وبلاگ

۳-۵-ابزارهای پژوهش
برای هر تحقیقی باید داده هایی جمع آوری کرد تا با بهره گرفتن از آن ها فرضیات یا سوالات تحقیق را مورد بررسی قرارداد.این ابزارها به صورت های مختلفی و با روش های مشخصی از لحاظ کمی و یا کیفی می توانند به جمع آوری داده ها بپردازند. هریک از این ابزارها برای نوع معینی از داده ها مناسب است و نوعی از اطلاعات را به صورت معینی ارائه می دهند تا به صورت موثرتری مورد استفاده قرارگیرند. برای گردآوری اطلاعات پژوهش از اینترنت و روش کتابخانه ای گرداوری داده ها از طریق پرسشنامه استفاده شده است. پرسسشنامه به عنوان یکی از متداول ترین ابزار ها جمع آوری اطلاعات در تحقیقات پیمایشی ، عبارتی است از مجموعه ای از پرسشنامه هدف مدار که با بهره گیری از مقیاس های گوناگون ، نظر دیدگاه و بینش یک فرد پاسخگو را مورد سنجش قرار می دهد . ( خاکی، ص ۲۴۲: ۱۳۸۲ ).

پرسشنامه این پژوهش محقق ساخته می‌باشد و شامل سی و سه سوال که بر اساس فرضیات طراحی شده‌اند.
۳-۶-روایی پرسشنامه
مقصود این است که آیا ابزار اندازه‌گیری موردنظر می‌تواند ویژگی و خصوصیتی که ابزار برای آن طراحی شده است را اندازه‌گیری کند یا خیر؟ به عبارت دیگر مفهوم روایی(validity) به این سوال پاسخ می‌دهد که ابزار اندازه‌گیری تا چه حد خصیصه مورد نظر را می‌سنجد.
نظر کارشناسان و خبرگان می‌تواند کمک خوبی برای بهبود روایی ابزار اندازه‌گیری باشد. موضوع روایی از آن جهت اهمیت دارد که اندازه گیری‌های نامتناسب می‌تواند هر پژوهش علمی را بی ارزش سازد. روایی پرسشنامه این پژوهش توسط کارشناسان صدا و سیما و تعدادی از اساتید محترم دانشگاه مورد تایید قرارگرفته است^.
۳-۷-پایایی پرسشنامه
پایایی ^[۲۶] با این امر سر و کار دارد که ابزار اندازه‌گیری در شرایط یکسان تا چه اندازه نتایج یکسانی به دست می‌دهد. به عبارت دیگر، «همبستگی میان یک مجموعه از نمرات و مجموعه دیگری از نمرات در یک آزمون معادل که به صورت مستقل بر یک گروه آزمودنی به دست آمده است» چقدر است. به بیان دیگر اگر ابزار اندازه‌گیری را در یک فاصله زمانی کوتاه چندین بار به یک گروه واحدی از افراد بدهیم نتایج حاصل نزدیک به هم باشد. برای اندازه‌گیری پایایی شاخصی به نام ضریب پایایی استفاده می‌کنیم. دامنه ضریب پایایی از صفر تا ۱+ است. ضریب پایایی صفر معرف عدم پایایی و ضریب پایایی یک معرف پایایی کامل است. “پایایی کامل” واقعاً به ندرت دیده می‌شود و در صورت مشاهده قبل از هر چیز باید به نتایج شک کرد.
برای محاسبه ضریب پایایی ابزار اندازه‌گیری، شیوه‌های مختلفی به کار برده می‌شود. از جمله:
الف) اجرای دوباره آزمون یا روش بازآزمایی
ب) روش موازی یا روش آزمونهای همتا
ج) روش تنصیف یا دونیمه کردن آزمون
د) روش کودر _ ریچاردسون
ه) روش آلفای کرونباخ
نرم افزار spss یکی از نرم افزارهای متداول برای تعیین پایایی با یکی از روش‌های فوق (و معمولا روش آلفای کرونباخ) می‌باشد. (همان منبع)
۳-۸-شیوه جمع آوری اطلاعات
برای گردآوری داده ها پس از تایید پرسشنامه توسط اساتید و همچنین روایی و پایایی پرسشنامه ، این پرسشنامه را به صورت تصادفی در بین ۱۵۸ نفر از مخاطبین شبکه جهان بین در شهرکرد پخش و اطلاعات آن گرداوری شد.
۳-۹-روش های تجزیه و تحلیل داده ها
در پژوهش حاضر، از شاخص های آمار توصیفی فراوانی، درصد، میانگین و انحراف معیار استفاده شد. به منظور تحلیل استنباطی داده های بدست آمده از ابزارهای اندازه گیری از روش آماری ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد.
۳-۱۰- ویژگی های منطقه مورد مطالعه
در این قسمت به بررسی منطقه مورد مطالعه در این پژوهش شهرستان شهرکرد پرداخته شده و اطلاعات کلی در زمینه های گوناگون پیرامون این منطقه ارائه می گردد.
۳-۱۰-۱- موقعیت و وسعت
شَهرکُرد  یکی از شهرهای مرکزی ایران و مرکز استان چهارمحال و بختیاری است و مرکز شهرستان شهرکرد می‌باشد. شهرکرد در ۹۷ کیلومتری جنوب غرب اصفهان قرار دارد. نام پیشین آن «دِهْکُرد» بوده‌است که پس از تبدیل به شهر(در شهریور ۱۳۱۴ خورشیدی)، به شهرکرد تغییر نام داده شده‌است.
شهر شهرکرد مرکز استان چهارمحال و بختیاری و در ارتفاع ۲۲۰۰ متری واقع شده است. استان چهارمحال و بختیاری سرزمینی مرتفع و کوهستانی با مساحتی در حدود ۱۶۲۱۲ کیلومتر مربع و در گستره مرکزی فلات ایران در پیشکوه‌های زاگرس قرار دارد.این استان، از شمال و شرق به استان اصفهان، از غرب به استان خوزستان، از جنوب به استان کهکیلویه و بویراحمد و از سمت شمال غرب به استان لرستان محدود می‌گردد و از ۶ شهرستان شهرکرد، بروجن، فارسان، لردگان، اردل و چلگرد تشکیل می‌گردد.
از نظر موقعیت جغرافیایی شهر شهرکرد در طول شرقی ۵۰ درجه و ۵۰ دقیقه تا ۵۰ درجه و ۵۲ دقیقه و عرض شمالی، ۳۲ درجه و ۱۸ دقیقه تا ۳۲ درجه و ۲۰ درجه واقع شده است. ارتفاع تأثیر زیادی بر روی اقلیم و آب و هوای این شهر می‌گذارد به طوری که شهرکرد با دیگر مناطق هم عرض خود از نظر اقلیمی تفاوت چشمگیری دارد (برای مثال در سمت شرق یا میبد و در سمت غرب با دزفول هم عرض می‌باشد) به عبارت دیگر می‌توان چنین بیان نمود که در ارتفاع باعث کاهش تأثیر عرض جغرافیایی در این شهر که بر روی دشت واقع شده می‌شود. دشت شهرکرد به صورت باریکه‌ای در جهت شرقی- غربی و همچنین شمال غرب- جنوب شرق گسترش یافته است و نقاطی مانند فرخشهر، شهر کیان، چالشتر و غیره را نیز در خود جای داده است. جهت‌گیری عمومی کوهستان‌ها در اطراف شهر بیشتر شمال غرب- جنوب شرق و غربی- شرقی می‌باشد. از اصلی‌ترین کوه‌های منطقه می‌توان به کوه قاضی با ارتفاع ۲۶۰۰ متر،‌کوه شیدا با ۲۶۰۰ متر، کوه شاه منظر با ارتفاع ۲۶۱۳ متر و کوه بزلر با ارتفاع ۲۶۵۰ متر اشاره نمود. شیب عمومی منطقه در قسمت‌های شمال غربی عمدتاً جنوب غرب و جنوب می‌باشد و در قسمت‌های شمالی شیب عمومی به سمت جنوب و جنوب شرق می‌باشد.
در اواخر قرن گذشته شهرکرد در اثر توجه مقامات مملکتی از یک نقطه روستایی به عنوان مرکزی اداری و سیاسی منطقه انتخاب گردید و به سرعت رو به گسترش نهاد و تبدیل به یک نقطه شهری گردید. در واقع توسعه شهرکرد به یک نقطه شهری و رشد سریع آن بیش از آنکه تحت تأثیر امکانات طبیعی و اقتصادی آن باشد، معلول عوامل سیاسی و انتخاب آن به عنوان مرکز اداری و سیاسی منطقه بوده است. امروزه نیز اگر چه عوامل فوق اهمیت خود را حفظ نموده ولی به موازات آن بر اهمیت موقعیت جغرافیایی و نقش اقتصادی شهر افزوده می‌گردد. بویژه بهره‌برداری از جاده خوزستان و فرودگاه این شهر را از بن‌بست جغرافیایی خارج و موقعیت این شهر را تقویت نموده است (طرح تفصیلی شهرکرد، ۱۳۹۲).
۳-۱۰-۲- ویژگی های آب و هوایی
ویژگی‌های اقلیمی شهرکرد بیش از هر چیز تحت تأثیر ارتفاع آن قرار دارند. با توجه به قرار گرفتن شهرکرد در عرض‌های پایین جغرافیایی به نظر می‌رسد که اقلیم آن گرم و خشک می‌باشد در حالی که مرتفع بودن شهر و همجواری با ارتفاعات زاگرس تأثیرات عرض جغرافیایی را از بین می‌برد و ارتفاع نقش بسزایی در اقلیم این شهر ایفاء می کند (این موضوع را می‌توان با مقایسه اقلیم شهرهای هم عرض شهرکرد و مانند دزفول و میبد مشاهده نمود). ارتفاعات زاگرس نقش بسیار مهمی را در تحولات آب و هوایی ایران و بویژه مناطق همجوار خود ایفا می‌نمایند. وجود ذخایر عظیم برف و آب در این ارتفاعات باعث جاری شدن و ایجاد رودهای مهم و تغذیه منابع آبی زیرزمینی می‌شوند که می‌توان به دو رودخانه مهم کارون و زاینده‌رود اشاره نمود. شهر شهرکرد نیز با توجه به همجواری با این ارتفاعت از تأثیرات آن بی بهره نمی‌باشد.
با بررسی عناصر اقلیمی می‌توان نتیجه گرفت که این شهر دارای اقلیم سرد معتدل با تابستان‌های گرم و خشک می‌باشد که در ذیل به طور جداگانه بعضی از عناصر مهم اقلیمی را توضیح می‌دهیم (شایان ذکر می‌باشد اطلاعات موجود مربوط به عناصر اقلیمی شهر از ایستگاه سینوپتیک شهرکرد به دست آمده است) ایستگاه شهرکرد در ارتفاع ۲۰۰۰ متری و عرض ۲۰ دقیقه و ۳۲ درجه شمالی و طول ۵۱ دقیقه و ۵۰ درجه شرقی واقع شده و از نوع سینوپتیک می‌باشد (اداره کل هواشناسی استان چهارمحال و بختیاری).
الف) درجه حرارت:
درجه حرارت و هوای شهرکرد جدای از شرایط اقلیمی و منطقه‌ای تحت تأثیر ارتفاع و مجاورت با کوه‌های زاگرس قرار دارد. متوسط دمای سالیانه شهرکرد (براساس آمار ۲۱ ساله ایستگاه سینوپتیک شهرکرد) ۴/۱۱ سانتیگراد می‌باشد که با توجه به دمای شهرهای هم عرض شهرکرد دمای کمتری نسبت به آنها دارا می‌باشد جدول(۱-۵). سردترین ماه‌های سال دی ماه و بهمن ماه با میانگین متوسط ۱/۰- و ۳/۰- درجه حرارت می‌باشند (نمودار۳-۱).
گرم‌ترین ماه‌های سال شهرکرد تیرماه با متسط ۸/۲۲ درجه سانتیگراد و مردادماه با ۸/۲۱ درجه سانتیگراد می‌باشد. کمترین دمای ثبت شده در شهرکرد ۲۷- درجه سانتیگراد در سال ۱۳۵۰ و بیشترین دمای ثبت شده در شهرکرد ۴۲ درجه سانتیگراد در سال ۵۶ می‌باشد.
با توجه به میانگین حداقل دما، سردترین ماه بهمن و دی با ۷/۶ و ۴/۶ درجه سانتیگراد مشاهده می‌گردند و در میانگین حداکثر دمای گرم‌ترین ماه‌ها مرداد و تیر با ۴/۳۲ و ۲/۳۱ درجه سانتیگراد مشاهده می‌گردند. دمای هوای شهرکرد از فروردین افزایش می‌یابد تا در تیرماه به حداکثر خود رسیده و سپس در دی و بهمن و اسفند به کمترین میزان خود می‌رسد( قطره سامانی،‌۱۳۸۰).
- رطوبت نسبی:
متوسط رطوبت نسبی سالیانه در شهرکرد ۲/۴۶ درصد می‌باشد. بیشترین رطوبت نسبی در دی‌ماه (۷/۶۵) و کمترین میزان نسبی در مرداد ماه اندازه‌گیری شده است (نمودار ۳- ۲).
نمودار ۳-۱- میانگین دمای ماهیانه شهرکرد
نمودار ۳-۲- میانگین رطوبت نسبی شهرکرد
ب) بارش:
شهر شهرکرد به دلیل دارا بودن ارتفاع و مجاورت با کوه‌های زاگرس در مقایسه با نقاط هم عرض خود در کشور از میزان باران بیشتری برخوردار می‌باشد. بارندگی شهرکرد عمدتاً بر اثر نفوذ توده هوای مدیترانه‌ای و اقیانوس اطلس که از سمت غرب وارد کشور می‌شوند صورت می‌گیرد.
بیشترین بارش شهرکرد در فصل زمستان و اغلب به صورت برف صورت می‌پذیرد (۴/۱۵۴ میلیمتر) و کمترین میزان بارش در فصل تابستان (۵/۱ میلیمتر) صورت می‌پذیرد. موسم ریزش جوی غالباً از مهرماه آغاز و تا اردیبهشت ماه ادامه می‌یابد. به عبارت دیگر ۷ ماه از سال در شهرکرد بارش دائم می‌باشد.
پر باران ‌ترین ماه سال، آذرماه با ۴/۵۹ میلیمتر بارندگی و کمترین میزان بارش نیز در شهریور ماه با ۲/۰ میلیمتر بارندگی مشاهده می‌گردد. به طور متوسط مجموع بارش سالانه شهرکرد ۵/۳۱۶ میلیمتر می‌باشد که بیشترین میزان آن در سال ۱۳۶۵، ۶/۴۹۹ میلیمتر و کمترین آن در سال ۷۸ با ۵/۱۶۹ میلیمتر گزارش گردیده است. حداکثر بارش روزانه نیز در آذرماه ۱۳۶۵ با ۶/۷۳ میلیمتر در شهرکرد ثبت گردیده است. تعداد روزهای بارانی در شهرکرد به طور متوسط ۶۰ روز در سال و تعداد روزهای برفی نیز ۲۸ روز در سال است (نمودار۳- ۳) (اداره کل هواشناسی استان چهارمحال و بختیاری).
نمودار ۳-۳- میانگین بارندگی ماهیانه شهرکرد
ج) باد:
براساس اطلاعات هواشناسی از مجموع مواد دیده‌بانی سالانه، ۲/۷۷ درصد از موارد دیده‌بانی توأم با آرامش هوا بوده و بیشترین موارد آرامش هوا در فصول سرد به ویژه ماه‌های آبان تا اواخر بهمن مشاهده می‌گردد. بادها در شهرکرد عمدتاً براساس اختلافات دمای موجود و بویژه در سمت جنوب غربی و جنوب جریان داشته، باد غالب در شهرکرد، باد جنوب غرب می‌باشد. سرعت بادهای جنوب غربی معمولاً بین ۱۳ تا ۱۸ کیلومتر در ساعت بوده و تقریباً در تمام طول سال مشاهده می‌گردند و ۷/۷ درصد از کل موارد دیده‌بانی مربوط به این نوع بادها می‌باشند.
متوسط شدت بادهای جنوبی ۱۰ گره در ساعت می‌باشند و ۶/۱ درصد از کل موارد دیده‌بانی توأم با وزش بادهای جنوبی بوده است. حداکثر سرعت وزش باد در فروردین ۱۳۷۹ با سرعت ۲۱ متر در ثانیه و از سمت جنوب گزارش شده است. در فصل بهار بیشترین وزش باد از سمت جنوب غرب با ۲/۱۰ درصد و میانگین سرعت ۷/۳ متر بر ثانیه است. ۴/۷۲ درصد موارد هوای آرام در این فصل گزارش شده است. در فصل تابستان بیشترین و کمترین میزان وزش باد مربوط به باد شمال و باد جنوب غرب با فراوانی ۶/۰ و ۵/۶ درصد و هوای آرام ۷/۷۳ درصد ثبت گردیده است. نمودار۱-۵ گلبادهای فصلی شهرکرد را نشان می‌دهد(طرح تفصیلی شهرکرد، ۱۳۹۲).
۳-۱۰-۳- ویژگی های انسانی اجتماعی
۳-۱۰-۳-۱- خصوصیات جمعیتی
براساس آمار سال ۱۳۹۰ خورشیدی، جمعیت ناحیه مرکزی و قدیم شهرکرد شامل چهار ناحیه شهرک منظریه، چالشتر، اشکفتک و مهدیه برابر با ۱۵۹۷۷۵ نفر بوده‌است، که از این تعداد ۷۹۶۸۱ نفر زن، ۸۰۰۹۴ نفر مرد هستند (مرکز آمار ایران، ۱۳۹۱).
۳-۱۰-۳-۲- نسبت جنسی و سنی جمعیت