پیمایش ۷۹: تعداد نمونه با سطح اطمینان ۹۵ درصد ۲۵۳۰ نفر بوده و شیوه نمونهگیری در این تحقیق خوشه ای چند مرحلهای است.
پیمایش ۸۲: این پیمایش با تعداد نمونه ۴۵۸۱ نفر و یه صورت خوشه ای چند مرحلهای انجام گرفته است.
۳-۴- تعریف مفاهیم
مفاهیم را به دو صورت مفاهیم نظری و عملیاتی تقسیم میکنیم
۳-۴-۱- مفاهیم نظری
مفاهیم را در چارچوب نظریه کنش تعریف میکنیم:
-فرهنگ: با توجه به این نظریه مشخص میشود، هنگامی که از فرهنگ سخن میگوییم در واقع از یک نظام فرهنگی (به عنوان یکی از ۴ خردهنظام فرعی نظام کنش) که حافظ الگوهای فرهنگی است، نام میبریم.
فرهنگ در این نظام نیرویی است که عناصر گوناگون جهان اجتماعی و یا به تعبیر خود پارسونز، نظام اجتماعی، را به هم پیوند میدهد. فرهنگ میانجی کنش متقابل میان کنشگران است و شخصیت و نظام اجتماعی را با هم ترکیب میکند. نظام فرهنگی به صورت ذخیره دانش، نمادها و افکار وجود مستقلی برای خود دارد ولی همزمان این خصوصیت را نیز داراست که میتواند بخشی از نظامهای دیگر نیز بشود؛ بدین صورت که فرهنگ در نظام اجتماعی به صورت هنجارها و ارزشها مجسم میشود و در نظام شخصیتی ملکه ذهن کنشگران میشود. در واقع فرهنگ نظام الگودار و سامانمندی از نمادها است که هدفهای جهتگیری کنشگران، جنبه های ملکه ذهن شده نظام شخصیتی و الگوهای نهادمند نظام اجتماعی را در بر میگیرد و به این دلیل که بسیار نمادین و ذهنی است، به آسانی از نظامی به نظام دیگر انتقال مییابد (از یک نظام اجتماعی به نظام اجتماعی دیگر و از یک نظام شخصیتی به نظام شخصیتی دیگر) ولی همین نمادین بودن این توانایی را نیز به این نظام میبخشد که بر دیگر خرده نظامهای فرعی نظام کنش نیز نظارت کند. (ریتزر، ص۱۳۹)
- ارزش: گرچه در ادبیات جامعهشناسی بر سر تعریف این مفهوم وفاق کاملی وجود ندارد و تاکنون تعاریف بسیاری نظیر خواستها، نیازها، تمنیات، رجحانها و علایق بکار برده شده است اما در چارچوب نظری ما (نظریه کنش) ارزش نه امری عینی و نه امری ذهنی قلمداد میشود بلکه میتوان آن را به صورت امری «عینی – ذهنی» در نظر گرفت.
اگر به فرد توجه کنیم، ارزش بعدی تمناپذیر به حساب میآید و اگر به جامعه به عنوان یک متن بنگریم ارزش بعدی معنایی و مفهومی مییابد. در هر حال با توجه به چارچوب نظری ما در این پژوهش «ارزشها را میتوان مجموعهای از پنداشتها[۱۴]ی اساسی نسبت به آنچه پسندیده (تمناپذیر) است تلقی نمود که تجلی عمیقترین احساسات مشترک نسبت به اعیان مختلف در جامعه هستند» ( چلپی، ۱۳۷۵، ص۶).
طبق این تعریف ارزشها مفاهیمی هستند که در خود، آنچه در جامعه پسندیده و تمناپذیر است را متجلی میسازند و البته آنچه در جامعه تمناپذیر است تجلی احساسات عمیق مشترک اعضاء جامعه میباشد.
-نگرش: همانگونه که در بخش چارچوب نظری بیان شد نگرش در این نظریه به این صورت تعریف میشود: رابطه میان تمایلات نیازی در بالاترین سطح انتزاع را با دو دسته اعیان ( اعیان اجتماعی و فرهنگی) نگرش مینامیم. در واقع نگرش در برگیرنده منظومهای از سوگیریهای نظام شخصیت کنشگر نسبت به اعیان اجتماعی و فرهنگی مختلف است که البته به نظر پارسونز نگرش و گرایش نسبت به اعیان فرهنگی همان «ارزشهای اجتماعی درونی شده» است.
۳-۴-۲- مفاهیم عملیاتی(شاخصها):
۳-۴-۲-۱- شاخصهای مادی/فرامادی: همانگونه که بیان شد اینگلهارت برای ساختن این دو شاخص از الگوی پیوستهای از اهداف و آرزوها استفاده نمود. این آرزوها و خواستهها عبارتند از
۱- حفظ نظم در کشور.
۲- اعطای حق بیشتر به مردم در تصمیمگیریهای دولت.
۳- مبارزه علیه افزایش قیمتها.
۴- دفاع از آزادی بیان.
۵- حفظ آهنگ سریع رشد اقتصادی.
۶- اطمینان از اینکه کشور نیروی دفاعی نیرومندی دارد.
۷- اعطای حق بیشتر به مردم در تصمیمگیریهای مربوط به کار و اجتماعشان.
۸- کوشش در جهت زیباتر سازی شهرها.
۹- حفظ اقتصاد با ثبات.
۱۰- مبارزه با تبهکاری.
۱۱- حرکت به سوی جامعهای دوستانهتر و انسانیتر.
۱۲- حرکت به سوی جامعهای که ارزش اندیشهها در آن بیشتر از پول است.
گزینههای ۱، ۳، ۵، ۶، ۹، ۱۰ اهدافی مادی به شمار میروند و دیگر گزینهها اهداف و آرزوهای فرامادی. در واقع شش ارزش تأکید بر نیازهای طبیعی دارند، “افزایش قیمتها"، “رشد اقتصادی” و “اقتصاد با ثبات” برای نشاندادن اهمیت و امنیت اقتصادی و “حفظ نظم” و “مبارزه با جرم و جنایت” و “نیروهای دفاعی قوی” برای تعیین امنیت جانی. (هر چند که این دو از یک جنس نیستند، اما اینگلهارت بیان میکند که امنیت اقتصادی و جانی دو مقوله همراه هم هستند و از این دو، شاخص فرامادی را استخراج میکند) و شش ارزش باقیمانده، “اهمیت زیباشناختی ذهنی"، “دلبستگی به دیگران” و “احترام” میباشد که مفاهیم نیز با یکدیگر شاخص فرامادی را تشکیل میدهند.
اینگلهارت برای سنجش اهمیت این گزینهها، آنها را به ۳ دسته ۴ تایی تقسیم نمود (در هر کدام دو ارزش مادی و دو ارزش فرامادی قرار دارد) و اینگونه از افراد سوال نمود: “این روزها گفتگوهای زیادی درباره اهداف دهساله آینده این کشور میشود در این کارت (یکی از سه قسمت) برخی از اهداف که مردم به آنها بیشترین اهمیت را دادهاند فهرست شده است، ممکن است بفرمایید به نظر شما کدام یک از همه مهمتر است” (وکدامیک در درجه دوّم اهمیت است )
بعد از جمع آوری اطلاعات اینگلهارت اینگونه به تحلیل این گزینهها میپردازد:
هر یک از ارزشها را به منزله یک متغیر مجزا با کد (۱) تا (۶) مشخص میکند به این صورت که اگر ارزش مفروضه به منزله دلخواهترین از میان ۱۲ ارزش انتخاب شده باشد کد (۱)، اگر در مرتبه دوّم باشد کد (۲) و اگر آخر باشد کد( ۶ ) تعلق خواهد گرفت. در صورتیکه گزینه در میان ۴ ارزش مجموعه خودش اولویت اول داشته باشد کد (۳) و اگر مرتبه دوّم باشد کد (۴) و غیر از این موارد کد (۵) تعلق میگرفت(اینگلهارت،۱۳۷۳،ص۱۵۳)
یافتههای اینگلهارت نشان میدهد ((جدول(۴-۶))که این ۱۲ ارزش ۲ عامل را تشکیل میدهند به گونهای که ۵ خواسته (پنج ارزش یکسان در همه کشورهای غربی) نزدیک به قطب مثبت و شش خواسته (باز هم یکسان در همه کشورهای غربی) نزدیک به قطب منفی جمع میشوند، و یک ارزش هم در وسط قرار میگیرد(اینگلهارت،۱۳۷۳،ص۱۵۴).
جدول ۳- ۱: بارهای ارزشهای گوناگون در کشورهای مختلف( اینگلهارت،۱۹۹۰؛جدول ۴-۱)
فرانسه | آلمان غربی | ایالات متحده | بلژیک | لوکزامبورگ | |
حق دخالت بیشتر در کار | ۰.۶۳۶ | ۰.۵۶۲ | ۰.۴۵۱ | ۰.۴۷۲ | ۰.۶۵۹ |
جامعهای انسانی تر | ۰.۵۹۳ | ۰.۶۷۵ |
۱ -۲ ) نمک زدایی از نفت خام
چنانچه نمک موجود در نفت خام از ۱۰ lb/ 1000 bbl ( بر حسب مقدار NaCl ) بیشتر باشد ، نفت خام باید نمک زدایی شود تا از قشر بستن و خوردگی براثر نمک در سطوح انتقال گرما و همچنین تولید اسیدها از طریق تجزیه نمکهای کلر دار جلوگیری به عمل آید . به علاوه ، برخی از فلزاتی که به صورت ترکیبات غیر آلی محلول در آب که با نفت خام تولید امولسیون نموده و سبب غیر فعال شدن کاتالیزور در واحدهای فرآورش کاتالیستی می شوند ، نیز ، در فرایند نمک زدایی حذف می شوند .
شکل ۱ – ۱ ) شماتیک واحد نمک زدایی یک مرحله ای
شکل ۱ – ۲ ) شماتیک واحد نمک زدایی دو مرحله ای
گرایشی که برای پالایش نفت خامهای سنگینتر وجود دارد ، بر اهمیت نمک زدایی مؤثر نفت خام افزوده است . معیاری که برای نمک زدایی از نفت خام تا سالهای اخیر مورد استفاده قرار می گرفت ، حضور ۱۰ lb نمک یا بیشتر ( برحسب NaCl ) در ۱۰۰۰ bbl نفت خام بوده است . ولی اکنون بسیاری از شرکتها تمامی نفت خامها را نمک زدایی می کنند . در توجیه این عمل اضافی ، کاهش قشر بستن و خوردگی دستگاه ها و افزایش طول عمر کاتالیزور عنوان می شود . در صورتی که مقدار نمک نفت خام بیش از ۲۰ پوند در هر هزار بشکه باشد ، از نمک زدایی دو مرحله ای استفاده می شود ، و در مواردی باقیمانده ها به روش کاتالیستی فرآورش می شوند ، برای برخی از نفت خامها از نمک زدایی سه مرحله ای استفاده می شود .
نمک در نفت خام بصورت حل شده و یا بصورت بلورین و معلق در آب که با نفت خام امولسیون می دهد وجود دارد . اساس روش نمک زدایی از نفت خام ، شستشوی نمک موجود با آب است . در اینجا مسائلی در اختلاط مؤثر و اقتصادی آب و نفت و همچنین مرطوب سازی ذرات جامد معلق با آب و جدا سازی آب شستشو از نفت بروز می کند . pH ، چگالی و ویسکازیته نفت خام و همچنین نسبت حجم آب شستشو به حجم نفت خام در سهولت تفکیک و بازدهی مؤثرند .
دومین هدف مهم از نمک زدایی ، حذف مواد جامد معلق در نفت خام است . این مواد معمولاً عبارتند از : ذرات ریز ماسه ، رس ، خاک و ذرات اکسید آهن و سولفید آهن جدا شده از خطوط لوله ، مخازن و نفت کشها ، و سایر منابع آلاینده ، که در مرحله انتقال ویا بهره برداری وارد نفت خام می شوند . %۶۰ و یا حتی % ۸۰ کل ذرات جامد معلق بزرگتر از ۸/۰ میکرون باید حذف شوند .
نمـک زدایـی به روش اخـتلاط نفـت خـام با ۳ تا ۱۰ درصـد حجمی آب ، در دمـاهای ۹۰ تا ۱۵۰ درجه سانتی گراد انجام می شود . نسبت آب به نفت خام و نیز دمای انجام این عملیات ، توابعی از چگالی نفت خام هستند .
°API | آب شستشو ( درصد حجمی ) | دما °C |
°API > 40 | ۴ - ۳ | ۱۲۵ – ۱۱۵ |
۳۰<°API<40 | ۷ - ۴ | ۱۴۰ – ۱۲۵ |
°API<30 | ۱۰ - ۷ | ۱۵۰ – ۱۴۰ |
جدول ۱- ۳ ) مقادیر آب مورد نیاز برای نفت خامهای مختلف
نمکها در آب شستشو حل می شوند ، و سپس فازهای آب و نفت در مخزن جدا کننده از هم تفکیک می شوند . این کار یا با افزودن مواد شیمیایی برای کمک به شکستن امولسیون یا از طریق ایجاد یک میدان الکتریکی با پتانسیل بالا در مخزن ته نشینی و به هم پیوستن سریعتر ریز قطره های آب نمک انجام می شود . شکلهای ( ۱- ۳ ) و (۱- ۴ ) بدین منظور می توان از جریان الکتریکی AC یا DC استفاده کرد . اختلاف پتانسیل لازم برای بهبود به هم پیوستن ریز قطره ها حدود ۱۲۰۰۰ تا ۳۵۰۰۰ ولت است .
با بهره گرفتن از واحدهای نمک زدایی تک مرحله می توان به بازدهی های ۹۰ تا ۹۵ درصد دست یافت و در مورد واحدهای دو مرحله ای بازدهی به ۹۹ درصد نیز می رسد .
آب جبرانی به طور متوسط بین ۴ تا ۵ درصد حجمی نفت خام است و در نمک زدایی دو مرحله ای در مرحله دوم افزوده می شود . برای نفت خامهای بسیار سنگین (°API<15 ) توصیه می شود که نفت گاز به عنوان رقیق کننده در مرحله دوم فرایند افزوده شود تا بازدهی جدا سازی افزایش یابد .
شکل ۱ – ۳ ) شماتیک یک نمک زدا
شکل ۱ – ۴ ) شکل واقعی یک نمک زدا
۱-۳ ) واحد سبک زدایی اتمسفری
نفت خام ، پس از نمک زدایی ، به داخل یک سری مبدلهای گرمایی پمپ می شود و دمای آن پس از تبادل حرارت با فرآورده و جریانهای برگشتی به ۵۵۰ در جه فارینهایت می رسد سپس ، نفت خام در کوره حرارت بیشتری می بیند تا دمایش به حدود ۷۵۰ درجه فارینهایت برسد و پس از آن به منطقه سریع تفکیک کننده های اتمسفری وارد می شود . دمای تخلیه کوره به اندازه کافی زیاد است ( ۶۵۰ تا ۷۵۰ درجه فارینهایت ) تا موجب تبخیر تمام فرآورده های کشانده شده به بالای منطقه تبخیر آنی ، به علاوه حدود ۱۰ تا ۲۰ درصد باقیمانده های ته برج شود . این ۱۰ تا ۲۰ درصد تبخیر اضافی موجب می شود تا در سینیهای بالای منطقه تبخیر آنی ، نوعی تفکیک اجزاء به کمک جریان باز روانی درونی ، مازاد بر جریانهای خروجی ، صورت پذیرد .
جریان بازروانی به چند طریق زیر قابل انجام است
هر یک از فرآورده های جانبی که از برج خارج می شود ، مقدار جریان بازروانی در پایین منطقه خروج جریان را تقـلیل می دهد . جریان برگشتی بیشینه و تفکیک بیشینه موقعی تحقق می یابد که همه گرما در بالای برج دفع شود ولی چنین امری نیاز به تغذیه مایع به صورت مخروط معکوس دارد که مستلزم یک برج با قطر بسیار بزرگ در منطقه بالای برج است . به منظور تقلیل قطـر منطـقه بالای بـرج و حتـی کاهـش مقـدار مایع در طول ستون ، از جریانهای میانی ، برای گرمـا گیری اسـتفاده مـی شود تا در زیر نقاط خروج فرآورده ها جریانهای بازروانی ایجاد گردد . بـدین منـظور مایع از برج خارج شده و پس از خنک شدن در مبدلهای حرارتی به برج باز گردانده می شود و یا اینکه تنها بخشی از مایع ، خنک شده و به برج باز گردانده می شود . این جریان خنک ، مقدار بیشتری از بخارهای در حال صعود را مایع کرده بدین ترتیب جریان بازروانی در زیر آن نقطه را افزایش می دهد .
بازدهی انرژی عملیات تقطیر نیز با بهره گرفتن از گردش جانبی جریان بازروانی بهبود می یابد. چنانچه جریان بازروانی در چگالنده های بالای برج برای کلیه جریانهای جانبی خروجی کافی باشد همه انرژی گرمایی در دمای نقطه جوش جریان بالای برج مبادله می شود . با بهره گرفتن از گردش جانبی جریانهای بازروانی در نقاط پایینتر ستون ، دمای انتقال گرما بالاتر رفته مقدار بیشتری از انرژی گرمایی را می توان به منظور پیش گرم نمودن خوراک ، دفع کرد .
در برج تقطیر نفت خام ، معمولا ً از کمک گرم کن ( Reboiler ) استفاده نمی شود ، غالباً چند سینی در زیر منطقه تبخیر آنی تعبیه می شود تا با تزریق بخار آب از پایین ترین سینی، نفت گاز باقیمانده در مایع ته برج از آن خارج شود و بدین ترتیب ، جریان خروجی پایین برج با نقطه اشتعال بالا بدست آید . بخار آب ، موجب کاهش فشار جزئی هیدروکربنها می شود و بنابر این دمای تبخیر مورد نیاز نیز تقلیل می یابد .
برج تقطیر اتمسفری ، معمولاً دارای ۳۰ تا ۵۰ سینی تفکیک است . جدا کردن مخلوطهای مرکب از نفت خام ، نسبتاً به آسانی انجام می شود و معمولاً از ۵ تا ۸ سینی برای هـر محصول جانبی ، به علاوه همین تعداد سینی در بالا و پایین سینی خوراک ، ضروری است . بنابر این یک برج اتمسفری تقطیر نفت خام با ۴ جریان جانبی خروجی به ۳۰ تا ۴۵ سینی نیاز خواهد داشت .
۱۰- جعفری لنگرودی، دکتر محمدجعفر، حقوق اموال، تهران، انتشارات گنج دانش، چ اول، ۱۳۶۸
۱۱- جعفری لنگرودی، دکتر محمدجعفر، حقوق تعهدات، جلد اول، چاپ سوم، انتشارات دانشگاه تهران، ۱۳۸۲
۱۲- جعفری تبار، دکتر حسن، مسئولیت مدنی سازندگان و فروشندگان کالا، تهران، نشر دادگستر، ۱۳۸۹
۱۳-جمشیدی، عبدالله، مسئولیت مدنی دارندگان وسائل نقلیه ی موتوری زمینی، چاپ اول، انتشارات جاودانه جنگل، ۱۳۹۰
۱۴- جوان، دکتر موسی، مبانی حقوق، جلد اول، چاپ اول، شرکت چاپ نگین، ۱۳۲۶
۱۵- دیلمی، دکتر احمد، حسن نیت در مسئولیت مدنی، ج اول، تهران، نشر میزان، ۱۳۸۹
۱۶- رمضانی، دکتر محمود، نکات مهم “Law Text”، چاپ چهاردهم، تهران، انتشارات سرای عدالت، ۱۳۹۰
۱۷- رنه داوید، حقوق انگلستان، ترجمه دکتر محمد سلجوقی، تهران، نشر میزان، چاپ اول، ۱۳۸۹
۱۸- زرگوش، دکتر مشتاق، مسئولیت مدنی دولت، تهران، نشر میزان، جلد اول و دوم، چاپ اول، ۱۳۸۹
۱۹- سبحانی، دکتر کریم، حقوق اداری ایران، تهران، نشر زهره، چاپ سوم، ۱۳۴۲
۲۰- السنهوری، دکتر عبدالرزاق احمد، دوره حقوق تعهدات، الوسیط فی شرح القانون المدنی، جلد دوم، ضمان قهری- مسئولیت مدنی، ترجمه سید مهدی دادمرزی و محمد حسین دانش کیا، چاپ دوم، انتشارات دانشگاه قم، ۱۳۹۰
۲۱-شهیدی، دکتر مهدی، سقوط تعهدات، چاپ اول، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی، ۱۳۶۸
۲۲-شهیدی، دکتر مهدی،تشکیل قراردادها وتعهدات ،جلد اول،نشر حقوقدان،سال۱۳۷۷
۲۳-صفار،محمد جواد،شخصیت حقوقی،چاپ اول،نشر دانا ،سال۱۳۷۴
۲۴- صفائی، دکتر سیدحسین، رحیمی، دکتر حبیب الله، مسئولیت مدنی، چ سوم، مرکز تحقیق و توسعه علوم انسانی، ۱۳۹۱
۲۵- صفایی، دکتر سیدحسن، حقوق مدنی، جلد اول و دوم، چاپ دوم، تهران، نشر میزان، ۱۳۸۳
۲۶- طباطبائی موتمنی، دکتر منوچهر، حقوق اداری، تهران، انتشارات سمت، چاپ چهارم، ۱۳۷۷
۲۷- عاشوری، دکتر مهدی، تعارض قوانین در مسئولیت خارج از قرارداد با مطالعه تطبیقی در حقوق ایران وفرانسه ، تهران، انتشارات دانشگاه امام صادق، چاپ اول، ۱۳۸۹
۲۸- عباسلو، دکتر بختیار، مسئولیت مدنی با نگرش تطبیقی، تهران، نشر میزان، چاپ اول، ۱۳۹۰
۲۹- غمامی، دکتر مجید، قابلیت پیش بینی ضرر در مسئولیت مدنی، تهران، شرکت انتشار، چاپ دوم، ۱۳۸۸
۳۰- غمامی، دکتر مجید، مسئولیت دولت نسبت به اعمال کارکنان خود، نشر دادگستر، چاپ اول، ۱۳۷۶
۳۱- قاسم زاده، دکتر سید مرتضی، مبانی مسئولیت مدنی، چاپ پنجم، نشر میزان، ۱۳۸۷
۳۲- کاتوزیان، دکتر ناصر، حقوق مدنی، قواعد عمومی قراردادها، جلد سوم، آثار قراردادها، انتشارات بهنشر، ۱۳۶۸ و انتشارات شرکت انتشار، چاپ هشتم، ۱۳۸۸
۳۳- کاتوزیان، دکتر ناصر، حقوق مدنی، اعمال حقوقی، چاپ دوم، تهران، شرکت انتشار، ۱۳۷۱
۳۴- کاتوزیان، دکتر ناصر، الزامات خارج از قرارداد، ضمان قهری، جلد اول، مسئولیت مدنی، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ اول، ۱۳۷۴
۳۵- کاتوزیان، دکتر ناصر، مسئولیت ناشی از عیب تولید، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ سوم، ۱۳۹۰
۳۶- کاتوزیان،دکتر ناصر،فلسفه حقوق،جلد اول،شرکت سهامی انتشار چاپ اول،۱۳۷۷
۳۷-کانوزیان ، دکتر ناصر گامی به سوی عدالت،
۳۸- گروه صلح کرسی حقوق بشر،دانشگاه شهید بهشتی ،حقوق زیست محیطی بشری ،چاپ دوم ،انتشارات دادگستر،۱۳۹۱
۳۹- محبی، دکتر محسن، مباحثی از حقوق نفت و گاز در پرتو رویه داوری بین المللی، تهران، موسسه مطالعات و پژوهشهای حقوق شهر، چاپ اول، ۱۳۸۶
۴۰- محقق داماد، سید مصطفی، قواعد فقه، بخش مدنی، جلد اول و دوم، انتشارات مرکز تحقیق و توسعه علوم انسانی (سمت) چاپ دوازدهم، ۱۳۹۱
۴۱- موسوی بجنوردی، آیت الله سید محمد، قواعد فقهیه، جلد اول و دوم، انتشارات مجد، ۱۳۸۵
۴۲- میشل لورراسا، مسئولیت مدنی، ترجمه دکتر محمد اشتری، نشر حقوقدان، چاپ اول، ۱۳۷۵
۴۳- نظری، دکتر ایراندخت، مسئولیت مالک، چاپ اول، تهران، انتشارات جاودانه جنگل، ۱۳۸۹
۴۴- نکویی، دکتر محمد، شرط عدم مسئولیت، مطالعه تطبیقی، چاپ اول، تهران، نشر میزان، ۱۳۹۰
۴۵- هوشنگی، محمود، بیمه کشتی، انتشارات بیمه ایران، چاپ اول، ۱۳۷۳
۴۶- ورابرمینگام، شبه جرم و مسئولیت مدنی در حقوق انگلستان، ترجمه سید مهدی موسوی، تهران، نشر میزان، ۱۳۸۸
۴۷- یزدانیان، دکتر علیرضا، قلمرو مسئولیت مدنی، جلد اول، چاپ اول، تهران، نشر آیلا، ۱۳۷۹
۴۸- یزدانیان، دکتر علیرضا، قواعد عمومی مسئولیت مدنی، تهران، نشر میزان، جلد اول، چاپ اول، ۱۳۸۶
مقالات و پایان نامه ها
۱- ابوالمحمد، عبدالحمید، مقاله مسئولیت مدنی دولت، تحولات حقوق خصوصی زیر نظر دکتر کاتوزیان، انتشارات دانشگاه تهران، ۱۳۷۵
۲- احمدوند، ولی اله، مقاله مطالعه تطبیقی مسئولیت مدنی کارفرما در سیستم حقوقی ایران و انگلیس، مجله ی دانشکده علوم انسانی، سال چهاردهم، شماره ۶۱
۳- حسنی زاده، محمود، مبنا و نحوه تقسیم مسئولیت مدنی در صورت اجتماع عرضی اسباب در حقوق ایران و انگلیس، پایان نامه دوره کارشناسی ارشد حقوق خصوصی دانشگاه تهران، استاد راهنما، دکتر محسن ایزانلو، تابستان ۱۳۹۰
۴- داراب پور، دکتر سهراب، ترجمه اصول کلی مسئولیت مدنی در سیستم حقوقی انگلستان، فصلنامه دیدگاه های حقوقی، شماره چهل و چهارم و چهل و پنجم
۵- صفایی، دکتر سیدحسین، قوه قاهره یا فرس ماژور، مجله حقوقی، دفتر خدمات حقوقی بین المللی جمهوری اسلامی ایران، شماره سوم، پاییز ۱۳۶۴
۶- یزدانیان، دکتر علیرضا، نظریه عمومی مسئولیت متبوع ناشی از عمل تابع در حقوق فرانسه و طرح آن در حقوق ایران، فصلنامه حقوقی دادگستری، شماره ۷۷، بهار ۱۳۹۱
منابع انگلیسی
Coleman, Jwesl: Risks and wrogs, cabridge studies in philosophical, and Law, cabridge university press, first published 1992 Transferred to dixital reprinting 1999.
David Barker & Colin Padfield, law made simple, 1970.
Fleming, John: The Law of Torts, Sweet and Maxwell Ltd. 4th edition, 1971.
Martin Hunt, A level and as level law, 2000
Owen , Richard , LLB , LLM , Solicitor Principal Lecturer ,Associate Head ,C avendish publishing Limited, London, Essential Tort Law ,2000
Prosser, William L. & Keton, Page: “Prosser and Keeton on the Law of Torts”, West Publishig Co., fifth edition, 1984
Vera Bermingham: Tort in a nutshell, Sweet and Maxwell Ltd, 2005.
پیوستها :
پیوست شماره ۱:متن قانون ماده واحده منع احداث بنا وساختمان
پیوست شماره ۲: متن قانون متصرفان سال ۱۹۸۴ و۱۹۵۷ انگلستان
پیوست شماره ۳ : نمودار سلسله مراتب دادگاه ها ونظام حقوقی انگلستان
شکل۱‑۵:منحنیقطبیتیکپیلسوختی [۹]. |
خروجیولتاژواقعییکپیلسوختی کمتر از ولتاژ ایده آل یا ولتاژ ترمودینامیکی است. ولتاژ خروجی از یکپیلسوختی بر روی توان کلیتولید شده تأثیرمیگذارد. چگالی توان تولید شده از پیلسوختی توسط حاصل ضرب ولتاژ در چگالی جریان (P=V.i) حاصل میشود. منحنیچگالی توان، چگالی توان خروجی را به صورت تابعی از چگالیجریانپیلسوختی نشان میدهد این منحنی در نتایج مدلسازی نظیر شکل ۲‑۱۱ رسم شده است. چهار نوع اصلی افت در پیلسوختی (در نمودار قطبیتنیز نشان داده شده است) وجود دارند، که این چهار افت به این شرح هستند:
الف) افت فعالسازی
ب) افتجریانداخلی
ج) افتاهمیک
د) افت غلظت
افتفعالسازی
عامل ایجاد افت فعال سازیکندیواکنشهایی است که روی سطوح الکترودها رخ میدهد. در نتیجهقسمتی از ولتاژ تولیدی صرف غلبه بر انرژیفعالسازی واکنش شیمیایی و به راه انداختن واکنش میشود. افت فعالسازی را با η نشان میدهند. در سال ۱۹۰۵ تافل مشاهده کرد که افت فعالسازی موجود در هر یک از الکترودها با لگاریتمچگالیجریانتقریباً رابطه خطی دارد، به طوریکه مقدار این افت تا یکچگالیجریان خاص که چگالیجریانتبادلیپیلنامیده شد صفر است، چگالیجریانتبادلی، i0، را میتوانچگالیجریانی در نظر گرفت که افت ولتاژ فعالسازی از صفر شروع به تغییرمیکند. روند تغییراتاین افت بر حسب لگاریتمچگالیجریان عمدتاً به صورت خطی است که در شکل ۱‑۶برای دو نمونه نشان داده شده است.
شکل ۱‑۶: نمودار تافل برایواکنشهایالکتروشیمیاییسریع و کند [۴]. |
تافل این نمودار را با معادله زیرتقریب زد:
(۱- ۴) |
در معادله (۱- ۴)، i0، چگالیجریانتبادلی و aشیب خط تافل هستند که به الکتروشیمی واکنش بستگی دارند [۱۱].همینطور که در شکل ۱‑۶مشاهدهمیشود هر چه واکنش سریعتر انجام شود شیبمنحنی تافل به مراتب کمتر میشود و با توجه به رابطه(۱- ۴)میزان افت فعالسازی برای یک چگالی جریان ثابت کاهش مییابد.چگالیجریانتبادلی، i0، نیز در واکنشهایی که سریعتر اتفاق میافتد، بزرگتر است، بنابراینمیزان افت فعالسازی در محدوده وسیعتری صفر خواهد بود[۴]. درپیلسوختیغشاء پلیمری، افت فعالسازی به طور عمده در سمت کاتد رخ میدهدزیراi0در واکنش آند چندین مرتبه (چهار - پنج مرتبه) نسبت به واکنش کاتد بزرگتر است، به عبارت دیگر واکنش اکسایش هیدروژن در لایه کاتالیست آند بسیار سریعتر از واکنش کاهش اکسیژن در لایه کاتالیست کاتد است [۱۱]. به همین علت اغلب در بررسی افت فعالسازی از افت فعالسازی آند در مقابل کاتد صرف نظر میشود.
افتجریانداخلی
غشاء پلیمری نسبت به گازهایواکنشدهنده (سوخت) نفوذ ناپذیر است اما همواره از یکسو مقدار کمی از سوخت و از سویدیگر تعداد اندکی الکترون به غشاء پلیمری نفوذ میکند. نفوذ سوخت در غشاء معادل از دست رفتن سوخت بدون تولیدجریان در مدار خارجی است. به عبارت دیگر به ازای عبور هر مولکول هیدروژن از درون غشاء قابلیت عبور دو الکترون از مدار خارجی از بینمیرود و در حقیقتیک مدار اتصال کوتاه در پیلایجادمیشود که جریانداخلینامیدهمیشود. این نوع افت ولتاژ در حالتی که پیلسوختی تحت بار نیست (حالت مدار باز، i=0) وجود دارد، چون حتی در این حالت نیز سوخت میتواند درون غشاء نشت کند. به همیندلیل ولتاژ مدار[۳۷] باز به طور محسوسی از ولتاژ تئوریبازگشتپذیر[۳۸] کمتر است، میزان این افت ولتاژ از ولتاژ تئوریبازگشتپذیر از همان ابتدای منحنی قطبیت(i=0) در شکل۱‑۵ نشان داده شده است. مقدار نشت هیدروژن از غشاء تابعی از نفوذ پذیری، ضخامت غشاء، شرایطعملکردیپیل و گرادیان فشار جزئیهیدروژناست [۱۰]. مقدار جریانداخلیتولید شده ناشی از عبور همزمان هیدروژن و الکترون از درون غشاء را با inنشان میدهند. برای محاسبه افت ناشی از جریان داخلی کافی است که مقدار in به مقدار چگالی جریان پیل اضافه کنیم:
(۱- ۵) |
افتاهمیک
۳- ازدحام بیش از حد فعالیت ها ی گردشگری در یک منطقه ممکن است منجر به نابودی یا زوال سایر فعالیت ها ی اقتصادی گردد و یک عدم تعادل اقتصادی ایجاد شود.
۴- افزایش هزینه زندگی ساکنان منطقه.
۵- افزایش میزان مالیات شاغلین در منطقه.
۶-افزایش عبور و مرور و راهبندان ها (معصومی،۱۳۸۵،صص ۳۴-۳۸).
۲-۶-۲ آثار اجتماعی- فرهنگی گردشگری[۳۴]:
مقصود از اثرات اجتماعی، تغییراتی است که در زندگی مردم جامعه میزبان جهانگرد رخ می دهد و این تغییر بیشتر به سبب تماس مستقیم اهالی و ساکنان آن دیار و جهانگردان صورت می گیرد. مقصود از اثرات فرهنگی ، تغییراتی است که در هنر ،آداب، رسوم و معماری مردم ساکن جامعه ی میزبان رخ می دهد؛ این تغییرات بلندمدت تر هستند و در نتیجه باعث رشد و توسعه ی صنعت جهانگردی می شوند. از آنجا که نتیجه یا ره آورد صنعت جهانگردی موجب تغییراتی در زندگی روزانه و فرهنگ جامعه ی میزبان می شود، اصطلاح اثرات اجتماعی – فرهنگی را به معنای تغییرات به کار می برند که در تجربه های روزانه ، ارزش ها ، شیوه زندگی و محصولات هنری و فکری جامعه میزبان رخ می دهد(چاک.وای.گی،۱۳۸۲،ص۲۹۱).
صنعت گردشگری می تواند به موازات فواید بسیار ، مشکلات عدیده ای را برای جوامع میزبان محلی به بار آورد. اندازه گیری اثرات اجتماعی و فرهنگی به مراتب مشکل تر از اثرات اقتصادی و زیست محیطی است. از سویی دیگر از آنجا که کشورهای در حال توسعه غالبا دارای بافتی سنتی هستند ، فقدان ارزیابی تاثیرات فرهنگی و اجتماعی صنعت گردشگری می تواند به نحو جدی مشکل آفرین باشد(حیدری چیانه،۱۳۸۷،ص۸۵).
اگرچه صنعت توریسم به بروز آثار اجتماعی – فرهنگی می انجامد، لیکن باید به خاطر داشت که اصولأ هر شکل جدید توسعه تغییراتی را در پی خواهد داشت. اگر بخواهیم این اثرات را به صورت کلی بگوییم، اثرات اجتماعی می تواند شامل اثر بر دین، زبان، تغییرات اجتماعی، رفتارهای اخلاقی(فحشا،جرم و جنایت) و …. و اثرات فرهنگی نظیر ارتباطات فرهنگی ، تولیدات فیزیکی و …. باشد (شکل ۲-۲).این اثرات پیامدهایی را یا به صورت مثبت یا منفی بر جای خواهد گذاشت.
شکل ۲-۲- اثرات فرهنگی و اجتماعی گردشگری
(معصومی،۱۳۸۵،ص ۷۷)
۲-۶-۲-۱ پیامدهای مثبت اجتماعی فرهنگی گردشگری:
- اگر منافع توریسم به خوبی تقسیم گردد، آنگاه سطح زندگی مردم را ارتقاء بخشیده و در بهبود خدمات و امکانات اجتماعی از نظر مالی کمک می نماید؛
- توریسم امکان تبادل فرهنگی میان مردم محلی و توریستها را فراهم می آورد؛
- میراث فرهنگی ناحیه ای را حفظ می کند که در غیر این صورت ممکن است در نتیجه توسعه کلی از میان برود؛
- استانداردهای زندگی مردم را افزایش می دهد؛
- تقویت بنیان های فرهنگی جوامع؛
- تشدید علاقه به تجدید حیات زبان محلی و کاربرد بیشتر این زبان ؛
- رشد شخصیت و شکوفائی استعداد ها و ارتقاء سطح دانش و معرفت افراد (قهرمانی،۱۳۸۶،ص۵۳)
۲- ۶-۲-۲ پیامدهای منفی اجتماعی – فرهنگی گردشگری:
- تخریب مناطق باستان شناختی و تاریخی بر اثر استفاده بیش از حد؛
- سست شدن احساس هویت فرهنگی؛
- ایجاد حس رنجش و بیزاری ساکنان بومی نسبت به گردشگری و گردشگران به دلیل ازدحام بیش از حد گردشگر در منطقه؛
- به جا ماندن فرهنگ گردشگران ، عادات و آداب خاصی که بر مردم میزبان اثر می گذارد؛
- امکان رایج شدن کالاهای لوکس و غیر ضروری که برای امکانات گردشگری فراهم می گردد؛
- تشدید تضاد اجتماعی- نژادی بین طبقات مختلف مردم؛
- ایجاد دوگانگی اجتماعی بر اثر تاثیر آداب و رسوم گردشگری بر گردشگران؛ ( معصومی،۱۳۸۵، صص۶۷- ۷۱).
۲-۶-۳ آثار زیست محیطی گردشگری[۳۵]:
در بسیاری از مناطق جهان زیبایی های طبیعی و جذابیت های محیط زیستی علت اولیه و اصلی برای جذب توریست ها و توسعه صنعت توریسم بوده اند. از اوایل دهه ۷۰ میلادی مطالعات مربوط به آثار محیطی گردشگری گسترش روزافزون یافت. از جمله عواملی که موجب اهمیت بررسی این آثار شده است می توان به نقش محیط در توسعه این صنعت اشاره کرد زیرا بدون وجود محیطی جذاب نمی توان امیدی به توسعه گردشگری داشت(کاظمی،۱۳۸۵،ص۱۱۰). هولدن در کتاب خود پیرامون ارتباط محیط زیست و گردشگری به تاثیرات منفی گردشگری بر روی محیط زیست توجه داشته است و به عوامل بهره برداری از منابع طبیعی ، ملاحظات رفتاری و آلودگی اشاره کرده است. در مورد بهره برداری از منابع، استفاده از منابع طبیعی منجر به تغییرات طبیعی اکولوژیکی و کم شدن گونه های گیاهی و جانوری می شود. در این رابطه ساکنان محلی و بومی منطقه می توانند دسترسی به منابع طبیعی منطقه را به دلیل اینکه آنها حیات و معیشتشان را شکل داده اند ادعا کنند. تغییر شکل زمین برای توسعه گردشگری به صورت مستقیم میتواند زیست بوم اکولوژی را تخریب نماید. استفاده از منابع طبیعی برای گردشگری شامل یک «هزینه فرصت» است به صورتی که آنها به دیگر بخش های توسعه اقتصادی انکار می کنند. در ارتباط با رفتارهای انسانی در محیطهای مقصد می توان به تشویق شدن مردم محلی به منافع درامدی گردشگری و همچنین گردشگران نیز ممکن است رفتارهای نا آگاهانه و یا یک نوع نادیده گرفتن رعایت حفاظت از محیط را از خود نشان دهند و در انجام رفتارهای نامناسب مخالفتی نداشته باشند. این امر می تواند منجر به رخداد نتایج منفی برای محیط های فیزیکی و فرهنگی شود. در ارتباط با پیامد آلودگی در انواع آلودگی آب، صدا، هوا و آلودگی بصری میتوان گفت که گروهی از انواع مختلف آلودگیها از گردشگری حاصل می شود. این آلودگی ها می توانند روی مقیاس های گوناگون فضایی از سطح محلی تا سطح جهانی تاثیرگذار باشند. در مکان های گردشگری تاثیرات آلودگی اغلب در ارتباط با سطح توسعه گردشگری و درجه ی برنامه ریزی و کنترل مدیریت محیطی می باشد (هولدن،۲۰۰۱).
گردشگری و محیط زیست به طور متقابل به هم وابسته اند. محیط زیست فیزیکی (طبیعی و انسان ساخت) بسیاری از جاذبه های توریستی را شکل می دهد و توسعه گردشگری می تواند آثاری مثبت و منفی بر محیط زیست داشته باشد. از اینرو توسعه و مدیریت گردشگری به گونه ای که با محیط سازگار باشد و به افت کیفیت آن نینجامد، عامل اساسی در دستیابی به توسعه پایدار به حساب می آید. این پیامدها به شرح زیر می باشند:
۲-۶-۳-۱ پیامدهای مثبت زیست محیطی گردشگری:
گردشگری به بهبود کیفیت محیط زیست منطقه کمک می کند. زیرا گردشگران علاقه مندند تا از مناطق جذاب ، پاکیزه و به دور از آلودگی بازدید نمایند.گردشگری محرکهایی را برای پاکیزه نگه داشتن محیط زیست فراهم می آورد.
- از آنجا که ساکنین محلی و بخصوص جوانان شاهد توجه و علاقه گردشگران به مسائل حفاظت از محیط زیست هستند،گردشگری سطح آگاهی درمورد این مسائل را ارتقاء می بخشد؛
- کمک به پرداخت هرینه ها برای حفاظت از منابع طبیعی مردم و حیات وحش محیط زیست دریایی؛
- کمک به پرداخت هزینه ها برای حفاظت از مناطق باستانی و تاریخی (قهرمانی،۱۳۸۶،صص ۵۴،۵۵).
- محافظت از منابع طبیعی و پارک های ملی؛
- ترویج حساسیت و آگاهی نسبت به سیستم های اکولوژیکی؛
- بهبود مدیریت ضایعات؛
- افزایش آگاهی های محیط زیستی؛
- افزایش گرایش های زیبایی شناختی؛
- بهره مندی از شگفتی های جهان طبیعت (زاهدی،۱۳۸۵،ص۵۳).
۲-۶-۳-۲ پیامدهای منفی زیست محیطی گردشگری:
اثرات منفی گردشگری بر عوامل محیطی خسارت هایی است که از نظر فیزیکی به محیط زده می شود و نمونه های بسیاری را می توان برشمرد. برای مثال: ساخت انبوه مهمانخانه ها در کنار سواحل و رودخانه ها،آلودگی های صوتی و هوا، ضایعات گردشگران و سیستم دفع نامناسب آنها و… . بسیاری از ضررها و زیانهایی که از نظر فیزیکی به محیط وارد می شود جنبه عمدی ندارد و تنها حضور گردشگران در یک مکان سبب چنین زیانهایی می شود(موحد،۱۳۸۲، ص۱۱۵).
به صورت کلی میتوان آثار منفی گردشگری بر محیط را به صورت زیر برشمرد:
- آلودگی آب ناشی از توسعه سیستم های نادرست دفع فاضلاب و زباله هتل ها و سایر تسهیلات،آلودگی رودخانه ها ، دریاچه ها و آب های ساحلی در اثر ریزش فاضلاب به آنها و آلودگی آبهای زیرزمینی در نتیجه نفوذ آبهای آلوده.
- آلودگی هوا ناشی از استفاده بیش از حد از وسایل حمل و نقل به موتورهای احتراقی در نواحی گردشگری.
- آلودگی بصری از چندین عامل ناشی می شود: هتل ها و سایر تسهیلات گردشگری با طراحی ضعیف، تسهیلاتی که نقشه ی آنها نامناسب طراحی شده است، محوطه سازی نامناسب تسهیلات، استفاده از علایم تبلیغاتی بزرگ و نامناسب و سد کردن منظره های تماشایی با توسعه ی گردشگری.
- اختلال بوم شناختی نواحی طبیعی از طریق استفاده بیش از حد و سوء استفاده گردشگران و توسعه نامناسب گردشگری محیط های دریایی، ساحلی،کوهستانی و بیابانی،که همگی از انواع نواحی مهم گردشگری، و در برابر صدمات اکولوژیک آسیب پذیرند.