وبلاگ

• آموزش و استاندارد سازی شیوه های کنترل جمعیت و مقابله با ناآرامی ها

 

• ایجاد نیروی واکنش سریع شورای همکاری خلیج فارس به منظور مقابله با تروریسم و آشوب های خیابانی

 

 

افزایش ثبات از طریق اجرای اقدامات اقتصادی ، آموزشی و اجتماعی

کشورهای شورای همکاری خلیج فارس معتقدند عواملی همچون اشتغال جوانان بومی ، مسکن ، ایجاد زیرساخت های اقتصادی ، خدمات بهداشتی ، آموزش و پرورش ، و … در کنار عواملی همچون تفاوت های نژادی ، حضور کارگران خارجی ، آمار فقر و … نقش بسیار مهمی در تامین امنیت هر یک از کشورهای عضو شورا دارد و بایستی همکاری بین کشورهای عضو در زمینه های مشروحه ذیل به منظور کاهش خطرات امنیتی افزایش یابد :

 

• آموزش و پرورش

 

• سیاست های مربوط به کارگران داخلی و خارجی در کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس

 

• طرحریزی استانداردها و اهداف مشترک اقتصادی و اجتماعی

 

• ایجاد فرصت های مطالعاتی و طرحریزی در خصوص جوانب مختلف کشورهای عضو شورا

 

• تهیه گزارش سالیانه کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس به منظور ارزیابی مشکلات اقتصادی ، اجتماعی و … که منجر به ایجاد نارضایتی های عمومی و در نهایت اغتشاشات سیاسی
  می گردد .

 

• بررسی کشورهای عضو شورا به منظور ارائه یک تصویر واضح از سطح و دلایل بحران های داخلی هر از کشورهای عضو که ثبات این کشورها را با خطر مواجه می سازد .

 

• برنامه ایجاد اشتغال کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس

 

• برنامه مسکن کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس

 

 

توسعه امنیت انرژی و زیرساخت ها ( پدافند غیرعامل )

پدافند غیرعامل جنبه دیگری از همکاری های مد نظر کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس به منظور دفع تهدیدات و افزایش امنیت می باشد ، لذا این کشورها بر اساس بیانیه ریاض در نظر دارند نسبت به افزایش همکاری ها در سطوح مشروحه ذیل اقدام نمایند .

 

• تلاش جمعی و استاندارد سازی پدافند عامل و غیر عامل جهت حفاظت از تاسیسات و زیرساخت های انرژی حیاتی کشورهای عضو شورا

 

• انبار نمودن مشترک قطعات مورد نیاز زیرساخت های حیاتی به منظور جایگزینی سریع آنها در صورت انجام هرگونه عملیات خرابکاری

 

• ایجاد سامانه مشترک توزیع برق و آب کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس

 

• احداث خط لوله انتقال نفت به منظور دور زدن تنگه هرمز از طریق عمان

 

• توسعه خطوط حمل و نقل جاده ای و ریلی بین کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس به منظور توانایی حمل بار در سطح کشورها از بنادر عمان و جده

 

• طرحریزی جهت کاهش مصرف آب و برق در سطح کشورهای عضو شورا

 

• طرحریزی جهت جلوگیری از هدر رفتن منابع سوختی از جمله بنزین ، گازوئیل و گاز طبیعی

 

 

۱-۱-۷ ایجاد زمینه های لازم جهت افزایش همکاری های موثر با قدرت های خارج از منطقه خلیج فارس

کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس معتقدند محدودیت هایی برای افزایش همکاری های موثر با قدرت های خارج از منطقه خلیج فارس وجود دارد و تنها یک قدرت منطقه ای به نام اردن وجود دارد که

می تواند مورد توجه قرار گرفته و منجر به افزایش قدرت نظامی شورا گردد . به عقیده سران عضو شورا ، پاکستان در حال حاضر دچار مشکلات داخلی می باشد ، چین و روسیه گزینه های قابل قبولی نیستند و ترکیه علی رغم آنکه در حال توسعه است ، نیروهای مسلح آن فاقد قدرت قابل توجه می باشند و کمک این کشور به کشورهای عضو شورا منجر به ایجاد حساسیت های سیاسی می گردد . به نظر کشورهای عضو شورا، در حال حاضر صرفاً آمریکا و اروپا بعنوان گزینه های مناسب جهت افزایش همکاری های نظامی مطرح می باشند ولیکن هر یک از این دو نیز دارای محدودیت های خاص خود هستند . در حال حاضر ایالات متحده بطور قابل توجهی در منطقه خلیج فارس حضور داشته و نسبت به پشتیبانی نظامی از کشورهای عضو شورا در زمینه های مختلف از جمله مدرنیزاسیون نیروی های مسلح ، اجرای آموزش های مشترک و … اقدام می نماید . در مجموع کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس معتقدند بایستی زمینه ارتباط نظامی با کشورهای اروپایی و آمریکا از طریق ایجاد دفاتر ارتباطی نظامی و یا واگذاری پایگاه های نظامی به این کشورها در منطقه به منظور افزایش قابلیت های نظامی کشورهای عضو و تامین امنیت فراهم گردد (۲۰۱۴،CSIS)

۲-۱ نیروی سپر جزیره

نیروی سپر جزیره از جمه نمادهای همکاری نظامی کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس است که به منظور مقابله با تهدیدات احتمالی تشکیل گردیده و علی رغم عدم کارآیی مناسب این نیرو در بحران های داخلی و منطقه ای کشورهای عضو شورا ، اعضاء معتقد به لزوم حفظ نیروی سپر جزیره و توسعه آن می باشند . در این قسمت به چگونگی تشکیل نیروی سپر جزیره و ساختار و سازمان آن پرداخته می شود .

۲-۱-۱ چگونگی شکل گیری نیروی سپر جزیره

در دسامبر سال ۱۹۸۱ کودتای نافرجامی علیه حاکم بحرین رخ داد که طی آن ۷۳ نفر از شیعیان بحرینی مرتبط با جمهوری اسلامی ایران دستگیر شدند . پس از این واقعه کشورهای عضو شورای تازه تاسیس همکاری خلیج فارس بویژه عربستان سعودی در برابر خطر صدور انقلاب اسلامی ایران احساس ترس نموده و به فکر چاره ای در مقابله با آن افتادند . از طرفی موفقیت های ارتش ایران در اواخر سال ۱۹۸۲ که منجر به آزادسازی ۸۰۰ مایل مربع از خاک این کشور گردیده بود و برای نخستین بار جنگ در خاک عراق ادامه می یافت ، منجر گردید که کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس در سومین جلسه شورا در نوامبر ۱۹۸۲ نسبت به مطرح نمودن بحث لزوم ایجاد یک نیروی نظامی مشترک اقدام نمایند و در همان سال نیز نخستین رزمایش مشترک تحت عنوان «سپرجزیره ۱ » را برگزار نمودند .
«رزمایش سپرجزیره ۲ » در سال ۱۹۸۴ در منطقه« حفرالباطن» با حضور ده هزار نیروی رزمی از شش کشور عضو شورا برگزار شد که این رزمایش هم زمان با اوج جنگ ایران و عراق بوده و در همان ایام نیز دو تانکر کویتی و عربستانی هدف نیروهای ایرانی یا عراقی قرار گرفته بودند . با این اوصاف ، در پنجمین جلسه شورای همکاری خلیج فارس در اواخر سال ۱۹۸۴ ، تشکیل نیروی سپرجزیره تصویب و این نیرو تحت عنوان
« قوات درع الجزیره المشترکه »تشکیل گردید .
حدود یک سال طول کشید تا تعداد ۷۰۰۰ نیرو از شش کشور عضو شورا در دو تیپ آرایش یافته و در ستاد فرماندهی سپر جزیره که در شهرک نظامی ملک خالد در حفرالباطن تشکیل شده بود ، استقرار یافتند .

۲-۱-۲ ماموریت نیروی سپر جزیره

نیروی سپر جزیره بعنوان خط مقدم دفاع از کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس در برابر هرگونه تهاجم خارجی و یا بحران های داخلی است و بر مبنای اساس نامه سپر جزیره ، هرگونه تهاجم خارجی به یکی از کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس ، به منزله تهاجم به کلیه کشورهای عضو شورا تلقی گردیده و دفاع از آن کشور وظیفه همه اعضاء می باشد . همچنین دخالت هر نهادی در اوضاع داخلی هر یک از کشورهای عضو شورا به منزله دخالت در امور داخلی همه کشورهای شورا است .

۲-۱-۳ ساختار و سازمان نیروی سپر جزیره

ساختار نیروی سپر جزیره بر اساس ساختار ارتش آمریکا سازماندهی شده و بر اساس قانون نانوشته ، فرمانده این نیرو از بین افسران عالی رتبه ارتش عربستان سعودی به مدت چهار سال انتخاب می گردد . جانشین فرماندهی و سایر ارکان نیروی سپر جزیره به مدت دو سال از سایر کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس انتخاب می گردند . هرگونه اقدام نیروی سپرجزیره منوط به اجماع نظر و تصویب سران کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس می باشد .
از سال ۲۰۱۱ میلادی «سرلشکر مطلق بن سالم العظیمی» بعنوان فرمانده نیروهای سپرجزیره معرفی شده است . وی در سال ۲۰۱۳ اظهار نموده است که نیروی سپر جزیره دارای ۴۰۰۰۰ نیرو می باشد و مرکز آن همچنان در حفرالباطن واقع می باشد .
ساختار سازمانی نیروی سپر جزیره بشرح ذیل می باشد :

چارت سازمانی ۱۴ساختار سازمانی نیروی سپر جزیره

۲-۱-۴ تحولات نیروی سپر جزیره

۲-۱-۴-۱ در سال ۱۹۹۰ شورای همکاری خلیج فارس مدرنیزه ساختن نیروی سپرجزیره را در دستور کار خود قرار داده و یگان های پیاده مکانیزه به این نیرو ملحق گردیدند و در حال حاضر نیز این نیرو دارای قابلیت های دریایی و هوایی می باشد .
۲-۱-۴-۲ در سال ۱۹۹۵ میلادی مقرر شد تا نیروهای مسلح دولت های عضو از خط ارتباطی امنی برای اتصال و اشتراک بر اساس خطوط فیبر نوری استفاده کنند که این سیستم در سال ۲۰۰۰ میلادی راه اندازی شد.
۲-۱-۴-۳ در سال ۲۰۰۶ میلادی و بر اساس پیشنهاد ملک عبدا… پادشاه عربستان مقرر گردید نیروهای سپرجزیره در کشورهای مربوطه استقرار یافته و در هنگام لزوم در منطقه تجمع ( حفر الباطن ) حاضر گردند .
۲-۱-۴-۴ نیروی سپر جزیره بطور سالیانه نسبت به برگزاری رزمایش های مشترک اقدام می نماید که آخرین رزمایش انجام شده در فوریه سال ۲۰۱۴ میلادی در کویت انجام شده است .
۲-۱-۴-۵ نیروهای سپرجزیره متشکل از نیروهای عربستانی ، کویتی و اماراتی جهت مقابله با اعتراضات بیداری اسلامی در بحرین در سال ۲۰۱۱ ، در این کشور گسترش یافته و اخباری مبنی بر احتمال تاسیس پایگاهی جهت استقرار دائمی این نیروها در بحرین منتشر گردیده است .

۲-۱-۵ نقش نیروی سپر جزیره در بحران های منطقه ای

نخستین و مهمترین اقدام عملی نیروهای سپرجزیره در بحران های داخلی شورای همکاری خلیج فارس را
می توان به عملکرد این نیرو در بحران بحرین نسبت داد .
در ۱۴ مارچ سال ۲۰۱۱ میلادی و در پی بروز اعتراض های مردمی در کشور بحرین ، دولت این کشور از نیروهای سپرجزیره درخواست کمک نموده و این نیروها که از کشورهای عربستان ، کویت و امارات عربی متحده بودند ، از مسیر عربستان سعودی وارد بحرین شدند . «سرلشکر العظیمی» فرمانده نیروهای سپر جزیره ، ماموریت این نیروها در بحرین را تامین امنیت بحرین و زیرساخت های راهبردی این کشور در مقابل هرگونه دخالت خارجی عنوان نموده و اظهار داشت که نیروهای سپرجزیره صلح ، خوبی و عشق را به بحرین خواهند آورد ( ۲۰۱۴ ، Wikipedia)
در حال حاضر حدود ۱۵۰۰ نیروی سپر جزیره به منظور مقابله با اعتراضات مربوط به بیداری اسلامی در بحرین مستقر می باشند ( ۲۰۱۴ ، cloud front)

۳- ۱ برگزاری رزمایش های مشترک