وبلاگ

۱-۷-۳- شاخص توده بدن (BMI): با تقسیم وزن به کیلوگرم بر مجذور قد به متر به توان دو محاسبه می­ شود (۱۳).
۱-۷-۴- آمادگی هوازی: حداکثر ظرفیت سیستم قلبی عروقی در مصرف اکسیژن را نشان می­دهد. آمادگی هوازی یک عنصر مفهومی، چند وجهی از آمادگی جسمانی است و با مجموعه ­ای از ویژگی­های مربوط به مهارت و سلامت شامل قدرت عضلانی، انعطاف­پذیری عضله، ترکیب بدن و … مرتبط است (۳۳).
۱-۷-۵- دانش ­آموزان دختر: در این پژوهش منظور دختران اول تا ششم ابتدایی است.
۱-۷-۶- فعالیت بدنی: شامل تحرک بدن می­ شود که نیازمند مصرف انرژی بالاتر از نیازهای فیزیولوژیکی طبیعی است (۳۳).
۱-۷-۷- آزمون YO-YO: آزمون YO-YO آزمون هوازی است از طریق دویدن ۲۰ متر رفت و برگشت در زمان محدود محاسبه شد.
۱-۷-۸- ترکیب بدن: ترکیب بدن شامل قد، وزن، BMI و درصد چربی بدن است (۳۴).
۱-۷-۹- رده­های مختلف وزنی: شامل رده­های وزنی لاغر، دارای وزن نرمال، دارای اضافه وزن و چاق می­ شود (۳۱).
۱-۷-۱۰- دور کمر: وسط کناره دنده تحتانی و تاج خاصره به عنوان کمر و اندازه ­گیری دورتا دور آن به عنوان دور کمر تعریف شد (۳۵).
۱-۷-۱۱- دور لگن: اندازه ­گیری دور تا دور جایی از لگن که بیشترین قطر را دارد (۳۵).
۱-۷-۱۲- نسبت دور کمر به دور لگن (^[۵]WHR): تقسیم دور کمر به دور لگن به عنوان نسبت دور کمر به دور لگن تعریف شد (۳۶).
۱-۷-۱۳- CDC^[6]: مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری­ها، موسسه ملی بهداشت عمومی از ایالات متحده امریکا است (۳۱).
فصل دوم
مبانی نظری و پیشینه پژوهش
۲-۱- مقدمه
سلامتی یکی از بنیادی­ترین نیازهای زندگی و شالوده­ای بنیادین برای بالندگی و پیشرفت انسان­هاست. به طوری­که نبود آن عاملی مهم در سستی و فروپاشی ملی شمرده می­ شود. طبق اساس نامه WHO حق مسلم هر انسانی است که فارغ از نژاد، مذهب، عقاید سیاسی و موقعیت اجتماعی­اش از بالاترین حد استانداردهای منطقی و قابل حصول سلامت برخوردار شود. برای سلامت تعاریف متعددی وجود دارد که مقبول­ترین آن­ها تعریف WHO است که سلامتی را رفاه کامل جسمی، روانی و اجتماعی و نه تنها فقدان بیماری یا ناتوانی تعریف کرده است. سلامتی دارای ابعاد مختلف جسمی، روانی، روحی، عاطفی و اجتماعی است که بعد بدنی و جسمی سلامتی را از همه آسان­تر می­توان درک کرد. سلامت جسمی دال بر علمکرد کل بدن است و این­که همه اعضای بدن به اندازه عادی و با عملکرد معمولی باشند. در همین راستا، سلامتی کودکان محور فعالیت­های بسیاری از سازمان­های بین المللی همچون WHO و یونسیف است که تامین آن در فرایند توسعه ملی و بسیار مهم و تعیین کننده محسوب می­ شود. بنابراین می­توان گفت: حمایت از کودکان و ارتقای سلامت جسمی و روانی آنان پیش شرطی برای توسعه آتی بشریت است (۲۵).

به گزارش WHO ، در سال ۱۹۹۵ در سراسر جهان حدود ۱۸ میلیون کودک کمتر از ۵ سال داری اضافه وزن و ۲۰۰ میلیون بزرگسال چاق بودند که در سال ۲۰۰۵ اضافه وزن در کودکان زیر ۵ سال حداقل به ۲۰ میلیون و چاقی در بزرگسالان به ۴۰۰ میلیون رسید (۲۶). در اکثر کشورهای اروپایی در طی سال­های ۱۹۹۵ تا ۲۰۰۴ شیوع چاقی در دوران کودکی بین ۱۰-۴۰ درصد افزایش یافته است، البته چاقی در طول سال­های اول زندگی بین پنج و شش سالگی شایع­تر است (۳۷).
براساس تعریف بلوغ بیولوژیکی تمام کودکان از الگوی رشد مشابهی پیروی می­ کند؛ اما، هم زمانی این الگو با سن تقویمی در کودکان متفاوت است، چنانچه در هر سن معینی تفاوت­های آشکاری در میزان بلوغ بیولوژیکی نمود می­یابد. قد، وزن، ترکیب بدنی و عوامل آمادگی جسمانی از جمله ویژگی­هایی هستند که همزمان با رشد تغییر می­ کنند. سرعت این تغییرات ممکن است در افراد متفاوت باشد (۳۸). در کودکان با افزایش سرعت رشد، وزن افزایش می­یابد، سپس قد و بلوغ استخوان­ها ثابت باقی می­ماند؛ اما، افزایش وزن ادامه می­یابد و موجب چاقی می­ شود. اگر بلوغ زودتر آغاز شود به دلیل بسته شدن زودتر غضروف صفحات رشد به کاهش ارتفاع نهایی نیز منجر می­ شود (۳۷).
با توجه به اهمیت پیامدهای چاقی بر سلامت جامعه و روند افزایشی آن، ارزیابی دقیق، پایش و پیگیری وضعیت چاقی در کودکان و نوجوانان اهمیت فراوانی دارد (۳۹). امروزه، تقریبا در تمام کشورهای توسعه یافته، شیوع چاقی با روشی مشابه در کودکان و نوجوانان رو به افزایش یافته است (۲۶). در کشورهای در حال توسعه نیز به دلیل کاهش دسترسی به مواد غذایی سالم مانند ماهی، گوشت بدون چربی و میوه­های تازه و سبزیجات، عدم آموزش و کمبود درآمد موجب افزایش شیوع چاقی در این کشورها شده است. اثرات وضعیت اقتصادی اجتماعی، استفاده از آموزش و پرورش و درآمد به الگوهای خاص رفتاری تبدیل شده که بر شیوع چاقی، میزان کالری مصرفی، انرژی مصرف شده و سرعت سوخت و ساز موثر است (۳۷).
۲-۲- مبانی نظری
۲-۲-۱- تعریف چاقی
تعریف چاقی و اضافه وزن بسیار ساده است (۳۷)؛ اما، تعریف چاقی در طول زمان تغییر می­ کند، مثلا ویلیامز و همکاران با اندازه ­گیری ضخامت چین پوستی ۳۳۲۰ کودک ۵-۱۸ سال نشان دادند که اگر درصد چربی بدن پسران و دختران به ترتیب حداقل ۲۵ و ۳۰ درصد باشد، آن­ها به عنوان چاق طبقه ­بندی می­شوند (۴۰) و محققان اروپایی BMI با صدک بالاتر از ۸۵ درصد را اضافه وزن و BMI با صدک بالاتر از ۹۵ را به عنوان چاقی طبقه ­بندی کردند (۴۱). در مطالعات دیگر BMI با صدک بالاتر از ۹۵ را به عنوان چاق، بین صدک ۸۵ تا ۹۵ در معرض خطر اضافه وزن، بین ۸۵ تا ۵ را دارای وزن نرمال و کم­تر از ۵ را لاغر تعریف کردند (۳۱،۴۲،۴۳). یک راه برای برقرار کردن ارتباط بین افراد و گروه استفاده از صدک است. صدک، درصدی از افراد گروه است که به یک مقدار خاصی از کمیت و یا به مرحله مهمی از رشد و نمو دست یابند. CDC در سال۲۰۰۰ یک نمودار رشد را منتشر شد که جایگزین نسخه سال ۱۹۷۷ بود. داده ­های آن زمان تا اکنون تغییر نکرده است (۳۱). نمودارها رشد شامل نمودار قد، وزن و BMI است. هر کدام از این نمودارها دارای صدک­های ۵، ۱۰، ۲۵، ۵۰، ۷۵، ۸۵، ۹۰ و ۹۵ برای سنین ۲ تا ۲۰ سال هستند. تعریف چاقی عبارتند از تجمع چربی اضافی در بدن است(۴۴).
مکانیسم توسعه چاقی به طور کامل درک نشده است؛ اما، تایید شده است. چاقی زمانی اتفاق می­افتد که دریافت انرژی بیش از مصرف انرژی باشد (۴۴، ۳۰). در بررسی­های بالینی و مطالعات اپیدمیولوژیک، اندازه ­گیری محتوای چربی بدن با دقت قابل قبول، نیازمند استفاده از روش­های پیچیده آزمایشگاهی است که به افراد متخصص نیاز دارند، بسیار پرهزینه هستند و در عمل به ندرت به کار گرفته می­ شود. ضمن آنکه استاندارد قابل قبولی هم برای تعریف چاقی بر اساس چربی بدن در کودکان در دست نیست. با توجه به این دلایل معمولا در مطالعات ایپدمیولوژیک و بررسی­های کلینیکی از جایگزین­های ساده­ای مثل اندازه شاخص­ های تن سنجی و عموما اندازه وزن بدن و ضخامت چین پوستی استفاده می­ کنند (۴۵). متداول­ترین روش برای تعیین اضافه وزن و چاقی در کودکان استفاده از BMI است (۳۹).
۲-۲-۲- علل و عوامل چاقی کودکان
علل چاقی پیچیده و چند عاملی است، از جمله می­توان به عوامل ژنتیکی، متابولیکی، هورمونی و روانی اشاره کرد (۳۰). یکی از عوامل موثر بر چاقی کودکان چاقی والدین است. پدر و مادر ژن را به فرزند منتقل کرده، در دوران رشد کودک محیط شرایط را برای وی فراهم می­سازد و در حقیقت الگوی چاقی خانوادگی حاصل تداخل ژن و محیط است (۵). عوامل ژنتیکی بر استعداد تعیین شده کودک در یک محیط مساعد چاق کننده موثر است (۳۰). بسیاری از عوامل ژنتیکی شناخته شده در چاقی در درجه اول نقش افزایش مصرف انرژی ایفا می­ کنند. شواهد نشان می­دهد که هورمون­ها و سایتوکاین­های متعدد غدد عصبی که عمدتا از بافت چربی ترشح می­شوند، نقش مهمی را در چاقی دوران کودکی، تعادل انرژی هم در کوتاه مدت و هم در بلند مدت، سوخت و ساز بدن و پاسخ­های التهابی دارند و دارای عوارض جانبی قابل توجهی بر سلامت دوران کودکی هستند (۳۰،۴۶). لپتین و گرلین دو هورمون هستند که محصول چاقی هستند و ژن واقع بر روی کروموزوم انسان که بر تعادل انرژی تاثیر می­گذارند (۴۶،۴۷). گرلین و لپتین که به طور مستقل از یکدیگر ترشح می­شوند، تحریک و سرکوب سلول های عصبی هیپوتالاموس حاوی نوروپپتیدهای مختلف منجر به اثرات بی اشتها یا میل به غذا در تعادل انرژی می­ شود. درکودکان چاق سطح سرمی لپتین افزایش می­یابد (۴۶). لپتین مسئول تعادل انرژی در طولانی مدت است و عملکرد گرلین به عنوان یک علامت تحریکی برای گرسنگی است. پاسخ گرلین پس از صرف غذا در افراد چاق است در مقایسه با افراد سالم، مستقل از محتوای کالری و اجزای ریز مغذی از وعده غذایی است. کاهش پاسخ گرلین و یا عدم حساسیت کامل برای سرکوب غذا ممکن است به مقاومت در برابر از دست دادن وزن در برخی از افراد چاق کمک کند (۴۷).
بسیاری اوقات، انتخاب شیوه زندگی و محیط زندگی به طور قابل توجهی چاقی افراد را تحت تاثیر قرار می­دهد. عواملی همانند عدم تحرک کافی، مصرف بیش از حد غذا، چاقی والدین خصوصا مادر، تحصیلات والدین، رفتارهای بهداشتی تغذیه­ای، وضعیت اقتصادی، اجتماعی (۳۰) و ابتلا به بیمارهای­هایی نظیر آسم و غیره می ­تواند در کودکان موجب چاقی می­ شود (۴۸). تغییر رژیم غذایی به صورت گرایش به انواع چربی­های اشباع شده (مانند انواع روغن جامد)، کلسترول، مواد قندی، غذاهای پرانرژی با ظاهر جذاب ولی با ترکیبات کم ارزش غذایی، میان وعده­های غذایی چرب یا شیرین و کاهش مصرف مواد غذایی فیبردار به شدت بر خطر ابتلا به چاقی می­افزاید (۴۹). البته مصرف انرژی بستگی به متابولیسم پایه^[۷] (RMR)، اثر حرارتی غذا و فعالیت بدنی نیز دارد. تاثیر حرارتی غذا یعنی انرژی مورد نیاز برای هضم غذا، برای هر کیلو اضافه وزن، حدود ۷۰۰۰ کالری مورد نیاز است، پس دریافت فقط ۵۰-۱۰۰ کالری اضافه در روز ۵-۵/۲ کیلو اضافه وزن در هر سال را ایجاد می­ کند. نتیجه این­که یک عدم تعادل جرئی بین دریافت و مصرف انرژی سبب افزایش وزن می­ شود و مهم اینکه اغلب کودکان آهسته چاق می­شوند؛ اما، در طول سال­ها چاقی آن­ها باقی می­ماند (۵۰).
در تعداد کمی از موارد، چاقی در دوران کودکی به دلیل کمبود هورمون رشد یا اثرات جانبی ناشی از داروها (به عنوان مثال استروئید) است (۴۴). نشانه­هایی وجود دارد که بخشی از اضافه وزن ممکن است به علت تغییر در مصرف انرژی زمان استراحت باشد که ناشی از یک تغییر هورمونی محیطی است برای مثال هورمون رشد ناکافی جایگزینی هورمون رشد در بزرگسالان می­ شود که می ­تواند منجر به تغییرات زیادی در مصرف انرژی در حالت استراحت شود. هیپرانسولینمی^[۸] نیز ممکن است پس از صرف غذا منجر به افزایش وزن بیش از حد شود. شاخص قند خون در یک رژیم غذایی می ­تواند از طریق اثر بر ترشح انسولین، مصرف انرژی در حال استراحت را تحت تاثیر قرار دهد که این یک قضاوت کلی است اما سند محکمی است؛ زیرا، می ­تواند توضیح دهد چگونه شیوع چاقی می ­تواند بدون افزایش همزمان در کالری افزایش یابد (۵۱).
عوامل روانی از جمله عوامل استرس ­زا که باعث غذا خوردن احساسی، زورگویی، ابتلا به غفلت و بد رفتاری می­ شود و یا زندگی کردن در وضعیتی که در آن ثبات، حدود، نظم و نظارت وجود ندارد به چاقی کودکان کمک می­ کند. خوردن بیش از اندازه مواد غذایی به راحتی و در حالت عادی جذب نمی­ شود، کودکان پریشان بیشتر در معرض ابتلا به پرخوری یا خوردن هیجانی هستند. نمونه­هایی از عوامل استرس ­زا که معمولا به پرخوری منجر می­ شود، شامل، جدایی والدین (طلاق)، قلدری، بد رفتاری فیزیکی و روانی یا سوء استفاده و زندگی در پرورشگاه و تغییر دادن مکرر پرستاران است. این چالش می ­تواند یک کودک یا نوجوان را برای استفاده از مواد غذایی به عنوان یک مکانیسم مقابله­ای مستعد کند. استرس مزمن نیز می ­تواند ترکیبی از عادات خواب نامناسب، خستگی و بی میلی به شرکت در فعالیت بدنی منظم در مدرسه و خانه باشد. خواب ناکافی عامل خطر شناخته شده برای چاقی است. استرس می ­تواند اثرات منفی بر سیستم ایمنی بدن، افزایش خطر ابتلا به عفونت­های ویروسی دستگاه تنفسی فوقانی و مانع سازگاری به فعالیت بدنی شود. شرایط زندگی استرس ­زا از جمله فقر، اضطراب عمومی و افسردگی می ­تواند پاسخ­های غدد عصبی را تحریک کنند. فعال شدن محور هیپوتالاموس - هیپوفیز و سیستم عصبی سمپاتیک ممکن است از طریق تولید بیش از حد کورتیزول منجر به چاقی شکمی، مقاومت به انسولین و سندرم متابولیک شود (۵۲).
یکی دیگر از دلایل چاقی عدم تحرک است از آنجایی که جامعه­ امروزی سالهاست با شیوه ماشینی و تکنولوژی صنعتی ارتباط دارد، روز به روز مشکلات بی­تحرکی، عدم فعالیت بدنی، استفاده از بازی­های کامپیوتری و نیز عادت خانوادگی خاص منجر به افزایش وزن در کودکان می­ شود (۵۳). در طول چند دهه گذشته، کودکان به طور پیشرونده به افراد کم تحرک تبدیل شده ­اند. این تغییر در شیوه زندگی با افزایش قابل توجه در چاقی همراه است، به طوری­که ۱۷ درصد از کودکان بین سنین ۲ تا ۱۹ سال چاق محسوب می­شوند (۳۳). تاثیر کاهش سطح فعالیت بدنی در افزایش چاقی و اضافه وزن در کودکان و نوجوانان به مراتب بیشتر از عوامل تغییرات عادات غذایی است (۵۴). عادت­های بی­تحرک، مانند تماشای تلویزیون و انجام بازی­های ویدئویی، به کاهش هزینه­ های گرمایی روزانه کمک می­ کند. زمانی که کودکان یک برنامه تلویزیونی خاص را تماشا می­ کنند، کاهش قابل توجهی در میزان متابولیسم زمان استراحت مشاهده می­ شود. میزان کودکانی که روزانه کمتر از یک ساعت تلویزیون تماشا می­ کنند و چاق هستند ۱۰% است. در حالی­که اگر به مدت ۳، ۴ یا ۵ ساعت یا بیشتر در روز تلویزیون تماشا کنند، میزان شیوع چاقی به ترتیب ۲۵، ۲۷ و ۳۵ درصد می­رسد. از آنجایی که کودکان اغلب در مقابل تلویزیون غذا می­خوردند و بخش بزرگی از تبلیغات تلویزیونی مواد غذایی است که سرشار از کالری است و مغذی نیست چاقی افزایش بیشتری می­یابد. از سوی دیگر افزایش سطح فعالیت بدنی یک هدف مرتبط با کاهش در مصرف مواد غذایی است. فعالیت بدنی نیز منجر به توجه فرد برای انتخاب مواد غذایی کم انرژی می­ شود (۳۷).
۲-۲-۳- عوارض ناشی از چاقی
علت نگرانی در مورد چاقی دوران کودکی، همبستگی بالای چاقی با مشکلات بی­شمار سلامتی، تداوم چاقی در جوانی، مختل نمودن بخشی از اقتصاد، افزایش هزینه­ های بیمارستانی و … می­باشد (۵۵). چاقی دوران کودکی موجب کاهش اعتماد به نفس، اختلال هیجانی و اضطراب، افسردگی و انزوای اجتماعی می­ شود (۵۵). علاوه بر این اثرات منفی روانی، چاقی دوران کودکی با افزایش فشار خون و بیمارهای استخوانی در بزرگسالی ارتباط مستقیم دارد و به عنوان یک فاکتور خطرزا برای ابتلا به این بیماری­ها به شمار می­رود (۴۸). چاقی، عوارض جانبی قابل توجهی بر سلامت غدد، قلب و عروق، گوارش، ریه، عصب، روان، خون و اسکلت دارد و نیز توسعه برخی از انواع سرطان را به همراه دارد. توسعه عوارض متابولیک چاقی دوران کودکی در طول مسیر بزرگسالی خطر ابتلا به دیابت نوع ۲، چربی خون کلسترول بالا، پرفشار خونی و بیماری­های قلبی عروقی زود رس را افزایش می­دهد. تغییرات قلبی - عروقی و سوخت و ساز بدن در دوران کودکی آغاز می­ شود (۳،۴۶). آترواسکلروز در دوران کودکی، با ذخیره کلسترول در غشای درونی عروق عضلانی شروع می­ شود که نوارهای چربی را تشکیل می­ دهند. در برخی موارد این نوارهای تشکیل شده در عروق کرونری کودکان می ­تواند ضایعات آترواسکلروتیک^[۹] را در چند دهه توسعه دهد (۳۷). چاقی در کودکان موجب افزایش غلظت گلوکز خون ناشتا، انسولین، تری گلیسیرید^[۱۰] (TG)، پروتئین واکنشی^[۱۱] C (CRP) اینترلوکین ۶ (IL-6) می­ شود در حالی که HDL و آدیپونکتین^[۱۲] کاهش می­یابد (۵۶). چاقی در کودکان خطر بیماری­های قلبی عروقی^[۱۳] را افزایش می­دهد (۱۱) که شامل افزایش فشار خون (بیش از ۷۵% از فشار خون بالا) به طور مستقیم با چاقی در ارتباط است (۱۸)، گروهی از فاکتورهای خطرناک قلبی عروقی (سندروم متابولیک) تغییراتی دراندوتلیوم و ضخامت و قابلیت ارتجاع دیواره شریان­ها، همچنین تغییراتی در ساختار و عملکرد بطن چپ ایجاد می­ کنند. برخی از مشکلات قلبی عروقی در کودکان چاق موجب خفگی مانع از خواب می­ شود (۲۸).
چاقی یک عامل عمده خطرناک برای سندرم متابولیک در کودکان است. اضافه وزن بیشتر بدن و چاقی مرکزی کودکان را مستعد ابتلا به سندرم متابولیک می­ کند، سندرم متابولیک ابتدا به عنوان سندروم X شناسایی شد و به عنوان همزمانی اختلال متابولیک متعدد که شامل هایپرانسولینمی، عدم تحمل گلوکز، فشار خون بالا، کاهش لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL) و افزایش تری گلیسیرید^[۱۴] توصیف می­ شود (۳۷،۵۷). سندروم متابولیک به عنوان یک عامل خطرزای بیماری­های قلبی - عروقی و دیابت محسوب می­ شود که از دوران کودکی آغاز و در بزرگسالی علامت­دار می­ شود (۴۹). برخی از بیماری­های ناشی از چاقی در دوران کودکی، مانند دیابت نوع دوم، سندرم پلی­کیستیک تخمدان و شرایط مختلف دیگر (انواع اختلالات تنفسی، ارتوپدی و کبدی) در حال حاضر نسبتا به خوبی تثبیت شده، اگر چه این شواهد محدود است (۳۰). همه این اثرات نامطلوب به کوتاهی عمر منجر می­شوند (۴۶).
۲-۲-۴- درمان چاقی
به منظور مقابله با چاقی در دوران کودکی، باید همه عوامل در نظر گرفته شود. تحقیقات تا به امروز تقریبا به طور انحصاری بر درک تحریکات بیولوژیکی در خوردن غذاهای خاص، ارتباط بین رفتار پدر و مادر و مصرف مواد غذایی متمرکز شده است. عوامل متعددی بر غذا خوردن کودکان موثر است. در میان آن­ها «تأثیرات بیولوژیکی» والدین و اجتماع موثرتر هستند (۵۸). همچنین کاهش ۱۰۰ کالری در رژیم غذایی روزانه با کم کردن ۵ کیلوگرم در سال مطابقت می­ کند. به جای کاهش وزن سریع، کاهش وزن ۲-۱ کیلوگرم ماهانه به عنوان کاهش وزن ایده آل در نظر گرفته شده است. در کودکان چاق کاهش اندک کالری مصرفی مواد غذایی، ایجاد انگیزه در کودک و تشویق و حمایت درست خانواده می ­تواند در کاهش وزن موثر باشد، کودکان باید تفاوت بین اشتها و گرسنگی را درک کنند و باید توجه خود را به سوی موضوعات دیگری درباره غذا و غذا خوردن متمرکز کنند (۵۶). رژیم غذایی با محتوای کربوهیدرات کم در مقایسه با رژیم­های غذایی کم چربی منجربه از دست دادن وزن سریع­تر و کاهش تری­گلیسرید پلاسما در افراد بزرگسال چاق می­ شود (۵۶). مصرف میوه­ ها، سبزیجات، لبنیات، گوشت، تخم مرغ، مغزهای گیاهی در کاهش خطر ابتلا به سندروم متابولیک اهمیت دارد (۴۹). افراد چاق باید به خوردن فیبر و پرهیز از غذاهای غنی از چربی اشباع شده و کلسترول و عدم استفاده بیش از حد از نمک و قند تصفیه شده تشویق شوند. اگر در افراد دیس لیپیدمی^[۱۵] تایید شود، باید درمان با رژیم غذایی آغاز شود، در کودکان بالای دو سال از طریق مراقبت و اولویت دادن به ویتامین و انرژی مورد نیاز، متناسب با سن بیمار، درمان انجام شود و اجازه مصرف بیش از ۲۵٪ چربی را ندهید (۳۷). از طریق تغییر در شیوه زندگی می­توان چاقی را درمان کرد. مزایای تغییر در شیوه زندگی افراد چاق براساس موفقیت در برنامه ­های رژیم غذایی و ورزش است که با آموزش به افراد و خانواده­ها و تغییر در رفتار و نگرش ایجاد می­ شود. در اغلب موارد موفقیت طولانی مدت در این روش درمانی به پیشگیری مداوم بیماران برای جلوگیری از افزایش وزن دوباره بستگی دارد. علل شکست را باید در اختلالات و مشکلات روانی در غذا خوردن شاهد بود. شیوه زندگی و عادات غذا خوردن پدر و مادر بر موفقیت یا شکست کودکان موثر است، بنابراین با در نظر گرفتن پدر و مادر به عنوان جمعیت هدف، کاهش وزن در کودکان چاق به دست می ­آید (۵۶).
از سوی دیگر درمان چاقی مشکل است؛ زیرا، میزان متابولیسم پایه از فردی به فرد دیگر و برای هر فرد با توجه به تغییر شرایط محیط متفاوت است. بنابراین، در سطح معینی از مصرف کالری، ممکن است یکی چاق باشد؛ اما، دیگری چاق نباشد. علاوه بر این سطح فعالیت بدنی نیز موثر است، افراد چاق به طور کلی سطح فعالیت بدنی کمتری نسبت به کسانی که چاق نیستند دارند؛ اما، این دشوار است که قضاوت کرد که آیا یک زندگی بی­تحرک دلیل چاقی است یا چاقی موجب زندگی بی­تحرک می­ شود (۳۷).
۲-۲-۵- چاقی در دختران و پسران
شیوع چاقی در کودکان ۶-۱۲ سال ایرانی بین ۶-۱۷ درصد است (۵۹). شیوع اضافه وزن و چاقی در دختران بیش از پسران است (۶۰)؛ اما، مطالعات دیگر نشان دادند که شیوع چاقی در پسران بیش از دختران است (۶۱،۶۲). چاقی در دختران و پسران به فاکتورهایی نظیر وجود چاقی در والدین و بستگان درجه یک، مصرف برخی مواد غذایی، میانگین وزن زمان تولد (فقط در میان دختران) بستگی دارد (۴۸). چاقی با فعالیت بدنی، تغییرات سریع در شیوه زندگی ناشی از شهر نشینی و بهبود وضعیت خانواده­ها، مدت زمان تماشای تلویزیون در روز، مصرف شیر خشک در شیر خواری و سیگار کشیدن مادر در طی حاملگی نیز در ارتباط است (۶۱). در کودکان چاق اندازه دور کمر و چربی شکمی با عوامل خطرناک در ارتباط است (۳۷،۵۷). در کودکانی که دور کمر بیش­تر از ۹۰ درصد است، احتمال ابتلا به HDL پایین، LDL بالا و فشار خون بالا وجود دارد. همچنین کلسترول HDL، کلسترول تام و فشار خون سیستولیک و همچنین دیاستولیک با اندازه دور کمر و چین پوستی عضله سه سر و تحت کتفی مرتبط است (۵۷). میزان چربی کل، چربی بیش از حد در بالا تنه یا ناحیه­ی شکمی و چربی احشایی، نیز نمایانگر ترکیب بدن است که با بیماری­های مزمن همراه است (۲۹). رابطه بین دور کمر و ابتلا به عوامل خطرناک به چربی احشایی مرتبط است. در دختران و پسران نواجوان چاق بین بافت چربی احشایی و فاکتورهای خطرناک قلبی عروقی (تری گلیسرید، فشارخون سیستولیک، کلسترول LDL و کلسترول (HDL)) ارتباط وجود دارد (۵۷) و موجب افزایش سطح انسولین پایه فشار خون سیستولیک، کلسترول LDL و تری اسیل گلیسرول­ها و کاهش کلسترول HDL می­ شود (۵۷). همچنین در دختران چاق میانگین فشار خون سیستولیک نسبت به پسران بالاتر است (۶۳).
۲-۲-۶- چاقی در بزرگسالان
چاقی در بزرگسالان می ­تواند موجب افزایش چربی خون، سکته، بیمارهای کبدی و کیسه صفرا، مشکلات تنفسی، استوآرتریت و مسائل مربوط به زنان از قبیل ناباروری را افزایش دهد (۶۴). در ایران عواملی که بر روی چاقی بزرگسالان تاثیر می­گذارند شامل فعالیت بدنی، تعداد فرزندان، ازدواج، جنس، سیگار، سن، افسردگی، شهر و روستا و رژیم غذایی بستگی دارد. فعالیت بدنی بر چاقی بزرگسالان تاثیر دارد که تاثیر فعالیت بدنی تفریحی بیشتر از فعالیت بدنی شغلی است. بیشترین فعالیت بدنی بزرگسالان پیاده روی است که در مردان بیشتر از زنان است. بین تعداد زایمان و چاقی زنان و نیز تعداد فرزندان با چاقی مردان ارتباط وجود دارد. ازدواج نیز بر چاقی بزرگسالان موثر است. چاقی در مردان متاهل ۰۹/۱ برابر بیشتر از مردان مجرد است و چاقی در زنان متاهل ۳/۱ برابر زنان مجرد است (۶۵). چاقی در بزرگسالان به جنس فرد بستگی دارد. چاقی در مردان و زنان به ترتیب ۲۹% و ۶۷% است که زنان و دختران بیشتر از مردان و پسران به چاقی و اضافه وزن مبتلا می­شوند. مصرف سیگار از طریق کاهش دریافت غذا و افزایش سوخت و ساز بدن موجب پایین نگه­داشتن وزن بدن می­ شود؛ اما، تاثیر مصرف دخانیات بر بیمارها و مرگ و میر بیشتر از خطر افزایش وزن است. گذشت سن نیز یکی از عوامل خطرناک برای چاقی است و با افزایش سن امکان ابتلا به چاقی افزایش می­یابد. تاثیر افسردگی بر چاقی در بزرگسالان مشاهده شده است که نشان می­دهد افسردگی به جنس افراد بستگی دارد و تنها در زنان افسردگی موجب چاقی می­ شود (۶۶). زندگی در شهر وروستا نیز بر چاقی بزرگسالان تاثیر می­گذارد که شیوع چاقی در زنان شهری ۹/۱ برابر و مردان شهری ۱/۲ برابر افزایش می­یابد (۶۵). مصرف کم لبنیات، مصرف زیاد چربی و دریافت کم پروتئین موجب افزایش چاقی می­ شود (۶۷).
۲-۲-۷- ارتباط چاقی کودکان با بزرگسالان
روند اضافه وزن و چاقی در دوران کودکی برای پیش ­بینی چاقی در بزرگسالی نیز بسیار مهم است، کارشناسان ۸۰% احتمال می­ دهند که اضافه وزن یا چاقی دوران کودکی در زندگی بزرگسالی نیز وجود داشته باشد (۲۶). بیش از ۶۹% کودکان چاق ۶-۱۰ سال در بزرگسالی چاق هستند (۶۱). هر چه مدت زمان چاق ماندن بیشتر باشد، لاغر شدن نیز دشوارتر خواهد بود (۶۸). چاقی دوران کودکی تا بزرگسالی ادامه دارد و با پرفشار خونی در بزرگسالی ارتباط دارد، سطح فشار خون در کودکی بهترین پیشگویی کننده فشار خون در بزرگسالی است. پرفشار خونی مرتبط با چاقی در سالمندان هم خود از عوامل خطر برای بیماری­های قلبی عروقی به شمار می­رود (۶۳). چاقی دوران کودکی و نوجوانی با سایر عوامل خطرناک قلبی-عروقی همراه است و در بزرگسالی موجب افزایش بروز بیماری­های غیرواگیر مثل بیمارهای عروق قلبی و مغزی، دیابت نوع ۲ و بعضی از انواع سرطان­ها می­ شود (۶۹). اثرات قلبی - عروقی ناشی از چاقی دوران کودکی به بزرگسالی ارتباط قوی با مرگ و میر در بزرگسالی دارد که پیش بینی کننده افزایش مرگ و میر ناشی از بیماری قلبی عروقی در آینده است (۳۰). سطح آمادگی جسمانی در کودکی و نوجوانان کاهش یافته است. پایین بودن سطح آمادگی جسمانی بر چاقی دوره بزرگسالی تاثیر مخربی دارد. با افزایش آمادگی جسمانی در کودکی در بزرگسالی نیز آمادگی جسمانی بالا می­رود (۱۵).
۲-۲-۸- پیشگیری
آموزش و افزایش آگاهی عمومی به منظور اصلاح شیوه­ زندگی با کم کردن و یا از بین بردن برخی عادات اشتباه زندگی مانند مصرف غذاهای آماده، مصرف میان وعده­ها، مصرف الکل و همچنین توصیه به برخی عادات بهداشتی، مانند استراحت کافی و در عین حال انجام فعالیت­های ورزشی منظم در طول هفته از جمله مهم­ترین راهکار برای پیشگیری و کنترل اضافه وزن و چاقی است (۷۰). همچنین از آنجایی که مداخله برنامه­ ها مداوم از رضایت کمتری برخودار است، به همین دلیل پیشگیری بهترین روش است. تلاش در جهت جلوگیری از چاقی دوران کودکی احتمالا موثرتر از زمانی است که اهداف اولیه (پیشگیری از خطراضافه وزن کودکان) و ثانویه (ممانعت از رشد شدید چاقی و کاهش مرگ و میر کودکان چاق) با اهداف اختصاصی به طور همزمان مورد توجه قرار گیرند. احتمالا اگر پیشگیری قبل از سن مدرسه آغاز شود، در طی دوران کودکی و نوجوانی نیز ادامه داشته باشد. باید تلاش قابل توجهی را به ترتیب اهداف، در جهت پیشگیری از چاقی در طول ۱۰ سال اول زندگی انجام داد. سیاست مدرسه هم می ­تواند به ترویج و یا تضعیف رژیم غذایی سالم و سطح فعالیت بدنی کمک کند. این بسیار مهم است که مطالعه تغذیه و عادت­های مربوط به زندگی سالم در تمام دروس مدارس گنجانیده شود (۳۷).
۲-۲-۹- فعالیت بدنی در کودکان
فعالیت بدنی به عنوان حرکت بدن که نیازمند مصرف انرژی بالاتر از نیازهای فیزیولوژیکی طبیعی تعریف شده است و اندازه ­گیری آن از طریق یادداشت فعالیت روزانه و تعداد کلاس­های ورزشی و جمع­آوری داده ­ها با گام شمارها، شتاب سنج و از طریق پرسش­نامه (۷۱) انجام می­ شود (۳۳). فعالیت بدنی در دوران کودکی ممکن است برای سلامت مغز مهم باشد. با توجه به روند اجتماعی اخیر، بررسی رابطه بین سبک زندگی غیرفعال و شناخت مغزی کودکان مدرسه­ای از اهمیت بسیاری برخودار است. درک بهتر از پیامدهای این روند ممکن است به بررسی روابط بین فعالیت بدنی، آمادگی هوازی، شناخت، موفقیت تحصیلی، ساختار و فرآیندهای مغز کمک کند (۳۳). سطح پایین فعالیت بدنی با کاهش در پیشرفت تحصیلی مرتبط است (۳۳). مربیان برای بهبود پیشرفت تحصیلی دانش ­آموزان خود و همچنین کاهش هزینه­ های آموزشی تحت فشار زیادی هستند. این فشارها با باورهای عموم مرتبط است که تربیت بدنی نسبت به موضوعات رسمی علمی از ارزش آموزشی کمتری برخودار است که در طول روز در مدرسه به کاهش یا از بین بردن فرصت­ها برای فعالیت­های بدنی منجر شده است (۳۳).
داشتن فعالیت بدنی مناسب یکی از ساده­ترین راه­های دستیابی به حفظ وزن مطلوب می­باشد؛ زیرا، حدود یک سوم انرژی مصرفی روزانه صرف فعالیت­های بدنی می­ شود که این مقدار در افراد بسیار فعال به دو سوم تا چهار سوم می­رسد، به رغم اهمیت این مسئله، افزایش کم تحرکی طی دهه­های اخیر از دوران کودکی تا بزرگسالی به دلیل سپری کردن اوقات فراغت با تماشای تلویزیون، کامپیوتر، عدم مشارکت در بازی­های خارج از منزل، رفت و آمد با وسایل نقلیه و نداشتن پیاده روی در طول روز است. کاهش فعالیت بدنی می ­تواند خطر چاقی را در میان کودکان و نوجوانان گسترش دهد و زمینه­ای در جهت ابتلا به بیماری­های مزمن در بزرگسالی ایجاد کند (۷۲). رفتار بی­تحرک در دوران کودکی خطر ابتلا به فشار خون بالا، کلسترول بالا، دیابت نوع ۲ و بیماری عروق کرونری قلب در سراسر طول عمر افزایش می­دهد (۳۳). افزایش کلسترول سرم نیز یک عامل خطر برای بیماری عروق کرونر است و هنگامی که با چاقی در ارتباط باشد، خطر افزایش می­یابد (۳۷). سبک زندگی بی­تحرک در دوران کودکی نه تنها سلامت جسمی را تحت تاثیر قرار می­دهد، بلکه هوشیاری و سلامت مغز را نیز تحت تاثیر قرار می­دهد. سطح پایین فعالیت بدنی و آمادگی هوازی با کاهش در پیشرفت تحصیلی، توانایی­های شناختی، ساختار مغز و عملکرد مغز مرتبط است (۳۳).
ورزش نیز نوعی فعالیت بدنی تکراری، برنامه­ ریزی شده و سازمان­دهی شده تعریف شده است. استعداد بدنی یک ویژگی فردی است که شامل توان هوازی، قدرت و انعطاف­پذیری است. بررسی این پارامترها می ­تواند به شناسایی کودکان و نوجوانان در معرض خطر چاقی کمک کند. سطح فعالیت بدنی کودکان چاق کم است، به طور کلی توانایی ورزش کمی دارند و نمی ­توانند بایستند. کودکان و نوجوانان که بی­تحرک هستند تمایل دارند چاق شوند، چاقی نیز به خودی خود می ­تواند آن­ها را کم تحرک­تر کند (۳۷). بنا به عقیده محققین، ورزش منظم باعث افزایش طول مدت و بهبود کیفیت خواب می­ شود. همچنین خواب کافی باعث ترشح هورمون رشد در ابتدایی شب شده و باعث افزایش لیپولیز وابسته به هورمون رشد و نهایتا کاهش چربی می­ شود (۷۳). ورزش از دو طریق موجب افزایش میزان سوخت در زمان ورزش و افزایش میزان مصرف انرژی زمان استراحت بعد از خاتمه ورزش می­ شود (۲۷). برای مثال ورزش با شدت متوسط به مدت ۱۰ دقیقه، می ­تواند مصرف انرژی بدن را در حالت استراحت ۵ تا ۱۵ درصد به مدت ۲۴ تا ۴۸ ساعت افزایش دهد. بنابراین یکی از مهم­ترین فواید ورزش و فعالیت جسمانی بالا رفتن میزان مصرف انرژی در زمان استراحت است (۷۴). از آنجایی که با ورزش می­توان درصد چربی بدن و BMI را کاهش داد، انجام فعالیت­های ورزشی برای نوجوانان دارای اضافه وزن و چاق مورد توجه است (۱۵). همچنین فعالیت کم باعث کاهش مصرف انرژی می­ شود و کاهش فعالیت بدنی عضلات اسکلتی هم باعث کاهش اکسیداسیون چربی در بافت­ها می­ شود. در عین حال فعالیت ورزشی با عادات و الگوی غذایی مناسب­تری نیز مرتبط است؛ به طوری­که نوجوانانی که در فعالیت­های ورزش منظم شرکت دارند، بیشتر از نوجوانان کم­تحرک میوه و سبزیجات مصرف می­ کنند (۷۳). فعالیت بدنی، حتی زمانی که غیرارادی است برای ترکیب بدن، افزایش جرم استخوانی و جلوگیری از پوکی استخوان و چاقی مهم است (۳۷). بدون در نظر گرفتن مداخلات رژیم غذایی، ورزش و فعالیت مثلا تمرین هوازی، تمرینات قدرتی بر ترکیب بدن و فاکتورهای خطر سلامتی در کودکان چاق در تاثیر می­گذارد. فعالیت بدنی منجر به تغییرات مفید اصلی در درصد چربی، چربی احشایی و شکمی، گلوکز ناشتا و تری گلیسرید و فعالیت پاراسمپاتیک قلبی می­ شود؛ اما، هنوز به درستی تاثیر فعالیت بدنی در شدت­های بالا و پایین بر ترکیب بدن کودکان مشخص نیست (۷۵)؛ اما، با توجه به موارد فوق و فواید ورزش، در سال­های اخیر نشان داده شده که میزان فعالیت بدنی در کودکان و نوجوانان ناکافی است؛ هر چند میزان شرکت دختران در فعالیت­های ورزشی در سال­های اخیر رو به افزایش بوده است؛ اما، به طور معنی­داری کم­تر از پسران است (۷).
۲-۲-۱۰- آمادگی هوازی
آمادگی هوازی یک عنصر با مفهوم چند وجهی از آمادگی جسمانی است که مجموعه ­ای از ویژگی­های مرتبط با سلامت و مهارت است و متناسب با توانایی­های فرد در اجرای فعالیت­های بدنی مرتبط است که شامل قدرت عضلانی، انعطاف پذیری عضلانی و ترکیب بدن می­ شود. بر این اساس، بهتر است آمادگی جسمانی به عنوان مجموعه ­ای از ویژگی­ها تفسیر می­ شود، در حالی که فعالیت بدنی به فعالیت رفتاری اشاره دارد. آمادگی هوازی به حداکثر ظرفیت سیستم قلبی تنفسی برای استفاده از اکسیژن اشاره دارد و می­توان با بهره گرفتن از تست VO_2max، اندازه ­گیری شود. VO_2max به عنوان معیاری جهانی برای سنجش میزان آمادگی قلبی- عروقی پذیرفته شده است. چاقی در کودکان ممکن است سبب اختلال در عملکرد طبیعی قلب یا تنفس شود. در کودکان چاق آمادگی قلبی عروقی کاهش می­یابد؛ زیرا، بافت چربی اضافی به عنوان یک بار بی­خاصیت عمل می­ کند و این بار اضافی باید دائما توسط بدن جابجا شود. همچنین کودکان چاق به دلیل کم تحرکی که دارند، ممکن است دچار کاهش آمادگی قلبی عروقی شوند. افراد جوانی که آمادگی قلبی – عروقی بالاتری دارند با سهولت در فعالیت شرکت می­ کنند و از شرکت در فعالیت بدنی لذت بیشتری می­برند (۷۶). چاقی کلی و چاقی شکمی در کودکان موجب کاهش آمادگی جسمانی قلبی ریوی می­ شود (۱۳). آمادگی هوازی با شناخت مغزی - عصبی در دوران کودکی مرتبط است (۳۳). بین سطح فعالیت و سطح آمادگی جسمانی نیز با درصد توده­ی چربی و BMI رابطه معکوس وجود دارد. هر چه درصد چربی بدن و BMI بیشتر باشد، سطح فعالیت بدنی و سطح آمادگی جسمانی پایین­تر است. به موجب ارتباط بین این متغییرها انجام فعالیت­های ورزشی برای نوجوانان دارای اضافه وزن و چاق مورد تاکید قرار گرفت (۱۵). خانواده به عنوان یک سپر نیرومند برای افزایش فعالیت بدنی و جلوگیری از چاقی کودکان می ­تواند با مدیریت، چاقی کودکان را بهبود بخشد (۶). نقش والدین در فعالیت بدنی و چاقی کودکان نیازمند طراحی آزمون مداخله­ای جدید است (۷۷).
۲-۳- ادبیات پیشینه پژوهش
در سال­های اخیر شیوع چاقی نظر محققان را به خود جلب کرده هم به دلیل اهمیت سلامتی و این­که چاقی سلامتی را به مخاطره می­ اندازد و هم موضوع تناسب اندام که امروز به آن خیلی بیش­تر از قبل توجه می­ شود. مطالعات در باره چاقی هم در داخل کشور و هم در خارج کشور بسیار زیاد است و تعداد کمی از مطالعات میزان شیوع چاقی و فعالیت بدنی را در کنار هم مورد بررسی قرار داده­اند.

ردیابی و کشف جنایات ارتکابی یکی از اولین و مهم ترین اقدامات در زمینه مبارزه با هر جرمی تلقی می شود چون تا زمانی که جرمی شناسایی و کشف نگردد، امکان مبارزه با آن وجود نخواهد داشت. «برای کشف جنایات سازمان یافته، از جمله پولشویی در کنوانسیون های بین المللی راهکارهای مختلفی اندیشیده شده است .

اولاً، برای شناسایی و کشف هر جرمی مطالعات علمی و جرم شناسانه، جمع آوری و تحلیل اطلاعات و بررسی علمی نحوه پیشگیری و مبارزه با آن ضرورت دارد.
ثانیاً، همکاری مسئولین اجرای قانون کشورهای مختلف و تبادل اطلاعات در زمینه فعالیت گروه های سازمان یافته با توجه به بعد فراملی این جنایات ارزش اساسی دارد.
ثالثاً، استفاده از اطلاعات مردمی و گزارش های خود جنایتکاران از عملکرد گروه متبوع خویش یا گروه های رقیب اثر انکارناپذیری در کشف این جنایات دارند.
رابعاً، آموزش ماموران و دست اندرکاران پیشگیری، کشف و تعقیب جرم در این امر اهمیت اساسی دارد. در خصوص آموزش پرسنل و تحقیقات علمی قبلاً بحث کرده ایم. در اینجا جمع آوری اطلاعات، اهداف، روش ها و کاربرد آن، همکاری در کشف و تبادل اطلاعات و ردیابی عواید ناشی از جرم را بررسی می کنیم. جمع آوری اطلاعات اصولاً به دو منظور اصلی صورت می گیرد: ۱- تاکتیکی ۲- استراتژیک . برخی اوقات این دو مقوله با هم تداخل می کنند. اطلاعات تاکتیکی، اطلاعاتی است که مستقیماً برای رسیدن به یک مقصود اجرای فوری قانون مثل دستگیری و تعقیب به کار می رود. اطلاعات استراتژیک اطلاعاتی است که برای تدارک قضاوت صحیح با مقاصد و اهداف اجرای قانون در دراز مدت به کار می رود.»^[۲۲۷] جمع آوری و تحصیل اطلاعات می تواند توانایی کشورها و سازمان های بین المللی را با تمرکز بر روی جمع آوری اطلاعات مربوط به این دست جرائم افزایش دهد.
مبحث دوم : تدابیر پیشگیرانه اختصاصی
«چون تمام جنایات سازمان یافته به منظور تحصیل منفعت مالی ارتکاب می یابند و نظر به اینکه عواید حاصله باید به نحوی تطهیر شوند، لذا برخورد مناسب با پولشویی ضمن اینکه مبارزه با ارتکاب این عنوان مجرمانه است، در واقع مبارزه با سایر جنایات سازمان یافته که جرم مقدم، منشاء یا اصلی نامیده می شوند، نیز محسوب می گردد.»^[۲۲۸] «پیشگیری از پولشویی _ یعنی از بین بردن زمینه های ورود عواید نامشروع ناشی از ارتکاب جنایات سازمان یافته به اقتصاد مشروع _ به نوبه خود می تواند پیشگیری از ارتکاب سایر جنایات سازمان یافته با فرض موفقیت در ارتکاب جرم اصلی و اولیه، نخواهد توانست از مزایا و فواید مادی جنایات ارتکابی بهره برند که خود این عامل نیز موجب گرایش کمتر افراد بالقوه مستعد، به سوی ارتکاب جنایات سازمان یافته می گردد. بخش جزیی و خرده عواید و منافع حاصل از جنایات ارتکابی ممکن است در داد و ستدهای روزمره و برای رفع ضروریات زندگی صرف شود که مقابله با آن– چه از حیث پیشگیری و چه از نظر شناسایی و مبارزه – امری دشوار با نتایج اندک است. ولی بخش عمده عواید حاصله – به خاطر حجم خیلی زیاد این عواید – می بایست از طریق بانک ها و سایر موسسات مالی وارد سیستم اقتصادی شود، خواه به منظور نگهداری یا به منظور انتقال به ورای مرزهای کشور مربوطه. بنابراین، اگر مجرمین خطری از جهت امکان شناسایی و کشف جنایات ارتکابی در بانک ها و موسسات مالی داشته باشند، گرایش کمتری به پولشویی از این طریق – که بهترین و رایج ترین شیوه است – خواهند داشت.»^[۲۲۹]
گفتار اول : تعدیل قاعده رازداری بانکی
«استفاده از سیستم بانکی یکی از راه های متداول برای ارتکاب جرم پولشویی است. از طرف دیگر قاعده رازداری بانکی که در بین بانک ها متداول است مانع از کشف جرم می شود که این قاعده باید در مسیر کنوانسیون های بین المللی و همچنین مصالح عمومی قرار گیرد و جلوگیری از آثار و تبعات این جرم تعدیل شود، به نحوی که نه این قاعده متزلزل شده و موجب بی اعتمادی عمومی به سیستم بانکی گردد و نه پولشویان بتوانند به راحتی به اقدامات خلاف قانون خود بپردازند .
به همین منظور در ماده ۵ قانون مبارزه با پولشویی تمامی اشخاص حقوقی از جمله بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، بانکها،موسسات مالی و اعتباری، بیمه ها، بیمه مرکزی، صندوقهای قرض الحسنه، بنیادها و موسسات خیریه و شهرداری ها مکلف شده اند که مطابق آیین نامه های مصوب هیات وزیران در اجرا قانون مبارزه با پولشویی همکاری نمایند و در تبصره ماده ۷ این قانون ارائه اطلاعات، گزارش ها، اسناد و مدارک مربوط به موضوع قانون پولشویی به شورای عالی مبارزه با پولشویی و همچنین گزارش معاملات و عملیات مشکوک به مرجع ذیصلاحی که شورای عالی مبارزه با پولشویی تعیین می کند، پیش بینی شده است، اما چنان که گفتیم تعدیل قاعده رازداری بانکی صرفاً در جهت مبارزه با پولشویی و جرایم منشاء صورت می گیرد، لذا سوء استفاده از این موضوع و افشاء اطلاعات و استفاده از آن به نفع خود یا دیگری بطور مستقیم یا غیر مستقیم توسط ماموران دولتی یا سایر اشخاص ممنوع بوده و مطابق ماده ۸ قانون مبارزه با پولشویی متخلف به مجازات مندرج در قانون مجازات انتشار و افشاء اسناد محرمانه و سری دولتی مصوب ۲۹/۱۱/۱۳۵۳ محکوم خواهد شد.»^[۲۳۰]
گفتار دوم : مصونیت مکلفین از تعقیب ناشی از افشاء سر
در چار چوب تعدیل رازداری بانکی و زمانی که اشخاص حقیقی یا حقوقی به ارائه اطلاعات و اسناد و مدارکی به مراجع ذیصلاح جهت کشف پولشویی مکلف می باشند که این گزارش ها حاوی اسرار و راز متعلق به ارباب رجوع می باشد. «گزارش دهندگان و ارائه دهندگان اطلاعات و اخبار نباید این دغدغه و نگرانی را داشته باشند که مبادا از جانب مشتریان به اتهام آنچه که «افشاء سّر» نامیده می شود. تحت تعقیب کیفری قرار گیرند. تمهیدی که در این خصوص اندیشیده شده است، «معافیت گزارش دهندگان از هرگونه تعقیب کیفری و انتظامی» است در این خصوص ماده ۲۷ آئین نامه مقرر می دارد: گزارش معاملات مشکوک و نیز سایر گزارش هایی که اشخاص مشمول موظف به ارسال آن هستند، بیانگر هیچگونه اتهامی به افراد نبوده و اعلام آن به واحد اطلاعات مالی افشای اسرار شخصی محسوب نمی گردد و در نتیجه هیچ اتهامی از این بابت متوجه گزارش دهندگان مجری این آئین نامه نخواهد بود.»^[۲۳۱]
گفتار سوم : گزارش معاملات مشکوک
اصل رازداری تجاری از اصولی است که سالیان سال با عملیات بانکداری عجین بوده و به دیده احترام نگریسته شده است. بر اساس این اصل تمامی بانک ها مکلفند که اطلاعات مالی مشتریان را به جز خود او به هیچ شخص دیگری واگذار ننمایند.
این اصل تا چندی پیش هیچگونه استثنایی نداشت اما پس از رشد جرم پولشویی در بستر بانک ها و موسسات مالی چاره کار در تعدیل این اصل دیده شد چرا که رعایت مطلق این اصل کشف جرم پولشویی را با مشکل جدی مواجه می سازد و از سوی دیگر میدانی مساعد برای تبهکاران حرفه ای فراهم می نماید که با بهره گرفتن از این موسسات بر روی اموال کثیف خود سر پوش بگذارند. «در حال حاضر تاکید بر این است که برا ی مبارزه با پولشویی باید اصل رازداری تجاری تعدیل شده و معاملات مشکوک برای بررسی بیشتر به مراجع صالحه گزارش شوند. حتی تاکید می شود که اصل رازداری بانکی وکلاء نیز باید تعدیل گردد. تعدیل اصل رازداری تجاری در تمامی اسناد مورد بحث مورد تاکید قرار گرفته است. در کنوانسیون پالرمو در قسمت الف بند ۱ ماده ۷ در کنار ضرورت شناسایی مشتری و حفظ سوابق به گزارش معاملات مشکوک نیز تاکید کرده است .
قسمت الف بند ۱ ماده ۱۶ کنوانسیون مریدا نیز با همین مفهوم تکرار شده است. و در بند ۱ ماده ۵۲ همین کنوانسیون نیز از کشورهای عضو خواسته شده تا اقداماتی را اتخاذ نمایند که بر اساس آن موسسات مالی خود ملزم باشند معاملات مشکوک را برای گزارش دهی به مراجع صلاحیت دار کشف کنند. در ماده ۷ قانون مبارزه با پولشویی نیز اشخاص ، نهادها و دستگاه های مشمول این قانون مکلفند … .»^[۲۳۲]
گفتار چهارم : جلوگیری از وقوع جرایم منشاء و مقدم
«بهترین راه برای پیشگیری از جرم پولشویی آن است که این جرم اساساً زمینه تحقق پیدا نکند. همان طور که می دانیم جرم پولشویی موخر بر جرایم منشاء صورت می گیرد، لذا چنانچه از وقوع آن جرایم جلوگیری شود یا به سرعت کشف و مرتکبین آن ها مجازات شوند، اصولاً نوبت به جرم پولشویی نخواهد رسید ؛ به عبارت ساده تر اگر جرم منشاء و مقدم صورت نگیرد تحقق جرم پولشویی سالبه به انتفاء موضوع می شود.»^[۲۳۳]
گفتارپنجم :اصلاح مقررات بانکی و نظارت بانک مرکزی بر موسسات مالی
در این باره می توان به موارد ذیل اشاره کرد که به برخی از آن ها در قانون مبارزه با پولشویی اشاره شده و برخی دیگر باید در آئین نامه های مربوطه مورد توجه قرار گیرد.
«الف: شناسایی مشتری، بانکها و موسسات مالی مکلفند که هویت ارباب رجوع را احراز نموده و از ارائه اسناد جعلی مانند شناسنامه و اوراق شناسایی جعلی دیگر ممانعت نمایند، زیرا پولشویان برای فرار از چنگال قانون همواره با هویت مجعول به اقدامات خلاف خود مبادرت می ورزند. همین موضوع باید در مورد نماینده یا وکیل نیز توجه شود .
ب: تعیین معیار برای افتتاح حساب بانکی .
ج: تعیین معیار برای صدور حواله های بانکی .
د: گزارش عملیات بانکی مشکوک: البته به منظور جلوگیری از سوء استفاده و بی نظمی و جلوگیری از اخلال در امور روزمره مردم، بهتر است در آئین نامه های اجرایی عملیات بانکی مشکوک دقیقاً تعریف و به کارکنان بانک ها تفهیم گردد.
ه: تعیین معیار برای صدور و تحویل دسته چک به افراد.
و: تعیین معیار برای صدور ضمانت نامه های بانکی.
در تمامی مواردی که تعیین معیار، اشاره شده است، منظور معیارهایی است که به منظور مبارزه با پولشویی و پیشگیری از وقوع آن است، زیرا معیارهای فعلی که بانک ها از آن تبعیت می نمایند برای افراد حساب بانکی افتتاح نموده و دسته چک های متعدد به افراد می دهند برای این امر کافی نمی باشد. امید است که در آئین نامه های اجرایی به این موضوع توجه کافی شود.» ^[۲۳۴]
نتیجه گیری و پیشنهادها
نتیجه گیری
پولشویی، عوایدحاصل از جرایمی از قبیل قاچاق موادمخدر، معاملات قاچاق اسلحه وجرایم سازمان یافته را صحیح و قانونی جلوه می دهد و در این رابطه عمدتاً بانک ها و مؤسسات مالی که هر یک به جهت رقابت با دیگران سعی در ارائه امکانات وخدمات بهتر وجدیدتری به مشتریان دارند، مورد سوء استفاده مجرمان قرار می گیرند. با توجه به این واقعیت که وقتی پول نامشروعی داخل پول های مشروع شد ردیابی آن بسیار مشکل خواهد بود، بانک ها و مؤسسات مالی می بایستی با رعایت چارچوب های قانونی، حرفه ای، اخلاقی و اتخاذ تدابیر مناسب، نظارت شدیدی را برای جلوگیری از پولشویی اعمال نمایند. البته تعارض مصلحت مبارزه با پولشویی با رعایت قاعده حفظ اسرار بانکی وهمچنین تمایل بانک ها به جلب مشتری بیش تر، همواره مانعی مهم در همکاری ایشان با مقامات صلاحیتدار بوده است.
کشورها مناسب وضعیت و نیاز خود، با وضع مقررات خاصی الزاماتی را برای بانک ها و مؤسسات مالی مقرر داشته اند .معذلک خصوصاً بعد از وقایع ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ مشخص شد که هیچ یک به تنهایی قادر نیستند به طور مؤثری با پولشویی مبارزه نمایند و لازم است با هماهنگی وهمکاری با یکدیگر با این پدیده مبارزه کنند و اصولاً مشارکت علیه تبهکاری بین المللی امروزه یک اصل تثبیت شده ومسلم است.
جدا از الزامات مقرر توسط دولت ها، بانک ها و مؤسسات مالی نیز خود با وقوف به این که سوء استفاده از خدمات آن ها به اعتبارشان لطمه وارد نموده و موجب سلب اعتماد عمومی از آن ها خواهد شد و با عنایت به این که ممکن است علیرغم تمام تلاشها واقدامات پیشگیرانه سهواً، عامل اعمال تروریستی وسایر جرایم شوند، به توافقهایی با یکدیگر در جهت مبارزه با پولشویی از جمله در رابطه با تبادل اطلاعات دست یافته اند. بدون وجود چنین همکاریهایی تمام تلاشها برای شناسایی و ردیابی پول های نامشروع که روز به روز با روش های جدیدتر و پیچیده تری تطهیر میشوند حتی با صرف هزینه های هنگفت نتیجه چندانی نخواهد داشت.

در حالت دوم بجای زیرلایه از نوع FR4 از زیرلایه­ای با ارتفاع ۵۷/۱h= میلی متر و با ثابت دی الکتریک ۵/۲ و تانژانت تلفات بسیار پایین استفاده شده است تا دو نتیجه مقایسه گردند. نتیجه تلفات برگشتی آن در شکل ۳-۲ مشخص شده است. در نمودار ۳-۱-ب، به نظر می­رسد که محدوده فرکانسی کمتر شده است که نشان دهنده استفاده از زیرلایه ای با ثابت دی الکتریک بیشتر است. چون این دو پارامتر نسبت عکس با یکدیگر دارند.
شکل ۳-۲: نمودار تلفات برگشتی آنتن تک قطبی- شکافدار با شکاف مستطیلی روی زیرلایه با ثابت دی الکتریکی برابر با ۵/۲ و تلفاتی بسیار پایین [۲۹].
۳-۲-۲ ساختار دوم: شکاف L شکل با سه حالت مختلف برای تغذیه

در ساختار دوم از این نوع آنتن، شکل شکاف به حالت L­ شکل تغییر می­یابد و همانطور که در شکل ۳-۳ نشان داده شده، سه موقعیت و شکل مختلف برای خط میکرواستریپ در نظر گرفته شده است. این سه حالت متفاوت عبارتند از: الف) خط تغذیه افقی، ب) خط تغذیه مورب و ج) خط ترکیبی با اتصال خط عمودی و خط مورب به یکدیگر. این آنتن نیز مانند ساختار قبلی روی برد ۵۰ در ۸۰ میلیمتر مربعی از جنس FR4 با همان مشخصات قبلی ساخته شده است. این انتخاب به این دلیل صورت گرفته که بتوان همه ساختارها را با داشتن زیرلایه یکسان و ابعاد برابر مورد مقایسه قرار داد. مقدار پارامتر تلفات برگشتی برای هر سه حالت شکل ۳-۳ در شکل ۳-۴ ارائه شده است. از این نمودار ها مشاهده می­کنیم که وقتی شکاف L شکل بوده و نوع خط میکرواستریپی افقی مستقیم در نظر گرفته می­ شود، تطبیق امپدانسی بسیار خوبی در پهنای باند بیشتری حاصل می­ شود. زیرا دراین حالت، بیشترین تزویج الکترومغناطیسی بین خط میکرواستریپ تغذیه کننده و شکاف تشعشعی انجام می­گیرد. علاوه بر این، به دلیل استفاده از نوع شکاف L شکل، به نظر می­رسد که دو مود رزونانسی پشت سر هم ایجاد می­گردد که نتیجه آن افزایش پهنای باند می­باشد [۲۹].
۵۴
شکل۳-۳: ساختار آنتن شکافدار با شکاف L شکل و سه حالت مختلف برای خط تغذیه میکرواستریپی [۲۹].
۵۵

شکل ۳-۴: پارامتر تلفات برگشتی برای سه حالت مختلف شکل ۳-۳ [۲۹].
حال برای حالتی که شکاف L شکل بوده و نوع تغذیه خط میکرواستریپی افقی مستقیم می­باشد (شکل۳-۳-الف)، زیرلایه را با زیرلایه ای با ثابت دی الکتریک ۵/۲ و تلفات بسیار کمتر تعویض می­کنیم که اثر تغییر برد زیرلایه نیز مورد مطالعه قرار گیرد. نتیجه این حالت در شکل ۳-۵ نمایش داده شده است.
شکل ۳-۵: پارامتر تلفات برگشتی برای شکل ۳-۳- الف با زیرلایه ای با ثابت دی الکتریک ۵/۲ و تلفات ناچیز[۲۹].
اگر دو نمودار شکل ۳-۵ و بخش (الف) نمودار ۳-۴ را مقایسه کنیم، متوجه می­شویم که محدوده فرکانسی به سمت فرکانس بالاتر کمی شیفت پیدا کرده است و همچنین تطبیق امپدانسی نیز در فرکانس های پایین تر تضعیف شده است. این عملکرد به این دلیل ایجاد شده است که ثابت دی الکتریک زیرلایه کاهش یافته است و بنابراین رزونانس اول آنتن بالا کشیده شده است چون فرکانس رزونانس اول به ثابت دی الکتریک تقریبا رابطه معکوس دارد. همچنین چون تلفات پایین آمده، بنابراین ضریب کیفیت نیز بالا آمده و پهنای باند هر رزونانس کمتر شده است که در نتیجه آن همپوشانی بین رزونانس ها کاهش یافته و در مقابل تطبیق امپدانسی تخریب شده است.
۵۶
۳-۲-۳ ساختار سوم: شکاف T شکل با خط تغذیه افقی
در حالت سوم، نوع شکاف به حالت T شکل تغییر می­ کند. که ساختار آن در شکل ۳-۶-الف نمایش داده شده است. همانند مطالعات دو بخش قبلی این بار هم دو نوع زیرلایه با دو ثابت دی الکتریک مختلف در نظر گرفته می شود که نتایج آن­دو در شکل­های ۳-۶-ب و۳-۶-ج ارائه شده است. اگر این دو نتیجه را مقایسه کنیم می­بینیم که پهنای باند در حالت استفاده از ثابت دی الکتریک پایین تر افزایش پیدا کرده است که نتیجه جالبی است. همچنین فرکانس رزونانس اول در این حالت بیشتراست.
شکل ۳-۶: آنتن شکافدار با شکاف T شکل وخط تغذیه افقی: الف) ساختار آنتن. ب) نمودار تلفات برگشتی برای زیرلایه FR4 و ج) نمودار تلفات برگشتی برای زیرلایه با ثابت دی الکتریک ۵/۲ و تلفات پایین[۲۹].
۵۷
۳-۲-۴ ساختار چهارم: دو شکاف L شکل با دو تغذیه ترکیبی عمودی-مورب در کنار یکدیگر
در ساختار آخر از این مجموعه، حالت زوج شکاف تشعشعی در نظر گرفته شده است که ساختار آن در شکل ۳-۷-الف، نمایش داده شده است. دلیل عمده استفاده از این حالت زوج تغذیه­ای یا دو شکاف تشعشعی بطور همزمان این است که بتوان کنترل مناسب بر روی مشخصات تشعشعی آنتن داشت. با توجه به استفاده از دو تغذیه در این آنتن، باید در هنگام مطالعه پارامتر S₁₂ آنرا نیز در نظر داشت. این پارامتر مقدار تاثیرگذاری یا تزویج بین دو تغذیه را نشان می­دهد که نشانه مقدار ایزولاسیون بین دو تغذیه می­باشد که اصولاً باید بالا باشد. نتایج این پارامتر و تلفات برگشتی از ورودی اول و دوم این آنتن در شکل ۳-۷ –ب نشان داده شده است. همانطور که دیده می­ شود پهنای باندی حدود ۵/۲ تا ۴/۶ گیگاهرتز را پوشش داده و ایزولاسیونی به اندازه میانگین حدود ۲۰ الی ۲۵ دسی بل را نیز ارائه کرده است که پاسخ مناسبی به حساب می ­آید. علاوه بر این اگر این نتیجه را با نتایج ساختارهای قبلی مقایسه کنیم می­بینیم که پهنای باند بیشتری را ایجاد کرده است که یکی از ویژگی­های این نوع ساختار است.
شکل ۳-۷: آنتن شکافدار با دو شکاف L شکل و یک زوج خط تغذیه ترکیبی عمودی-مورب [۲۹].
۳-۳ آنتن نوع دوم [۳۰]
آنتن نوع دوم در صنعت موبایل و در واقع گوشی­های همراه کاربرد دارد. این آنتن در سال ۲۰۰۷ میلادی برای اولین بار توسط پروفسور وونگ ارائه شده و مورد مطالعه دقیق قرار گرفت. این کار بعدها مورد ارجاعات بسیاری قرار گرفت. همانطور که ذکر شد برای کاربرد در صنعت گوشی های با ابعاد آنتن ۴۰ در ۱۰۰ میلیمتر مربع انتخاب شده است. هدف اصلی در این تحقیق تحت پوشش قرار دادن باند­های سیستم موبایل از جمله GSM850، GSM900، DCS، PCS، UMTS و WLAN برای ۴/۲ گیگاهرتز می­باشد. ساختار این آنتن در شکل ۳-۸ نشان داده شده است. همانطورکه دیده می­ شود که بخش اصلی آنتن دو شکاف مستطیلی و L شکل می­باشد که روی صفحه زمین آنتن در یک طرف برد آنتن قرار گرفته است که کلاً مساحت ۱۵ در ۴۰ میلیمتر مربعی از بخش بالایی صفحه زمین را به خود اختصاص می­دهد. موقعیت و ابعاد دقیق این شکاف­ها در بخش شکل ۳-۸ –ج ارائه شده است. زیرلایه استفاده شده از جنس FR4 و به ضخامت ۸/۰ میلیمتری می­باشد که درون یک حفاظ پلاستیکی ضخیم ۱ میلیمتری قرار گرفته است. این حفاظ بیشتر برای شبیه سازی حالت قالب گوشی همراه در نظر گرفته شده است. همچنین صفحه زمین یک طرف برد FR4 قرار می­گیرد که بخش اصلی آنتن است.
۵۸
شکل ۳-۸: آنتن ترکیبی تک قطبی-شکافدار مرجع [۳۰]، الف) ساختار آنتن (نمایش از بالا)، ب) ساختار آنتن (نمایش از کنار آنتن) و ج) ابعاد و موقعیت قرارگیری دو شکاف مستطیلی و L شکل روی صفحه زمین آنتن.
ابعاد بهینه شده برای آنتن و شکاف­های تشعشعی در شکل ۳-۸ بطور کامل ارائه شده است. با توجه به این ابعاد، آنتن مورد نظر اندازه ­گیری شده و نتیجه آن با نتیجه شبیه سازی مقایسه شده که در شکل ۳-۹ بطور واضح نشان داده شده است. البته توجه شود که آستانه مورد نظر در این نمودار و کلاً در این تحقیق مقدار سه برای پارامتر VSWR در نظر گرفته شده است. این مقدار تطبیق ضعیفی را نشان می­دهد ولی با توجه به این موضوع که این نوع آنتن­های موبایل بطور ذاتی دارای تطبیق امپدانسی ضعیفی می­باشند، در نتیجه حد آستانه کمی بالاتر انتخاب شده تا بتوان پهنای باند مناسبی را تحت پوشش قرار داد. با توجه به این حد آستانه، مشاهده می­کنیم که یک محدوده فرکانسی باریکی در اطراف فرکانس ۹۰۰ مگاهرتزی و یک محدوده وسیعی از فرکانس ۱۶۷۰ تا ۲۶۷۰ مگاهرتز پوشش داده شده است که بنابراین می ­تواند باندهای مذکور را پوشش دهد. البته مشخص است که اگر حد آستانه را به مقدار ۵/۲ یا حتی ۲ برای پارامتر VSWR کاهش دهیم آنگاه محدوده فرکانسی بسیار کمی پوشش داده خواهد شد که از نشانه­ های ضعف این نوع ساختار می­باشد. در شکل ۳-۹ هماهنگی و تشابه مناسبی بین دو نتیجه شبیه سازی شده و اندازه گیری دیده می­ شود که نشان دهنده دقت در طراحی این آنتن می­­باشد.
۵۹
شکل ۳-۹: نمودار تلفات برگشتی آنتن در شکل ۳-۸ با ابعاد مشخص شده در آن شکل برای حالات اندازه گیری و شبیه سازی[۳۰].
برای مطالعه بیشتر روی این ساختار، اثرات هریک از شکاف­های مستطیلی و L شکل را بصورت مجزا در نظر گرفته و با حالت بهینه شده مقایسه می­گردد. نتیجه این مقایسه در شکل ۳-۱۰ ارائه شده است. از این نمودار نتیجه می­گیریم که شکاف L شکل به دلیل طول زیاد آن و ساختار مناسب آن رزونانس پایین را ایجاد می­ کند و در مقابل شکاف مستطیلی به دلیل طول کوتاه تر و شکل ساده آن باند بالاتر را ایجاد می­ کند. در نتیجه اگر این دو شکاف با ابعاد و موقعیت مناسب و بهینه شده در کنار یکدیگر قرار گیرند آنگاه آنتن نهایی می ­تواند دو باند مذکور را مورد پوشش قرار دهد که نتیجه جالبی به حساب می ­آید.
۶۰
شکل ۳-۱۰: نمودار تلفات برگشتی آنتن شکل ۳-۸ و مقایسه آن با حالاتی که فقط هریک از شکاف ها در یک زمان وجود دارند[۳۰].
۳-۴ آنتن نوع سوم [۳۱]
آنتن نوع سوم، نتیجه مقاله یکی از دانشجویان دانشگاه ارومیه می­باشد که در سال ۲۰۱۰ ارائه شده است. این آنتن باندهای فرکانسی GSM850/900/DCS/PCS/UMTS/WLAN را تحت پوشش قرار می­دهد. ساختار این آنتن که روی بخش بالایی صفحه زمین برد گوشی تلفن همراه چاپ می­ شود، در شکل ۳-۱۱ نشان داده شده است. ابعاد آنتن ۱۱۶ ×۴۵ میلی­متر مربع می­باشد. زیرلایه استفاده شده از جنس FR4 و به ضخامت ۸/۰ میلیمتری می­باشد که درون یک حفاظ پلاستیکی ضخیم ۱میلیمتری قرار گرفته است. همانطورکه دیده می­ شود بخش اصلی آنتن شامل دو شکاف مستطیلی- شکل انتها بازدر صفحه زمین و دو زائده T شکل در سمت دیگر دی الکتریک می­باشد. این دو شکاف انتها باز به عنوان تشدیدگر ربع طول موج عمل می­ کنند. طول شکاف بزرگتر (شکاف بالایی) ۴۰میلی­متر است (برابر با ۱۲/۰ طول موج در فرکانس ۹۰۰ مگاهرتز در فضای آزاد) که در تحریک مود  باند پایینی نقش دارد و طول شکاف کوچکتر(شکاف پایینی) نیز ۳۱میلی­متر است (برابر با ۱۹/۰ طول موج در فرکانس ۱۸۰۰ مگاهرتز در فضای آزاد)که تحریک مود  باند بالایی را کنترل می­ کند. یک خط میکرواستریپ۵۰ اهم به همراه دو زائده T شکل نیز برای تغذیه سری این دو شکاف در طرف دیگر زیر لایه چاپ شده اند. معیار پهنای باند  در نظر گرفته شده است. آنتن پیشنهادی شبیه سازی شده و نمودار  در شکل ۳-۱۲ نشان داده شده است.
۶۱
شکل ۳-۱۱: ساختار آنتن پیشنهادی نوع سوم [۳۱].
شکل ۳-۱۲: تلفات بازگشتی آنتن در شکل ۳-۱۱ [۳۱].
همان گونه که در این شکل دیده می­ شود هر دو باند بالایی و پایینی با تطبیق امپدانسی خوبی تحریک شده ­اند. پهنای باند باند پایینی برابر ۳۱۹ مگاهرتز (۸۱۷-۱۱۳۸مگاهرتز) و پهنای باند بالایی نیز برابر با ۸۶۶مگاهرتز (۱۶۸۱- ۲۵۴۷مگاهرتز) می­باشد. برای توضیح بیشتر، نحوه عملکرد آنتن در شکل ۳-۱۳برای سه حالت مختلف (بدون زائدهT شکل) نشان داده می­ شود.
۶۲
شکل ۳-۱۳: تلفات بازگشتی در سه حالت مختلف(بدون زائده Tشکل) [۳۱].
شکاف بزرگتر تشدیدی را در باند پایین (۱۰۷۴مگاهرتز) و شکاف کوچکتر تشدیدی را در باند بالایی(۲۱۵۳ مگاهرتز) ایجاد می­ کند. همان طور که مشاهده می­ شود در حالتی که از هر دو شکاف استفاده شود شکاف کوچتر منجر به کاهش فرکانس تشدید شکاف بزرکتر می­ شود. همچنین در باند بالایی علاوه بر کم شدن فرکانس تشدید شکاف کوچکتر، تشدید دیگری نیز رخ می­دهد. این تشدید که کمی بالاتر از فرکانس تشدید اصلی شکاف ایجاد می­ شود ناشی از اتصال کوتاه کاذب در طول شکاف است. چرا که نشان داده شده است که اگر آنتن شکافدار از نزدیکی یکی از لبه هایش بوسیله خط تغذیه میکرواستریپ تغذیه شود وعرض شکاف نیز به طور مناسب انتخاب شود یک ‘اتصال کوتاه مجازی’^[۴۳]در نزدیکی خط میکرواستریپ می ­تواند رخ دهد ]۳۲ .[در حقیقت در یک محل خاص روی شکاف، مولفه مماسی میدان الکتریکی ایجاد شده توسط خط میکرواستریپ روی اسلات میدان الکتریکی تحریک شده توسط جریان­های بازگشتی روی صفحه زمین خط میکرواستریپ را در داخل شکاف حذف می­ کند.
توزیع میدان الکتریکی در دو فرکانس تشدید ۱۶۲۰ و ۲۲۰۰ مگاهرتز در شکل ۳-۱۴ نشان داده شده است. همانطور که دیده می­ شود در فرکانس ۱۶۲۰ مگا هرتز شکاف کوچکتر به صورت ربع طول موج می­ کند. در فرکانس۲۲۰۰ مگا هرتز، در توزیع میدان الکتریکی (ویا توزیع جریان مغناطیسی روی شکاف) یک نول در نزدیکی خط تغذیه میکرواستریپ ایجاد می­ شود. در نتیجه با کم شدن طول موثر آنتن فرکانس تشدید دوم کمی بالاتر از فرکانس تشدید اول رخ می­دهد و بدین ترتیب پهنا افزایش می­یابد. اما همان طور که در شکل۳-۱۲مشاهده می­ شود، پهنای باند پایینی قادر به پوشش باندهای GSM850/900 نیست. برای رفع این مشکل از دو زائده Tشکل استفاده شده است. اینکار باعث افزایش تزویج از خط تغذیه به شکاف­ها می­ شود.
۶۳
شکل۳-۱۴: توزیع میدان الکتریکی در داخل شکاف (بدون زائده Tشکل) در: (الف) فرکانس تشدید اصلی شکاف کوچکتر:۱۶۲۰ مگاهرتز. (ب) فرکانس تشدید ناشی از اتصال کوتاه کاذب : ۲۲۰۰مگاهرتز(نمای پشت آنتن) [۳۱].
شکل ۳-۱۵، چگالی جریان­های سطحی را روی صفحه زمین در باندهای مختلف نشان می­دهد. همانطور که دیده می­ شود جریان­های سطحی کمی روی صفحه زمین تحریک شده است که این مسئله از وابستگی پهنای باند به طول زمین و اثرات آن می­کاهد. این ویژگی یکی از ویژگی­های آنتن­های تک قطبی شکاف دار است.
شکل ۳-۱۵: جریان سطحی روی زمین آنتن در باندهای: (الف). GSM900 (ب) .DCS (ج) PCS[31].
۶۴
نمودار  آنتن برای طول­های مختلف L_g در شکل ۳-۱۶ نشان داده شده است. این نمودار نشان می­دهد که پهنای باند آنتن وابستگی کمی به تقییرات L_g دارد و بنابراین از این آنتن برای گوشی­های تلفن همراه با طول­های مختلف صفحه زمین می­توان استفاده کرد.
شکل ۳-۱۶: نمودار تلفات بازگشتی آنتن برای طول های مختلف صفحه زمین[۳۱].
در شکل ۳-۱۷، تلفات بازگشتی آنتن برای طول های مختلف L_S1 آمده است. مشاهده می­ شود که به دلیل استفاده از تغذیه سری در تحریک دو شکاف، پهنای باند هر دو باند و بویژه باند پایینی تحت تاثیر این تغییرات قرار می­گیرند و تطبیق امپدانسی در باند پایین با افزایش L_S1 خراب تر می­ شود. شکل ۳-۱۸، تلفات بازگشتی آنتن را برای طول های مختلف L_S2 نشان می­دهد. همان طور که انتظار می­رود با افزایش طول شکاف بزرگتر، فرکانس تشدید آن کاهش یافته و باند بالایی بدون تغییر می­ماند.
شکل ۳-۱۷: نمودار تلفات بازگشتی آنتن برای طول های مختلف شکاف پایینی[۳۱].
۶۵
شکل ۳-۱۸: نمودار تلفات بازگشتی آنتن برای طول های مختلف شکاف بالایی[۳۱].
در شکل ۳-۱۹ نیز تلفات بازگشتی آنتن برای عرض های مختلف شکاف کوچکتر (W_S1) به نمایش در آمده است. با تغییر W_S1، زائده­های T شکل نیز همواره در وسط شکاف قرار داده می­شوند تا تزویج به طور متقارن به شکاف انجام گیرد. همچنین طول آنتن تغییری نمی کند (تغییر عرض در راستای فلش نشان داده شده در شکل ۳-۱۱ است). این نمودار نیز نشان دهنده وابستگی تطبیق امپدانس هر دو باند به عرض شکاف کوچکتر به دلیل تغذیه سری شکاف­ها می­باشد. در شکل ۳-۲۰ نیز تلفات بازگشتی آنتن با تغییرات عرض شکاف بزرگتر (W_S2) نشان داده شده است.در این حالت نیز زائده T شکل بالایی همواره در میانه­ی شکاف بزرگتر قرار داده می­ شود تا تزویج به طور متقارن به شکاف انجام شود. پترن این آنتن نیز به دلیل قرار گیری خط تغذیه در وسط ساختار آنتن، پترن به صورت متقارن بوده و پترن آنتن تک قطبی می­باشد.
شکل ۳-۱۹: نمودار تلفات بازگشتی آنتن برای عرض­های مختلف شکاف پایینی[۳۱].

به رشد سریع و پراکنده نواحی مادرشهر و حتّی شهرهای کوچک گفته می شود که در برخی موارد تا نواحی روستایی کشیده شده وهمراه با تسلّط خودرو های شخصی در حمل و نقل است.
براساس استناد به جدول (۴-۲۰)محلات صاحب زمان ،شهیدقاسمی ،برق وارم از فرم پراکنده تبعیت نموده ویافته های پژوهش، در ارتباط با محلات مذکور می باشد.
با توجه به اطلاعات جدول (۴-۲۰) وضعیت کیفیت زندگی شهری در فرم پراکنده به شرح ذیل است:
- کیفیت کالبدی درفرم پراکنده ، خطر ناشی از فرو ریختن و فرسودگی بناها در محله به دلیل ساخت وساز های جدید وعدم رعایت ایمنی لازم بیشترین میانگین ۳٫۵۲ رابه خود اختصاص داده و کم ترین میانگین ۲٫۳۵ به تعداد و تسهیلات مراکز آموزشی محله تعلق دارد به عبارتی دیگرکمبود مراکز آموزشی از مهمترین عامل ذکر شده است. بنابراین کیفیت کالبدی فرم پراکنده با میانگین ۲٫۷۸نامطلوب ارزیابی می گردد.

- در بعد کیفیت حمل و نقل بیشترین میانگین ۳٫۱۶ مربوط به تمایل استفاده ازوسایل حمل و نقل عمومی و کم ترین میانگین با۲٫۰۴ مربوط به معابر مورد استفاده ی عابرین معلول وسالخورده می باشدکه حاکی از نامناسب بودن معابر جهت استفاده ی این گروه است. دراین صورت کیفیت حمل و نقل با میانگین ۲٫۶۷ درحد مطلوب نمی باشد.
دربررسی سوالات توصیفی پرسشنامه دربعد حمل و نقل درفرم پراکنده :۴۴٫۶۱ % درارتباط با شاخص وسیله ایاب و ذهاب فرزندان دررفتن به مدرسه ،استفاده از وسایل حمل ونقل عمومی با بیشترین میانگین استفاده می کنند و۲۶٫۷۷% باکمترین میانگین پیاده به مدرسه می روند. پرسش شوندگانی که از اتومبیل شخصی جهت ایاب و ذهاب فرزندانشان استفاده می کردندحدودا۴۱٫۲۶ %کمبود وسایل عمومی را ازمهمترین دلایل آن ذکر نموده اند.
همچنین درارتباط با سوال مهمترین دلیل رفتن به مرکز شهرازسوی شهروندان ۶۵٫۰۵% عامل خرید و۵٫۵۸% درصد عامل خدمات بانکی ودرمانی ذکر نموده اند . ۴۳٫۱۳%از شهروندان وسیله ی نقلیه ی شخصی و۱۸٫۹۶ % افراد پیاده به مرکزشهر رفت و آمد می کنند .
- در بعد کیفیت اجتماعی بیشترین میانگین ۳٫۵۱ مربوط به مشکل بزهکاری اجتماعی(سرقت ،اعتیاد) در محله و کم ترین میانگین ۲٫۴۹ مربوط به میزان مشا رکت اجتماعی درمحله می باشد. این بعد دارای میانگین ۳٫۱۲ بوده واین امربه معنای وضعیت مناسب محله ازلحاظ کیفیت اجتماعی به غیر از مشکل بزهکاری می باشد.
- در بعد کیفیت محیطی بیشترین میانگین ۳٫۵۳ مربوط به آلودگی های ناشی از اتومبیلها و فعالیت روزانه درمحله و کم ترین میانگین ۲٫۱۷ مربوط به میزان آبگرفتگی معابر ومشکلات عبور و مرور می باشد. کیفیت محیطی دارای میانگین ۲٫۸۲ ونامطلوب ارزیابی شده است.
- در بعد کیفیت نگرش بیشترین میانگین ۲٫۹۶ مربوط به تمایل به زندگی درنواحی داخلی شهرو کم ترین میانگین ۲٫۶۷ مربوط به تمایل به آپارتمان نشینی می باشد.این بعد دارای میانگین ۲٫۵۸ ودرحدپایین قراردارد .
درتجزیه و تحلیل سوالات توصیفی بعد نگرش یا سه سوال مطرح شده در فرم پراکنده نتایج زیر به دست آمد.
-درسوال مهمترین عامل انتخاب محل سکونت ، وضعیت تشابه وهمگنی ساکنین محله به لحاظ سطح فرهنگی، درآمدی وشغل، قومیت با۴۶٫۴۷%و همسایگی با افراد فامیل و دوستان۸٫۹۲% کمترین نقش را انتخاب محل سکونت فعلی آنان داشته اند.
دراین پژوهش فقط ازساکنین فرم پراکنده دلیل انتخاب محل سکونت درپیرامون شهر پرسش گردید در این رابطه پاسخگویان به ترتیب کاهش قیمت زمین و مسکن درمحل سکونت رابا۳۰٫۱۱ %بیشترین عامل و اعمال کنترل ضعیف برخارج از محدوده شهرداری ­ها رابا۲۰٫۰۷% کمترین عامل ذکرنموده اند. همانطورکه درفصل دوم به آن اشاره گردید مهمترین عامل تغییر درنگرش افراد وزندگی درحومه های شهری عامل حمل ونقل وتسهیل درارتباطات بوده است ،لیکن درپژوهش حاضرقیمت پایین مسکن و زمین مهمترین عامل ذکرگردیده است .
ازکلیه ی نمونه ها سوال مشترکی پرسیده شد تحت عنوان خواسته ساکنین محله درفرم پراکنده ۳۱٫۹۷% تمایل به دریافت زمین معوض داشته و از محل سکونت فعلی خود رضایت نداشته اند . ۱۶٫۷۳% تمایل به خروج از محل داشته اند که درهرصورت نشان دهنده ی این است که اغلب ساکنین ازسکونت درمحله ی خود رضایت نداشته وخواستار خروج از محله می باشند .
درتجزیه وتحلیل پنج سوال توصیفی ازبعد اقتصادی فرم پراکنده ،نتایج به شرح ذیل ارائه می گردد.
براساس پژوهش میدانی حاضر،۲۸٫۲۵% ساکنین فرم پراکنده دارای درآمدی بین ۲۰۰-۵۰۰ هزارتومان و۱۳٫۰۱% نیزدرآمدی بین۱-۲ میلیون دارند.باتوجه به این امرکه یکی از شاخصه های درآمددرنوع و میزان مالکیت اتومبیل می تواند باشد؛درمحلات پراکنده به دلیل دسترسی کمتر به کلیه ی خدمات شهری۶۹٫۵۲% خانوار ها حداقل یک اتومبیل دارندو ۱۱٫۸۹%فاقداتومبیل می باشند.
-همانطوریکه در بالاذکرگردید وسعت منزل مسکونی نیزازشاخصه های درآمد می باشد؛ بنابراین ۴۶٫۴۷%منازل مسکونی فرم پراکنده بین ۱۵۰-۱۰۰با توجه به قیمت مناسب زمین و مسکن نسبتا بزرگ ووسیع تراز فرم فشرده است و۱٫۱۲%گمتراز ۵۰متر وسعت داشته اند.
- ۴۲٫۷۵%ازساکنین محلات مزبور دارای منازل ملکی خود ساکن هستند و۱٫۱۲%افراد درمنازل وقفی زندگی می کنند . قابل ذکراست که تفاوت در فراوانی درآمد واشتغال یکی ازمهمترین عوامل درنوع منزل مسکونی ومحلاتی باپایگاه اجتماعی بهتر بوده است .
- براساس نتایج به دست آمده ازکیفیت زندگی درفرم پراکنده، بعد اجتماعی با میانگین ۳٫۱۲ دارای بیشترین و بعد حمل و نقل با میانگین ۲٫۶۷ دارای کم ترین میانگین است. به طور کلی کیفیت زندگی دراین بخش از شهرساری با میانگین ۲٫۸۲ درحدمطلوبی ارزیابی نشده است.
جدول( ۴–۲۱) تجزیه و تحلیل توصیفی سوال های پرسش نامه در فرم پراکنده (ابعاد کیفیت زندگی شهری)

• Personal Standards ↑

• Parent Expectation ↑

• Parent criticism ↑

• Organization ↑

• Burns ↑

• tyranny of shoulds ↑

• Narcisstic ↑

• Arrogant-vindictive ↑

• Meumeister ↑

• Baumrind ↑

• demandigness ↑

• responsivness ↑

• authoritarian ↑

• authoritative ↑

• permissive ↑

• Maccoby & Martin ↑

• Rice ↑

• Kawamura ↑

• Multi dimensional perfectionism scale ↑

• Stober & Otto ↑

• Soense ↑

• Bowlby ↑

• Secure base ↑

• Ainsworth ↑

• attachment styles ↑

• Strange situation ↑

• secure ↑

• avoidant ↑

• ambivalence ↑

• self ↑

• Rice & Mirzadeh ↑

• Harter ↑

• Cognitive distortion ↑

• dichotomous thinking ↑

• Self-commands ↑

• Brouwers & Wiggum ↑

• Anne ↑

• Weisinger & Lobsenz ↑

• Egan ↑

• Tozzi ↑

• Cook & Kearney ↑

• emotionality ↑

• persistence ↑

• Wheeler & Ladd ↑

• Herbert mead ↑

• Charles cooley ↑

• Chan ↑

• Gore ↑

• Efklides ↑

• Pajares & Johnson ↑

• Pajares ↑

• Bornstein ↑

• Grant ↑

• Trew & Alden ↑