وبلاگ

انتخاب سنجه های مناسب عملکرد مالی یکی از چالش های اساسی پیش روی سازمان هاست. سیستم های سنجش عملکرد نقشی کلیدی در توسعه برنامه های استراتژیکی، ارزیابی میزان دستیابی به اهداف سازمانی و مدیریت پاداش دهی ایفا می کنند. در مطالعات مختلف بر این نکته اذعان شده است، از آنجایی که امروزه تمرکز سازمان ها بر ایجاد ارزش برای ذینفعان سازمان به عنوان اهداف اصلی بلندمدت قرار دارد، سنجش عملکرد مالی تنها بر اساس شاخص های مالی مبتنی بر حسابداری جوابگوی این نیاز نیست. از این رو معیارهای مبتنی بر ارزش جهت گنجاندن صریح هزینه سرمایه در محاسبات عملکردی ابداع شدند (ونانزی^[۲۳]، ۲۰۱۲).

در مطالعات مختلف به معیارهای متنوعی برای ارزیابی عملکرد مالی شرکت ها اشاره شده است که بسته به ادراک مدیریت شرکت می توان از معیارهای مناسب بهره گرفت. نسبت های مالی برآمده از داده های مربوط به صورت های مالی به عنوان ابزار سنجشی مهم در تعیین چگونگی عملکرد و دارایی های مالی شرکت ها در نظر گرفته شده اند. سال های طولانی تعداد زیادی از مطالعات، سودمندی های نسبت های مالی را نشان داده اند. این نسبت ها برای کاربران این امکان را به وجود می آورندکه یک جمع بندی و تحلیل از داده های مرتبط برای فراهم آوردن اطلاعات معنی دار جهت تصمیم گیری، فراهم کنند (سیگا و اشمیدگال^[۲۴] ، ۲۰۰۲).
در یک نگاه کلی می توان معیارهای ارزیابی عملکرد مالی را به دو دسته معیارهای سنتی یا مبتنی بر حسابداری و معیارهای مدرن یا معیارهای مبتنی بر ارزش تقسیم نمود. در تحقیق پیش رو بر اساس مدل ارائه شده توسط یالکین و همکاران در سال ۲۰۱۲ برای ارزیابی عملکرد مالی شرکت های بورس اوراق بهادار استانبول و با بهره گرفتن از نظرات متخصصین حوزه مالی و بورس کشور، ترکیبی از معیارهای مالی حسابداری و مبتنی بر بازار بورس جهت ارزیابی عملکرد شرکت های فعال در بورس اوراق بهادار تهران بهره گرفته شده است که به همراه زیرمعیارهای مدل تحقیق در ادامه معرفی می گردند.
۲-۱-۹- عملکرد مبتنی بر حسابداری
در مطالعات انجام شده در زمینه ارزیابی عملکرد، عمدتا از نسبت های مالی استفاده شده که عموما مربوط هستند به سودآوری شرکت ها. اغلب برای ارزیابی وضعیت مالی و عملکرد شرکت ها، سنجه های مالی سنتی که به سنجه های عملکرد مالی مبتنی بر حسابداری مشهورند، مورد توجه قرار داشته اند. این سنجه ها اطلاعات کمی مفیدی را هم برای سرمایه گذاران و هم برای تحلیلگران فراهم می آورند تا اینکه آنها بتوانند در طول زمان عملیات شرکت را ارزیابی نموده و وضعیت آن را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهند (گالیزو و سالوادور^[۲۵] ، ۲۰۰۳). مقادیر نسبت های مالی همچنین قادر است قدرت و ضعف شرکت ها را از لحاظ نقدینگی، رشد و سودآوری مورد ارزیابی قرار دهد. در ادبیات مالی به سنجه های عملکرد مالی سنتی متنوعی اشاره شده است که می توان آنها را به این دلیل که اطلاعات مشابهی را از فراهم می آورند در یک گروه دسته بندی نمود. به عبارت دیگر سنجه های عملکرد مالی مبتنی بر حسابداری را با توجه به اطلاعاتی که فراهم می نمایند می توان به عنوان نسبت های نقدینگی، اهرمی، سودآوری، فعالیت و نسبت های رشدی دسته بندی نمود (یالکین و همکاران، ۲۰۱۲).
معیارهای مبتنی بر حسابداری یا معیارهای سنتی عملکرد مالی، بر پایه اطلاعات تاریخی قرار داشته و بر صورت سود و زیان و ترازنامه تاکید دارند. با توجه به نظرات متخصصین مالی در این مطالعه از چهار معیار حسابداری نرخ بازده دارایی^[۲۶] (ROA)، حقوق صاحبان سهام^[۲۷] (ROE)، رشد سود عملیاتی^[۲۸] (OPG) و نسبت قیمت به سود (P/E) جهت ارزیابی عملکرد مالی شرکت ها استفاده می شود.
۲-۱-۱۰- مدل «سینک و تاتِل»
یکی از رویکردها به سیستم ارزیابی عملکرد مدل «سینک و تاتِل» است. در این مدل، عملکرد یک سازمان ناشی از روابط پیچیده بین هفت شاخص عملکرد به شرح زیر است:
الف) اثربخشی که عبارت است از «انجام کارهای درست، در زمان مناسب و با کیفیت مناسب». در عمل اثر بخشی با نسبت خروجی ‌های واقعی بر خروجی های مورد انتظار معرفی می ‌شود.
ب) کارایی که معنای ساده آن «انجام درست کارها» است و با نسبت مصرف مورد انتظار منابع بر مصرف واقعی تعریف می ‌شود.
ج) کیفیت که مفهومی گسترده دارد و برای ملموس تر کردن مفهوم کیفیت، آن را از شش جنبه مختلف بررسی و اندازه گیری می کنند.
د) بهره وری که با تعریف سنتی نسبت خروجی به ورودی معرفی شده است.
ه) کیفیت زندگی کاری که بهبود آن کمک زیادی به عملکرد سازمان می کند.
و) نوآوری که یکی از اجزای کلیدی برای بهبود عملکرد است.
ز) سودآوری که هدف نهایی هر سازمانی است.
شکل شماره ۲-۱ هفت شاخص عملکرد و ارتباط متقابل آنها را نشان می دهد. هر یک از آیتم های موجود در این مدل همانند کارایی، اثربخشی و بهره وری در نهایت موجب افزایش سودآوری خواهند شد.
شکل ۲-۱: هفت شاخص عملکرد
منبع: آکِر، دیوید^[۲۹]، ۱۳۸۴، مدیریت استراتژیک بازار، ص ۱۵۰
اگرچه نسبت به زمان ارائه این مدل تغییرات بسیاری در صنعت رخ داده است، اما همچنان این هفت شاخص از اهمیت بالایی در عملکرد سازمان برخوردارند. با این وجود، این مدل دارای یکسری محدودیت های اساسی نیز می باشد. به عنوان مثال در این مدل به «انعطاف پذیری» که یکی از ضروریات بازارهای دهه اخیر است، توجهی نمی شود. همچنین محدودیت دیگر مدل «بی توجهی به مشتریان سازمان» است (تانگِن^[۳۰]، ۲۰۰۴، ص ۳۰).
۲-۱-۱۱- ماتریس عملکرد
«کیگان^[۳۱]» در سال ۱۹۸۹ میلادی ماتریس عملکرد را معرفی کرد. نقطه قوت این مدل آن است که جنبه های مختلف عملکرد سازمانی شامل جنبه های مالی و غیرمالی و جنبه های داخلی و خارجی را به صورت یکپارچه مورد توجه قرار می دهد، اما این مدل به خوبی و به صورت شفاف و آشکار روابط بین جنبه های مختلف عملکرد سازمانی را نشان نمی دهد.
۲-۱-۱۲- مدل تحلیل ذی نفعان
طراحی سیستم ارزیابی عملکرد با شناخت اهداف و استراتژی های سازمان شروع می شود و به همین دلیل است که کارت امتیازدهی متوازن، طراحی سیستم ارزیابی عملکرد را با این سؤال شروع می کند که: «خواسته های سهامداران ما چیست؟» در واقع مدل کارت امتیازدهی متوازن به طور ضمنی فرض می کند که تنها سهامداران هستند که بر اهداف سازمان اثر گذارند و دیگر ذی ‌نفعان در تعیین اهداف نقشی ندارند. به بیان دیگر، این مدل تأثیر دیگر ذی نفعان بر سازمان را نادیده گرفته است. بی توجهی به تفاوت های اثرگذاری ذی نفعان مختلف در محیط های مختلف یکی از دلایل اساسی عدم موفقیت برخی شرکت های بزرگ در استفاده از این مدل می باشد. مدل تحلیل ذی نفعانی که توسط دکتر «لی^[۳۲]» ارائه گردیده، در شکل شماره ۲-۲ نشان داده شده است. در این مدل، ذی نفعان به دو گروه دسته بندی می شوند:

1. 1. ذی نفعان کلیدی و

1. 1. ذی نفعان غیرکلیدی.

ذی نفعان کلیدی بر سازمان کنترل مستقیم دارند و خواسته های آنها در اهداف سازمان متبلور می شود. مانند: سهامداران و ذی نفعان غیرکلیدی از مکانیزم های خارجی نظیر بازار و فرهنگ برای حفظ منافع خود استفاده می کنند و در هدف گذاری اثرگذار نیستند. مانند: مشتریان.
اهداف سازمان نمایانگر انتظارات و تمایلات ذی نفعان کلیدی است و ذی نفعان کلیدی تمام قدرت را از طریق ساختار حاکمیت سازمان برای هدف گذاری اعمال می کنند و ذی نفعان غیرکلیدی چندان در هدف گذاری قدرتمند نیستند و در عوض از طریق مکانیزم ‌های خارجی بر روی استراتژی های سازمان اثر گذارند و از این طریق چگونگی رسیدن به اهداف با توجه به محیط خارجی را مشخص می کنند. لذا سیستم ارزیابی عملکرد از استراتژی ها شروع شده و به عنوان پلی بین رفتار مدیران و انتظارات ذی نفعان عمل می کند. شکل شماره ۲-۲ نشانگر مدل تحلیل ذی نفعان، یکی دیگر از مدل های سیستم ارزیابی عملکرد می باشد.
شکل ۲-۲: مدل تحلیل ذی نفعان
منبع: کِلُوت و همکاران^[۳۳]، ۲۰۰۸، ص ۷۶
۲-۱-۱۳- ساختار و چارچوب مدل تعالی سازمانی
مدل تعالی سازمانی چارچوبی غیراجباری و غیر توصیه ای^[۳۴] بر اساس مفاهیم مدیریت کیفیت جامع^[۳۵] دارد و بر پایه ۹ معیار اصلی ایجاد شده است که پنج معیار آن «توانمندساز^[۳۶]» و چهار معیار دیگر «نتایج^[۳۷]» می باشد. معیارهای توانمندساز (چگونه^[۳۸]) آنچه را که سازمان انجام داده کوشش می دهند. معیارهای نتایج (چه^[۳۹]) آنچه را که سازمان بدست می آورد پوشش می دهند (مدل تعالی سازمانی، ۱۹۹۹). نتایج به وسیله توانمندسازها حاصل می شوند و با یکدیگر مرتبط هستند. با بهبود «توانمندسازها» بهبود مسلم در «نتایج» بدست خواهد آمد.
M
کارکنان
افراد محور
کیفیت مؤسسه
Q
T
کیفیت کار
فرایند محور
مشتری محور
کیفیت توانمندسازها
فرایند
بهبود
مستمر
کیفیت فرآیندها
جامعه محور
کیفیت نتایج
رهبری
مدیریت

واحد تهران مرکزی
دانشکده روان شناسی و علوم اجتماعی، گروه علوم تربیتی
پایان نامه جهت اخذ درجه کارشناسی ارشد (M.A)
گرایش: مدیریت آموزشی
عنوان:
تاثیر هوشمندسازی مدارس بر سبک‌های یادگیری دانش آموزان پایه‌ی پنجم دوره ابتدایی آموزش و پرورش شهر تهران
استاد راهنما:
دکتر عباس خورشیدی
پژوهشگر:
لیلا عبدلی
تابستان ۱۳۹۳
تقدیم به:
مادر عزیزم به پاس محبت‌های بی‌دریغشان که هرگز فروکش نمی‌کند،
تقدیم به همسرم که در سایه همیاری و همدلی او به این منظور نائل شدم،
تقدیم به پسران گلم که وجود نازنینشان طراوت و شادابی زندگی من است.
سپاس خدای را که هر چه دارم از اوست،
از استاد با کمالات و شایسته؛ جناب آقای دکتر خورشیدی که در کمال سعه صدر، با حسن خلق و فروتنی، از هیچ کمکی در این عرصه بر من دریغ ننمودند و زحمت راهنمایی این پایان‌ ‌نامه را بر عهده گرفتند؛
و از استاد فرزانه و دلسوز؛ سر کار خانم کردستانی و خانم دکتر صمدی که زحمت داوری این پایان‌نامه را متقبل شدند؛ کمال تشکر و قدردانی را دارم.
تعهد نامه اصالت پایان نامه کارشناسی ارشد
اینجانب لیلا عبدلی دانش آموخته مقطع کارشناسی ارشد به شماره دانشجویی ۸۹۱۲۵۱۸۹۷ در رشته مدیریت آموزشی که در تاریخ ۳/۶/۹۳ از پایان نامه خود تحت عنوان: تاثیر هوشمندسازی مدارس بر سبک‌های یادگیری دانش آموزان پایه‌ی پنجم دوره ابتدایی آموزش و پرورش شهر تهران
با کسب نمره ۱۸ و درجه بسیارخوب دفاع نموده ام بدین وسیله متعهد می شوم :
این پایان نامه حاصل تحقیق و پژوهش انجام شده توسط اینجانب بوده و در مواردی که از دستاوردهای علمی و پژوهشی دیگران ( اعم از پایان نامه ، کتاب ، مقاله و … ) استفاده نموده ام ، مطابق ضوابط و رویه های موجود ، نام منبع مورد استفاده و سایر مشخصات آن را در فهرست ذکر و درج کرده ام.
این پایان نامه قبلاً برای دریافت هیچ مدرک تحصیلی ( هم سطح ، پایین تر یا بالاتر ) در سایر دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی ارائه نشده است.

چنانچه بعد از فراغت از تحصیل ، قصد استفاده و هر گونه بهره برداری اعم از چاپ کتاب، ثبت اختراع و … از این پایان نامه داشته باشم ، از حوزه معاونت پژوهشی واحد مجوزهای مربوطه را اخذ نمایم.
چنانچه در هر مقطع زمانی خلاف موارد فوق ثابت شود، عواقب ناشی از آن را بپذیرم و واحد دانشگاهی مجاز است با اینجانب مطابق ضوابط و مقررات رفتار نموده و در صورت ابطال مدرک تحصیلی ام هیچ گونه ادعایی نخواهم داشت.
نام و نام خانوادگی :
تاریخ و امضاء :
بسمه‌تعالی
در تاریخ ۳/۶/۹۳
دانشجوی کارشناسی ارشد لیلا عبدلی از پایان نامه خود دفاع نموده و با
نمره ۱۸ بحروف هجده و با درجه بسیارخوب مورد تصویب قرار گرفت.
امضاء استاد راهنما
بسمه تعالی
دانشگاه آزاد اسلامی – واحد تهران مرکزی
دانشکده روانشناسی و علوم اجتماعی
(این چکیده به منظور چاپ در پژوهش نامه دانشگاه تهیه شده است)

• عایق بندی سقف، کف و بدنه مرغداری ها به منظور به حداقل رساندن اتلاف انرژی

• استفاده از مهپاش

• استفاده از لامپ­های کم­مصرف

• استفاده از سیستم گرمایشی و سرمایشی پیشرفته که منجر به کاهش مصرف سوخت و کاهش اتلاف انرژی می­ شود.

• استفاده از کنترل­ کننده­ های پیشرفته­ی دما

ادامه­ منسجم­تر این استراتژی می ­تواند باعث کاهش هزینه تولید گوشت مرغ شود. باید توجه داشت که سرمایه ­گذاری در تجهیز واحدهای مرغداری به سیستم گرمایشی و سرمایشی پیشرفته، علاوه بر بهبود تکنولوژی تولید باعث کاهش مصرف و هزینه انرژی نیز می­ شود.
شکل ۴-۳۸ تعداد واحدهای بهینه در مصرف سوخت در استراتژی­ های گوناگون
نکته­ی مهم در این سه استراتژی این است که با توجه به هزینه­بر بودن سه استراتژی تولید پلت، بهسازی و بهینه­سازی مصرف سوخت، برای بهبود هر سه بخش مقدار برابری اعتبار در نظر گرفته شده است تا بتوان به درستی مقایسه انجام شود.

۴-۱۵-۴ کاهش دوره پرورش
متوسط دوره پرورش در جهان ۴۵ روز و در ایران بیش از ۵۰ روز می­باشد. کاهش دوره پرورش باعث کاهش ضریب تبدیل و کاهش وزن لاشه مرغ می­ شود. گوشت مرغهای با وزن کمتر نیز از کیفیت بهتری برخوردار است. به طور کل با کاهش دوره پرورش، بهره­وری به ازای هر مرغ افزایش می­یابد و همچنین می­توان در هر سال تعداد دفعات بیشتری جوجه­ریزی کرد. این نکات مثبت با مزایای افزایش وزن گیری در روزهای ۴۵ تا ۵۰ روز و قیمت بیشتر مرغ­های دارای وزن بالا (با توجه نوع سلیقه در ایران) منافات دارد. همچنین در زمان­های کاهش قیمت مرغدار ترجیح می­دهد برای زمان بیشتری مرغ را نگهداری کند تا به قیمت فروش بالاتر برسد.
کاهش وزن هر مرغ و بیشتر شدن دفعات جوجه­ریزی موجب کاهش و افزایش میزان تولید گوشت مرغ می­ شود. باید دید که با کاهش زمان پرورش کدام عامل تولید را کنترل می­ کند. با توجه به اینکه زمان رشد عاملی نیست که بتوان آن را مستقیما تعیین نمود و به ترجیح مرغداران بستگی دارد، این نکته مطرح می­ شود که با فرض توانایی در کاهش زمان پرورش مرغ این راهکار می ­تواند روش مناسبی برای بهبود صنعت طیور امروز کشور ­باشد. و آیا با آموزش مرغداران و فرهنگ سازی برای مصرف مرغهای کم­وزن­تر و راه های گوناگون دیگر آیا این استراتژی توانایی پاسخگویی به نیاز امروز بازار مرغ کشور از نظر حجم تولید و قیمت دارد یا خیر؟
در این استراتژی زمان متوسط رشد که پیش بینی می­ شود پس از دو سال به ۵۰ روز کاهش بیابد به ۴۵ روز کاهش یافته است.
شکل ۴-۳۹ زمان رشد متوسط در استراتژی­ های گوناگون
فصل پنجم
یافته­ ها و
پیشنهاد­های
پژوهش
۵-۱ مقدمه
پس از مدلسازی و انتخاب استراتژی نوبت به بررسی آینده پیش روی سیستم و ارزیابی عملکرد سیاست­های مختلف بر روی نقاط کلیدی مدل می­رسد. در این گام با توجه به نوع تغییراتی که بر روی روند زنجیره­ی ارزش به وجود می ­آید، استراتژی­ها اولویت­ بندی می­شوند.
۵-۲ نتایج شبیه سازی
در این بخش آینده­ی شاخص­ های گوناگون زنجیره­ی ارزش با توجه به روند گذشته ارائه و بررسی می­ شود. این نتایج برای ۲۰ ماه آینده (از مهر ۹۲ تا تیر ۹۴) پیش ­بینی شده است.
شکل ۵-۱ پیش ­بینی قیمت دان در مدل پایه
شکل ۵-۲ پیش ­بینی قیمت جوجه در مدل پایه
شکل۵-۳ پیش ­بینی قیمت تمام شده مرغ در مدل پایه
شکل۵-۴ پیش ­بینی میزان تولید مرغ در مدل پایه
شکل۵-۵ پیش ­بینی قیمت مرغ زنده در مدل پایه
شکل۵-۶ پیش ­بینی کل سود تولید گوشت مرغ در مدل پایه
شکل۵-۷ پیش ­بینی مقدار شاخص تولید در مدل پایه
شکل۵-۸ پیش ­بینی هزینه تولید جوجه در مدل پایه
شکل۵-۹ پیش ­بینی کل سود تولید جوجه در مدل پایه
شکل ۵-۱۰ پیش ­بینی میزان ضریب تبدیل در مدل پایه
۵-۲-۱ ارزیابی پیش ­بینی­ها
همانطور که انتظار می­رفت با توجه به نرخ تورم مثبت، نمودار­های قیمتی روندی رو به رشد دارند. به دلیل ادامه سرمایه گذاری دولتی و شخصی نیز نمودارهای عملکردی رو به بهبودند.
۵-۳ اعمال سیاستهای مختلف روی مدل و آثار آنها
در این بخش نتایج اعمال سیاست­های مختلف بر مقادیر نقاط اهرمی بررسی می­­شود.
۵-۳-۱ نهاده­های مرغ
ابتدا میزان تاثیر سناریو­های مختلف بر قیمت نهاده­ها و هزینه­ تولید مرغ بررسی شده است. با توجه به تولید تقریبا نیمی از ذرت مصرفی در داخل کشور، تقاضا می ­تواند تغییرات محسوسی را در قیمت ذرت ایجاد کند. کاهش زمان رشد باعث کاهش ضریب تبدیل و کاهش مصرف دان می­ شود. این کاهش مصرف قیمت ذرت را کم می­ کند. افزایش تولید پلت نیز موجب افزایش مصرف و تقاضای دان می شود که این بیشتر شدن مصرف، قیمت ذرت را افزایش می­دهد.
شکل۵-۱۱ نتایج سناریو پردازی- قیمت ذرت
جدول ۵-۱ تاثیر سناریو­های گوناگون بر قیمت ذرت

کاهش دوره پرورش
بهینه سازی سوخت
بهسازی
تولید بیشتر پلت
استراتژی

جدول شماره ۴-۴۱- آزمون رابطه بین تحصیلات والدین و فرهنگ سیاسی
۱۴-تحصیلات والدین و فرهنگ سیاسی. با توجه به مقادیر به دست آمده برای ضریب همبستگی پیرسون (۳۲/۰) و سطح معناداری(۵۳۶/۰) می­توان گفت که بین تحصیلات والدین و فرهنگ سیاسی رابطه‌ای وجود ندارد، بنابراین فرضیه موجود رد می­ شود.

فرضیه پانزدهم: به نظر می­رسد بین مذهب و فرهنگ سیاسی رابطه وجود دارد.
جدول شماره ۴-۴۲- آزمون رابطه بین مذهب و فرهنگ سیاسی
۱۵- مذهب و فرهنگ سیاسی. بر اساس مقادیر F (۱۷/۰) و سطح معناداری (۹۹۷) می‌توان گفت که نوع فرهنگ سیاسی افراد برحسب مذهبشان متفاوت نیست؛ بنابراین این فرضیه مبنی بر اینکه بین مذهب و فرهنگ سیاسی رابطه وجود دارد، تأیید نمی­ شود.
فرضیه شانزدهم: به نظر می‌رسد بین قومیت و فرهنگ سیاسی رابطه وجود دارد.
جدول شماره ۴-۴۳- آزمون رابطه بین قومیت و فرهنگ سیاسی
۱۶- قومیت و فرهنگ سیاسی. این جدول نشان‌دهنده‌ی رابطه بین قومیت و فرهنگ سیاسی است. با توجه به مقادیر F (۹۱۴/۰) و سطح معناداری (۴۸۵/۰) می‌توان نتیجه گرفت که فرهنگ سیاسی دانشجویان برحسب مذهب متفاوت نیست؛ بنابراین این فرضیه مبنی بر این‌که بین قومیت و فرهنگ سیاسی رابطه معنی‌داری وجود دارد، تأیید نمی­ شود.
رگرسیون چند متغیره
در تحقیقاتی که از تحلیل رگرسیون استفاده می شود، هدف معمولا پیش بینی یک یا چند متغیر ملاک از یک یا چند متغیر پیش بین است. چنانچه هدف پیش بینی یک متغیر ملاک از چند متغیر پیش بین باشد از مدل رگرسیون چندگانه استفاده می‌شود. در صورتی که هدف، پیش بینی همزمان چند متغیر ملاک از متغیرهای پیش بین یا زیر مجموعه ای از آنها باشد از مدل رگرسیون چند متغیری استفاده می‌شود.
در تحقیقات رگرسیون چندگانه هدف پیدا کردن متغیرهای پیش بینی است که تغییرات متغیر ملاک را چه به تنهایی و چه مشترکا پیش بینی کند. ورود متغیرهای پیش بین در تحلیل رگرسیون به شیوه های گوناگون صورت می‌گیرد. در این جا سه روش اساسی مورد بحث قرار می‌گیرد:
الف) روش همزمان،    ب)روش گام به گام،     ج) روش سلسله مراتبی.
در روش همزمان تمام متغیرهای پیش بین با هم وارد تحلیل می‌شود. در روش گام به گام اولین متغیر پیش بین بر اساس بالاترین ضریب همبستگی صفرمرتبه با متغیر ملاک وارد تحلیل می‌شود. از آن پس سایر متغیرها پیش بین بر حسب ضریب همبستگی تفکیکی (جزئی) و نیمه تفکیکی (نیمه جزئی) در تحلیل وارد می‌شود. در این روش پس از ورود هر متغیر جدید ضریب همبستگی نیمه تفکیکی یا تفکیکی ، تمام متغیرهایی که قبلا در معادله وارد شده اند به عنوان آخرین متغیر ورودی مورد بازبینی قرار می‌گیرد و چنانچه با ورود متغیر جدید معنی داری خود را از دست داده باشد، از معادله خارج می‌شود. به طور کلی در روش گام به گام ترتیب ورود متغیرها در دست محقق نیست (سرمد و دیگران، ۱۳۷۸: ۱۵۰).
با بهره گرفتن از معادله رگرسیون چند متغیره و به روش مرحله به مرحله به تبیین متغیر وابسته پرداخته­ایم. در این مرحله تمام متغیرها فاصله­ای مورد آزمون رگرسیون چند متغیره قرار گرفتند که نهایتا دو متغیر وارد این معادله شدند. همان­گونه که ملاحظه می­ شود این دو متغیر در مجموع توانسته ­اند ۵۴ درصد از تغیرات متغیر وابسته را تبیین کنند.
جدول شماره ۴-۴۴- تحلیل چند متغیره گام به گام برای پیش بینی متغیر وابسته فرهنگ سیاسی

پ) تنش­های مرکب

ت) دریفت میان طبقات^[۸۱]

ث) حدود متغیر طراحی و کاهش ابعاد ستون­ها در ارتفاع بدلیل نیازهای مهندسی

که اندیس  به عضو  ام اشاره داشته و  ،  ،  و  به ترتیب، تنش­های فشاری، کششی، خمشی و برشی اعمال شده،  ،  و  به ترتیب تنش­های فشاری، کششی و خمشی مجاز،  تنش تسلیم،  حداقل شعاع ژیراسیون،  جا به ­جایی سقف  ام،  ارتفاع طبقه و  و  کران­های پایین و بالای سطح مقطع  و  ضریب طول مؤثر می­باشند.  سطح مقطع ستون طبقه i می­باشد. دراین تحقیق ضریب طول مؤثر با بهره گرفتن از رابطه تقریبی و صریح زیر، برای قاب­های مهاربندی نشده محاسبه می­ شود:

این ضریب برای قاب­های مهاربندی شده برابر با یک می­باشد. ضریب طول مؤثر بیان کننده شرایط تکیه­گاهی و ظرفیت باربری عضو است، بنابراین تعیین دقیق آن در اقتصادی بودن طرح تاثیر بسزایی دارد ]۱۰۱[.  سختی نسبی ستون­ها به تیرهای متصل به اتصالات دو انتهای هر ستون می­باشد. اندیس­های A و B به دو انتهای عضو اشاره دارند.  ،  ،  و  به ترتیب، ممان اینرسی و طول مهار نشده ستون و تیر می­باشند. برای انتهای گیردار ستون،  می­باشد. با بهره گرفتن از روابط زیر، تنش فشاری مجاز اعضا محاسبه می­گردد:

که  لاغری حداکثر،  لاغری مرزی بین کمانش ارتجاعی و غیر ارتجاعی و  مدول الاستیسیته فولاد می­باشند. برای اعضای مهاربندی که نیروهای زلزله را بصورت فشاری تحمل می­ کنند، تنش فشاری مجاز از رابطه زیر محاسبه می­ شود:

و  می­باشند.
با بهره گرفتن از علائم استاندارد،  متغیر طراحی سطح مقطع  ، می­توان وزن (تابع هدف) را بدین صورت نشان داد.

که  بردار متغیرهای طراحی می­باشد.برای حل مساله طراحی رابطه (۳-۳۴)، در ابتدا باید نیروهای داخلی اعضا بدلیل ترکیب بارهای ثقلی و لرزه­ای، تعیین شوند و سپس قیود فعال بالاقوه مشخص و بر حسب متغیر طراحی بیان شوند.
بدلیل عدم وجود مثال یا تحقیقات مشابه با این تحقیق، نمی­ توان به صحت سنجی نتایج حاصل از کل برنامه نوشته شده با بهینه­سازی پرداخت.
۳-۷- مزایای تحقیق انجام شده
در این تحقیق، با در نظر گرفتن اثرات  و  ، جرم سازگار و محاسبه ضریب طول مؤثر اعضا نتایج دقیقتری از رفتار واقعی سازه حاصل می­ شود. برای کاهش تعداد متغیرهای طراحی مجهول از روش درونیابی اسپلاین فضایی استفاده شده است که نسبت به روش­های پیشین بسیار دقیقتر است.
۳-۸- نتیجه‌گیری
در مورد نحوه اعمال بار ناشی از زلزله، اکثر محققین با بهره گرفتن از روش‌های متداول کنونی برای تبدیل بار ناشی از زلزله به بار استاتیکی معادل، توسط ضرایب پیشنهادی آیین‌نامه‌ها یا تجربه مهندسین طراح، که تقریب‌های زیاد در این نوع تبدیل‌ها به وجود می­آورد، به بهینه­سازی سازه­های فولادی پرداخته­اند. در این تحقیق با اعمال مستقیم طیف طراحی شتاب زلزله دلخواه، به بهینه­سازی قاب­های چند طبقه و چند دهانه، پرداخته شده است.
فصل چهارم
تحلیل نتایج و بحث
۴-۱- مقدمه
در فصل قبل، نحوه انجام تحلیل استاتیکی، P-Delta، دینامیکی طیف پاسخ و جزئیات انجام روش SQP و GA با بهره گرفتن از برنامه­نویسی در محیط MATLAB، بطور کامل تشریح گردید. در این فصل، با ذکر چند مساله، به بهینه‌سازی قاب­های فولادی چند طبقه و چند دهانه، تحت اثر بارهای ثقلی و لرزه­ای حاصل از تحلیل طیف پاسخ، پرداخته شده است. سه مساله شامل یک قاب ۴ طبقه و ۳ دهانه مسکونی، یک قاب ۱۰ طبقه و ۵ دهانه اداری و یک قاب ۱۸ طبقه و ۷ دهانه تجاری یک بار با در نظر گرفتن سیستم دوگانه خمشی و مهاربندی همگرای ضربدری و بار دیگر بصورت یک سیستم قاب خمشی، با تکیه­گاه­های صلب، تحت بار استاتیکی ثقلی و مؤلفه افقی زلزله ال­سنترو (El Centro) با زمان ۴۰ ثانیه و شتاب حداکثر g31/0 بهینه­سازی شده ­اند.
۴-۲-اطلاعات بدست آمده برای موضوعات تحقیق
در این بخش، طبق روش­های شرح داده شده و با بهره گرفتن از حل مثال‌های عددی، تحت بار استاتیکی ثقلی و زلزله ذکر شده، وزن بهینه سازه حاصل می­گردد.
۴-۲-۱- مساله اول (قاب چهار طبقه و سه دهانه)
در این مساله به بهینه­سازی دو قاب ۴ طبقه و ۳ دهانه مهاربندی شده و خمشی با تکیه­گاه­های صلب نشان داده شده در شکل­های ۴-۲ و ۴-۳ پرداخته می­ شود. بهینه­سازی بر اساس روش SQP (متغیرهای طراحی پیوسته) و سپس بر اساس GA (متغیرهای طراحی گسسته) صورت گرفته است. ارتفاع هر طبقه ۳ متر و طول هر دهانه ۴ متر می­باشد. این قاب از ساختمانی مسکونی استخراج گردیده است.
وزن واحد سطح اجزا و مصالح در طبقات  و در بام  می­باشد. در این تحقیق برای وزن اسکلت، بار گسترده  در نظر گرفته شده است. بارهای زنده وارد بر ساختمان مطابق با مبحث ۶ مقررات ملی ساختمان (۱۳۸۸) استخراج شده ­اند، بطوریکه بار زنده طبقات  و بار زنده بام  می­باشند. در نتیجه نیروهای ثقلی گسترده در طبقات و بام برابر با  می­باشند. بارهای لرزه­ای وارد بر قاب، بر اساس اعمال مستقیم طیف پاسخ الاستیک مؤلفه افقی شتابنگاشت زلزله ال­سنترو (El Centro)، با میرایی ۵% محاسبه شده ­اند. تنش تسلیم فولاد برابر با  ، مدول الاستیسیته برابر با  و چگالی وزنی برابر با  می­باشند. جهت کاهش تعداد متغیرهای طراحی و تامین نیازهای مهندسی، اعضا به گروه­هایی با متغیرهای طراحی یکسان نسبت داده شده ­اند. بهینه­سازی برای دو ترکیب بارگذاری زیر صورت گرفته است:
الف)
ب)
شکل ۴-۱- طیف شبه شتاب مؤلفه افقی زلزله ال­سنترو (El Centro)
شکل ۴-۲- قاب مهاربندی شده ۴ طبقه و ۳ دهانه و گروه­بندی اعضای آن
شکل ۴-۳-قاب خمشی ۴ طبقه و ۳ دهانه و گروه­بندی اعضای آن
در بهینه­سازی صورت گرفته از پروفیل­های استاندارد IPB جدول اشتال استفاده شده است. سطح مقطع اولیه در بهینه­سازی SQP برای تمامی مقاطع  ، معادل با IPB300 انتخاب شده است. بر اساس متغیرهای طراحی بهینه (سطح مقطع) و خصوصیات مقطع مرتبط با آن­ها (ممان اینرسی یا مدول مقطع)، مقطع با نزدیکترین خصوصیات، از جدول مقاطع موجود انتخاب می­ شود. طرح حاصل، جهت ارضای تمامی قیود، کنترل می­گردد. اگر قیدی نقض شود، بهترین مقطع بعدی انتخاب و کنترل می­ شود و به همین ترتیب ادامه می­یابد.
شکل ۴-۴- تابع هدف (وزن) در برابر تکرار، تحت بارگذاری D+L
در بهینه­سازی تحت ترکیب بار D+L، قیود فعال^[۸۲] عبارتند از:
الف) کران پایین (قاب مهاربندی شده)
ب) تنش مرکب اعضا (قاب مهاربندی شده و قاب خمشی)
پ) کاهش سطح مقطع اعضا در ارتفاع (قاب مهاربندی شده و قاب خمشی)
شکل ۴-۵- تابع هدف (وزن) در برابر تکرار، تحت بارگذاری ۰٫۷۵ (D+L+E)
در بهینه­سازی تحت ترکیب بار ۰٫۷۵(D+L+E)، قیود فعال عبارتند از:
الف) کران پایین (قاب مهاربندی شده)
ب) تنش مرکب اعضا (قاب مهاربندی شده و قاب خمشی)
پ) کاهش سطح مقطع اعضا در ارتفاع (قاب مهاربندی شده و قاب خمشی)
جدول ۴-۱- نتایج اولیه حاصل از بهینه­سازی SQP