شبکه مدیریت ، عمدتا ، به پنج نقطه در داخل چهار ربع مطالعات اوهایو ، به زبانی مردم پسند اشاره کرده است . (بلانچارد ، ۱۳۸۹ :۹۹ )
۲-۴-۵ خصوصیات مورد انتظار رهبری
چهارخصوصیت عمده ای را که به عنوان عوامل موفقیت رهبری یک گروه یا سازمان بر شمرده اند عبارتند از :
- رهبر باید به عنوان” یکی از ما “درک شود این خصوصیت بیان می کند که رهبر باید در گروه عضویت داشته باشد وبه عنوان یک عامل خارجی تلقی نگردد
- رهبر باید به عنوان” بیشترین ما “درک شود . رهبر لازم است در گروه نقش بارز ومحوری داشته وشخصیت او ، انعکاس جامعی از معیارها وارزشهای گروه باشد
- رهبری به عنوان” بهترین ما” شناخته شود. بیشترین ما بودن برای انجام نقش رهبری لازم است ، اما کافی نیست .رهبر باید از نظر معنوی نیز به عنوان یک متخصص فوق العاده برتر درک شده باشد وسیمای یک شبه پدر را در گروه داشته باشد
۵ – کنترل
موفقیت در اجرای برنامه ها بستگی به برقراری نظام کنترل دارد .بنابراین ، برنامه ریزی و کنترل دوعامل اساسی در اداره اثر بخش سازمان می باشند هدف اصلی از کنترل امور در مدیریت این است که مدیر از آنچه انجام می شود قبل از آنکه به صورت مشکل جدی در آید آگاه گردد .دلیل دیگری که نقش واهمیت کنترل را در سازمان های ایران به شدت می طلبد ، ضعف در نظام صحیح ارزشیابی کارکنان است .معمولا ، نتیجه ی آن در واگذاری مشاغل و پست ها به کار برده می شود که متاسفانه این کار جدی تلقی نمی گرددودر بسیاری از سازمانها به اهمیت شایسته سالاری و لیاقت در انتصابات توجه نمی شود.(نجف بیگی،۴۵:۱۳۸۹)
۲-۵- ۱ ضرورت واهمیت کنترل
گفته شد که کنترل در مدیریت موجب می شود تا مدیر از مشکلات بالقوه آگاه گردد مشکل مدیران عالی هنگامی است که آنان نتوانند هدفهای تعیین شده را تحقق بخشند مشکل سطوح مدیریت میانی وپایه نیز آن است که موفق به دستیابی هدفهای واحدهای تحت سرپرستی خود نشوند ، مانند هدفهای اداری و استانداردهای تولیدی . بنابراین ، همه ی اشکال وانواع کنترل مدیریت به این دلیل طراحی می شوند که به مدیر درباره پیشرفت فعالیت ها که از اهمیت زیادی برخوردار است ، اطلاعات دقیقی داده شود . ( نجف بیگی ۱۳۸۹ : ۴۵)
فقط با کنترل است که برنامه ریز به صحت پیشرفت خود پی خواهد برد . به همین دلیل است که باید این نظر را پذیرفت که هیچ برنامه ای بدون کنترل بدرستی اجرا نمی شود وکنترل هم بدون وجود برنامه مفهوم و معنا پیدا نمی کند کنترل ابزار کار مدیران در رده های مختلف سازمان از مراتب عالی تا رده های سرپرستی است و لزوم آن را در مراتب مختلف به سادگی می توان احساس کرد . سازمان بدون وجود یک سیستم موثر کنترل در تحقق ماموریتها ی خود موفق نبوده و نمی تواند از منابع خود به درستی استفاده کند . ( نکویی ، ۶۶:۱۳۷۹ )
۲-۵-۲ تعریف کنترل
از کنترل ، تعاریفی گوناگون به عمل آمده است که اگر چه از جهت لفظی ممکن است متفاوت باشند ، اما از نظر مفهوم ومعنی یکسان و مشابه اند تمامی این تعاریف ، کنترل را نوعی مقایسه وتطبیق بین آنچه هست و آنچه باید باشد دانسته اند .بر اساس تعاریف مذکور :
کنترل فعالیتی است که ضمن آن، عملیات پیش بینی شده با عملیات انجام شده مقایسه می شوند ودرصورت وجود اختلاف وانحراف بین آنچه باید باشد و آنچه هست به رفع واصلاح آن ها اقدام می شود .( الوانی ، ۱۳۸۹ :۱۲۰ )
کنترل عبارت ازارزیابی تصمیم گیری ها و برنامه ها از زمان اجرای آنها واقدامات لازم برای جلوگیری از انحراف عملیات ، نسبت به هدف های برنامه وتصحیح انحرافات احتمالی به وجود آمده می باشد .( احمدی ، ۱۳۸۸ :۱۶۴ )
کنترل عبارت است از آگاهی از آن چه که رخ می دهد ( عملکرد سازمان ) در مقایسه با آن چه که از قبل تعیین شده است . ( نجف بیگی ، ۴۳:۱۳۸۹)
۲-۵-۳ فرایند کنترل (مراحل )
فرایند کنترل جریان مستمری است بین اندازه گیری ، مقایسه و عمل یا آنچه که رخ داده است در این فرایند ، چهار مرحله وجود دارد :
- برقراری استانداردهای عملکرد
- اندازه گیری عملکرد واقعی
- مقایسه عملکرد انجام شده در مقایسه با استاندارد های تعیین شده
- انجام اقدامات اصلاحی (در صورت لزوم ) (نجف بیگی ، ۱۳۸۹: ۴۶ )
برنامه هدف ها
کانالهای ارتباطی
استاندارد ها
سنسورها یا حس کننده ها کانالهای اطلاعاتی تنطیم کننده (مدیر )
کانال ارتباطی
خروجی ها فعالیت ها ورودی ها
۲-۱۱ فرایند کنترل (همان منبع )
یکی از وظایف اصلی مدیر، طراحی سیستم کنترل در سازمان است وبرای این طراحی در سازمان مراحل زیر باید طی شود :
- تعیین نتایج مورد انتظار در کنترل ( بایدها )
- تعیین شاخص برای سنجش نتایج مورد انتظار
- تعیین استاندارد یا الگوی مطلوب ( الوانی ، ۱۳۸۹ :۱۲۴ )
فرایند کنترل برابر شکل ۲-۱۲ دارای چهار مرحله به شرح زیر می باشد :
گام اول
تعیین معیار یا شاخص عملکرد
معیار ها یک مقدارکمی ، کیفی اندازه گیری طراحی شده برای نظارت کردن فرد ، پول ، کالای سرمایه ای یا فرایند ها می باشد
گام دوم
اندازه گیری عملکرد یا عملیات
در این مرحله مدیران باید عملکرد واقعی را برای تعیین انحراف از معیار ، اندازه گیری نمایند
گام سوم
مقایسه عملکرد با معیار تعیین شده
در این گام مقایسه صورت می گیرد ، اگر انحراف از معیار وجود داشته باشد ، ضرورت انجام اقدامات اصلاحی تشخیص داده می شود
گام چهارم
انجام اقدامات اصلاحی : زمانی که علت یا علل انحراف از معیار مشخص شد ، برای اجتناب از مشکلات بعدی باید اقدامات اصلاحی صورت گیرد ( احمدی ، ۱۳۸۸ :۱۶۴ )
گام ۱
تعیین معیار عملکرد
فرم در حال بارگذاری ...