همانطور که پیشتر بیان شد، تاکنون اکتشافات عمدهای در راستای استفاده از زغال سنگ حرارتی صورت نگرفته و منابع مختلف، آمارهای گوناگونی را برای ذخایر ایران اعلام مینمایند. این امر سبب شده تا برنامه ریزی بر روی استفاده از منابع موجود نیز همراه با اما و اگرهای فراوان و عدم قطعیت بالا باشد.
ارزیابی اقتصادی نابرابر میان نیروگاه های گازسوز و زغالی
بنابر مطالعات انجام شده در وزارت نیرو، احداث یک نیروگاه زغالی در مقایسه با یک نیروگاه گازی با ظرفیت یکسان، ۱۵% سرمایه گذاری اولیه بیشتر را میطلبد. [۵] با این حال اگر این نیروگاه در نزدیکی معادن زغال سنگی کشور احداث شود، هزینه های ناشی از گازرسانی به نیروگاه بسیار بیشتر از استفاده از معادن زغالی همجوار بوده و لذا احداث نیروگاه زغال سنگی در اولویت قرار میگیرد. بعلاوه شایان ذکر است که اصلیترین منابع زغال سنگ ایران در ناحیه طبس قرار گرفته که هنوز خطوط سراسری گاز به منطقه مذکور کشیده نشده است و لذا احداث یک نیروگاه زغالی در منطقه فوق می تواند بسیار جذاب باشد. با این حال هم اینک زمانی که ارزیابی اقتصادی جهت تعیین نوع سوخت یک نیروگاه جدیدالاحداث صورت میگیرد، قیمت گاز به صورت یارانهای در نظر گرفته می شود، اما هیچ تعرفه حمایتی به زغال سنگ تعلق نمیگیرد. ازاین رو در بسیاری موارد در برنامه ریزیها جهت تعیین نوع نیروگاهها، به علت قیمت یارانهای و پایین گاز این سوخت انتخاب می شود.
یکی دیگر از معضلات استفاده از منابع داخلی زغال سنگ، واردات بیرویه این حامل انرژی است. واردات این حامل که حتی به صورت خام از طریق کشورهایی چون استرالیا و چین صورت میگیرد، سبب شده تا به سبب فروش نرفتن، بیش از ۶۰۰ هزار تن زغال سنگ کنستانتره در محوطه کارخانه زغالشویی شهرستان زرند انباشته شود. این امر لزوم اصلاح قوانین موجود را تبیین مینماید.
بدین ترتیب میتوان مشاهده کرد که توسعه استفاده از زغال سنگ در ایران، با چالشهای اساسی در کشور روبروست.
ورود زغال سنگ به سبد انرژی کشور از منظر دیپلماتیک می تواند اثر عمده داشته باشد:
باید توجه داشت که هم اکنون ۷۲% انرژی اولیه نیروگاههای کشور از گاز طبیعی تأمین می شود و این در حالی است که این ماده در آینده ارزش فوقالعادهای در بازارهای جهانی خواهد یافت. در صورتی که این سهم توسط کاربرد زغال سنگ در نیروگاهها تعدیل شود، حجم بالایی از آن از قید مصرف داخلی آزاد شده و کشور توانایی صادرات گاز را با خط لوله و یا LNG و حتی محصولات پتروشیمی دارای ارزش افزوده بالا را خواهد یافت. این درست همان اقدامی است که روسیه درصدد اجرای آن است، بدین معنی که این کشور در نظر دارد زغال سنگ را در نیروگاهها جایگزین گاز طبیعی کرده و با تکیه بر صادرات بیشتر گاز به اروپا و چین، همسایگان خود را به خود وابستهتر سازد. توجه به این نکته ضروری است که زغال سنگ (حرارتی) تنها برای تولید انرژی کاربرد دارد، اما گاز طبیعی علاوه بر آنکه امکان صادرات و کسب امنیت ملی را نصیب کشور می کند، می تواند به عنوان خوراک صنایع تبدیلی و پتروشیمی بکار رفته و ارزش افزوده فراوانی را نصیب کشور نماید. لذا بر اساس یک استنتاج منطقی، میتوان دریافت که جایگزینی زغال سنگ با گاز طبیعی در راستای تولید انرژی در کشور، نه تنها مفید است، بلکه ضرورت اقتصادی و امنیتی دارد. طرحهای تبدیل زغال سنگ به فرآورده های سوختی مایع (CTL) نیز می تواند ذیل توسعه صنعت زغال سنگ در کشور شکل بگیرد. شایان ذکر است که هم اکنون کشور افریقای جنوبی با تکیه بر معادن زغال سنگ ۳۰ درصد نیازهاى سوختى حمل و نقل خود را از این طریق تامین مینماید. با بهره گرفتن از این تکنولوژی میتوان زغال سنگ را که دارای فراوانی زیاد در جهان صنعتی است، به فرآورده های پر ارزش نفتی تبدیل کرد و علاوه بر کسب سهم مناسب از بازار، تأمین نیاز داخلی را نیر مورد توجه قرار داد.
متاسقانه در ایران بدلیل عدم انجام اکتشافات تفصیلی و منظم، میزان ذخایر زغال سنگ با نوسانات زیاد گزارش شده است. ارقامی چون ۱۱ میلیارد تن، ۴۱۹٫۲ میلیون تن، ۶ میلیارد تن و۱۴ میلیارد تن ارقامی است که از سوی منابع مختلف داخلی و خارجی برای زغال سنگ ایران تخمین زده می شود. در مجموع میتوان گفت که بدلیل وجود ذخایر نفت و گاز از آنجایی که تاکنون استفاده از زغال سنگ حرارتی جهت کاربردهایی چون سوخت در منازل و نیروگاهها به طور جدی احساس نشده لذا تا دهه ۱۳۶۰ هیچ گونه فعالیت مهمی به منظور شناخت و تعیین ذخیره این نوع زغال در کشور بعمل نیامده و از آن زمان به بعد در حین اکتشاف شناسایی زغال سنگ های کک شو برخی از نقاط که دارای پتانسیل یا شواهدی از زغال سنگ حرارتی بوده اند مورد شناسایی قرار گرفته است. از این رو شناسایی دقیق، پتانسیل سنجی و اکتشاف معادن زغال سنگ در ایران امری ضروری است.
۲-۸ میزان استفاده از زغال سنگ در صنایع |
ذغالسنگهای حرارتی که از آن بعنوان منبع تولید کننده حرارت و گرما استفاده میشود، بیشتر از معادن بخش خصوصی کشور تأمین میگردد. بر اساس اطلاعات حاصله در حدود ۳۰% از تولید ذغال این معادن (تولید ذغال معادل بخش خصوصی در سال ۱۳۹۱ در حدود ۸۹۰ هزار تن بوده است) به میزان حدود ۷۵ هزار تن جهت سوزاندن و تولید حرارت در بخشهای مختلف صنعتی مورد استفاده قرار میگیرد. در خصوص ذغالسنگ های حرارتی که در صنایع فرو آلیاژسازی (اکسیداسیون و احیاء و الکترودهای مصرفی در این صنعت) مصرف میشود، لازم به ذکر است که در این صنعت علاوه بر استفاده از ذغالسنگ حرارتی از کک و ذغال چوب نیز استفاده میگردد که سهم ذغالسنگ حرارتی نسبت به کل ذغال مصرفی در حدود ۴۵-۴۰% میباشد،که این میزان بستگی به نوع تکنولوژی دارد. میزان مصرف ذغالسنگ حرارتی در صنایع فرو آلیاژسازی کنونی کشور شامل فروسیلیس ازنا، فروسیلیس سمنان، فروکروم فاریاب و فرو منگنز اصفهان در حدود ۲۵-۲۰ هزار تن در سال برآورد گردیده است.در چند سال اخیر مقدار ناچیزی آنتراسیت بهم فشرده شده (در سال ۱۳۷۸، حدود ۱۵۰۰ تن) جهت پوشش در دیگهای احیاء شرکت ایرانکو وارد گردیده است، لازم به توضیح است که در تکنولوژی های جدید تولید آلومینیوم (از جمله در مجتمع آلومینیوم المهدی) از این نوع پوشش در دیگهای احیاء که نیاز به آنتراسیت دارد، استفاده نمیشود.بر اساس ارقام فوق کل مصرف فعلی ذغالسنگ حرارتی کشور حدود ۱۰۰۰ هزار تن در سال برآورد میگردد.یکی از مصارف عمده ذغالسنگ حرارتی در جهان استفاده از آن برای تولید الکتریسته میباشد بطوریکه حدود ۴۰ درصد انرژی الکتریکی جهان از این طریقه تهیه میشود. |
از زغال سنگ به عنوان سوخت در نیروگاههای حرارتی مولد برق ، در تولید بخار توسط توربینهای بخار در کارخانجات صنعتی ، راهآهن و در کشتیها و صنایع فولاد و آلومینویم نیز به صورت سوخت خانگی در برخی از کشورها استفاده میشود. تقریبا ۸۷% زغال سنگ جهان برای تولید گرما و دیگر انواع انرژیهای مربوطه سوزانیده میشود. بدیهی است که ضمن سوختن زغال سنگ فرآوردههای جنبی مانند گازهای سوختنی ، زغال کک و قطران نیز بدست میآید. باید توجه داشت که در برخی از کشورهای جهان ، قسمتی از گازهای سوختی شهری از زغال سنگ تهیه میشود.برای این منظور ، زغال سنگ را با جریانی از بخار آب و اکسیژن در فشار ۲۰ تا ۳۰ اتمسفر مجاور میکنند. در این عمل قسمتی از زغال سنگ در مجاورت با بخار آب و اکسیژن به هیدروژن و منوکسید کربن تبدیل میشود. بعد ، این فرآوردههای گازی را در مجاورت کاتالیزور آهن به هیدروکربن و یا بوسیله کاتالیزور روی و مس به متیل الکل تبدیل میکنند. علاوه بر مصارف سوختی ، از زغال سنگ در تهیه بسیاری از مواد مفید و مهم آلی و غیرآلی استفاده میشود که عمدتا از تقطیر قطران حاصل از پیرولیز زغال سنگ و یا مواد جامد باقی مانده از عمل پیرولیز تهیه میشود.
در کشور ما کاربرد زغال سنگ به ترتیب در صنایع گوناگون عبارند از :
صنایع فولاد و ذوب فلزات
صنایع آلومینیوم و سیمان
نیروگاههای سیکل ترکیبی
بخش کشاورزی و دارویی
ساختمان سازی
۲-۹ چشم انداز استفاده از زغال سنگ
۲-۹-۱ سیاست گذاری و قانون گذاری انرژی (زعال سنگ)
سیاست انرژی زیر بنای تدوین و اجرای مجموعه ای از اقدامات ناظر برفعالیت های بخش انرژی است. بنابراین می توان گفت که سیاست انرژی شامل مجموعه ای از اقدامات است که در برگیرنده قوانین کشور، معاهدات و دستورالعمل ها است. تدوین سیاست انرژی یک کشور در برگیرنده اقداماتی، همچون موارد زیر می تواند باشد.
- برنامه ریزی تولید، انتقال و مصرف زغال سنگ
- قانون گذاری در مورد فعالیت های تجاری انرژی
- قانون گذاری در مواردی که بر مصرف انرژی تأثیرگذار باشد مانند استانداردهای راندمان زغال سنگ و استانداردهای آلودگی
- ایجاد نهاد در بخش دولتی انرژی
- مشارکت فعالانه، هماهنگی و دادن مشوق ها در بخش تولید زغال سنگ و تحقیق و توسعه سایر انرژی ها
- اتخاذ سیاست های مالی در بخش خدمات انرژی شامل مالیات، معافیت های مالیاتی، یارانه و …..
- همکاری های بین المللی در بخش انرژی و سایر بخش ها
- تأمین امنیت داخلی انرژی
علی رغم اقدامات فوق الذکر معمولآ در یک سیاست انرژی در سطح کشور به دنبال پاسخ به سؤالاتی هستیم که مهمترین عوامل تشکیل دهنده سیاست گذاری انرژی می باشند، سوالاتی از قبیل:
میزان خودکفایی انرژی کشور چه میزان است؟
آینده منابع انرژی چیست؟
ب : اصل تمایز در حملات سایبری ۱۷۷
بند چهارم : اصل تناسب ۱۷۹
الف : مفهوم تناسب ۱۷۹
ب : کاهش صدمات جانبی هدف نهائی قاعده تناسب ۱۸۱
ج : نیرنگ ها و ترفندهای جنگی ۱۸۲
بند پنجم: اصل بیطرفی ۱۸۳
الف : مفهوم بیطرفی ۱۸۳
ب: حق بیطرفی در حملات سایبری ۱۸۴
مبحث سوم : حقوق بینالملل بشردوستانه؛ مبنای تحدید حملات سایبری ۱۸۷
بند اول : ابزار حملات سایبری به مثابه سلاحی نوین ۱۸۷
الف: مفهوم سلاح سایبری ۱۸۷
ب: قابلیت اعمال کنوانسیون تجارت اسلحه از منظر حقوق بینالملل بشردوستانه ۱۹۰
ج: تعامل بین حقوق بینالملل بشردوستانه و حقوق حاکم برحملات سایبری ۱۹۲
بند دوم: معیار تشخیص حملات سایبری به عنوان جنگ نامتقارن
از منظر حقوق بینالملل بشردوستانه ۱۹۳
الف: مفهوم جنگ نامتقارن ۱۹۳
ب: ویژگیهای جنگ نامتقارن در قالب یک حمله سایبری ۱۹۵
بند سوم: معیار تشخیص حملات سایبری به عنوان جنگ نیابتی
از منظر حقوق بینالملل بشردوستانه ۱۹۵
الف: مفهوم جنگ نیابتی ۱۹۶
ب: ویژگیهای جنگ نیابتی در قالب یک حمله سایبری ۱۹۶
بند چهارم:فایده اعمال حقوق بینالملل بشردوستانه درحملات سایبری : قواعدی ذو وجهتین ۱۹۶
فصل دوم: پیامدهای نقض حقوق بینالملل بشردوستانه در حملات سایبری ۱۹۹
گفتار اول: امکان طرح مسئولیت دولتها و افراد ۲۰۰
مبحث اول : مسئولیت و تعهد دولتها ۲۰۰
بند اول: قواعد کلی مربوط به مسئولیت بینالمللی دولت ۲۰۱
الف: مفهوم مسئولیت بینالمللی و قواعد حاکم بر آن ۲۰۱
۱: مفهوم مسئولیت بینالمللی ۲۰۱
۲: تدوین قواعد حاکم بر مسئولیت بینالمللی دولت ۲۰۲
۲-۱: مبنا و منشا مسئولیت بینالمللی دولت ۲۰۳
۲-۲: انواع مسئولیت با توجه به ماهیت تعهد نقض شده ۲۰۵
بند دوم: اعمال قواعد مسئولیت بینالمللی دولت در حملات سایبری ۲۰۶
الف: مسئولیت دولت مرتکب ۲۰۷
ب:مسئولیت دولتهای ثالث در حملات سایبری ۲۲۱
۱: مسئولیت دولت ثالث به مثابه معاونت ۲۲۱
۱-۱: مفهوم مسئولیت فراملی ۲۲۲
۲:چگونگی تحقق مسئولیت دولت ثالث در حملات سایبری ۲۲۳
۲-۱: کمک و مساعدت ۲۲۳
۲-۱-۱:بررسی قاعده مسئولیت ناشی ازکمکومساعدت درمیان منابع حقوق بینالملل ۲۲۳
۱: طرح پیش نویس مسئولیت دولت ۲۲۴
۲: اسناد بینالمللی مربوط به حقوق بینالملل بشردوستانه ۲۲۴
۳: رویه سازمان ملل متحد ۲۲۶
۴: رویه دولتها ۲۲۷
۵: رویه قضایی بینالمللی ۲۲۸
۲-۱-۲: شرایط تحقق مسئولیت ناشی از کمک و مساعدت ۲۲۹
۲-۱-۲-۱: هدایت و کنترل ۲۳۱
مبحث دوم : مسئولیت و تعهد افراد ۲۳۴
بند اول: مسئولیت کیفری فردی ناشی از نقض حقوق بینالملل بشردوستانه ۲۳۴
بند دوم: تحول مفهوم مسئولیت کیفری فردی در حملات سایبری ۲۳۵
گفتار دوم: جبران خسارت ناشی از نقض ۲۳۸
معنی بیت: اهل علم و دانش به درگاه تو متوسل شده و تقرب میجویند چرا که درگاه تو چون عروه الوثقی و دستاویز استوار و محکمی است که مأمن و ملجأ پناهندگان است.
۳۵)هر آنکسی که نبوید گل کرامت تو بنفشه وار برون کش زبان او ز قفا
گل کرامت: اضافه تشبیهی
بنفشه: گیاهی از تیره کوکناریان… (معین)، بنفشه را سر بر زانو نهاده، سرافکنده، دوتا و در رکوع گفتهاند. زیرا ساقهاش نرم است و گل آن به طرف پایین خم میشود.
همچون بنفشه بر سر زانو نهاده سر زانو بنفشه رنگتر از لب هزار بار
(خاقانی، ۶۱۷، به نقل از فرهنگ اشارات، ص ۱۷۸)
و خلاصه اینکه بنفشه و گل آن کج است و مثل این میماند که گردن کج کرده باشد و گلبرگهای آن به گونهای است که گویا زبان از قفا بیرون آورده.
قفا: پس گردن و پشت سر و مجازاً به معنی مطلق پس و عقب (غیاث).
معنی بیت: ای استاد بزرگوار! هر کسی که بویی از کرامت و بخشندگی و بزرگواری تو نبرده باشد، مثل گل بنفشه که گویی زبانش را از پشت سرش درآوردهاند و سرش کج مانده است، زبان او را از پشت سرش درآور.
۳۶)اگر لطایف لطفت کند به روس گذر و گر خلاصه خلقت برد به روم صبا
۳۷)ز احترام تو زنّار بگسلد کافر به اهتمام تو ناقوس بشکند ترسا
لطایف: جمع لطیفه، چیزهای نیکو و نغز (معین).
روس: ناحیتی است که مشرق وی کوه بجناکست و جنوب وی رود روتاست، معرب وی صقلاب است، و شمال وی ویرانی شمال است و این ناحیتی بزرگ است و مردمانی بد طبعاند و بد رگ و ناسازنده و شوخ روی و ستیزه کار و حرب کن و ایشان با همه کافران کز گرد ایشان است حرب کنند و بهتر آیند و پادشاه روس را خاقان خوانند. روس اسم مردمی که روسیه از آنها لقب گرفته است تسامحاً همه سرزمین پهناور شوروی را روسیه میخوانند و در قرن ششم هجری قمری که (خاقانی شروانی در شعر خود نام روس را میآورد) یا نظامی گنجوی در اسکندرنامه این نام را ذکر می کند، مرکز قدرت به ولادیمیر انتقال یافت. اما در حقیقت قدرت مرکزی از روسیه بربسته بود.(فرهنگ لغات و تعبیرات با تلخیص).
روم: مراد از روم در مآخذ اسلامی بیزانس یا روم شرقی است که پایتختش قسطنطنیه (استانبول سابق) بوده است. (۲).
زنّار: به معنی کمربند «منطقه». زنّار کمربندی بوده که ذمیان نصرانی در مشرق زمین به امر مسلمانان مجبور بودند داشته باشند تا بدین وسیله از مسلمانان ممتاز گردند. (تعلیقات دیوان مجیر).
ناقوس: چوب ترسایان که به وقت نماز خویش زنند و آن دو چوب است. یکی ناقوس که دراز باشد و دیگری وبیل که کوتاه است. (تعلیقات دیوان مجیر).
در این دو بیت موازنه رعایت شده است.
همچنین این ابیات «شریطهی» قصیده است.
بین لطایف و لطف جناس اشتقاق وجود دارد.
بین روس و روم در بیت اول و زنّار و کافر و ناقوس و ترسا در بیت دوم تناسب هست. همچنین این دو بیت موقوف المعانی هستند.
معنی بیت: اگر لطیفهها و نیکوییهای لطف تو ]آوازهاش[ به روسیه برسد و اگر باد صبا شمهای از خلق نیکویت را به روم ببرد، به پاس حرمت تو کافر زنار و کمربند ذمیان نصرانی را از کمر باز کند و به همت تو ترسا، ناقوس خود را (به پاس احترام) میشکند.
۳۸)بزرگوارا بپذیر عذر من که نبود مرا به گفتن مدح تو زهره و یارا
زهره و یارا: دل و جرأت و توانایی.
-ادامهی شریطه است.
معنی بیت: ای بزرگوار عذر مرا بپذیر که من دل و جرأت و توانایی مدح و ستایش ترا ندارم.
۳۹)به ابتدای سخن چون به شعر پیوستم نهیب شعر توام کرد سینه پرغوغا
نهیب: ترس و بیم (غیاث).
معنی بیت: ای ممدوح بزرگوار! ترس و بیم شعر تو مرا آشفته کرد و شعر تو آنقدر ابهت دارد که من با دیدن آن قصاید غرا هول زده شدم و آشوب مرا در گرفت.
۴۰)چو نیست مدح ترا هیچ اول و مقطع بساط عجز فکندم به اول و مبدا
بین اول و مقطع و نیز مقطع و مبدا تضاد وجود دارد.
بساط عجز: اضافه تشبیهی.
معنی بیت: چون مدح تو آغاز و پایانی ندارد، بنابراین در آغاز و پایان سخن اظهار عجز و ناتوانی کردم.
۴۱)همیشه تا بنکوهند صورت نادان مدام تا بستایند سیرت دانا
۴۲)جهان ملاء علوم تو باد در دنیی خدای یار و معین تو باد در عقبی
جهان: مردم جهان (ذکر محل و اراده حال).
ملاء: گروه مردم، انجمن، محفل، پری، مقابل خلاء (معین).
این دو بیت ادامه ابیات شریطه قصیده است که شاعر با دعای ممدوح سخن خود را به پایان میبرد. (دعای تأیید).
بین بنکوهند و بستایند و نادان و دانا نیز دنیا و عقبی در بیت دوم تضاد هست.
معنی بیت: مادامی که صورت نادان را بنکوهند و سیرت و خلق و خوی دانا را بستایند، جهان از علوم و دانشهای تو پر باد و خداوند در آخرت یار و معین تو باشد.
منابع قصیدهی ۵
۱-شهیدی، سید جعفر، شرح مثنوی (جزء دوم از دفتر دوم)، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ اول، ۱۳۷۶، صص. ۴۰۶-۴۰۵ .
۲-ماهیار، عباس، نظم ۳ (خاقانی)، انتشارات دانشگاه پیام نور، چاپ چهارم، ۱۳۷۳، ص ۱۴۳ .
وزن قصیده:
مفعولُ فاعلاتُ مفاعیلُ فاعلان
بحر:
مضارع مثمن اخرب مکفوف مقصور
این قصیده از خاقانی است و در دیوان وی به شکل صحیحی مضبوط است که سیزده بیت بیشتر از این قصیده است.* [۱]
این قصیده در مدح قزل ارسلان فرمانروای آذربایجان سروده شده است. «در این قصیده ارائه یک تشبیه تفضیل را از راه تشخیص، شاعرانه میبینیم و همچنین ملاحظه میکنیم که آنچه باعث تازگی و زیبایی تصاویر گشته «عنصر رنگ» است که با مایههای خیال شاعرانه رنگآمیزی شده و این خیال به دنبال انتخاب ردیف «آفتاب» که خود رنگ دهنده و زیبایی بخش و متجلی کننده و جان بخش بیجان میباشد آمده است و از رهگذر همین توجه به رنگ است که به تعبیری از قبیل «شعر آفتابی» برمیخوریم که طفل شیرخوار آفتاب میشود.» (۱)
۱)ای عارض چو ماه ترا چاکر آفتاب یک بنده تو ماه سزد دیگر آفتاب
بین ماه و آفتاب مراعات النظیر و بین چاکر و بنده تناسب معنوی وجود دارد.
در مصرع اول تشبیه مضمر و تفضیل وجود دارد.
در این بیت اغراق و مبالغه نیز وجود دارد.
مشکلات و سختیهایی که کارفرمایان در استخدام و یا اخراج کارگران با آن مواجهاند در این شاخص مستتر است. دامنه هر شاخص ارقام از صفر تا صد است. رقم بالاتر مبین سختی و غیرمنعطفتر بودن مقررات است. هدف از تدوین این شاخص محاسبه میزان سختی قوانین کار، استخدام و اخراج در شرایط نیروی مازاد و همچنین انعطافناپذیری ساعات کار براساس شرایط واقعی میباشد. شاخصهای استخدام نیروی کار براساس پاسخهایی که به پرسشهای مطرح شده در فرمهای پرسشنامه داده شده است، تهیه میشود. سوالات مورد نظر بر پایه بررسی میزان آزادی عمل کارگر و کارفرما در تنظیم قرارداد، میزان ساعت کار، کار در ایام تعطیل و کارشبانه، نحوه استخدام و اخراج نیروی کار، هزینه های استخدام و اخراج نیروی کار برای کارفرما و سوالاتی از این قبیل تنظیم گردیده است. به منظور ایجاد همسانی میان شرایط در کشورهای مختلف برخی مفروضات در قبال نیروی کار و محیط کار در نظرگرفته شده است .
مفروضات مربوط به کارگر:
کارگر مرد، ۴۲ ساله، تمام وقت و دارای پست غیر اداری
با ٢٠ سال سابقه کاری در همان شرکت.
در کل دوران استخدام خود حقوق و مزایایی معادل متوسط دستمزد کشور دریافت نموده است.
شهروند قانونی و از نژاد و مذهب اکثریت جمعیت کشور.
در بزرگترین شهر تجاری کشور ساکن است.
عضو اتحادیه کارگران نمیباشد مگر آنکه عضویت دراتحادیه اجباری باشد
مفروضات در مورد شرکت:
واقع شدن شرکت در بزرگترین شهر تجاری کشور.
شرکت با مسئولیت محدود.
مالکیت آن صددرصد داخلی است .
در بخش تولیدی فعالیت میکند.
دارای ۲۰۱ نفرکارمند است.
چنانچه بیش از ۵٠ درصد از قراردادهای کار از طریق توافقات سندیکایی تنظیم میگردد، شرکتهای فوق را در برگیرد. حتی اگر شرکتهای موصوف تحت پوشش سندیکا نباشند.
از کلیه قوانین و مقررات تبعیت میکند، اما مزایایی بیش از آنچه در قوانین و مقررات معین شده و یا در توافق جمعی حاصل شده است به کارگران پرداخت نمیکند.
لازم به توضیح است اعمال محدودیت بر کار شبانه، کار در ایام تعطیل، در جریان قرارگرفتن یک نهاد ثالث به هنگام اخراج نیروی کار نکات منفی تلقی شده و برای محاسبه شاخص امتیاز منفی منظور می-گیرد.
برای محاسبه شاخص استخدام کارگران دو زیرشاخص کلی معرفی کردهاند که عبارت است از:
شاخص انعطافناپذیری اشتغال
هزینه های اخراج
شاخص انعطافناپذیری اشتغال با محاسبه سه شاخص فرعی زیر بدست میآید:
شاخص دشواری استخدام
شاخص انعطافناپذیری ساعات کار
شاخص دشواری اخراج
هریک از این سه شاخص به قرار زیر محاسبه میگردد.
شاخص دشواری استخدام
آیا انعقاد قراردادهای با دوره زمانی معین در خصوص وظایف دائم ممنوع است؟
حداکثر مدت قراردادهای با دوره زمانی معین چقدر است؟
نسبت حداقل دستمزد کاراموز یا مستخدم در شغل اول خود به طور متوسط ارزش افزوده هر کارگر چقدر است؟
انعطافناپذیری ساعات کار
آیا کار شبانه بدون محدودیت است؟
آیا کار در تعطیلات آخر هفته بدون محدودیت است؟
آیا هفته کاری می تواند ۵.۵ روز باشد؟
آیا هفته کاری را می توان به ۵۰ ساعت یا بیشتر (شامل اضافه کار) به مدت دو ماه در سال افزایش داد تا پاسخگوی افزایش تولید فصلی باشد؟
آیا تعطیلات با حقوق در طی سال ۲۱ روز یا کمتر از آن است؟
شاخص دشواری اخراج
آیا اخراج کارگران مازاد، مجاز است؟
آیا به منظور اخراج یک کارگر مازاد، کارفرما بایستی به شخص ثالثی (مثل یک اداره دولتی) اطلاع دهد؟
آیا به منظور اخراج یک گروه ۲۵ نفره از کارگران مازاد لازم است کارفرما شخص ثالثی را مطلع نماید؟
آیا به منظور اخراج یک کارگر مازاد، کارفرما نیاز به اخذ تاییدیه شخص ثالثی دارد؟
آیا به منظور اخراج یک گروه ۲۵ نفره از کارگران مازاد، کارفرما نیاز به اخذ تاییدیه شخص ثالثی دارد؟
آیا طبق قانون، کارفرما مکلف به انتصاب مجدد یا آموزش مجدد، قبل از اخراج کارگران مازاد میباشد؟
آیا در مورد کارگران مازاد، در قوانین اولویتی وجود دارد؟
آیا در خصوص استخدام مجدد در قوانین اولویتی وجود دارد؟
هر یک از این شاخصهای فرعی عددی بین یک تا ۱۰۰ میباشد و هر چه به ۱۰۰ نزدیکتر باشد نشان دهنده اینست که قوانین اشتغال سختتر میباشد.
هزینه های اخراج
شامل هزینه های زیر بر مبنای دستمزد هفتگی میباشد:
هزینه الزامات اعلام قبلی برای اخراج کارگر
حق سنوات
که نشان دهنده حساسیت سیستم نسبت به داده های تصادفی ورودی میباشد.
برای مشتقات جزئی مرحله دوم، از معادله (۱۸۸-۲) نسبت به مشتقگیری جزئی کرده، که خواهیم داشت.
۲‑۲۴۱ |
به عنوان مثال روش المان محدود آماری بر روی دو مسئله نمایش داده میشود.
۱ – پره با مقطع مستطیلی در معرض انتقال حرارت جابجایی .
۲ – صفحه مستطیلی با سوراخ دایره ای در وسط آن.
در این بررسی یک پره با مقطع مستطیل شکل در نظر گرفته شده است که دمای پایه پره ۲۰۰ درجه سلسیوس و دمای محیط ۲۷ درجه سلسیوس در نظر میگیریم.
ضریب هدایت حرارتی مرجع ۴۸ و ضریب جابجایی مرجع ۲۰ در نظر گرفته و چشمه های حرارتی و انرژی تابشی صفر در نظر گرفته شده است. محور مختصات را در پایین پره گوشه سمت چپ در نظر میگیریم پره مورد نظر را همانطور که در شکل (۳-۱) نشان داده شده است به وسیله ۱۳۷۷ گره به ۱۲۸۰ المان تقسیم میکنیم و دمای پایین پره را به عنوان نمادی از کل تغییرات دما در پره در نظر میگیریم و دماهای گرهی از گره ۱ تا ۸۱ را مورد بررسی قرار میدهیم .
شکل ۳‑۱ المان بندی پره |
با تغییر ضرایب هدایت و جابجایی و با حل مسئله به روش المان محدود ، دماهای مختلفی بدست میآیند و دمایی که در ضریب هدایت و ضریب جابجایی مرجع بدست میآید به عنوان دماهای مرجع در نظر گرفته شده میشوند که در شکل (۳-۲) نشان داده شده است .
شکل ۳‑۲ : توزیع دما از روش المان محدود |
همانطور که در شکل مشخص است هر چه از پایه پره دورتر میشویم دمای پره کاهش پیدا میکند که کمترین دما در نقطه انتهایی پره میباشد.
در شکل (۳-۴) دماهای بدست آمده از روش عدم قطعیت برای ضرایب انتقال حرارت هدایتی و جابجایی بدست آمده را نشان میدهد و در شکل (۳-۵)ربا رسم دو نمودار فوق به مقایسه این دو پرداخته و دماها را در طول پره به نمایش میگذاریم.
در شکلهای (۳-۶) و (۳-۷) با در نظر گرفتن سی ضریب هدایتی و جابجایی و حل، میانگین ،دماها در پره نشان داده شده و در شکل (۳-۸) به مقایسه دو حالت فوق و متوسط بینشان، دماها برای هر سه حالت میپردازیم.
در شکل (۳-۹) مقایسه دماها و پره برای سه حالت روش المان محدود و عدم قطعیت و میانگین گیری برای ضرایب هدایتی و جابجایی نشان داده میشوند .
شکل (۳-۱۰) با قرار دادن دماهای بدست آمده از میانگین گیری به عنوان مرجع و کسر دو حالت دمای بدست آمده از روش المان محدود و عدم قطعیت درجه اول به مقایسه این سه حالت میپردازیم.
در شکل (۳-۳) کنتور دما در پره مورد نظر نشان داده شده است و همانطور که انتظار میرفت با دور شدن از پایه پره دمای پره نیز کاسته خواهد شد.