وبلاگ

در فصل بعد ، اطلاعات و داده های لازم ، از مجاری تعیین شده ، جمع آوری می گردد و به روش‌های مشخص شده در این فصل ، مورد تجزیه تحلیل قرار می گیرد و فرضیات ، تایید یا رد می‌گردند. همچنین ، ویژگی های منابع اطلاعات مورد ارزیابی می‌گیرد. به عبارت دیگر ، در فصل آتی، آنچه در این فصل به عنوان مسیر تحقیق پیش بینی شده بود ، محقق می گردد.
فصل چهارم
تجزیه و تحلیل یافته های تحقیق
۴-۱ مقدمه
تجزیه و تحلیل داده ها، برای بررسی صحت و سقم فرضیات برای هر نوع تحقیق از اهمیت خاصی برخوردار است. در تحقیقاتی که متکی بر اطلاعات جمعآوری شده از موضوع مورد تحقیق میباشد؛ تجزیه و تحلیل اطلاعات از اصلیترین و مهمترین بخشهای تحقیق محسوب میشوند. داده های خام با بهره گرفتن از فنون آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار میگیرند و پس از پردازش به شکل اطلاعات در اختیار استفادهکنندگان قرار میگیرند. در این فصل، با بهره گرفتن از روش های آماری سعی شده، داده های تحقیق، به منظور نیل به اهداف و آزمون فرضیات تحقیق، مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد. لذا، در ابتدا تحلیل توصیفی داده ها، سپس تحلیل استنباطی و آزمون فرضیه های تحقیق بیان میشوند.

۴-۲ ویژگی های جمعیت شناختی
تجزیه تحلیل توصیفی داده ها ، به بررسی و تشریح ویژگی های جمعیت شناختی پاسخ دهندگان می پردازد. به عبارت دیگر ، در تجزیه و تحلیل توصیفی به این موضوع پرداخته می شود که داده های جمع آوری شده از چه منبعی و توسط چه کسانی تکمیل شده اند. این کار با این فرض انجام می گیرد که ویژگی های کسانی که داده های تحقیق را تامین می سازند در نتیجه گیری تحقیق موثر است.
این بخش به بیان اطلاعات مربوط به پاسخدهندگان میپردازد. در جدول(۴-۱)، درآمد ، سن و تحصیلات پاسخ دهندگان پرسشنامه این تحقیق به تفکیک فراوانی و درصد مشخص شده است. این جدول نشان می دهد که نمونه انتخاب شده از لحاظ پراکندگی در وضعیت مناسبی قرار دارد و از طیف‌ها و ویژگی های مختلف جمعیت شناختی انتخاب شده است . بنابراین نتایج استنباطی که در ادامه ارائه خواهد شد ، از نمونه آماری مناسبی بوده است و می توان آن را به کل جامعه تعمیم داد .
جدول(۴-۱):فراوانی های تجربی ویژگی های جمعیت شناختی پاسخ دهندگان فراوانیهدهندگان(N=101)

اسنادی که در کتای تاریخ تالش عبدالکریم آقاجانی چاپ شده اند:
سند۱۰٫نامه از ایالت گیلان و طوالش مورخه ۱۳ ذی حجه ۱۳۳۰ معادل ۱۹۱۲ میلادی که حدودا ۱۲۸۹ شمسی میشود.
سند۱۱٫ ص ۷۹۰ نامه به مهر حکومت خمسه طوالش در ۱۳۳۵ هجری نمره ۲۱۵
سند۱۲٫در ۱۳۴۰ هجری یعنی حدود ۱۳۰۰ نامه با نام حکومت ولایات اربعه: اردبیل،طوالش و مشکین
و خلخال نمره ۱۱۶۲
سند۱۳٫ ۱۳۲۸هجری نامه با نام اداره حکومتی انزلی و خمسه طوالش
سند۱۴٫نامه ۱۵ برج میزان۱۳۰۱ شمسی حکومت گیلان و طوالش
سند۱۵٫ وزارت جلیله داخله ،حکومت گیلان و طوالش
نیابت حکومت نظامی خمسه طوالش کلمه نظامی خط خورده است. ۳۱شهریور۱۳۰۵ نمره ۵۷۴
سند۱۶٫وزارت جلیله داخله ،حکومت گیلان و طوالش ۲۳ اردیبهشت ۱۳۰۵ نمره ۹۳۷
سند۱۷٫وزارت جلیله داخله ،اداره حکومت گیلان وطوالش سال۱۰/۷/ ۱۳۰۶ نمره ۶۷۸۸
سند۱۸٫وزارت داخله،نامه از حکومت خمسه طوالش ۱۴/۱۲/۱۳۰۶ نمره ۶۹۴
نامه به مهر حکومت خمسه طوالش
سند۱۹٫وزارت داخله ۳/۱۰/۱۳۱۰ نمره ۲۹۹،حکومت گیلان و طوالش نیابت حکومت خمسه طوالش
نامه به مهر حکومت خمسه طوالش
سند۲۰٫ وزارت داخله ۲۶/۲/۱۳۱۵ نمره ۲۹۹ نمره ۵۵۷حکومت گیلان و طوالش ،نیابت حکومت
خمسه طوالش ،نامه به مهر حکومت خمسه طوالش
سند۲۱ . ۱۲/۶/۱۳۱۶ نامه دستی با امضا حکومت خمسه طوالش تلگراف انجمن ایالتی گیلان و طوالش(موجود در کتاب خانه ملی ایران)به مجلس شرحی درباره شکایت از سوء رفتار کارگزاری ولایتی درباره افراط در مساعدت با خارجه و رفتار توهین آمیز نسبت به دولت و حکومت.همانطور که مشاهده می کنید به مدت حدود سه دهه اسناد حاکی از همجواری نام گیلان و طوالش دارند.
۳-۲-۴-۳- تحولات جغرافیای سیاسی تالش جنوبی بعد ۱۳۱۶
در اواخر سال ۱۳۱۶ تقسیمان استانی جایگزین تقسیمات ایالتی شد.« طی تصویب نامه ۱۵۲۶ مورخ ۴/۱۱/۱۳۱۶ کشور به ده استان و ۴۹ شهرستان تقسیم شد.
نقشه۳-۵- تقسیمات استانی دوره پهلوی اول
ماخذ: shiraz1400.ir
استان یکم شامل: زنجان و قزوین و ساوه و سلطان آباد (اراک)و شهسوار و مرکز آن رشت شامل ۸ بخش از جمله« رشت ، صومعه سرا، رودبار، لاهیجان ،بندر انزلی،کوچصفهان،خمام و لنگرود بوده است. به موجب مصوبه ۴۸۷۹۱ مورخ ۲۱/۶/۱۳۱۷ بخش شفارود که در حوزه شهرستان اردبیل از استان سوم قرار گرفته بود از آن جدا و ضمیمه شهر رشت گردید. مصوبه ی ۸۸۶۶ مورخ ۲۲/۵/۱۳۲۲ بخش های بندر انزلی و شفارود هر یک به شهرستان تبدیل شدند. در ۲۱ اردیبهشت ماه سال ۱۳۳۹ با توجه به ماده ۱۳ قانون وظایف و اختیارات استانداران:( دولت مکلف است با توجه به سوابق تاریخی نام استان ها را تعیین و اعلام نماید) نام استان ها تغییر یافت و استان یکم به استان گیلان تبدیل شد»( ص ۱۲۵ مقاله بررسی مصوبه های تقسیمات کشوری در استان گیلان_فرشته طالش انساندوست)
و درست در این لحظه تاریخی بود که احیای نام طوالش به فراموشی سپرده شد! و در واقع وظیفه ای که به دولت سپرده شده بود به عمد یا به سهو درست انجام نشد.
۳-۲-۴-۴-درخواست تشکیل استان تالش از طرف تالشان ایران
یکی از مسائل مطرح شده در سالهای اخیر که بیشتر تداعی کننده رویای پان ترکیستها برای دستیابی آذربایجان ایران به دریاست. ادعای یکی از نمایندگان اردبیل برای الحاق آستارا به اردبیل بودکه با واکنش نمایندگان و مردم منطقه تالش و استان گیلان مواجه و متوقف شد. ابتدا ناصر عاشوری نماینده فومنات در مجلس در نطق پیش از دستور خود ضمن مخالفت با انتزاع آستارا از توانایی منطقه تالش برای تبدیل شدن به استان و تمایل شهرستان خلخال و منطقه تالش نشین عنبران در اردبیل به عضویت در این استان سخن گفت.طرح استان تالش با حمایت وسیع مردم منطقه تالش مواجه شد و توماری با هزاران امضا از شفت و فومن تا آستارا و خلخال تهیه گشت و در سفر اول رییس جمهور، احمدی نژاد، به هیئت ریاست جمهوری تسلیم شد و بهمن محمد یاری در نطق خود در جمع مردم تالش در حضور رییس جمهور این خواسته را مطرح کرد. البته سابقه طرح استان تالش به اولین دوره سفر محمد خاتمی و هییات وزیران به تالش است که در آن دوره عسکر اسلام دوست نماینده تالش این موضوع را مطرح کرد. به هر تقدیر طرح پر سر و صدای استان تالش اگر چه تا امروز شکل اجرایی به خود نگرفته و البته انجام آن منوط به بررسی های همه جانبه زیر ساختی و امنیتی است، کارکردش در آن مقطع حفظ آستارا و عقب نشینی ادعاها روی این شهر تاریخی منطقه تالش بود و استان گیلان بود.

فصل چهارم
یافته های تحقیق
مقدمه:
در این فصل شباهتها و عموما تفاوت های فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و معیشتی تالش ها در دو سوی مرز تا حد مقدور برای این پایان نامه بررسی گشته است. مسلما دویست سال مرز تحمیلی بر پیکره ی جغرافیای سیاسی تالش موجب قرار گرفتن قوم تالش در دو فضای متفاوت بوده است.برای هر نوع برنامه ریزی ژئوپلتیک و ژئو استراتژیک شناخت هر چه بیشتر این تفاوت ها و شباهتها واجب می نماید. دراین فصل تا جایی که برای این پژوهش مقدور بوده به تفاوت های فرهنگی ایجاد شده در حوزه های زبان،هنر،مطبوعات،تفاوت های سیاسی شامل جریان های سیاسی و احزاب و گرایش ها و جنبش های سیاسی، اجتماعی در دو سوی، تفاوت های مذهبی، زیر ساخت های اقتصادی و صنعتی ،مهاجرت ها ، روابط با اقوام و ملل دیگر و… بررسی گشته است.
۴-۱-جنبش فرهنگی و هویتی در تالش شمالی
۴-۱-۱-بعد عهدنامه گلستان ۱۸۲۸تا انقلاب اکتبر در ۱۹۱۷
در سال های ۱۸۴۰ تا ۱۸۴۵ یعنی کمی بیشتر از یک دهه پس از عهدنامه گلستان در ۱۸۲۸ در لنکران جمعیتی به وجود می آید به نام فوج الفصحا وجود این جمعیت که گروهی از نویسندگان و شعرای تالش شمالی در آن حضور داشتند حاکی از حضور طبقه روشنفکر و جنبشی ادبی و فرهنگی در تالش آن روزگار است. صدراین جمعیت میرزا اسماعیل قاصر بوده است. دورن نویسنده ی آلمانی که آن زمان در روسیه تزاری شاغل بود در ان سالها برای تحقیقات به تالش آمد و در میان اشعار تالشی ضبط شده توسط او نام ملا اسماعیل را به عنوان راوی و شاعر ثبت کرده که احتمال قریب به یقین همان میرزا اسماعیل است.از افراد شاخص دیگر می توان به سید علی برادگاهی(نویسنده ی کتاب مهم تذکره سیعدیه / جواهرنامه لنکران)،میرزا خداوردی (نویسنده ی کتاب مهم اخبارنامه لنکران)، فتاح(کتاب در زمینه فلسفه نوشته ) و تیمور بیگ بایرامعلی بیگ اشاره کرد. این جمعیت تا انقلاب اکتبر در ۱۹۱۷ یعنی قریب ۶۰ سال وجود داشت.میللر در یادداشت های خود به اسامی برخی از شعرای تالش فوج الفصحا که در تحقیقات او بر روی فولکلور همکاری داشته اند اشاره کرده است. در زمان شوروی میر هاشم تالشلی دیگر بار این جمعیت را احیا کرد.
۴-۱-۲-از انقلاب اکتبر ۱۹۱۷ تا ۱۳۳۶ کنگره حزب کمونیست
دوره ی بعدی ادبی و فرهنگی و هویتی شاخصی که می توان شناسایی کرد مشخصا در میانه ۱۹۱۷ تا ۱۳۳۹ حدود دو دهه است. این دوره دوره ای بسیار مهم، تاریخی و سرنوشت ساز برای زبان و ادبیات تالشی محسوب می شود.پس از انقلاب اکتبر شاهد فعالیت چهره های شاخصی همچون شیرعلی آخوندف، بیوک آقا میر صالایف، زولفقار احمد زاده، مظفر نصیرلی، شمشی زاده در این دوره فعال بوده اند.مهمترین شاخصه های فرهنگی این دوره چاپ صد ها کتاب به زبان تالشی است( که اولی مربوط به سال۱۹۲۹ وآخری مربوط به ۱۹۳۹ است) بازگشایی مکاتب و مدارس به زبان تالشی ، انتشار روزنامه سئه تولش(تالش سرخ) است .مسلما شروع این دوره ی فرهنگی را باید به قبل از ۱۹۲۹ نسبت داد که اولین محصولش چاپ اولین کتاب به نام ایمنجی کتاب(کتاب اول) تالیف مظفر نصیرلی و میرسالف است. آغاز توقف این دوره نیز تغییر سیاست کلان شوروی در ۱۹۳۶ پس از کنگره حذب کمونیست است که البته در یک پروسه چند ساله اعمال می شود و توقف این دوره چند سال بعد در۱۳۳۹ به طور کامل رقم می خورد.سالهای بین ۱۹۲۹ تا ۱۹۳۹ را باید دهه طلایی یا دهه طلوع نامید، چرا که فعالیت های این دوره تاثیری ماندگار در حافظه تاریخی قوم تالش داشت و زبان تالشی در این دوره به سطح یک زبان مکتوب و ملی ارتقاء یافت که پتانسیل ترجمه آثار بزرگ جهان، تدریس فیزیک، شیمی، هندسه، تاریخ و… را داشت و در این دوره کتابهای درسی به تالشی از مقطع ابتدایی تا پیش دانشگاهی تالیف گشته بود.در زمان شوروی یک جمعیت به نام جمعیت تطبیق و تطبع آذربایجان وجود داشت که یکی از کمسیون هایش مربوط به تالش شناسی بود و زولفقار احمد زاده و مظفر نصیرلی در آن فعال بودند.
اگر این دوره را بخواهیم با چهره های شاخصش بشناسیم و تقدم و تاخر سنی را در نظر داشته باشیم؛شیرعلی آخوندف (متولد ۱۸۸۶)کسی بوده که در جمهوری شوروی مغان (۱۹۱۹) حضور فعال داشته است او معاون ریس جمهور بود. در زمان جمهوری شوروی مغان آخوندف و یارانش یک روزنامه نیز منتشر کردند به نام؟ پول نیز چاپ کردند به نام زایون مغانی (زایون معنایش شبیه کریدیت است). در دوره ی امپراطوری تزاری مکتب تاتاری ،روسی در لنکران برپا بود(در آن وقت روس ها ترک ها را تاتار می خواندند)مسلم مقامایف در این مکتب درس می داد به مدت ۶ سال. شیر علی آخوندف نیز در این مکتب درس خوانده و شاگرد او بود. آخوندف مردی تالش دوست بود آنگونه که از خاطرات او پیداست با نسل خانها که از زبان و هویت تالش رویگردان گشته بودند بسیار مجادله داشت و چندین بار در راه تالش زندانی گشت. سربازان پان ترک جمال پاشا (ترکیه) سر برادر او را بریدند.به پدرش گلوله زدند و او معلول گشت.
بیوک آقا میرصالایف (متولد ۱۸۹۳)شخصیت مهم دیگر این دوره است. او در بحبوحه جمهوری مغان در دسته باله محمد لیکژ بود و همراه سرخ ها بر علیه مساواتی ها می جنگید. بعد استقرار نظام شوروی بیوک آقا میرصالایف متن ها مهم کمونیستی و اولین قانون اساسی شوروی را به زبان تالشی ترجمه و منتشر کرد. میر صالایو نشریه تالش سرخ را را درسال ۱۹۳۱ منتشر کرد که توسط دیگران ادامه یافت و او بعد ها بیشتر مشغول کار حزب کمونیست یود. در روزنامه سئه تولش رزاق کاظم اف،شمشی زاده میرصالایف کار می کردند. مظفر نصیرلی(متولد ۱۹۰۲) نویسنده و فعال مهم دیگری بود که در روزنامه تالش سرخ، تالیف کتب تالشی مشارکت گسترده داشت در و قوام دادن جنبش فرهنگی تالش بسیار موثر بود.اما بی تردید شاخص ترین چهره ی این دوره زلفقار احمد زاده (متولد ۱۸۹۹) است که او را پدر شعر تالش می دانند و رهبری جریان فرهنگی و هویتی تالش را بر عهده داشت.
عکس۴-۱- ذوالفقار احمد زاده- رهبر جنبش فرهنگی تالش بعد از سال ۱۹۱۷
ماخذ: سایت تالش پرس
او اشعار بسیاری به زبان تالشی سرود که پر از شور زندگی و کار و تلاش بود همچنین باید او را اولین شاعری دانست که به طور جدی به ادبیات کودکان تالش پرداخت و اشعار بسیاری برای کودکان سرود که این شعرها در کتاب های مدارس تالش تدریس می شد.در زمینه شعر وطنی نیز او بر همه مقدم است و تحت تاثیر روند نو ظهور ملی گرایی مدرن برای تالش اشعار سرود که اکنون نیز ورد زبان تالشان در دو سوی مرز است. او مناسب دولتی بسیاری داشت از جمله در آق دام ،قره باغ ،آستارا،لانکون، نوکی، وری( در ارمنستان) کار کرده است.شاید در آرشیو ارمنستان آثاری از او ممکن است باشد.هنوز پیرانی پیدا می شوند که اشعار زولفقار احمد زاده را که در مکتب های تالشی سالهای بعد۱۹۳۰ آموخته اند به یاد دارند.
۴-۱-۳-سال ۱۹۳۶ تا ۱۹۸۶ پروژه محو قوم تالش
در ۱۹۳۶ بیانیه ی حذب کمونیست مبنی بر اینکه در هر جمهوری تنها یک خلق محور و اساس کشور است صادر شد و این به معنی حذف خلق های همچون تالش بود.فدراسیون جمهوری های قفقاز از هم پاشید و آذربایجان به عنوان یک جمهوری مستقل در ترکیب شوروی قرار گرفت. و با محوریت خلق آذری و مرکزیت باکو فشارهای شدید برای ازبین بردن هویت قوم تالش آغاز است. نکته بسیار مهم این است که شوروی ایدئولوژی پیوند دو آذربایجان را پیگیری می کرد و در این مسیرتالش یک قربانی بود و پایانی سیاه برای دوره ی طلایی رقم خورد.قلع و قمع روشنفکران تالش آغاز گشت.
۴-۱-۳-۱-ترویکا
ترویکا نام شورای سه نفره ی مخفی ای بود که دستور اعدام، زندانی، تبعید و مجازات های بدون محاکمه را صادر می کرد و احکام بی رحمانه اجرا می شد.احکام با امضای استالین و دو نفر دیگر موجود است که جزای افرادی که در راه تالش فعال بودند را مشخص کرده اند بیشتر این افراد را در حکم دسامبر۱۳۳۷ محکوم به مرگ و برخی را تبعید کردند ، در اول سال جدید احکام را اجرا کردند. و بسیاری را کشتند. اسم میر صالایو و شمشیر زاده نیز در میان افرادی که حکم مرگ گرفتند بود و سریعا کشته شدند. ذولفقارزاده در ۱۹۳۸ به سیبیری تبعید گشت برای مدت ۵ سال که او در سال چهارم در اثر سختی زندگی در سیبیری درگذشت و هنوز مزارش پیدا نشده است.مضفر نصیرلی را به ازبکستان فرستادند دو سال بعد حکم را عوض کردند و گفتند او بی گناه است و او به ماسالون باز گشت بعد از دوسال در اثر مالاریایی که گرفته بود در گذشت، هم اکنون مزارش در ماسالون است.
در ۱۹۳۵ شیرعلی آخوندف را به سیبیری تبعید کرده بودند. به مدت ۳ سال که قاعدتا باید او در سال ۱۹۳۸ باز گشته باشد اما در ۱۹۳۹ حکمی جدید برای او صادر کردند به مدت ۸ سال که از این تبعید هرگز باز نگشت.پروژه محو قوم تالش در همین جا به اتمام نمی رسد. تمام مدارس و مکاتب تالش زبان تعطیل می گردد.سال ۱۹۳۹ آخرین کتاب آن هم برای آموزش روسی به تالش زبانان به زبان تالشی چاپ می شود. و نام روزنامه تالش سرخ تغییر می کند و مقالات به زبان تالشی در آن دیگر چاپ نمی شود. در همین سال ها تبعید های مرگباری را بر قوم تالش تحمیل می کنند. در اواخر دهه ۳۰ میلادی بسیاری از تالشان مخصوصا باشندگان مرزهای مشترک با ایران را به جنوب قزاقستان کوچاندند. به دلیل اینکه آن ها را ملتی با علایق مشترک با آن سوی مرز ارزیابی می کردند. این کار را با چچن ها و داغستانی ها و اینگوش ها، تاتار های کریمه(بعد جنگ جهانی دوم) و بسیاری از اقوام و ملل در کوچ اجباری به سیبری و دیگر نقاط کردند که انسان های بسیاری در این مهاجرت ها تلف شدند. بسیاری از این ملل مسلمان بودند.نکته بسیار مهم این است که در اسناد اشاره کرده اند که کردها و ایرانی هایی که در آذربایجان می زیستند را کوچ داده اند. یعنی تالش ها را قومی ایرانی و غیرهمگرا با روسیه تشخیص داده اند.
۴-۱-۳-۲- نگاهی به سال ۵۰ خفقان و حذف تالشان در آمار های رسمی

۳-۲۳-مدل ها و روش ها :
۳-۲۳-۱مدل تاپسیس:
تاپسیس به عنوان یک روش تصمیم گیری چند شاخصه، روشی ساده ولی کارآمد در اولویت بندی محسوب می گردد. این روش در سال ۱۱۹۲ توسط چن و هوانگ با ارجاع به کتاب هوانگ و یون در سال ۱۹۸۱ مطرح شده است. تکنیک تاپسیس جزو مدل های جبرانی(مدل هایی که در مبادله ی بین شاخص ها مهم است) و از زیر گروه سازشی (در مدل های زیر گروه سازشی، گزینه ای ارجح خواهد بود که نزدیک ترین گزینه به راه حل ایده آل است) می‌باشد. الگوریتم Topsis یک تصمیم گیری چند شاخصه جبرانی بسیار قوی برای اولویت بندی گزینه ها از طریق شبیه نمودن به جواب ایده ال می‌باشد که به نوع تکنیک وزن دهی ، حساسیت بسیار کمی داشته و پاسخ های حاصل از آن ، تغییر عمیقی نمی کند. در این روش گزینه انتخاب شده ، بایستی کوتاهترین فاصله را از جواب ایده آل و دورترین فاصله را از ناکارآمدترین جواب داشته باشد( حکمت نیاو میرنجف موسوی ).

تشکیل ماتریس داده ها بر اساس n شاخص و m مکان تشکیل شده است.
. . .
نرمال سازی داده ها از طریق رابطه
که تحت عنوان بی مقیاس سازی نورم مشهور است. باید توجه داشت که تمامی درایه های ماتریس تصمیم گیری بی مقیاس شده ، باید اعدادی بین صفر و یک باشند. به عبارت ساده تر:
۰ ≤
ملاحضه می گردد که ماتریس بی مقیاس شده را می‌توان به صورت رابطه زیر نشان داد:
وزن هر یک از شاخص ها را بر اساس رویکرد ها و نظریات کار شناسانه به دست می آید. باید در نظر داشت که مجموع وزن معیارها باید برابر یک باشد یعنی و بعد عدد هر معیار را در وزن همان معیار ضرب کرد، و ماتریس داده های استاندارد را پس از وزن دهی مشخص می‌شود که در این جا برای وزن دهی از روش تحلیل سلسله مراتبی که تعیین اهمیت هر معیار بر اساس مقیاس ۹ کمیتی ساعتی است بهره گرفته شده است.
یافتن ایده آل های مثبت و منفی: در این مرحله ، بزرگترین مقدار هر شاخص به عنوان ایده آل مثبت () و کمترین مقدار هر شاخص ، به عنوان ایده آل منفی () تعیین می‌شود.
محاسبه اندازه جدایی: این مرحله به کمک مرحله پنجم فاصله اقلیدسی هر یک از گزینه ها ، از جواب های ایده آل مثبت و منفی مربوط به هر شاخص مساله، محاسبه می گردد.
محاسبه ی نزدیکی به راه حل ایده آل : این نزدیکی نسبی، به صورت رابطه زیر تعریف
می گردد
باید توجه داشت که جواب حاصل همواره عددی بین صفر و یک خواهد بود. در مرحله ای آخر، هر یک از گزینه ها، بر اساس نتایج رتبه بندی می شوند (حکمت نیا و موسوی، ۱۳۹۰: ۲۸۳).
۳-۲۳-۲-تحلیل خوشه ای :
تحلیل خوشه اى یکى از روش هاى پرکاربرد براى یافتن مناطق همگن و سطح بندى مناطق، شهرها، روستاها و … است. در این روش، مکآن‌هاى واقع در یک سطح، شباهت زیادى با یکدیگر دارند ولى تفاوت قابل توجهى با مکآن‌هاى سطوح دیگر دارند(حکمت نیا و موسوی،۲۳۶:۱۳۸۵). در روش تجزیه و تحلیل خوشه اى سعى مى گردد تا مشاهدات به گروههاى متجانس تقسیم گردد، به گونه اى که مشاهدات هم گروه به یکدیگر شبیه و با مشاهدات سایر گروه­ ها کمترین تشابه را داشته باشد. از این روش مى توان در طبقه بندى نمودن گزینه ها و یا حتى شاخص هاى مسائل تصمیم گیرى چند شاخصه استفاده نمود(اکبری و زاهدی ،۲۵۷:۱۳۸۷).
روش تحلیل خوشه اى به طور کلى به دو دسته عمده تقسیم مى شود:
الف: روش خوشه بندى سلسله مراتبى
ب: روش خوشه بندى غیرسلسه مراتبى(حکمت نیا و موسوی ،۲۳۶:۱۳۸۵).
در روش هاى تحلیل خوشه اى غیرسلسله مراتبى، مى توان به روش تحلیل خوشه اى دو مرحله اى و روش تحلیل خوشه اى میانگین K اشاره نمود .
روش تحلیل خوشه اى سلسله مراتبى به دلیل سادگى روش کار و تفسیر جواب هاى حاصله و از طرف دیگر به دلیل توانایى خوشه کردن متغیرها و دارا بودن چندین شیوه مختلف براى خوشه بندى و توانایى تبدیل متغیرها و اندازه­گیرى عدم تشابه بین خوشه ها بیشتر مورد استفاده قرار مى گیرد (نسترن و گنجعلی زاده،۲۷:۱۳۸۸).
این روش یکی از روش­های پرکاربرد در مطالعات جغرافیای ناحیه­ای است. سطح­بندی مکان­های همگن در این روش به شیوه ­های مختلفی صورت می­گیرد. تعیین ضریب همبستگی و اندازه ­گیری فاصله، به­ ویژه فاصله اقلیدسی از مهم­ترین روش­های تغییر مکان­های همگن می­باشد (حکمت نیا و موسوی، ۱۳۸۵: ۲۳۶). لذا روش­های مختلفی برای ترکیب اجزاء در داخل خوشه ­ها وجود دارد که یکی از آن‌ ها تجزیه و تحلیل خوشه­ای سلسله­مراتبی است. تجزیه و تحلیل سلسله­مراتبی با بهره گرفتن از روش­های تراکمی یا تفکیکی انجام می­پذیرد (آسایش و استعلاجی، ۱۳۸۲: ۱۷۲). روش های متفاوتی برای تشکیل خوشه های تراکمی در روش تحلیل خوشه ای سلسله مراتبی وجود دارد که عبارت اند از: الف) پیوند تکی؛ ب) پیوند متوسط؛ ج) پیوند کامل؛ ح) روش وارد ؛ چ) روش مرکز ثقل.
این روش­ها ازنظر نحوه محاسبه فاصله بین خوشه ها از هم متفاوت اند. انتخاب هرکدام از این روش­ها بستگی به داده ها ی آماری و هدف برنامه‌ریزی دارد.(حکمت نیا وموسوی،۲۳۷:۱۳۸۵).
کاربرد روش های کمی در برنامه‌ریزی ناحیه‌ای، در دهه‌ های اخیر افزایش فزاینده ای داشته است. تحلیل خوشه ای بعنوان یکی از پرکاربرد ترین روش های کمی در مطالعات ناحیه‌ای محسوب می‌شود، در واقع روشی برای سطح بندی مناطق، شهر ها روستاها و غیره است، بطوریکه دراین سطح بندی، مکان‌های واقع دریک سطح، شباهت زیادی با همدیگر داشته، اما تفاوت قابل توجهی با مکان‌های سطوح دیگر دارند.(حسین زاده دلیر ،۱۴۵:۱۳۸۰) تحلیل خوشه ای که به عنوان یکی از روشها ی پرکاربرد در رشته های علمی است.(کلانتری ،۲۱:۱۳۸۲)
بطوریکه مناطقی که بیشترین شباهت را از نظر امتیازهای عاملی دارند دریک خوشه دسته بنــــدی می شوند (رهنما،۳۵:۱۳۷۲). این تکنیک به پژوهشگران امکان می دهد تا بر مبنای همگنی متغییرها، آن‌ ها را به شیوه ای مناسب گروه بندی کنند و مورد تبیین قرار دهند(ذاکر حقیقی و همکاران ،۷۲:۱۳۹۰).
۳-۲۳-۳-تحلیل عاملی :
تحلیل عاملی یکی از تکنیک هایی است که اوایل دهه ۱۹۶۰ میلادی برابر با۱۳۳۹شمسی تاکنون در جغرافیا مورد توجه زیادی قرار گرفته است. از این روش برای تعیین مناطق، طبقه بند ی شهر ها و نیز اندازه گیری تغییرات فضایی و میزان توسعه یافتگی اجتماعی و اقتصادی استفاده زیادی به عمل می آید (آسایش و استعلاجی،۱۳۸۰:۱۷۰). تکنیک تحلیل عاملی یکی از پیچیده ترین و در عین حال در زمره بهترین روشهاست. روش مزبور نه تنها بر ای خوشه بندی پدیده ها با ویژگی های متعدد قابل استفاده است، بلکه معیاری برای دسته بندی سلسله مراتبی پدیده ها از لحاظ درجه توسعه‌یافتگی نی ز به شمار می رود. (رهنما ،۱۳۷۳:۹۳) عوامل به وجود آمده در این روش ممکن است در ظاهر وجود نداشته باشند ولی بطور نهانی و به صورت نا وابسته باعث ایجاد تفاوتهای مکانی می گردند. از طرف دیگر با بهره گرفتن از این الگو می‌توان تعیین کرد که هر یک ازعوامل به چه درجه و میزانی در ایجاد این اختلاف نقش داشته اند.(امینی و همکاران ،۱۳۸۵:۳۷). هدف اصلی از بکارگیری این روش، طبقه بندی متغیر ها در چند عامل و در نهایت درک بهتر پدیده ها و همبستگی بین آن‌هاست. تا از آن طریق بتوانیم ضمن شناسایی متغیرها ی کار آ ن درتوسعه، در آینده نقش آن‌ ها را بارزتر کنیم و تاکید بیشتری روی آن‌ ها داشته باشیم تا زمینه تعادل فضایی و دستیابی به توسعه پایدار فضا یی را فراهم آوریم(طالبی و زنگی آبادی،۱۳۸۰:۱۲۸). تحلیل عاملی روشی مناسب برای تحلیل شاخص ها و تبدیل آن به عوامل معنی دار بدون از دست دادن اطلاعات با صرفه جویی در زمان و هزینه است (موسوی و حکمت نیا ،۱۳۸۴: ۵۶). این روش از تعداد ی فنون آماری ترکیب شده و هدف آن ساده کردن مجموعه های پیچیده داده هاست(کلاین،۱۳۸۰: ۷). این روش شیوه ای بکار می برد که بوسیله آن می‌توان ازN متغیر مورد مشاهده M عامل اصلی ایجاد کرد (N> M) که بطور خطی مستقل از هم بوده وهمچنین هر یک از M عامل اصلی ترکیبی خطی ازN متغیر مورد مشاهده است(جمعه پور، ۱۳۸۵ :۷). به طور کلی تحلیل عاملی را می‌توان به سبب نیرومندی ظرافت و نزدیکی آن به هسته هدف علمی، ملکه روش­های تحلیل نامید (کرلینجر، ۱۳۷۶ :۳۹۹)/ در مطالعات جغرافیایی تحلیل عاملی نوعR بیشتر برای سطح بندی مناطق به کار برده می‌شود (تقوایی و صبوری،۵۶:۱۳۹۰). در دهه ۱۹۵۰ لورنز در پژوهش های هوا شناسی واقلیم شناسی روش تحلیل عاملی را بکار برد. وی نام این روش را تابع تجربی غیر همبسته نامید، امتیاز این روش در این است که ضمن اینکه تعداد متغییر ها را کاهش می دهد مقدار اولیه پراش موجود در داده های اصلی را حفظ می کند. در اغلب موارد نتایج نهایی فرایند تحلیل عاملی، به عنوان داده ها ی اولیه روش خوشه بندی استفاده می شوند (علیجانی ،۱۸۰:۱۳۸۰). تحلیل بر روی میزان برخورداری و سنجش توسعه‌ی مناطق و بررسی روند تغییرات آن‌ ها گامی موثر در جهت آگاه نمودن د ست اندرکاران برنامه‌ریزی در جهت اختصاص منابع توسعه به مناطق مختلف با رویکرد کــارایی و سازگــــاری (آمایش سرزمین) است که موجبات توسعه پایدار سرزمینی را فراهم خواهد ساخت ضرورت این نوع مطالعات را می‌توان از سه بعد مطرح نمود:
الف) به کارگیری و استفاده بهینه از منا بع اقتصادی، انسانی و زیربنایی شهرستان‌های توسعه‌یافته در کوتاه مدت به منظور تسهیل در امر توسعه
ب) شناخت سطح زندگی مردم نواحی مختلف در پهنه سرزمین
ج) اتخاذ تدابیر لازم در جهت کاهش عدم تعادل های ناحیه‌ای در بلندمدت و نیل به اهداف توزیعی (ابراهیم زاده ،اسکندری ثانی ،اسماعیل نژاد ،۸،۹:۱۳۸۹).
برای سنجش سطوح توسعه نواحی باید مراحلی طی شود که این مراحل به شرح ذیل اند:
۱-تعیین هدف مطالعه و تدوین چارچوب آن
۲-تعیین سطح مطالعه
۳-شناخت نوع آمار قابل دسترسی – انتخاب شاخص‌های توسعه (حکمت نیا و موسوی ،۵۷:۱۳۸۴).
تحلیل عاملی از تعدادی فنون آماری ترکیب شده و هدف آن ساده کردن مجموعه های پیچیده داده هاست. تحلیل عاملی منجر به شناسایی گروهی از مدل­های تجربی که هر یک نماینده ی یک الگوی زمانی - مکانی هستند می گردد. به علاوه این روش راهی است برای کاهش حجم داده ­ها و تبدیل متغیرهای اولیه به چند عامل محدود که بتواند بیشترین پراش متغیرهای اولیه را توضیح دهد (اسماعیل نژاد، بریمانی، سلیقه، ۱۰۵:۱۳۸۷). هدف از به کارگیری روش تحلیل عاملی به دست آوردن وزن و یا درجه اهمیت هرشاخص به صورت کمی و نیز استخراج شاخصهای ترکیبی غیرهمبسته تحت عنوان فاکتورها یا عامل ها است بدین صورت که هر فاکتور تابعی خطی از چندین شاخص با وزن های متفاوت است(امینی، یدالهی، اینالو، ۳۷:۱۳۸۵).
تکنیک تحلیل عاملى شامل مراحل زیر است:
-انتخاب متغیرها براى تحلیل عاملى
-شاخص سازى متغیرها (تفکیک شاخص ها به شاخص هاى با تأثیر مثبت و منفى و تبدیل شاخص­هاى با تأثیر منفى به شاخه هاى با تأثیر مثبت؛)
-تشکیل ماتریس داده ها
-محاسبه ماتریس همبستگى
-استخراج مجموعه عوامل اولیه یا فاکتورها بر اساس ضرایب همبستگى شاخص ها (در این مرحله چند عامل مستقل جدید و عمده از میان یک مجموعه بزرگ انتخاب می‌شود که بر اساس امتیاز عامل ها در مراحل بعدی ، طبقه بندی گزینه ها انجام می‌شود)
-استخراج مجموعه عوامل نهایى به منظور بیشینه سازى ارتباط بین شاخص ها و برخى از عوامل به وسیله دوران آن‌ ها؛
-ساختن مقیاس عاملى براى استفاده در تحلیل هاى بعدى؛
-رتبه بندى گزینه ها با توجه به امتیازات عاملى مربوط به آن‌ ها (گنجعلی زاده ،نسترن ،۲۷:۱۳۸۸).
تحلیل عاملی، مجموعه اى از فنون آماری است که هدف مشترک آن‌ ها، ارائه دادن مجموعه اى متغیر بر حسب تعداد کمتری متغیر فرضی است.(ان کیم و مولر ،۶:۱۳۸۱) روش تحلیل عاملی، انواع مختلفی دارد، لیکن دو نوع اصلی آن عبارت است از: تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی. تحلیل عاملى اکتشافی براى تعیین ساختار عاملی و به منظور کشف داده ها و کاهش تعداد آن‌ ها انجام مى شود. تحلیل عاملى تأییدی نیز به منظور بررسی و تأیید یک فرض خاص کاربرد دارد. الگوی تحلیل عاملی اکتشافی، بدین ترتیب است که چنانچه p متغیر (شاخص )به صورت Xi را برای n هدف در نظر بگیریم، آنگاه بردار متغیر تصادفی X را مى توان به شرح زیر بسط داد (Habing, 2003: 2).
که در آن Fj ها عوامل مشترک ei عبارت خطا وaij ها بارهای عاملی است
Fjها میانگین صفر و انحراف معیار یک را دارد و مستقل فرض مى شود. همچنین ei مستقل بوده و از Fj ها نیز مستقل مى باشند. روابط فوق به شکل ماتریسی به صورت زیر بیان مى شود.
که با رابطه زیر معادل است.
Cov COV
از آنجایى که جملات خطا، مستقل است cov(e) یک ماتریس قطری p p است. از این رو، Cov VAR
بر مبنای معادله اخیر، واریانس هر متغیر از دو قسمت مجزا تشکیل شده است. قسمت اول مجموع مربعات ها اشتراکات i ام نامیده می‌شود(سهم واریانس Xi از عامل مشترک) قسمت دوم نیز ماتریس یکه نامیده مى شود و با عوامل مشترک ارتباط ندارد.
روش تحلیل عاملی، به طور کلی چهار مرحله اصلی دارد که عبارت است از: الف)جمع آوری داده ها و تشکیل ماتریس ضرایب همبستگی؛ ب)ستخراج عوامل اصلی؛ ج) دوران عوامل استخراجی د) ایجاد نمره هاى عاملی (ان کیم و مولر،۸۶،۹۶:۱۳۸۱).
این روش، از ابزار و امکاناتی برخوردار است که آن را از سایر روش هاى رتبه بندی، متمایز کرده است. برخی ابزارهاى مذکور عبارت است از (دهقانی زاده و فلاح ،۱۳۴،۱۳۵:۱۳۸۷).
هر چقدر همبستگی بین شاخص ها، بیشتر باشد، روش از اعتبار بالاتری برخوردار است. گفته مى شود که تعداد قابل توجهی از همبستگى ها، باید از۳/ بزرگ تر باشد.
به منظور بررسی مسئله استقلال و هم خطی بین شاخص ها، آزمون بارتلت ارائه شده است. چنانچه آماره x در این آزمون، از x جدول بزرگ تر باشد یا احتمال مربوطه، از۰۵/ کمتر باشد، آنگاه فرض یکه بودن ماتریس همبستگی، نقض مى گردد.
هرچقدر دترمینان ماتریس همبستگی به صفر نزدیکتر باشد، روش معتبرتر خواهد بود.

• ارگانیسمهای پروبیوتیک ممکن است بازجذب کلسترول از روده را مختل کنند. این امر از طریق تبدیل کلسترول به ترکیب غیر قابل جذب کوپروستانول میباشد. افزایش کلسترول در جوجه های مصرف کننده آنتی بیوتیک که در تحقیق حاضر مشاهده شد نیز می تواند عکس این فرضیه ها باشد.

به نظر میرسد پریبیوتیک ها نیز به سبب تقویت لاکتوباسیلوسها میتوانند در کاهش کلسترول نقش خود را ایفا نمایند. کاهش در سطح کلسترول میتواند به سبب جذب کلسترول توسط لاکتوباسیلوسها باشد و مکمل پریبیوتیک میتواند تعداد لاکتوباسیلوسها را افزایش دهد. لاکتوباسیلها قادر به الحاق کلسترول به داخل غشا سلول ارگانیسم هستند بنابراین کلسترول جذب شده در سیستم کاهش مییابد (جلیل و همکاران، ۱۹۸۵).

نتایج این آزمایش با یافته های محققین دیگر که نشان دادند استفاده از چای سبز در جیره جوجههای گوشتی سبب کاهش کلسترول و لیپوپروتئینهای خون میگردد مطابقت داشت (پانجا و همکاران، ۲۰۰۵؛ آلن و همکاران، ۱۹۹۸). مطالعات مدلهای حیوانی نشان داد، کاتشینها باعث مهار جذب تودهای کلسترول میشوند. بطوریکه در آزمایش ماراماتسو و همکاران (۱۹۸۶) اپی کاتشین چای سبز باعث افزایش دفع کلسترول و لیپید تام در موشهای تغذیه شده با رژیم غذایی با کلسترول بالا گردید.
یانگ و کو (۱۹۹۷) نشان دادند که چای سبز چینی حاوی مقادیر بالاتری از اپی گالوکاتشین گالات نسبت به دیگر چایها میباشد، که به طور مؤثری سبب کاهش سطح سرمی کلسترول در موش میشود. در مطالعه دیگر نشان داده شد که اپی گالوکاتشین گالات نمیتواند سنتز کلسترول را مهار کند، ولی باعث کاهش جذب رودهای کلسترول میشود (چی ساکا و همکاران، ۱۹۹۸). چندین مطالعه در مدلهای حیوانی نشان داده است که کاتشینهای چای سبز روی جذب چربی تأثیر گذار است. بطوریکه موشهای تغذیه شده با کاتشینهای چای سبز، افزایش قابل توجهی در دفع کلسترول و لیپید تام از طریق مدفوع، در مقایسه با گروه شاهد از خود نشان دادند (چان و همکاران، ۱۹۹۹؛ ایکدا و همکاران، ۱۹۹۲؛ موراماتسو و همکاران، ۱۹۸۶). علاوه براین، مطالعات روی سلول و حیوان نشان داد که فسفولیپازA₂ پانکراس (PLA₂) برای سهولت هضم و جذب لیپیدها مهم است. هیدرولیز فسفاتیدیل کولین توسط PLA₂ پانکراس برای جذب مؤثر اسیدهای چرب، کلسترول و دیگر لیپیدهای هیدروفوبیک لازم است (بورگ استرفم و همکاران، ۱۹۸۰؛ هومن و همکاران، ۱۹۹۸). اپی گالوکاتشین گالات از طریق مهار فعالیت PLA₂ پانکراس در فرایند هیدرولیز رودهای فسفاتیدیل کولین اختلال ایجاد نموده و کاهش جذب لیپیدها را شدت میبخشد (لاین و همکاران، ۱۹۹۸). علاوه براین، کاربرد ۴-۱ درصد چای سبز بصورت آشامیدنی در رتهای تغذیه شده با جیره حاوی ۱ درصد کلسترول اثر معنیداری روی فعالیت آنزیمهای کبدی متابولیزم کننده لیپید (۳-hydroxy-3-methylglutaryl-coenzyme A reductase،cholesterol 7α-hydroxylase ) و سنتز اسیدهای چرب نداشت، اگرچه به طور واضحی دفع مدفوعی کلسترول و اسیدهای صفراوی را افزایش داد (یانگ و همکاران، ۲۰۰۰). از آنجائیکه چای سبز در تهیه محلول کامبوچا مورد استفاده قرار می گیرد، میتوان بهبود در سطح کلسترول، HDL و تری گلیسیرید را در ارتباط با اثرات ترکیبات موجود در چای سبز دانست. شاید بتوان اثر چای کامبوچا روی لیپو پروتئین های خون را مرتبط با خاصیت پروبیوتیکی چای کامبوچا دانست. زیرا یکی از تأثرات مهم پروبیوتیکها کاهش قابلیت جذب اسیدهای صفراوی از طریق روده است، چون آنها را به ترکیباتی تبدیل میکنند که در روده غیر قابل جذب شده و با مدفوع دفع شده و اثر بارزی در کاهش کلسترول پلاسما دارد.
جدول۴-۹- مقایسه میانگین فراسنجههای خونی جوجههای گوشتی در سن ۴۲ روزگی

گروه های آزمایشی
کلسترول (mg/dl)
HDL
(mg/dl)
تری گلیسیرید (mg/dl)

شاهد
۱۳۶/۲۵^b
۸۵/۷۵^bc
۱۳۸/۵۰^ab

آنتی بیوتیک
۱۶۰/۰۰^a
۱۱۲/۲۵^a
۱۵۶/۰۰^a

پروبیوتیک
۱۳۱/۷۵^bc
۱۰۲/۲۵^ab
۱۳۶/۵۰^ab

پری بیوتیک
۱۳۳/۵۰^bc
۱۰۰/۲۵^abc
۱۰۲/۰۰^bc

چای کامبوچا
۱۳۶/۷۵^b
۱۰۱/۵۰^ab
۱۳۲/۰۰^ab

چای سبز
۱۱۱/۷۵^c
۸۴/۷۵^c
۷۹/۰۰^c

روش تداعی نیاز^[۴۳]: این روش با شرطی سازی کلاسیک ارتباط نزدیکی دارد.
اساس این روش ، صرفا ارائه محصول یا نام تجاری و یک نیاز ساده ترجیح مارک خاص، به طور همزمان و مکرر است. به عبارت دیگر در این روش محصول یا نام تجاری، مکرراً با یک نیاز خاص همراه می شود. در اینجا تکرار ، عاملی کلیدی محسوب می شود. این تکرارها و همزمانی تبلیغات از طریق شرطی سازی، منجر به وابسته شدن نام تجاری به یک نیاز خاص می شود. این روش ایجاد ترجیح نام تجاری برای ایجاد آگاهی نسبت به نام تجاری مؤثر بوده و هست، ولی مسلما این نمونه ای بسیار کوچک است . هزاران جفت نام/ نیاز ممکن است هر زمان که این نیاز در مصرف کننده ایجاد شد، تداعی کننده آن نام تجاری خاص باشد. ولی مهم این است که چگونه یک نام تجاری می تواند به طوری مؤثر نیاز مصرف کننده را برطرف سازد. بنابراین، تعداد کمی از تبلیغ کنندگان منحصراً از این روش استفاده می کنند.

روش تداعی حالت^[۴۴]: هدف تداعی حالت این است که موجب رنگ، بو و جلوه خوب گرفتن یک محصول یا مارک شود و حال و هوا یا حالتی خوشایند برای مصرف کننده به ارمغان آورد.
در این روش حالتی خاص به یک محصول یا نام تجاری نسبت داده می شود و تکرار آن موجب تداعی می گردد. هدف تداعی حالت بسیار نزدیک به تداعی نیاز است ولی علاوه بر برآورده شدن یک نیاز توسط یک کالا یا خدمت در تداعی حالت شرایطی از قبیل آسودگی، سرگرمی، استراحت، موفقیت و لذت نیز همراه برآورده شدن نیاز به نمایش گذاشته می شود. اگر این روش مؤثر واقع شود، مصرف کننده هر زمان که این محصول یا نام تجاری خاص را در مکان بازار می بینید یک حالت خوشایند و لذت بخشی به او دست می دهد و جای تعجب ندارد که در بین محصولات مشابه گوناگون دستش را به سوی نام تجاری خاص دراز نماید.
روش انگیزش ناخودآگاه^[۴۵]: در این روش که از کار فروید و همکارانش منتج شده است، از نمادهای تلقینی برای به هیجان درآوردن و برانگیختن نیازهای ناخودآگاه مصرف کنندگان استفاده می شود.
بیشتر مصرف کنندگان به وسیله ترجیحات اساسی موجود در ضمیر ناخودآگاه خود تحریک می شوند و زمانیکه آن ها از بین عمیق ترین امیال و نیازهایشان بطور مستقیم بازداشته شوند، آن ها می توانند این نیازها و امیال را از طریق خرید و مصرف کالا و خدمات بیان کنند. بر خالف روش های تداعی نیاز و تداعی حالت که هر دو به ارتقا و تبلیغات محصولاتی که ارزش چندانی ندارند و به طور روزمره مورد استفاده قرار می گیرند، محدود شده اند، ایجاد ترجیح مارک از طریق انگیزه های ناخودآگاه در محصولات با ارزش و کم ارزش کاربرد دارد.
روش اصلاح رفتار^[۴۶] (تعدیل رفتار): در این روش مصرف کنندگان برای خریدن محصول با نام تجاری خاص بوسیله پاداش هایی که به شکل استاندارد طراحی شده اند، شرطی می شوند.
چهار عنصر اصلی یک برنامه تعدیل رفتار عبارتند از :
۱- محرک(سائقه) : نیرویی درونی یا بیرونی که نوعی واکنش در شخص ایجاد می کند.
۲- علائم(اشاره) : عالئم واشارات محیطی که الگوی واکنش را تعیین می کند.
۳- واکنش(پاسخ) : پاسخ رفتاری به محرک و علائم
۴- تقویت کننده : نتایج حاصل از پاداش یا تنبیه که ممکن است مثبت یا منفی باشد.
نیازهای اساسی مصرف کننده مانندگرسنگی یا تشنگی عموما دربرگیرنده محرک هایی هستند که مورد توجه بازاریابان می باشند. محرکهای بازاریابی مانند تبلیغات، آوازها ،آرم ها یا بسته بندی ها دربرگیرنده علائم می باشند. واکنشهایی که به وسیله بازاریابان شرطی شده اند، عمدتا شامل خرید و مصرف محصولات می شوند. پاداش یا احتمال تنبیه که نتیجه واکنش مصرف کننده به محرک ها و علائم بازاریابی است، پدیدآورنده تقویت می باشند. در مدل های رفتارگرایی، یادگیری به این صورت تعریف شده است : افزایش در احتمال واکنش (خرید) به علائم به عنوان نتیجه تقویت در گذشته. به عنوان یک مثال ساده : گرسنگی (محرک)مصرف کننده موجب شود وی به یک بسته (علائم) چیپس در پیشخوان فروشگاه توجه کند، بسته چیپس را خریداری و میل کند (واکنش) و آن را بسیار خوشمزه و رضایت بخش بداند (تقویت مثبت). در این صورت احتمال اینکه شخص یک بار دیگر همان چیز را در موقعیت مشابه بخرد یا از همین مکان دوباره خرید کند، افزایش پیدا می کند. هر زمان که این اتفاق رخ دهد، احتمال خرید فرد افزایش خواهد یافت تا جایی که می تواند موجب ترجیح یک مارک شود.
روش پردازش شناختی^[۴۷]: این روش ایجاد ترجیح برای انتخاب های آگاهانه می باشد که خریدار شدیداً درگیر یک فرایند تصمیم گیری خرید می شود کاربرد دارد.یعنی برای ایجاد نگرش های مطلوب، موانع ادراکی و شناختی رفع می شوند. در این روش از تبلیغات برای ایجاد نگرش های مثبت نسبت به محصولات یا نام تجاری خاص استفاده می شود. این نگرش ها از دو بخش اصلی تشکیل می شود. ۱- دانش و باور در مورد محصول ۲- ارزیابی مثبت یا منفی مصرف کننده از آن.
مطالب فوق بیانگر آن است که بازاریابان و تبلیغ کنندگان بهتر است بجای مقابله مستقیم با استدلالات منفی مصرف کنندگان و توجیه کاستی های محصول یا مارک خود، جنبه های مثبت محصولات یا مارک های خود را بیان کنند تا اثر جنبه های منفی خنثی شده و از بین رود و در مجموع ارزیابی مثبتی از مارک به وجود آید.بازارهایی که کالاهای سرمایه ای و با ارزش مانند اتومبیل یا ماشین آلات عرضه می کنند یا بازارهایی که خدمات مهمی چون مراقبت های پزشکی یا تحصیلات عالی ارائه می دهند، از تبلیغات یا برنامه های ترفیعی برای ایجاد نگرش مثبت نسبت به محصولات یا مارک های تجاری خود استفاده می کنند.
روش القاء مدل^[۴۸] (تقلیدی): القاء مدل، مدل های سبک زندگی اجتماعی ایده آل را جهت تقلید کردن مشتریان ارائه می دهد.
افراد بیشتر از سایر روش ها از طریق تقلید کردن از مدل ها فرایند یادگیری را انجام می دهند. بویژه زمانی که با یک موقعیت ناآشنا مواجه می شوند. استفاده از مشاهیر، ستاره های فیلم، یا سینما، ورزشکاران مشهور و دیگر شخصیت های برجسته در آگهی ها نمونه هایی از این روش ایجاد ترجیح مشتری می باشد. این روش برای مصرف کنندگان جذاب است. زیرا روشی راحت برای انتخاب یک محصول یا نام تجاری خاص می باشد. (آلرک و ستل، ۱۹۹۹).

آمیخته بازاریابی و راهبرد ترجیح نام تجاری

با توجه به اینکه قسمت اعظم مدل پژوهش مربوط به آمیخته بازاریابی p4 می باشد، لازم دیده شد که به این آمیخته نیز اشاره شود.
آمیخته بازاریابی معرفی شده توسط نیل بوردن شامل برنامه ریزی محصول، قیمت گذاری، مارک گذاری، کانال های توزیع، فروش شخصی، تبلیغ، بسته بندی، نمایش، ارائه خدمات، حمل و نقل فیزیکی و یافته ها و تحلیل های واقعی بود.
پس از آن آلبرت فری عوامل آمیخته بازاریابی را به گروه متغیرهای ارائه (محصول، خدمات، بسته بندی، مارک و قیمت) و متغیرهای فرایند (تبلیغات، ترفیع فروش، فروش شخصی، سیاست، کانال های توزیع، تحقیقات بازاریابی، تنظیم استراتژی و توسعه محصول جدید) تقسیم کرد. در سال ۱۹۹۴ مک کارتی ۱۲ متغیر ارائه شده توسط نیل بوردن را به ۴ گروه با عنوان p4 طبقه بندی کرد که عبارتند از: محصول، ترویج، توزیع، و قیمت این آمیخته به سرعت مورد پذیرش اندیشمندان قرار گرفت و به عنوان عنصر ضروری و مناسب در تئوری بازاریابی و مدیریت بازاریابی شناخته شد. اکثریت بازاریابان این آمیخته را به عنوان جعبه ابزاری برای بازاریابی مراوده ای و بهترین وسیله جهت برنامه ریزی بازاریابی عملیاتی می دانستند. (گوی^[۴۹]، ۲۰۰۵).لازم به ذکر است برخلاف جایگاه p4 به عنوان پارامتر تئوریکی مهم در بازاریابی معاصر، تعداد زیادی از صاحبنظران بازاریابی انتقادی را به ارزش و آینده آن اعلام کردند و جایگزین هایی را برای p4 پیشنهاد نمودند در این خصوص گرونروس^[۵۰] (۱۹۹۷) معتقد است که p4 از عهده تمام و کمال الزامات مفهوم بازاریابی بر نمی آید و آمیخته بازاریابی p4 اشاره به تعریفی تولید مدار و نه بازارگرا و مشتری مدار دارد. به نظر او مک کارتی گرچه به ماهیت تعاملی p4 پی برد. اما مدل وی گویای هیچ عنصر تعاملی نبوده و این آمیخته هدف مشتریان را که نه تنها متقاضی ارزش بیشتر محصول بلکه متقاضی ارتباطات بیشتر نیز می باشد، نادیده گرفته است.گلداسمیت^[۵۱] (۱۹۹۹) نیز یکی از محدودیت های مهم آمیخته p4 را ارتباطات با مشتریان که کمک فراوانی به شناسایی نیازها و خواسته های آن ها می کند می داند که نادیده گرفته شده است. بازاریابان امروزه بر شخصی سازی و ارزش زمان حیات مشتری تأکید بسیار دارند. ایجاد مشتریان وفادار از خلق مشتریان جدید با اهمیت تر است. به همین دلیل دایلی و بولدستون (۱۹۹۹) بر لزوم انتقال از دیدگاه مبادله محوری به ارتباط محوری تأکید می کنند.
هر سه انتقاد مطرح شده در بالا به نوعی بر لزوم توجه به مشتریان و نیازها و خواسته های آنان تأکید دارند و محدودیت و مشکل اصلی p4 را تولید محوری و فقدان تعامل با مشتریان می دانند.
هر یک از شش روش ایجاد ترجیح مارک که در این بخش قبل به آن اشاره شد، نیازمند نوع خاصی از مدیریت محصول، قیمت گذاری، ترفیع و توزیع می باشد.. رهنمودهای انتخاب استراتژی که در جدول ۲-۴ ذکر شده است، چشم اندازی از بایدها و نبایدهای انتخاب یک استراتژی خاص مبتنی بر ویژگیهای محصول یا خدمت را فراهم آورده است.
جدول ۲(-۴) تطبیق آمیزه بازاریابی با راهبردهای ترجیح برند