را در مهندسی ژنتیک، برای چیره­گی بر محدودیت­های به­نژادی گیاهی سنتی فراهم کرده است. بنابراین استفاده از مهندسی ژنتیک برای دستیابی به ارقام مفید می باشد. با بهره گرفتن از فنون انتقال ژن، گیاهان تراریخت با یک ویژگی مشخص می توانند یک ژن از منبع ژنی متفاوت دریافت نمایند به نحوی که سایر ویژگی­های مطلوب گیاه تحت تاثیر قرار نگیرد. بنابراین ­کاربرد سموم شیمیایی هنوز موثرترین روش برای کنترل بیماری­های گیاهی هستند، اما کاربرد بیش از اندازه­ باکتری­کش‌ها و قارچ­کش­ها­ی شیمیایی منجر به شدید شدن و طولانی شدن دوره­ های آلودگی محیط زیست و مقاوم شدن بیمارگرها نسبت به این سموم شده است (Daoubi et al., 2005). اگرچه روش­های اصلاحی یکی از موثرترین راهکارها در تولید گیاهان مقاوم به بیماری­ها بوده اما این روش دارای محدودیت­هایی مانند فقدان پل ژنی دهنده مناسب و شکستن مقاومت می­باشد. از سوی دیگر روش­های بیوتکنولوژی به طور موفقیت­آمیزی در تولید محصولات گیاهی مقاوم علیه بیمارگرها و آفات موثر بوده است، در این روش­ها ژن بیان کننده­ پپتید­های ضدمیکروبی را در گیاهان بیان کرده و باعث مقاومت گیاه به بیماری مورد نظر شده است (Tingquan et al., 2013).
۱-۱- ­ پپتیدهای ضد میکروبی
پپتیدهای ضد میکروبی یکی از اجزای سیستم ذاتی ایمنی محسوب می­ شود که معمولا به عنوان اولین خط دفاعی علیه پاتوژن­ها عمل می­ کنند. چند ویژگی که معمولا در همه پپتید­های ضد عمومیت دارد شامل: توالی کوتاه بین ۳۰ تا۶۰ اسید آمینه آمینه، خاصیت کاتیونی قوی، قابلیت تحمل دما تا ۱۰۰ درجه سانتی گراد به مدت ۱۵ دقیقه می­باشد. پپتیدهای ضد میکروبی بوسیله­ی موجودات مختلف تولید می­شوند که شامل باکتری­ ها حشرات، گیاهان و مهره داران می باشد (Boulanger et al., 2006). پپتید­های ضد میکروبی طیف وسیعی از میکروارگانیسم­ها شامل باکتری­ های گرم مثبت و گرم منفی، قارچ­ها، میکروپلاسماها و ویروس­ها را کنترل می­ کنند. بیش از ۱۵۰۰ پپتید ضد میکروبی در جانوران، گیاهان و میکروارگانیسم­ها شناسایی شده است (Parachin et al., 2012 ; Li et al., 2012).
بیان ژن­های کد کننده­ پپتیدهای ضدمیکروبی با منشا گیاهی در گیاهان تراریخته باعث تغییر کمی در مقاومت گیاه علیه بیمارگرهای گیاهی می شود، زیرا بیمارگر با گیاه در یک مدت طولانی با هم تکامل یافته­اند اما بیان ژن های کد کننده­ یپپتیدهای ضدمیکروبی از منابع دیگر در گیاهان منجر به سطح بالایی از مقاومت در برابر طیف وسیعی از بیماری­ها شده است (Burrowes et al., 2005).
۱-۲- پروتئین لاکتوفرین
پروتئین لاکتوفرین یکی از اعضای خانواده­ی ترانسفرین ها می باشد که دارای خاصیت اتصال شونده­گی به آهن است. لاکتوفرین­ها اغلب آمفی­پاتیک حاوی بار مثبت و مناطق هیدروفیل هستند که به دومین مولکول­های حاوی بار منفی در سطح میکرواورگانیسم متصل می­شوند که این مکانیسم به لاکتوفرین اجازه می­دهد به راحتی با غشا باکتری که شامل مجموعه ­ای از مولکول­های آمفی­پاتیک می­باشد، واکنش دهد، مخصوصا با باکتری­هایی که سطح غشا آن­ها دارای بار منفی می­باشند (Legrand and Mazurier, 2010 ).
۱-۳- هدف
در این پروژه بیمارگرهای باکتریایی و ویروسی به گیاهان ترایخت نسل دوم توتون حاوی ژن لاکتوفرین شتر عربی با هدف ایجاد مقاومت توتون­های تراریخت نسبت به این بیمارگرها مایه­زنی گردید.
فصل دوم
۲- مروری بر پژوهش­های پیشین
۲-۱- بیماری­های گیاهی و مهند سی ژنتیک
با تشخیص القای تومور درگیاهان توسط Agrobacterium tumefaciens به­واسطه­ انتقال T-DNA موجود روی پلاسمید باکتری ایجاد می­ شود، کاربرد از آن برای ایجاد گیاهان تراریخت معمول شده است. اگر چه از تکنیک­های دیگری مانند الکتروپوراسیون^[۱] و بیولیستیک^[۲] نیز استفاده می­ شود. روش های سنتی به­نژادی گیاهان شامل تلاقی­های مختلف و روش­های درون شیشه ­ای مکمل این روش­ها در ایجاد گیاهان با صفات مطلوب می­باشند. در سال­های اخیر ظهور روش­های مهندسی ژنتیک به عنوان ابزاری جدید در تحقیقات کشاورزی همسو با به­نژادی سنتی در گسترش روش­های جدید برای دستورزی ژنتیکی گیاهان نقش بسیار مهمی ایفا کرده است. یکی از شاخه­ های زیست فناوری گیاهی انتقال ژن­های خاص به سلول­های گیاهی و یا بازایی گیاه از این سلول‌ها با بهره گرفتن از روش­های کشت بافت گیاه می­باشد. بنابراین زیست فناوری این پتانسیل را دارد که با تولید گیاهان با خصوصیات بهبود یافته مکمل روش­ها­ی سنتی به نژادی گیاهان شود. بر خلاف روش­های به نژادی سنتی که در آّن دسته­ای از ژن­ها منتقل می­ شود (Wood and Derek, 2001). در روش­های مبتنی بر زیست فناوری می­توان یک ژن مشخص را از هر موجودی انتخاب و به جاندار دیگر انتقال داد. سوالی که در روش­ها­ی مهندسی ژنتیک مطرح می­ شود این است که چه ژن­های باید منتقل شوند که پاسخ به این سوال بستگی به نوع هدفی که در انتقال ژن دنبال می شود، دارد. در مبارزه با بیماری­ها با بهره گرفتن از مهندسی ژنتیک دسته اول ژن­های کاندیدا برای انتقال ژن­های هستند که ویژگی­های بیماری­زای بیمارگر به عنوان مثال آنزیم­ های تجزیه کننده توکسین­ها را باز داشته یا آن را از بین می­برند یا ژن­هایی که مقاومت گیاه را افزایش می­­دهند. دسته بعدی ژن­هایی هستند که غلظت پپتید­های ضد­میکروبی را افزایش می­ دهند (Strange et al., 2005).
ژن­های جانوری که از آنها می توان برای ایجاد مقاومت در گیاهان استفاده کرد بسیار متنوع هستند که از حشرات، پستانداران و خزندگان قابل جداسازی هستند به عنوان نمونه سکروپین^[۳] و دفنسین^[۴] حشرات، برنینز^[۵] قورباغه، ایندولوسیدین^[۶] گاو نمونه­هایی از پروتئین­های ضد میکروبی هستند که ژن آنها قابل انتقال به گیاهان است (Li et al., 2012). از دیگر ژن­های با خواص ضدمیکروبی می توان به لاکتوفرین و لیزوزیم پستانداران اشاره کرد.
۲-۲- توتون “سیستم بیان گیاهی متداول”
توتون با نام علمی Nicotiana tabacum به عنوان یک سیستم بیان گیاهی مدل است که در سطح گسترده، جهت انتقال ژن­های مختلف بکار رفته است و بیشترین استفاده را در بین گونه­ های گیاهی به خود اختصاص داده است. از بهترین دلایل انتخاب آن، می توان به انعطاف­پذیری و آسانی نسبی دستورزی ژنتیکی، ایجاد عملکرد سالانه بیش از ۱۰۰ تن در هکتار و تولید بذر فراوان در گیاه اشاره کرد (Strange et al., ۲۰۰۵).
توتون یک محصول خودگرده افشان است و خویشاوندان زراعی یا وحشی کمی دارد. بنابراین امکان فرار ژن در این حالت بسیار کم است و بنابراین بر خلاف بسیاری از سیستم­های گیاهی، توتون مناسب­ترین شرایط را از نظر مسایل ایمنی زیستی و اخلاق زیستی دار است و کمترین احتمال آلودگی زنجیره­های گیاهی و جانوری را داراست )قاسم پور و همکاران، ۱۳۸۶).
۲-۳- معرفی پپتید های ضد میکروبی
پپتیدهای ضد میکروبی بوسیله­ی موجودات مختلف تولید می­شوند که شامل باکتری­ ها حشرات، گیاهان و مهره داران می­باشند (Boulanger et al., 2006). همانطور که قبلا بحث شد چند روش برای گسترش تولید ^[۷]AMPدر سیستم­های میکروبی وجود دارد که از جمله­ آن به کنترل رونویسی و تولید پروتئین نوترکیب می­باشد، اما سیستم بیانی گیاهان به عنوان یک جایگزین مناسب برای تولید پپتیدها بدون نیاز به کنترل رونویسی، توانایی بیان در سطح بالا و فرایندهای پس از ترجمه گیاه می باشد مورد توجه قرار گرفته­اند (Haung et al., 2009). این پپتیدهای دارای شش سیستئن در توالی خود می­باشند که تشکیل سه باند دی­سولفیدی می­ دهند (Craik, 2011). این کمپلکس ساختار سه تایی از طریق پیش­سازش جداشده، خارج می­ شود و تا می­خورد که نتیجه­ آن تولید پپتید بالغ می­باشد. و پیشنهاد شده که پپتید اولیه به همراه یک آنزیم واکوئلی به نام آسپارزینیل اندوپپتیداز^[۸] با دو فعالیت اندوپپتیدازی و تشکیل ساختار صحیح پروتئین این فرایند را انجام می­دهد (Craik et al., 1999).
پپتیدهای ضدمیکروبی با توجه به منشاشان به چهار گروه تقسیم بندی می­شوند:۱- حشرات ۲- دیگر حیوانات ۳- شیمیایی ۴- از طریق میکروارگانیسم­های مهندسی شده تولید می­شوند. امروزه بیش از ۱۵۰۰ پپتید ضدمیکروبی از منشاهای متفاوت گزارش شده است (Varadhachary and Gauri, 2010).
۲-۳-۱- پپتید های ضد میکروبی با منشا حشرات
این نوع پپتیدها هم القایی هستند و هم به صورت همیشه بیان می­باشند. امروزه بیش از ۲۰۰ پپتید در حشرات شناسایی شده این پپتید­ها به پنج گروه بر اساس توالی اسید آمینه و فعالیت آنتی باکتریایی تقسیم بندی می شوند. که عبارتند از سکروپین­ها، دفنسین حشرات، پپتید غنی از پرولین، پپتیدهای غنی از گلیسین و لیزوزیم­ها(Li et al., 2012) .
۲-۳-۲- پپتیدهای ضد میکروبی شناسایی شده در دیگر حیوانات
این پپتیدها توالی متنوع، ساختار و بافت هدف خاصی را نشان می­ دهند. بیان این پپتیدها در اکثر بافت­ها و انواع مختلفی از سلول­ها و سطح گسترده­ای از انواع گونه­ های مختلف شامل پستانداران، دوزیستان و ماهی­ها بیان می شوند. در بیشتر مهره­داران با یک لایه­ی دایره­ای خنثی حفظ می­ شود (Li et al., ۲۰۱۲).
۲-۳-۳ - پپتید های ضد میکروبی حاصل از سنتز مصنوعی
سنتز مصنوعی با بهره گرفتن از روش فاز جامد انجام می­گیرد که در این روش ابتدا اسید آمینه­ای که انتهای آن دارای انتهای آمینی می­باشد، محافظت شده به فاز جامد متصل می­ شود سپس مولکولی که به قسمت انتهای آمینی چسبیده برداشته شده و اسید آمینه­ی دیگر اضافه شده و به همین ترتیب ادامه داده تا پپتید مورد نظر ساخته شود. ازجمله مشکلات سر راه در سنتز پپتید هزینه­ زیاد، وجود باندهای دی­سولفیدی و تغییرات پس از ترجمه می باشد (Wang et al., 2012).
۲-۳-۴- پپتیدهای ضد میکروبی حاصل از میکروارگانیسم­های مهندسی شده
پیشرفت در تکنولوژی DNAی نوترکیب فرصتی را برای تولید AMPها در مقیاس وسیع فراهم کرده است. این تکنولوژی قادر است ژن بیگانه را در ناقل های مخصوص جاسازی و در پروکاریوت­ها و سلول­های یوکاریوت میزبان بیان کند. با توجه به اینکه موثرترین روش برای صرفه­جویی در زمان و کاهش هزینه می­باشد و علاوه بر این تولید پپتید با بهره گرفتن از تکنیک زیست مولکولی می ­تواند در بخش­های مختلف صنعتی به کاررود (Rao et al., 2005). با توجه به اندازه­ پپتید، جایگاه و ترشح داخل سلولی پپتید، نحوه­ تاخورده­گی و الگوهای قنددار شدن پپتیدها، میزبان‌های متفاوتی وجود دارد. باکتری­ ها و مخمرها ۹۶ درصد میزبان­ها را در تولید AMPها به خود اختصاص دادند و درحالی که گیاهان نقش کمرنگ تری در تولید AMP ها دارند (Parachin et al., 2012).
۲-۳-۴-۱- باکتری ها
باکتری Esheria coliیکی از پر کاربردترین میکرو ارگانیسم­­ها برای تولید پپتیدهای ضد میکروبی می­باشند که به دلیل رشد سریع، دسترسی به ناقل های بیانی تجاری، وجود دانش وسیع در حیطه­ی ژنتیک، بیوشیمی و فیزیولوژی را به خود اختصاص داده است. بعد از E.coli باکتری Bacillus subtillusبیشترین کاربرد برای بیان AMP را به خود اختصاص داده است (Ingham and Moore, 2007) که از جمله­ آن می توان سکروپین AD نام برد (Feng et al., 2012). تولید AMP در باکتری­ ها با چند چالش روبرو می­باشد، از جمله­­ می توان، جلوگیری از فعالیت طبیعی AMP به دلیل سمی بودن برای باکتری و ناپایداری AMP به علت خواص شیمیایی و اندازه­ آن نام برد. بنابراین برای بدست آوردن بیان موفقAMP از یک پروتئین حامل که خاصیت آنیونی پپتید را خنثی کند می­توان از پروتئین حامل استفاده کرد، علاوه بر این، پروتئین حامل حلالیت AMP را تسهیل کرده است (Li et al., 2012).
۲-۳-۴-۲- مخمرها
مخمرهایی مانند Saccharomyces cerevisiae و Pichia pastoris از جمله میزبان­های مناسب برای تولید AMPها می باشند (Cregg et al., 2009). مخمرها مزایایی نسبت به پروکاریوت­ها دارند که عبارتند از: دارای تغییرات پس از ترجمه هستند، هزینه­ کمتر و رشد سریعتر در مقایسه با کشت سلول­های پستانداران دارند که نتیجه­ آن تولید پروتئین بیشتر و مناسب­تر می­باشد و در نهایت اینکه مخمر ها قادرند AMPمورد نظر را به بیرون ترشح ­کنند که خالص­سازی و جداسازی را آسان می­ کند (Atiqur et al., 2010). برای مثال تولید AMPی Shrimp paenedin در S.cerevisiae انجام شد ولی سطح تولیدی گزارش نشد در حالی که درP .pastoris مقدار mg/l^-1180 تولید شد. دلیل آن این است که P. pastoris دارای مقاومت نسبت به الکل می باشد و محیط اطراف خود را تخمیری نمی­کند بنایراین می تواند سطح بالایی از پپتید را تولید کند (Cereghino et al., 2002).
۲-۳-۴-۳- گیاهان
تغییرات ژنتیکی گیاهان پیشرفت بزرگی را در بهبود و اصلاح محصولات و کیفیت مواد غذایی گیاهان به ارمغان آورده است، از جمله گیاهانی مانند سویا، ذرت، کتان و برنج می توان اشاره کرد و این گیاهان به مدت طولانی برای بیان پپتید استفاده می­شوند (Desai et al., 2010). در واقع تغییرات ژنتیکی گیاهان برای بیان پروتئین بیگانه و پپتید به طور عمده برای اصلاح محصولات انجام شده است، اما هیچ تلاش موثری در تعیین مقدار کمی AMPی نوترکیب انجام نشده است. در حال حاضر با توجه به فعالیت طبیعی AMPها از بیان آن­ها در سیستم­های میکروبی ممانعت می­ شود (Delaunios et al., 2009).
همانطور که قبلا توضیح داده شد هدف از بیانAMPها در گیاهان بیشتر برای مقاوم کردن آنها به بیماری­های ویروسی، باکتریایی و قارچی بوده است. بیان پروتئین دفنسین Rs-AFP2 در تربچه، گوجه و توتون باعث مقاومت در برابر بیماری قارچی Alternaria longipes شد (Terras et al., 1995).
پپتید ضد قارچی آلفا آلفا^[۹] بیماری پژمرده­گی ورتیسلیومی سیب زمینی را نسبتا کنترل کرده (Gao et al., 2010). بیان ژن لاکتوفرین در کالوس‌های تراریخت و استخراج پروتئین کل خاصیت ضد باکتریایی علیه ۴ باکتری را نشان داد و علاوه بر این که منجر به مقاومت گیاه علیه باکتری می­ شود. لاکتوفرین آهن را از دسترس باکتری دور کرده و باعث کم شدن جمعیت باکتری شده است (Mitra et al.,1994). بیان ژن لاکتوفرین در گیاه توتون باعث مقاومت نسبی علیه باکتریR. solanacerum در مقایسه با تیپ وحشی شد که احتمالا دلیل آن وجود لاین های مختلف ژنتیکی، وجود کپی­های متفاوت در گیاهان تراریخت و جایگاه قطعه­ی مورد نظر در گیاه است (Zhang et al., 1998). ژن سکروپین در گیاه توتون علیه باکتری Pseudomonas syringae pv. Tabaci بیان شد و گیاه تراریخت فقط در رقت­های۱۰^۵ و ۱۰^۶ این باکتری نکروز نشان داد درحالی که در رقت­های۱۰^۳ و ۱۰^۴ هیچ­گونه علایم نکروزی مشاهده نشد (Haung et al., 2009). پپتید ضد میکروبی می ­تواند به عنوان عامل درمانی علیه باکتری­ ها و ویروس­ها استفاده شود. بیان ژن اسپروتگرین^[۱۰] در کلروپلاست گیاه توتون باعث مقاومت علیه باکتری Erwinia carotovorra و ویروس موزاییک توتون شد (Lee et al., 2011). پپتید ضد میکروبی پپتیبول^[۱۱] با خاصیت ضد ویروسی علیه ویروس موزاییک توتون استفاده شد و باعث تحریک آنزیم­هایی مانند پروکسیداز^[۱۲]، آمونیالیاز^[۱۳] و فنیل آلانین^[۱۴] و همچنین بیان ژن­های درگیر در مسیر فوق حساسیت نقش دارند، شد (Yan et al., 2012). تاناتین^[۱۵] نوعی پپتید ضد میکروبی که فعالیت ضدرذمیکروبی وسیعی علیه باکتری، قارچی و ویروسی نشان داده است بیان ژن این پپتید در گیاه آرابیدوپسیس باعث مقاومت علیه قارچ Botrytis cinerea و Powdery Mildew و باکتری P. syringae شد (Yan et al., 2010). امروزه بیان ژن پپتیدهای ضد میکروبی غیر گیاهی در گیاهان تراریخت دارای پتانسیل بالایی برای مبازه با بیماری­های باکتریایی هستند.
۲-۴- ۱- معرفی لاکتوفرین
لاکتوفرین یک گلیکوپروتئین متصل شونده به آهن و از خانواده ترانسفرین است، که اولین بار از شیر گاو جداسازی شد (Sorensen and Sorensen, 1939).
۲-۴-۲- بررسی ساختار ژنی لاکتوفرین
سه ایزوفرم از لاکتوفرین شناسایی شده است که دو ایزوفرم فعالیت نوکلئازی دارند و یک ایزوفرم بدون فعالیت نوکلئازی می­باشد. ژن لاکتوفرین ۲۳ تا ۲۵ کیلوباز بوده و شامل ۱۷ اگزون است که در پستانداران مختلف تفاوت های جزئی دارند. توالی یابی ژن لاکتوفرین شتر نیز انجام شده و توالی mRNA آن در Genbank با شماره‌های AF165879 و AJ131674 در دسترس است. ژن لاکتوفرین در گونه‌های نزدیک بسیار حفاظت بوده و طول ORF^[16] آن در موجودات مختلف بین ۱۹۰۰ تا ۲۶۰۰ جفت باز است و طول ORF لاکتوفرین شتر ۲۱۲۴ جفت باز است (Levay et al., 1995).