جاذبه ارتباطی
جذب زائران
گشودگی در پذیرش زائر
شما به عنوان خادم می بایست طوری رفتار کنی که برای خدمت کردن، زائرین را به سمت خودت جذب بکنی؛ طوری که اونقد زائر باشما اپن و باز بشه بتواند همه حرفاشو بزنه و از شما کمک و راهنمایی بخواهد چرا که خادم محرم زائر است.
یکی از خدام می گفت حتی پول هم می خواستید بیایید پیش خود من!
این فرایند ذکر شده در بالا به طریقی مشابه برای نام گذاری کلیه مضامین و مقوله ها بکارگرفته شد. نتایج حاصل از تحلیل مصاحبهها در قالب دو بخش ویژگی های رفتارخادمانه و عوامل مؤثر بر آن در ادامه آورده شده است.
بخش اول: ویژگی های رفتار خادمانه
نتیجه تحلیل محتوای ویژگی های رفتار خادمانه در چهار مضمون کلی رفتار انسان دوستانه، رفتار پیش قدمانه، رفتار وظیفه گرایانه، و رفتار خودسازانه قابل شرح است.
۴-۳-۱) رفتار انسان دوستانه؛ این رفتار اشاره به نوعی خیرخواهی و رفتار اخلاق مدار اجتماعی دارد که خادمان در ارتباط با زائران بر اساس فطرت انسانی و بشردوستانه خود به نمایش می گذارند و اغلب به دور از هرگونه توجه به تفاوت های جنسیتی، نژادی، قومی، سنی، مذهبی یا ملی صورت می گیرد. یافته های تحقیق نشان می دهد که مهمترین رفتارهای انسان دوستانه خادمان در طول دوره خدمتشان در عمره مفرده عبارتند از: نوع دوستی، پرهیز از تبعیض، همدلی، دلسوزی به خدمت، ایثار و فداکاری، تکریم زائر و جاذبه ارتباطی.
۴-۳-۱-۱) نوع دوستی: رفتار یاری دهنده خادمان به منظور کمک به زائرین و رفع نیاز آنها که به صورت کاملاً داوطلبانه انجام می پذیرد و در قبال آن کوچکترین انتظاری برای جبران وجود ندارد. مهمترین شاخصی که نوع دوستی خادمان را نشان می دهد، حساسیت داشتن نسبت به مسائل و مشکلات زائرین، همانطور که نسبت به مسائل خود و نزدیکان حساسیت وجود دارد. در این خصوص یکی از خادمین بیان می کند:
“وقتی ساعت ۲ نصفه شب زنگ میزنه می گه خانمم مریضه یا بچه ام مریضه این خادمی که در شیفت شب قرار داره دیگه بیکار نمیشینه بلافاصله دست به کار می شه با بیمارستان تماس می گیره و عواملی که مربوط میشن را خبر می کنه خودش دست به کار میشه تا این بیمار را به بیمارستان نرسونه و مطمئن نشند که حالش خوب نشده دست از کار نمی کشند.”
خادم دیگری نیز اظهار می دارد:
“ یک روز دست یکی از بچه های زائران لای درب آسانسور گیر کرده بود، اصلا انگار دست بچه خودم گیر کرده است، خودم را به آب و آتش می زدم تا بتوانم هر طوری هست در آسانسور را باز کنم.”
۴-۳-۱-۲) پرهیز از تبعیض: منظور از پرهیز از تبعیض آن است که نحوه ارائه خدمت توسط خادمین، تحت تأثیر ویژگی ها و معیارهای انتسابی به شخص زائر صورت نگیرد. به عبارت دیگر در شرایط یکسان کمیت و کیفیت خدمت دریافت شده توسط زائرین مختلف یکسان باشد. یکی از خادمین پیرامون این رفتار تأکید می کند:
“ثروتمندترین و فقیرترین زائرین نباید فرق کنند، همه باید از خدمت یکسانی برخوردار باشند. چرا که زائرین انسان هستند و از حقوق مساوی برخوردارند.”
همچنین یکی دیگر از خادمین نیز چنین می گوید:
“ما باید طوری خدماتمان را ارائه بدهیم که جایگاه و شأن همه افراد را بالا در نظر بگیریم، یعنی همانطوری به زائرین خدمت کنیم که به یک پادشاه خدمت می کنیم بنابراین دیگر اینکه طبقه اجتماعی زائر چی هست، اهمیتی ندارد.”
۴-۳-۱-۳) همدلی: اشاره به رفتاری دارد که خادم در تعاملاتش با زائرین، خود را در شرایط و موقعیت زائر درنظر می گیرد تا بتواند از دریچه نگاه او مسائل را احساس و درک کند، سپس سعی می کند بر اساس ادراک بدست آمده، در جهت همیاری زائر اقدام نماید. در این باره خادمی چنین سخن می گوید:
“مثلا زایری بیمار است و توان ایستادن ندارد. خادم می تواند به او بگوید برو اونجا ویلچر را بردار ولی یک خادم خوب در چنین مواقعی بلافاصله با سرعت تمام میرود و برای اون زایر یک ویلچر تهیه می کند.”
و یا خادم دیگری اظهار می کند:
“نیم ساعت مانده به نهار زائری میاد ابراز گرسنگی می کند خوب الان ایشان احساس گرسنگی کرده خوب وظیفه خادم این است که هر طوری هست نیاز گرسنگی وی را برطرف کند و در هر صورت مشکل زائر را مشکل خود بداند.”
۴-۳-۱-۴) دلسوزی به خدمت: نیرویی مثبت در درون شخص خادم که او را وادار می کند تا برای انجام درست کار از توان و انرژی خود خرج کند و نسبت به پیامدهای منفی احتمالی رفتارش در هنگام خدمتگزاری حساس باشد. در این خصوص یکی از خادمین بیان می کند:
“رفتار خادمانه را من در قالب یک فرد دلسوز یا رفتاردلسوزانه تعریف می کنم چرا که کسی که دلسوز خدمتش باشد جدّ و جهدش بیشتر شده وبیشتر تلاش می کند. منظور از دلسوزی اینه که اگر خدمتش به زائر دچار نقص بشود، احساس تآسف داشته باشد.”
یکی دیگر از خادمین نیز چنین می گوید:
“در این سفرهایی که تا حالا من به عنوان خادم رفتم، خادم هایی که می آمدند تمام تلاششان را می کردند که اشتباهی در کارشان نباشه و خدمت درستی ارائه بدهند، چون بعدش خیلی عذاب وجدان می گرفتند که چرا این جوری شد.”
۴-۳-۱-۵) ایثار و فداکاری: رفتاری که در آن خادم به طور آگاهانه آسایش و منفعت زائرین را بر مصلحت خود ترجیح می دهد و حتی ممکن است در این راه پیامدهای ناخوشایندی را نیز متحمل شود. در خصوص این رفتار یکی از خادمین چنین ابراز می دارد:
“زایر در خیلی از شرایط دیدیم میاد که هوا گرم و شرایط سخت است مثلا راه را گم کرده باشد و در هوای گرم خسته و گرمازده شده باشد و شرایط عادیش بهم خوره باشد و بیاد بدترین اهانت ها را انجام بده، خادم با کمال متانت عذرخواهی کرده از اینکه غفلت شده شایدم که اصلا غفلت نکرده باشه ولی حتی به ایشان گفته من غفلت کردم که شما گم شدید.”
خادم دیگری نیز بیان می کند:
“طبق منشور حقوق زائر، زائر همیشه بر ما خادمین اولویت و تقدم دارد و خواسته هایش لازم الاجراست و در همه حال حق با زائرین است بنابراین اگر بخواهیم خادم خوبی باشیم باید رفع نیاز زائر را اولویت نخست خودمون بدانیم.”
۴-۳-۱-۶) تکریم زائر: این مقوله اشاره به احترام گذاشتن به شخصیت زائر دارد و تأکید آن بر رفتار مؤدبانه، کردار مناسب و گفتار در خور شأن و کرامت و ارزش های انسانی زائر است. در این رابطه سخن یکی از خادمین چنین است:
“زائرهای ما، از مهمانهای خانه خودمان مهمتر هستند چرا که اینها مهمانان خدا و اهل بیت هستند، لذا شما باید میزبان یا صاحب خانه را ببینید، مهمانش را هم ببینید، بعد درخور شأن شان خدمت کنی.”
یکی دیگر از خادمین نیز در این خصوص می گوید:
“مثلا موقع صرف غذا ممکن است غذایی که برای زایر برده می شود زایر بگوید من ران مرغ را نمی خواهم و سینه مرغ را می خواهم این خادم باید با نهایت احترام این ظرف غذا را بگیرد و برایش تعویض کند حتی برای چندمین مرتبه! “
و یا خادم دیگری نیز اظهار می دارد:
“ممکن است زایری به هر دلیلی پرخاش کند باید یک خادم فقط با زبان خوش و نرم او را آرام کند و بجای جواب دادن از زایر پذیرایی کند آب و شربت که از اون حالت خستگی دربیاید.”
۴-۳-۱-۷) جاذبه ارتباطی: عبارتست از به کارگیری روش یا سبک تعامل به صورت کلامی و غیرکلامی مناسب توسط خادم بگونه ای که زائران تمایل و رغبت پیدا کنند تا برای دریافت خدمت مورد نیاز خود به آن خادم مراجعه نمایند. به عبارت دیگر جذابیت و لطافت رفتاری شخص خادم می بایست به گونه ای باشد که زائرین را برای دریافت خدمت به سمت خود بکشاند. در این خصوص یکی از خادمین چنین بیان می کند:
“شما به عنوان خادم می بایست طوری رفتار کنی که برای خدمت کردن، زائرین را به سمت خودت جذب بکنی؛ طوری که اونقد زائر باشما اپن و باز بشه بتواند همه حرفاشو بزنه و از شما کمک و راهنمایی بخواهد چرا که خادم محرم زائر است.”
یکی دیگر از خادمین نیز می گوید:
“یکی از همکاران آنقدر نسبت به خدمت به زائرین ذوق و شوق داشت و دلش می خواست که همه زائرین بهش مراجعه کنند که می گفت حتی پول هم می خواهید از کسی بگیرید، بیایید پیش خود من!”
۴-۳-۲) رفتار پیش قدمانه؛ به طور کلی مشارکت خادمان در فعالیت های کاری می تواند از دو رویکرد انفعالی و پویایی[۱۶۳] تبعیت نماید(کرنت، ۲۰۰۰). رفتار پیش قدمانه خادمان رفتاری که مبتنی بر رویکرد پویایی است بدین صورت که فرد خادم، خودش آغازگر و داوطلب انجام بسیاری از اقدامات رفتاری در زمینه خدمتش است بگونه ای که برای ابراز آن رفتار ممکن است از دیگران سبقت بجوید و در اصطلاح، بانی کار خیر است. شاید بتوان مهمترین فلسفه علّی چنین رفتاری را در بین خادمان لزوم و ضرورت خدمت رسانی به موقع به زائرین دانست. رفتارهای پیش قدمانه در بین خادمان زائرین سرزمین وحی اینگونه بدست آمد: جستجوگر خدمت، عمل فرانقشی، ترویج معنویت، صیانت و دفاع، حمایت اطلاعاتی و پیگیری.
۴-۳-۲-۱) جستجوگر خدمت: رفتاری که طی آن خادم بطور پویا اقدام به گشت زنی و کاوش در حوزه وظیفه ای خود می کند، تا نیازهای خدمتی لازم را شناسایی نموده و اقدام لازم و مقتضی را به موقع انجام دهد. به عبارت دیگر خادم بجای اینکه بنشیند و منتظر تقاضا برای خدمت خاصی باشد، به استقبال خدمت می رود. پیرامون این رفتار، یکی از خادمان اظهار می کند:
“ما باید مراقب باشیم که فرهنگ راحتطلبی در مجموعه ایجاد نشه. خادم هایی هستند که میرن یه گوشه می شینن تا یکی صداشون کنه بعضی ها هم هستن که سرشون درد می کنه برای خدمت کردن. بنابراین به نظر من به عنوان خادم خوب منتظر مراجعه نباشیم، خودمان به سراغ مراجعان بریم.”
خادم دیگری نیز در این زمینه بیان می کند:
“هنگام ورود کاروانهای جدید، زایری که می خواهد با ساک های بزرگ وارد بشود خادمی که اصلا وظیفه اش چیز دیگری است سریع می رود ساک را از دست زایر می گیرد و دم اتاق می گذارد. بعد نگاه می کند می گوید ببین تو اتاقت چیزی کم و کسر نداری میرود می گوید فلان چیز را لازم دارم و می رود و برایش انجام می دهد.”
۴-۳-۲-۲) عمل فرانقشی: به اعتقاد اورگان(۱۹۹۷) رفتارهای فرانقشی رفتارهایی هستند که داوطلبانه صورت پذیرفته و در نظام پاداش دهی منظور نشده و بر بهبود بهرهوری سازمان تاثیرگذارند. به طور خاص، خدمتگزاری خادم زمانی که به واسطه ضرورت ارائه خدمت در حوزه وظیفه ای دیگر یا موقعیت زمانی خارج از برنامه صورت می گیرد، عمل فرانقشی تلقی می شود. پیرامون این امر یکی از خادمین چنین می گوید:
“خادم عمل فرا نفشی را برای خودش واجب کرده مثلا در قسمت خانه داری انباردار رد می شود و می بیند که در قسمتی نیاز به وسیله یا انجام کاری دارد و چیزی زیاد آمده یا چیزی کم آمده ایشان آن کار را انجام می دهد و هیچ مشکلی ندارد و اصلا در این مورد توجیه اند خدمه ها.”
یکی دیگر از خادمین نیز چنین می گوید:
“مثلا زائری از طواف آمده خوابیده و بعد از ساعت صبحانه از خواب بیدار شده است. خادم از ایشان سوال نمی کند که آقا تا حالا کجا بودی؟ بلکه با مراجعه به انبار در اسرع وقت لوازم صبحانه وی را برایش فراهم می کند.”
و یا خادم دیگری نیز اظهار می دارد:
“یکی از خدمه ها در یکی از سفرها برای خدمه های دیگر هدیه می خرید تا تشویق بشوند خوب کار کنند.”
۴-۳-۲-۳) ترویج معنویت: فراخور خدمت در سازمان مذهبی و امور معنوی به ویژه در امور زیارتی، وجود جو و احساس معنوی در محل خدمت است. در این راستا خادم می کوشد تا در محیطی که مشغول به خدمت است جوّی را فراهم کند که تحت تأثیر آن معنوبت انتشار و اشاعه یابد. در این زمینه یکی از خادمان بیان می کند:
“نه تنها خادم واقعی خدمتش خالصانه است بلکه خالصانه بودن خدمت را نیز بین همکاران خود ترویج می کند.”
الیس،ا ، سیجل و همکاران (۱۳۸۵) . زوج درمانی ،ترجمه جواد صالحی و سید امیر امین یزدی ،تهران ،نشر میثاق ( تاریخ انتشار به زبان اصلی ۱۹۹۵) .
امین یزدی،علی.(۱۳۸۵)بررسی تاثیر سازگاری عاطفی بر نارضایتی زناشویی:پایان نامه کارشناسی ارسد، دانشگاه تربیت معلم.
اعتمادی،عذرا.(۱۳۸۴).بررسی و مقایسه اثر بخشی رویکرد روانی- آموزشی مبتنی بر دیدگاه شناختی رفتاری و ارتباط درمانی بر صمیمیت زوجین مراجعه کننده به مراکز مشاوره در شهر اصفهان .رساله دکتری دانشگاه تربیت معلم تهران
براد، شاو. (۱۳۹۰) . تحلیل سیستمی خانواده ، ترجمه مهدی قراچه داغی، تهران ، نشر البرز(تاریخ انتشار به زبان اصلی، ۲۰۱۰)
برنشتاین،اچ و برنشتاین،تی.(۲۰۰۵).زناشویی درمانی از دیدگاه رفتاری ارتباطی.ترجمه: عابدی نایینی،سید حسن.(۱۳۸۸).تهران:انتشارات رشد.
بهارستان، ج، (۱۳۸۳)و بررسی سبک های مدیریت تعارض در دبیرستان های شهر یزد از دیدگاه مدیران. مجله علوم تربیتی و روان شناسی.۳ و ۴٫-۱۳۲-۱۰۹٫
بردبار،حمید.(۱۳۸۳). رضایت زناشویی در همسران،تهران،انتشارات اهنگ.
پاکروان، اسماعیل (۱۳۸۹). اثر بخشی آموزش حل مسئله به شیوه زوجی بر رضایت زناشویی و علائم روانشناختی زوجین شهرستان بروجن. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه اصفهان.
ثنایی ،باقر.(۱۳۷۹)مقیاس های سنجش خانواده و ازدواج.تهران:انتشارات بعثت
حافظ شعر باف،رضا.(۱۳۸۶).مقایسه ویژگی های شخصیتی زنان متاهل و خانه دار شهرستان مشهد و ارتباط این ویژگی ها با رضامندی زناشویی،پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهرا.
حسینی ،جهان.(۱۳۹۰).زوج درمانی سیستمی و رفتاری، تهران:انتشارات رشد.چاپ اول.
دلاور ،علی.(۱۳۸۸).مبانی نظری و عملی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی.تهران: انتشارات رشد. چاپ سوم
درایدن،جان.(۲۰۰۸).رفتار درمانی عقلانی عاطفی:ترجمه شیخی،حسین.(۱۳۸۸).تهران، نشر سامد.
ریچارد پی هالجین، سوزان کراس و یتبورن (۱۳۸۸)، آسیب شناسی روانی دوره دو جلدی، ترجمه یحیی سید محمدی، تهران، انتشارات روان.
سادوک، بنجامین، سادوک، ویرجینیا (۱۲۰۰). خلاصه روانپزشکی، ترجمه نصرت الله پور افکاری(۱۳۸۶). چاپ اول. تهران، انتشارات آزاد.
ستیر،ویر جنیا.(۱۳۸۴).آدم سازی:ترجمه:بیرشک،بهروز.تهران:انتشارات رشد
سلیمانیان،علی اکبر.(۱۳۸۳)بررسی تاثیر تفکرات غیر منطقی بر نارضایتی زناشویی:پایان نامه کارشناسی ارسد دانشگاه تربیت معلم
سیدی ،بردیا.۱۳۸۶جامعه شناسی خانواده و ازدواج ، تهران :انتشارات دانشگاه علوم اجتماعی و تعاون.
سهرابی، فرامرز (۱۳۸۶)، تصویر ذهن، دانشگاه علامه.
سیف،علی اکبر.(۱۳۸۴). روانشناسی تربیتی ،تهران،انتشارات آگاه،چاپ پنجم.
شمسایی،خاتون.(۱۳۸۵).بررسی جنبه های کمی و کیفی اشتغال زنان و رابطه آن با توسعه اقتصادی،رساله دکتری، دانشگاه علامه طباطبایی.
شفیع آبادی،.عبدالله.(۱۳۷۹).نظریه های مشاوره ، تهران، نشر رشد.
شبانی حصار ،محسن.(۱۳۸۱).بررسی رابطه میان رضایت زناشویی و سلامت روان،پایان نامه کارشناسی ارشد ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز.
شاملو،سعید.(۱۳۸۲).بهداشت روانی تهران:انتشارات رشد.
صلواتی، مژگان (۱۳۸۶). طرحواره های غالب و اثر بخشی طرحواره درمانی در بیماران زن مبتلا به اختلال شخصیت مرزی. رساله دکتری. انستیتو روانپزشکی تهران.
عزیز خانی ،امیر.(۱۳۸۴).تاثیر تحصیلات بر وجهه نظر زنان نسبت به اشتغال در خارج از منزل.پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهرا.
عامری،بهادر.(۱۳۸۸)بررسی رابطه سازگاری اجتماعی بر نارضایتی زناشویی:پایان نامه کارشناسی ارسد، دانشگاه شهید بهشتی.
فراست،زهرا.(۱۳۸۴).بررسی و مقایسه منبع کنترل و رضایت زناشویی بین زنان شاغل(معلم)و خانه دار شهر تهران.پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت معلم تهران
قاسمی، عبدا… (۱۳۸۹). مقایسه طرحواره های ناسازگارانه اولیه در سه گروه عادی و معتاد به مواد سنتی و معتاد به مواد صناعی. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبایی.
کارلسون،ج:لن،اسپری:لویس،جودیس.(۱۳۸۸) خانواده درمانی – تضمین کار آمد:ترجمه :نوابی نژاد،شکوه.. تهران : انتشارات انجمن اولیا و مربیان
کریدلی ،جین.(۱۳۸۴).زوج درمانی سیستمی و رفتاری:ترجمه:موسوی ،اشرف السادات .تهران:انتشارات رشد
گاتمن،جان:سیلور، نان.(۱۳۸۵).هفت اصل برای زندگی زناشویی کار آمد.ترجمه: مصباح، نسرین. تهران :انتشارات ایتا
گلدنبرگ،ایرنه:گلدنبرگ،ایرنه.(۱۳۸۶)خانواده درمانی.ترجمه:براواتی،مهدی و نقشبندی ،علیرضا.تهران :نشر روان
نظری ،علی محمد . (۱۳۸۶)مبانی زوج درمانی و خانواده درمانی.تهران : نشر علم
لی هی، رابرت (۱۳۸۸). تکنیک های شناخت درمانی (راهنمای کاربردی برای متخصصان بالینی)، ترجمه حسن حمیدپور،زهرا اندوز، تهران انتشارات: ارجمند. (تاریخ انتشار به زبان اصلی،۲۰۰۳)
مددی، جهانبخش (۱۳۹۱). پیش بینی نگرش خوردن بر اساس خود تنظیمی و طرحواره های شناختی ناسازگار نوجوانان. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت.
منصوری.علی(۱۳۸۵). بررسی رابطه سلامت عمومی و با بلوغ عاطفی و رضایت زناشویی دربین دانشجویان متاهل. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه علامه
منفرد،مانی.(۱۳۸۵).بررسی ابعاد خود پنداره و رضایت زناشویی و تربیت آگاهانه،رساله دکتری، دانشگاه علامه طباطبایی.
ناستی زایی، ناصر (۱۳۸۸). بررسی ارتباط سلامت عمومی با اعتیاد به اینترنت. مجله طبیب شرق، ۱۱(۱)، صص ۵۷-۶۳٫
یارمحمدی اصل، مسیب (۱۳۸۶). بررسی اثر بخشی طرحواره درمانی بر بهبود اختلال افسردگی اساسی عود کننده، پایان نامه دکتری، دانشگاه علامه طباطبایی.
یانگ،جفری. کلوسکو، ژانت و ویشار، مارجوری (۲۰۰۳). طرحواره درمانی: راهنمای کاربردی برای متخصصان بالینی، مترجم: حسن حمید پور و زهرا اندوز (۱۳۹۰).چاپ اول، تهران: انتشارات ارجمند.
ولجکی ،شهناز.(۱۳۸۶).بررسی جنبه های مثبت و منفی اشتغال خارج از منزل زن در خانواده.پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی
هاشمی،محمد.(۱۳۸۸).بررسی جنبه های کمی و کیفی رضایت زناشویی،رساله دکتری، دانشگاه علامه طباطبایی.
Abramson T.D. metalesky D.M(2007).Measuring Dyadic Adjustment- journal of Marriage of the family Februrary1987.v:121.p:25-56
Amato,P.R . & hohmann-marriot.B.(2007) . A comparison of high - & low – distress marriages that end in divorce . journal of Marriage & family . 62-621-688.
Beach. S. R. H, Fincham . F. D & katz (2008) Marital Therapy in the treatment of depression. “Toward a third generation of therapy and research Clinical Psychology , Review . 18(6).661-635
BookWala, J. Sobin , J & Zdamiuk ,B . (2010). Gender & aggression in marital relationship : A life – span perspective . Sex Roles. 52.797-506 .
Budman,S.H.& Gurman,A.S.(2009). Theory & practice of brief therapy. New York . Guilford
Coyne, J, Thompson, R & Plamer,S. (2007). Marital quality coping with conflict marital complains & affection in couples with depressed wife. Jurnal of family psychology. 16 ( 1) 26-37.
Baucom-D.H&Siears, M (2008).Attribution of Complex cause And perception of marital conflict. Journal of The Personality and psychology.V:53.P:1119-1128
جابرانصاری، محمدرضا؛ طاهری روز بهانی، محمد؛ میرزایی فر، مهتاب (۱۳۹۱). مطالعه ی رابطه بین عدالت سازمانی و آمادگی کارکنان رسمی برای تغییر سازمانی. ماهنامه ی اجتماعی، اقتصادی، علمی و فرهنگی کار و جامعه، شماره ی ۱۵۳، صص ۲۰-۱۱٫
جاخرلوی، فرزام؛ طاجوئی، وحید (۱۳۹۰). شناسایی و اولویت بندی عوامل مؤثر بر بهره وری منابع انسانی با بهره گرفتن از روش TOPSIS. مجله ی فروغ تدبیر، سال هشتم. شماره ی ۱۸، صص ۲۴-۱۸٫
جواهری کامل، مهدی. (۱۳۸۸). تأثیر عدالت سازمانی، رابطه رهبر - عضو، اعتماد و توانمندسازی روانشناختی بر رفتارهای شهروندی سازمانی. دو ماهنامه ی توسعه ی انسانی پلیس، سال ششم، شماره ی ۲۴، مرداد و شهریور ۱۳۸۸، ص ۲۴-۸٫
حاج کریمی، عباسعلی؛ پیرایش، رضا (۱۳۸۵). تبیین عوامل مؤثر بر بهره وری منابع انسانی در سازمان های دولتی با بهره گرفتن از تکنیک تحلیل مسیر. فصلنامه ی فرهنگ مدیریت، ۴ (۱۴): ۸۶-۵۷٫
حافظ نیا، محمدرضا (۱۳۸۱). مقدمه ای بر روش تحقیق در علوم انسانی. چاپ هفتم، تهران، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت).
حریری، محمدحسین؛ سجادی، حانیه السادات (۱۳۸۸). بررسی چالش ها و راهکارهای ارتقای بهره وری در بیمارستان ها و مراکز درمانی. مجله ی انجمن بهره وری ایران، دوره ی ۱۹٫
حریری، محمدحسین؛ مهدیان، سمیه و حسن زاده (۱۳۸۸). “بررسی رابطه بین فرهنگ سازمانی و بهره وری کارکنان ستادی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در سال ۱۳۸۸". طرح تحقیقاتی پایان یافته ی معاونت پژوهشی دانشکده مدیریت و اطّلاع رسانی پزشکی.
حسن زاده، حسن (۱۳۸۳). شناسایی عوامل مؤثر بر اعتماد سازی بین کارکنان و مدیران و بررسی وضعیّت موجود سازمان های اجرایی کشور. پایان نامه ی کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، پردیس قم.
حسین زاده، علی؛ شعبانی کلاته، علی (۱۳۹۰). اعتماد سازمانی مفاهیم، دیدگاه ها و پیامدها. مجله ی تدبیر، شماره ی ۲۲۸، صص ۵۱-۴۶٫
حسین زاده، علی؛ ناصری، محسن (۱۳۸۶). عدالت سازمانی. مجله ی تدبیر، شماره ی ۱۹۰، ص۲۳-۱۸٫
حسینی، سید یعقوب؛ کریمی، سمیرا (۱۳۹۱). عدالت سازمانی: ارائه ی مدلی برای اندازه گیری عدالت برون سازمانی. فصلنامه ی علمی-پژوهشی مطالعات مدیریت (بهبود و تحول)، دوره ی ۲۲، شماره ی ۶۸، صص ۸۳-۶۷٫
خاکی، غلامرضا (۱۳۸۸). مدیریت بهرهوری (تجزیه و تحلیل آن در سازمان). چاپ دوم، تهران، خانه ی کتاب.
خاکی، غلامرضا (۱۳۸۹). روش تحقیق با رویکردی به پایان نامه نویسی. انتشارات بازتاب.
خنیفر، حسین؛ امیری، علی نقی؛ جندقی، غلامرضا؛ احمدی آزرم، هادی؛ حسینی فرد، سید مجتبی. (۱۳۸۹). درگیرشدن در کار و رابطه آن با عدالت سازمانی در چهارچوب نظریه ی مبادله ی اجتماعی و فرهنگی. مجله ی مدیریت فرهنگ سازمانی، سال هشتم، شماره ی بیست و یکم، ص ۲۰۰-۱۷۷٫
خنیفر، حسین؛ زروندی، نفیسه (۱۳۸۹). بازکاوی مفهوم اعتماد در سازمان. چاپ اول، تهران: انتشارات بعثت.
خنیفر، حسین؛ مقیمی، سید محمد؛ جندقی، غلامرضا؛ زروندی، نفیسه (۱۳۸۸). بررسی رابطه بین مؤلفه های اعتماد و تعهد سازمانی کارکنان (در سازمان های جهاد کشاورزی و آموزش و پرورش استان قم). نشریه ی مدیریت دولتی، دوره ی ۱ شماره ی ۲، صص ۱۸-۳٫
دلاور، علی (۱۳۷۴). مبنای نظری و علمی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی. تهران، انتشارات رشد.
دلاور، علی (۱۳۸۸). مبانی نظری و علمی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی. تهران، انتشارات رشد.
دلاور، علی (۱۳۸۹). روش تحقیق در روانشناسی و علوم تربیتی. تهران، نشر ویرایش.
دهقان، نبی اله؛ عمرانی فر، عباس؛ حسینی، محمدرضا؛ فتحی، صمد (۱۳۹۱). بررسی رابطه بین رعایت عدالت سازمانی و رضایت شغلی کارکنان (مورد مطالعه یک سازمان نظامی). فصلنامه ی علمی- پژوهشی مدیریت نظامی، سال دوازدهم، شماره ی ۴۶، ص ص ۱۰۲-۶۵٫
دیویس، کیت؛ نیو استورم، جان (۱۹۹۴). رفتار انسانی در کار (رفتار سازمانی). ترجمه ی محمد علی طوسی، ۱۳۷۰، چاپ اول، تهران: انتشارات مرکز آموزش مدیریت دولتی.
رابینز، استیفن پی (۱۳۸۸). مدیریت رفتار سازمانی. ترجمه ی علی پارسائیان و سید محمد اعرابی، دفتر پژوهشهای فرهنگی، ص ۸۶٫
رامین مهر، حمید؛ هادی زاده مقدم، اکرم؛ احمدی، ایمان (۱۳۸۸). بررسی رابطه بین ادراک از عدالت سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی مورد مطالعه: شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ستاد تهران. پژوهش نامه ی مدیریت تحول، دوره ی اول، شماره ی ۲٫
رحمتی، داریوش (۱۳۸۹). ارتباط عوامل فردی ایجاد فشار روانی با بهره وری نیروی انسانی مطالعه موردی: کارکنان کلانتری های فرماندهی انتظامی شهرستان کرمانشاه. فصلنامه ی علمی- پژوهشی انتظام اجتماعی، سال دوم، شماره ی اول، بهار و تابستان ۱۳۸۹، ص ۱۲۴-۹۹٫
رحیم نیا، فریبرز؛ هوشیار، وجیهه (۱۳۸۹). تأثیر عدالت سازمانی بر تمایل به ترک شغل از طریق رضایت شغلی. نشریه ی علمی پژوهشی مدیریت فردا، سال نهم، شماره ی ۲۴، پاییز.
رزقی شیرسوار، هادی؛ موسوی، میرمحمد (۱۳۹۰). رابطه بین رضایت شغلی و بهره وری کارکنان شاغل در واحد پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی شهر تهران. مجله ی مدیریت بهداشت و درمان، سال سوم، شماره ۳، صص ۲۷-۱۹٫
رسولی، رضا. (۱۳۹۲). بررسی رابطه حساسیت کارکنان به رعایت عدالت سازمانی و مرتبه ی سرمایه ی اجتماعی آنان در سازمان (مطالعه ی موردی بیمارستان طالقانی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی- تهران). دو فصلنامه ی علمی- پژوهشی شناخت اجتماعی، سال دوم، شماره ی ۲، پیاپی ۴، پاییز و زمستان ۱۳۹۲، صص ۱۲۴-۱۱۱٫
رضائیان، علی (۱۳۸۹). انتظار عدالت در سازمان (مدیریت رفتار سازمانی پیشرفته). سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه ها (سمت)، تهران.
رضائیان، علی (۱۳۹۰). انتظار عدالت و عدالت در سازمان. چاپ چهارم، ناشر سمت.
رضائی کلیدبری، حمیدرضا؛ سلیمی، سعیدباقر؛ صالحی کردآبادی، سجاد. (۱۳۹۰). بررسی مسائل مدیریت دولتی. چاپ اول، تهران، انتشارات کیومرث.
رهنورد، فرج اله؛ خدابخش، مجید (۱۳۹۰). مدل ساختاری بهبود بهره وری کارکنان تولیدی. فصلنامه ی مدیریت دولتی، دوره ی۳، شماره ی ۷، پائیز ۱۳۹۰، صص ۸۱ تا ۹۴٫
زارعی متین، حسن؛ حسن زاده، حسن (۱۳۸۳). اعتماد درون سازمانی و بررسی وضعیت موجود سازمان های اجرائی کشور. فصلنامه ی فرهنگ مدیریت، سال دوم، شماره ی هفتم، زمستان ۱۳۸۳، صفحه ۱۲۶-۷۹٫
زارعی متین، حسن؛ طهماسبی، رضا؛ موسوی، سید محمد مهدی (۱۳۸۸). نقش مؤلفه های فرهنگ سازمانی در اعتماد سازی: بررسی روابط بین ابعاد فرهنگی گلوب (GLOBE) و اعتماد. فصلنامه ی علوم مدیریت ایران، سال چهارم، شماره ی ۱۵٫ پاییز
زاهدی، شمس السادات؛ نجاری، رضا (۱۳۸۷). بهره وری منابع انسانی و مدیریت دانش. مجله ی پیک نور، ۶ (۱): ۱۳-۲٫
سالاریان زاده، محمدحسین؛ صدر، فرهاد (۱۳۸۳). تأثیر روند اصلاحات بخش سلامت بر بهره وری و انگیزش نیروی انسانی، چهارمین کنفرانس بین المللی مدیریت کیفیت، تهران.
سبک رو، مهدی؛ وفایی یگانه، محمد؛ کاشانی، صالح (۱۳۸۹). بهره وری کارکنان شرکت های بیمه در پرتو هوش عاطفی و کیفیت زندگی کاری. فصلنامه ی صنعت بیمه، سال بیست و پنجم، شماره ی ۱ (پیاپی ۹۷)، صص ۲۰۲-۱۷۹٫
سرمد، زهره؛ بازرگان، عباس؛ حجازی، الهه (۱۳۸۶). روش های تحقیق در علوم رفتاری. چاپ چهاردهم، تهران، مؤسسه ی انتشارات آگاه.
سرمد، زهره؛ بازرگان، عباس؛ حجازی، الهه (۱۳۸۷). روش تحقیق در علوم رفتاری. چاپ شانزدهم، تهران، مؤسسه ی انتشارات آگاه.
سلیمی، معصومه (۱۳۹۲). نقش مدیریت توسعه ی انسانی در بهره وری نیروی انسانی. ماهنامه ی اجتماعی، اقتصادی، علمی و فرهنگی کار و جامعه، شماره ی ۱۵۵، صص ۵۵-۴۷٫
سیدجوادین، سیدرضا؛ عابدی، احسان؛ یزدانی، حمیدرضا؛ پورولی، بهروز (۱۳۹۲). بررسی نقش میانجی اعتماد و تعهد سازمانی در رابطه بین عدالت سازمانی و رفتارهای شهروندی سازمانی در بیمارستان ها. فصلنامه ی مدیریت بازرگانی، دوره ی ۵، شماره ی ۱، بهار ۱۳۹۲، صص ۱۱۸-۱۰۵٫
سیدجوادین، سیدرضا؛ عطاردی، محمدرضا (۱۳۸۴). عوامل مؤثر بر افزایش بهره وری کارکنان دانش مدار در صنعت خودرو ایران. همایش ملی بهره وری و توسعه، تبریز.
سیدین، سیدحسام؛ احدی نژاد، بهمن؛ تورانی، سوگند (۱۳۹۰). رابطه عدالت سازمانی ادراک شده و بهره وری در بیمارستان های دانشگاه علوم پزشکی تهران. اولین همایش سراسری دانشجویی حاکمیت بالینی و ارتقای مستمر کیفیت.
شریف زاده، فتاح؛ محمدی مقدم، یوسف (۱۳۸۸). ارتباط توانمند سازی کارکنان با بهره وری نیروی انسانی کارکنان فرماندهی انتظامی استان لرستان. فصلنامه ی مطالعات مدیریت انتظامی، ۴ (۱): ۱۸-۵٫
شریفی اصل، زهره؛ چابک، علی؛ نیکتا، حاتمی زاده؛ رضا سلطانی، پوریا (۱۳۹۱). رابطه تعهد سازمانی با بهره وری اعضای گروه توانبخشی: مرکز آموزشی - درمانی روانپزشکی رازی (۱۳۹۰). مراقبت های نوین، فصلنامه ی علمی دانشکده ی پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند، دوره ی ۹، شماره ی ۲، صص۱۳۶-۱۲۹٫
شفیع پور مطلق، فرهاد؛ جعفری، پریوش؛ یارمحمدیان، محمد حسین؛ دلاور، علی (۱۳۹۰). ارزیابی مدل عدالت سازمانی با تکیه بر اعتماد سازمانی برای آموزش و پرورش. فصلنامه ی رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، سال دوم، شماره ی ۴، پیاپی ۸، صص ۲۰-۱٫
شفیع پور مطلق، فرهاد؛ جعفری، پریوش؛ یارمحمدیان، محمدحسین؛ دلاور، علی (۱۳۹۰). تعیین رابطه بین سبک تصمیم گیری، سبک رهبری و اعتماد سازمانی با عدالت سازمانی به منظور ارائه ی یک مدل مناسب برای آموزش و پرورش شهر اصفهان. مجله ی تربیتی دانشگاه شهید چمران اهواز، دوره ی ششم، سال ۱۸-۲، شماره ی ۲، ص ص : ۲۵۴-۲۳۹٫
۲/۳
۰۸/۰
۸
T17-ایجاد اخلال در حیات وحش مانند انفجار در معادن پیرامون تالابهاوتردد قایق و..
۰۲۷/۰
۳
۰۸/۰
۹
جمع
۱
۱۸/۳
۴- ۹- جمع بندی
از مطالب بیان شده در این فصل به این نتیجه می رسیم که، صنعت گردشگری منطقه، نیاز به ارزیابی اقلیم توریستی، به عنوان یکی از اصلیترین منابع توریستی دارد و لذا نیاز است که ارزش های توریستی دریاچه، با بهره گرفتن از شاخص اقلیم توریستی و مدل راهبردی ارزیابی شده تا نقاط قوت و پتانسیلهای آن مشخص شود و در این زمینه اطلاع رسانی لازم بوسیله چاپ و نشر بروشور ، اطلس اقلیم توریستی یا از طریق اینترنت و سایتهای مربوطه صورت گیرد. از آنجایی که نتایج این تحقیق با بهره گرفتن از GIS پهنهبندی میشود، دارای قابلیت تحلیلی و گرافیکی بالا میباشد و میتواند برای ارائه هر چه بهتر نتایج مورد استفاده قرار گیرد. . . . . . . . . . . . . . . . . . …
فصل پنجم
نتایج پژوهش و پیشنهادها
۵- ۱- مقدمه
در این فصل با توجه به مراحل و روش کار که شرح آن در فصل ۵ بیان شد، به پهنهبندی اقلیم توریستی دریاچه ارومیه در مقیاس ماهانه پرداخته شده و برای هر ماه نقشه شرایط اقلیم توریستی با بهره گرفتن از شاخص اقلیم توریسم (TCI) ارائه شده است وبا توجه به یافته های مدل راهبردی، راهکارها و پیشنهاداتی جهت توسعه گردشگری منطقه مورد مطالعه داده شده است.
۵- ۲-ارزیابیوضعیت اقلیم توریستی دریاچه ارومیه در ماه آوریل (۱۲ فروردین تا ۱۰ اردیبهشت ماه)
اقلیمآسایشدراینماهدرمنطقهدارایسهویژگیمتفاوتونزدیکبههممیباشد،قسمتشرقوجنوبشرقدریاچهیعنیایستگاه¬هایمراغه،بنابومهابادبهترتیببامیانگینشاخصعددی ۷۴، ۷۹و ۷۷ دارایرتبهعددی ۷ درگروهاقلیمیبسیارخوبقرارمیگیرد،ایستگاهتبریزبامیانگینشاخص ۶۷ درگروهاقلیمیخوبجایمیگیرد،قسمتشمالوشمالغربدریاچههمبامیانگینشاخصعددی ۸۱ الی ۸۵ بارتبه ۸ درگروهاقلیمیعالیقرارمیگیردواینماهدرهیچنقطهازمنطقهموردمطالعهدارایاقلیمیایدهآلبرایگردشگریندارد.
شکل(۵-۱)وضعیت اقلیم گردشگری دریاچه ارومیه در ماه آوریل
۵- ۳-ارزیابی وضعیت اقلیم توریستی دریاچه ارومیه در ماه می (۱۱ اردیبهشت تا ۱۰ خرداد ماه)
از ۱۱ اردیبهشتتا ۱۰ خردادبرایمنطقهموردمطالعهدونوعاقلیمگردشگریمشاهدهمیشود. قسمتشمالغرب،ایستگاههایخویوسلماسباشاخصعددی ۷۷ و ۷۶ بارتبه ۷ درگروهاقلیمیخیلیخوبقرارمیگیرند. منطقهشرقوغربوتاحدودیشمالدریاچهباایستگاههایتبریز،ارومیه،آذرشهر،مرندوبناببامیانگینعددیشاخصTCI،۸۱الی ۸۹ دررتبه ۸ دارایاقلیمگردشگریعالیمیباشد،همچنینایستگاههایمهاباد،مراغه،نقده(جنوبدریاچه) باشاخصعددی ۷۴ الی ۷۶ دارایرتبه ۷ وشرایطاقلیمگردشگریخیلیخوبرادارامیباشد.
شکل(۵-۲)وضعیت اقلیم گردشگری دریاچه ارومیه در ماه می
۵- ۴-ارزیابی وضعیت اقلیم توریستی دریاچه ارومیه در ماه ژوئن (۱۱ خرداد تا ۹ تیر ماه)
درماهژوئنقسمتاعظمدریاچهباشاخصعددی ۸۱ الی ۸۸ ذررتبه ۸ قرارگرفتهودارایشرایطاقلیمگردشگریعالیمیباشدولیقسمتجنوبشرقیآنیعنیایستگاههایمراغهوبناببهترتیببامیانگینشاخصاقلیمتوریستی ۷۸ و ۷۹ دررتبه ۷ بودهودارایاقلیمگردشگریخیلیخوباستدراینماهنیزهیچیکازمنطقهگردشگریموردمطالعهشرایطایدهآلراندارد.
شکل(۵-۳)وضعیت اقلیم گردشگری دریاچه ارومیه در ماه ژوئن
۵- ۵-ارزیابی وضعیت اقلیم توریستی دریاچه ارومیه در ماه جولای (۱۰ تیر تا ۹ مرداد ماه)
درماهجولای(۱۰ تیرالی ۹ مرداد) تمامایستگاههایمنطقهگردشگریباشاخصعددی۸۳TCIالی ۸۹ دارایشرایطاقلیمگردشگریعالیمیباشدودارایرتبه ۸ ازتقسیمبندیاقلیمگردشگریمیچکوفسکیاست .
شکل(۵-۴)وضعیت اقلیم گردشگری دریاچه ارومیه در ماه جولای
۵- ۶-ارزیابی وضعیت اقلیم توریستی دریاچه ارومیه در ماه آگوست (۱۰مرداد تا ۹ شهریور ماه)
دراینماهازسالدووضعیتاقلیمگردشگریدرمنطقهوجوددارد،ایستگاههایتبریز،مرند،خوی،سلماسدرشمالدریاچهوایستگاههایبنابونقدهدرجنوبباشاخصعددیاقلیمگردشگری ۸۱ الی ۸۸ دارایاقلیمگردشگریعالیمیباشدودررتبه ۸ طبقهبندیTCIقرارگرفتهاست. وضعیتشاخصاقلیمگردشگریاینماهوجودطبقهبندیایدهآلبرای ۴ ایستگاهآذرشهر،ارومیه،مراغهومهابادباشاخصعددی ۹۰ برایاینچهارایستگاهمیباشدکهدرطبقهبندیاقلیمیمیچکوفسکیدررتبه ۹ بودهوشرایطاقلیمگردشگریایدهآلراازآنخوددارندوغیراینماهدرهیچماهیازسالمنطقهدارایشرایطاقلیمگردشگریایدهآلراندارد.
شکل(۵۵)وضعیت اقلیم گردشگری دریاچه ارومیه در ماه آگوست
۵- ۷-ارزیابی وضعیت اقلیم توریستی دریاچه ارومیه در ماهسپتامبر (۱۰شهریور تا ۸ مهر ماه)
درماهسپتامبرایستگاههایمرندوسلماسباشاخصعددی ۶۵ و ۶۸ شرایطاقلیمگردشگریخوبراداراهستند،تنهاایستگاهمهابادباشاخصعددی ۸۰ دارایشرایطاقلیمگردشگریعالیورتبه ۸ میباشد. دربقیهایستگاههایمنطقهگردشگریموردمطالعهباشخصعددیتوریستی ۷۰ الی ۷۹ اقلیمگردشگریخیلیخوبحاکمفرماستودارایرتبه ۷ ازطبقهبندیاقلیمیراداراست.
شکل(۵-۶)وضعیت اقلیم گردشگری دریاچه ارومیه در ماه سپتامبر
۵- ۸-ارزیابی وضعیت اقلیم توریستی دریاچه ارومیه در ماه اکتبر (۹ مهر تا۹ آبان ماه)
درماهاکتبرکهمنطقهگردشگریدریاچهارومیهروبهسردیمیگذارد(۹ مهرتا ۹ آبان)،سهوضعیتاقلیمگردشگریرامشاهدهمیکنیمکهایستگاههایمرند،ارومیه،آذرشهر،مراغهومهابادباشاخصعددی ۵۷ تا ۵۹ دارایاقلیمگردشگریقابلقبولبارتبه ۵ ازطبقهبندیمیچکوفسکیمیباشد.۴ ایستگاهبناب،خوی،سلماسونقدهباشاخصهایعددی ۶۰ تا ۶۵ اقلیمگردشگریخوببارتبه ۶ ازطبقهبندیراداراهستندوتنهاایستگاهتبریزباشاخص ۷۹ دررتبه ۷ طبقهبندیبودهودارایاقلیمگردشگریخیلیخوبازاینماهازسالرادارامیباشد.
شکل(۵-۷)وضعیت اقلیم گردشگری دریاچه ارومیه در ماه اکتبر
۵- ۹-ارزیابی وضعیت اقلیم توریستی دریاچه ارومیه در ماه نوامبر (۱۰ آبان تا ۹ آذر ماه)
۳) مصوبه نهایی
این طرح در نهایت در جلسه ۳۳۹ به تاریخ ۰۶/۰۴/۱۳۸۶ به صورت زیر به تصویب مجلس رسید
ماده واحده ـ در ماده ۳ قانون ترویج تغذیه با شیر مادر و حمایت از مادران در دوران شیردهی مصوب ۱۳۷۴ عبارت «۴ ماه» به «۶ ماه» و در تبصره ۱ ماده یاد شده عبارت «حداکثر تا ۲۰ ماهگی» به عبارت «حداکثر تا ۲۴ ماهگی» اصلاح میشود.[۲۹۶]
۴) تحلیل و بررسی بر مبنای سه دیدگاه و قانون اساسی و دیدگاه امام خمینی
با توجه به دیدگاه امام خمینی و اصولی که در قانون اساسی به آن ها اشاره شد و دلایل موافقان طرح که بیشتر تاکید روی سلامتی و بهداشت کودک داشته و تغذیه با شیر مادر را ضامن سلامتی نسل آینده میدانستند و نیز با توجه به دیدگاه مخالفان که مخالفت آن ها از باب ضرری است که به دولت و بیتالمال و خدمات رسانی بود، میتوان دریافت آنچه که در این میان توجه چندانی نشده سلامتی و بهداشت مادر و تجدید قوایی است که یک زن بعد از دشوارترین امر به آن نیازمند میباشد، هست. موافقان در تایید دیدگاه خود کودک و خانواده را محور توجه خود قرار داده و مخالفان نیز هزینههای وارده را محور نگرانیهای خود قرار داده بودند. گویا این مادر نیازی به آرامش و سلامتی از دست رفته خود ندارد که کسی به فکر او نیست. در نهایت میتوان گفت این لایحه نیز مشابه بسیاری از لوایح و طرحهای دیگر شخص زن را نادیده گرفته و نقش تفاوتمحور جنسیتی مادری او را مورد توجه قرار داده است.
-
- طرحها و لوایح
۱.۲. طرحها و لوایح اجتماعی – فرهنگی
در این حوزه، طرح و یا لایحهای مطرح نشده بود.
۲.۲. طرحها و لوایح خانوادگی
الف)لایحه الحاق یک تبصره به ماده واحده قانون اعطای مرخصی بدون حقوق مستخدمین رسمی یا ثابت که همسر آنان به مأموریت ثابت خارج از کشور اعزام میشود.
این لایحه در جلسه ۱۷ در تاریخ ۱۸/۰۵/۱۳۸۳ وصول گردید. این لایحه به منظور رفع تبعیض از مشمولان قانون کار نسبت به مشمولان قانون استخدام کشوری صورت گرفته است. این لایحه در دوره ششم مجلس نیز مطرح گردید.[۲۹۷]
ب) طرح اعاده بودجه خدماتی حمایتی زنان سرپرست خانوار و معلولان به سازمان بهزیستی
این طرح در جلسه ۳۲۹ به تاریخ ۰۹/۰۳/۱۳۸۶ وصول گردید.[۲۹۸]
ج) طرح تخصیص اعتبار لازم جهت برخورداری معلولان و زنان سرپرست خانوار منتظر نوبت از خدمات سازمان بهزیستی
این طرح در جلسه ۳۹۲ در تاریخ ۱۷/۱۰/۱۳۸۶ وصول گردید. این طرح اعاده شده از شورای نگهبان در پایان دوره هفتم بود.[۲۹۹]
د) طرح توانمند سازی زنان سرپرست خانوار
این طرح در جلسه ۶ در تاریخ ۲۶/۰۳/۱۳۸۳ وصول شد. این طرح در جلسه ۸۱ در تاریخ ۰۹/۱۲/۱۳۸۳ از سوی نمایندگان مجلس مسترد شد. این طرح در دوره ششم مجلس تحت بررسی در کمسیون اجتماعی برای شور اول بود که دوره ششم مجلس به پایان رسید.
هـ) طرح اصلاح مواد ۱ و ۷ قانون نحوه اجرایی قانون مربوط به خدمات نیمه وقت بانوان مصوب ۱۸/۰۱/۱۳۶۴
این طرح در جلسه ۲۴۵ در تاریخ ۲۲/۰۵/۱۳۸۵ وصول گردید. قانون راجع به خدمت نیمه وقت بانوان در دوره اول مجلس تاریخ ۱۰/۰۹/۱۳۶۲ به تصویب رسید. طرح اصلاح قانون خدمت نیمه وقت بانوان در دوره چهارم مجلس مطرح شد. این طرح برای شور دوم آماده بود که دوره چهارم مجلس به پایان رسید.
در دوره پنجم مجلس یک تبصره به این قانون در تاریخ ۱۹/۰۱/۱۳۷۶ الحاق شد.[۳۰۰] «طرح اصلاح موادی از فصل نکاح قانون مدنی» در جلسه ۱۰۰ مورخ ۲۸/۰۱/۱۳۸۴ وصول گردید. این طرح در جلسه ۱۷۹ در تاریخ ۲۰/۱۰/۱۳۸۴ از سوی نمایندگان مجلس مسترد شد.[۳۰۱]
۳.۲. طرحها و لوایح سیاسی
الف) تصویب طرح حمایت از حقوق و مسئولیتهای زنان در عرصههای داخلی و بینالمللی
این طرح در واقع منشور حقوق زنان از نگاه اسلام و دفاع و حمایت از حقوق و مسئولیتهای زنان در عرصههای داخلی و بینالمللی است. این طرح ابتداء در شورای عالی انقلاب فرهنگی در جلسه ۵۴۶ مورخ ۳۱/۰۶/۱۳۸۳ به عنوان منشور حقوق و مسئولیت های زنان در نظام جمهوری اسلامی ایران تصویب شده است. در ۱۴۸ ماده و فصول متفاوت که در فصول گوناگون آن بحثهای اصلی در خصوص مسئولیتها و حقوق خانوادگی زنان، همین طور حقوق و مسئولیت های فردی زنان، حقوق و مسئولیت های زنان در صورت انحلال خانواده، حقوق و مسئولیت های فرهنگی و معنوی زنان اعم از فرهنگ عمومی، آموزش و پژوهش و در فصل دیگری حقوق و مسئولیت های اقتصادی زنان مطرح شده است. «للرجال نصیب ممّا اکتسبوا و للنساء نصیب ممّا اکتسبن» و همینطور حقوق و مسئولیت های مالی در خانواده که در زیرمجموعه این فصل مطرح شده، حقوق و مسئولیت های اشتغال و مشارکت اقتصادی زنان، حقوق و مسئولیت های سیاسی زنان که باز در این فصل به بحثهایی از قبیل حقوق و مسئولیت های زنان در سیاست داخلی، حقوق و مسئولیت های زنان در سیاست بینالمللی، حقوق و مسئولیت های زنان در امور دفاعی و نظامی و بالاخره در فصل پنجم، حقوق و مسئولیت های قضایی زنان را مطرح کردهاند.[۳۰۲]
۲) مذاکرات مجلس
۲-۱- دیدگاه موافقان طرح
عماد افروغ موافق این طرح در ابتدای سخن گزیدهای از مقدمه این منشور را مطرح میکند:
«منشور حقوق و مسئولیتهای زنان در نظام جمهوری اسلامی ایران با الهام از شریعت جامع اسلام و نظام حقوقی آن و با تکیه بر شناخت و ایمان به خداوند متعال و با هدف تبیین نظاممند حقوق و مسئولیت های زنان در عرصههای حقوق فردی، اجتماعی و خانوادگی تدوین گردیده است. این منشور اهتمام بر تبیین حقوق و تکالیف زنان در اسلام داشته و مبتنی بر قانون اساسی، اندیشههای والای بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران و رهبر معظم انقلاب و با بهرهگیری از سند چشمانداز ۲۰ ساله و سیاستهای کلی نظام و با لحاظ قوانین موجود و خلأها و کاستیهای آن و به منظور تحقق عدالت و انصاف در جامعه زنان مسلمان میباشد. این منشور با دیدی جامع و فراگیر تنظیم گردیده است لذا مشتمل بر حقوق و تکالیف امضایی، تأسیسی و حقوق حمایتی و نیز حقوق مشترک بین همه انسانهاست». این منشور حقوق مسئولیتهای زنان در نظام جمهوری اسلامی که به عنوان یک سند مرجع سیاست گذاری در امور فرهنگی و اجتماعی در سه بخش، پنج فصل و ۱۴۸ بند در جلسه ۵۴۶ مورخ ۶/۳۱/۱۳۸۳ شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب شده کلیه دستگاههای ذیربط را مکلف میکند بر حسب وظایف دستگاهی و سازمانی جهت سیاست گذاری، اتخاذ تدابیر قانونی، تصمیمات و برنامهریزی راجع به زنان، قواعد و اصول مندرج در این منشور را رعایت کنند.[۳۰۳]
این منشور مبنای معرفی و تبیین جایگاه زن در نظام جمهوری اسلامی در مجامع بینالمللی نیز قرار میگیرد.[۳۰۴] این منشور پنج بخش دارد، بخش اول حقوق و مسئولیتهای فردی زنان، بخش دوم حقوق و مسئولیت های خانوادگی زنان، بخش سوم حقوق و مسئولیت های اجتماعی زنان، بخش چهارم حقوق و مسئولیت های سیاسی زنان و بخش پنجم حقوق و مسئولیت های قضایی زنان است.[۳۰۵]
فیاض بخش در موافقت با طرح میگوید:
کاری که در این دوره نمایندگان محترم مجلس انجام دادند این بود که خواستند و دولت را موظف کردند که این سیاست گذاری کلان را در جهت اجرایی شدن و قانونمند شدن آن، خصوصاً در بعد بینالمللی آن اقدام کند. مستحضر هستید که هماکنون ما در جامعه بینالملل کنوانسیون رفع کلیه انحاء تبعیض علیه زنان را داریم و یا مصوبات و کنوانسیونهای دیگری که پیرو آن است. در خصوص حقوق زن اسلام به عنوان اولین مکتبی که مترقیترین ابعاد حقوق زن را از ۱۴۰۰ سال پیش مطرح کرد، آن زمانی که اصلاً بحثی از حقوق زن نبود، اسلام پیشرفتهترین حقوق زن را با ابعاد عمیق آن با توجه به خصوصیات فیزیکی و روحی آن از ۱۴۰۰ سال پیش مطرح کرد که حقیقتاً دنیای امروز به آن نیازمند است. چیزی که در این طرح خواسته شده، این است که سیاست گذاریهای کلان را در قالب قوانین اجرایی مصوب کند و از همه مهمتر دولت را موظف کرده که نهتنها در عرصه داخل، بلکه در عرصه بینالملل هم بر اساس آن چه که در این منشور مدون شده، این را مطرح کند.[۳۰۶]
سپس ایشان در ادامه اشارهای به کنوانسیون رفع تبعیض علیه زن میکند که :
الحاق به این کنوانسیون با تلاشهای مجلس ششم به تصویب رسیده بوده ولی به دلیل استرداد از سوی شورای نگهبان و پافشاری مجلس ششم در نهایت به مجمع تشخیص مصلحت نظام جهت حل اختلاف مجلس و شورای نگهبان تقدیم شده بود ولی به دلیل پایان دوره مجلس ششم، این مصوبه جز مصوباتی بود که به مجلس هفتم رسیده بود ولی بنا به صلاحدید مجلسین هفتم این طرح از دور مجلس خارج شد و همین منشور مذکور جایگزین آن شد که به زعم موافقان میتواند پاسخ بهتری برای حقوق زن در مقایسه با کنوانسیون رفع تبعیض علیه زن باشد. منشور، سند مرجعی است که باید تمام قوانین مجلس، تمام آییننامههایی که دولت تصویب میکند و تمام مصوباتی که در عرصه بینالملل توسط ایران مطرح میشود، الهام گرفته از این سند مرجع باشد.[۳۰۷]
طبیب زاده نوری، مشاور امور زنان و خانواده ریاست جمهوری نیز در ادامه بحثها عنوان میدارد:
این سند شامل کلیه حقوق خانوادگی، اجتماعی، فردی زنان است و میتواند مصوبهای باشد که تمام شئون مختلفی که در رابطه با مسائل زنان است را در بر بگیرد و به عنوان یک سند قانونی مورد رجوع، تمامی دستگاهها و نهادهای مختلف قرار بگیرد.[۳۰۸]
۳) مصوبه نهایی
طرح حمایت از حقوق و مسئولیتهای زنان در عرصههای داخلی و بینالمللی طی جلسه ۲۹۲ مورخ ۱۵/۱۱/۱۳۸۵ مشتمل بر دو ماده و یک تبصره به تصویب رسید.
ماده ۱ـ در سطر اول بند ۱ بخش اول منشور حقوق و مسئولیتهای زنان در نظام جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۳۸۳/۶/۳۱ شورای عالی انقلاب فرهنگی کلمه «تمامیت» حذف و به جای آن کلمه «سلامت» جایگزین گردید.
ماده ۲ـ دولت موظف است در راستای تحقق اصول بیستم و بیست و یکم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و سند چشمانداز بیستساله جمهوری اسلامی ایران، زمینههای تبیین و تحقق عملی حقوق و مسئولیتهای زنان در عرصههای داخلی و بینالمللی را بر اساس سند مرجع (منشور حقوق و مسئولیتهای زنان در نظام جمهوری اسلامی ایران مصوب۱۳۸۳/۶/۳۱ شورای عالی انقلاب فرهنگی) فراهم نموده و لوایح مورد نیاز را برای تصویب به مجلس شورای اسلامی تقدیم نماید.
تبصره ـ از تاریخ تصویب این قانون کلیه قوانین و مقررات و معاهدات مغایر با منشور فوق ملغی و فاقد اعتبار است.
۴) تحلیل و بررسی بر مبنای سه دیدگاه و قانون اساسی و دیدگاه امام خمینی
این منشور صرفا تمام مواد و اصول قانونی که در کتب قوانین در حوزه زنان به تصویب رسیده است را در بر میگیرد و حرف تازه ای در این حوزه ندارد و یک سند مرجع به حساب میآید. این سند نیز به مانند اصول قانون اساسی و غالب مواد دیگر که تأکید بر تفاوتهای ناشی از جنسیت دارند، بر این دیدگاه مبتنی است.و در پاره ای از موارد منعکس کنندهی دیدگاهها و آرمانهای رهبر کبیر انقلاب نیست بلکه بیشتر در راستای تحقق اهداف قانون اساسی میباشد.
جمعبندی
در این فصل کلیه قوانین و مصوبات و طرحها و لوایح ناتمام وصول شده به مجلس هفتم شورای اسلامی در حوزه زنان مورد بررسی قرار گرفت. حاصل، دستیابی به عدم توازن نسبی برقرار شده بین قوانین مصوب و طرحها و لوایح ناتمام با حاکمیت نگرش تناسبمحوری و نیز عدم توازنی نسبی بین دو حوزه اجتماعی و خانوادگی با حاکمیت توجه به حوزه اخیر میباشد.
چنانچه فاطمه آلیا از نمایندگان زن حاضر در مجلس هفتم نیز میگوید:
در مقایسه کلی باید گفت در گذشته، گاهی به زن به صورت فردی و انتزاعی نگاه میشده اما ما زن را در داخل خانواده میبینیم یعنی طبق اصل ۱۰ قانون اساسی، کلیه قوانین را به شکلی که منتهی به تحکیم بنیان خانواده شود دنبال میکنیم. حتی نگاهی هم که به اصلاح قوانین گذشته داریم همین است. البته باید کارهای فرهنگی در نظر بگیریم که آن عوارضی را که به دنبال داشته که بنیان خانواده را متزلزل کرده، آن ها را کنترل و مهار کنیم، در مقایسه من میتوانم بگویم که نگاه، فرق کرده است.[۳۰۹]
درنتیجه میتوان گفت این مجلس توفیق چندانی در برقراری تساوی بین دو نگرش و دو حوزه مذکور نداشته است. اما سوال اینجاست که: آیا مجلس هفتم در راستای احقاق حقوق زن موفق بوده است؟ چه نگاهی در این مجلس بر نگرش مجلسیان غالب بوده که نتیجه آن، ایجاد چنین قوانین و تبعیضی گشته است؟ آیا مجلس هفتم در راستای اهداف بنیانگذار حرکت کرده است؟آیا این مجلس آیینهای از قانون اساسی می تواند باشد یا نه؟ در پاسخ باید باید گفت آنچه که بر مشروح مذاکرات مجلسین در این دوره حاکم بوده نگرشی است که از اهمیت به خانواده ناشی شده و در نتیجه از توجه به حضور زن در حوزه عمومی کاسته شده است. در نتیجه میتوان گفت این مجلس در برقراری تساوی بین دو حوزه خصوصی و عمومی ناموفق بوده و فردیت و استقلال زن را در راستای احیای خانواده نادیده انگاشته است دقیقا برخلاف آنچه که قرار بود به فرمایش امام خمینی در یک جامعه اسلامی پیاده شود و این مجلس در تحقق آرمانهای ایشان در حوزه زنان ناموفق بوده است ولی در پیشبرد اهداف مورد نظر قانون اساسی که تحکیم کیان خانواده است، موفق عمل کرده است. در حوزه سیاسی، این مجلس نیز همچون مجلس قبلی کارکرد چندانی نداشته و در این حوزه کوتاهی و قصور کرده است.
جدول شماره دو:
دسته بندی قوانین و مقررات و لوایح و طرحهای مجلس هفتم با توجه به سه موضوع با محوریت دو نگرش غالب