به کارگیری روغن های اسانسی بر روی پوست سالم باعث تحریک و قرمزی،احساس گرمی، سوزش و به دنبال آن بی حسی موضعی می شود، به همین دلیل از این ترکیبات به عنوان عامل ضد تحریک استفاده می کنند. برای نمونه از منتول به عنوان عامل ضد تحریک و ضد خارش موضعی بر روی پوست استفاده می کنند.سایر اثرات پوستی روغن های اسانسی عبارتند از : درمان لک های حاملگی و لک های آفتاب زدگی (اسانس لاواندولا[۴۳]) و درمان جوش ها ی چرکی و آکنه (اسانس باریج).
علاوه بر مارد فوق روغن های اسانسی دارای خواص درمانی دیگر نیز می باشند که عبارتند از :
-
- پایین آورنده چربی خون با بهره گرفتن از روغن های اسانسی موجود در شوید[۴۴]
-
- افزایش شیردهی با بهره گرفتن از روغن های اسانسی موجود در رازیانه[۴۵]
-
- درمان افسردگی با بهره گرفتن از روغن های اسانسی موجود در گل سرخ[۴۶]
-
- درمان آفت و تبخال با بهره گرفتن از روغن های اسانسی گیاه مورد[۴۷]
۲-۸٫ ترکیبات شیمیایی اسانس ها
ترکیبات شیمیایی اسانسها بسته به نوع گونه های گیاهی و همچنین شرایط اکولوژیک حاکم بر رویشگاهها متفاوت است و به همین دلیل بررسی انواع ترکیبات اسانس موجود در گونه ها چه از نظر کیفی و کمی ضرورت دارد بطوریکه مقدار روغن های اسانسی در گیاهان مناطق گرم بیشتر است. از نقطه نظر شیمیایی اسانس ها معمولا از اختلاط چندین ترکیب شیمیایی بوجود آمده اند. اسانسها بعکس روغن های ثابت (مانند استر اسید های چرب) از خود لکه پایدار بجای نمی گذارند و در اثر حرارت بشدت تبخیر میشوند، اسانس هایی که در برگ گیاهان وجود دارند شامل ترکیبات شیمیایی متعددی منجمله فلاندن، لیمونن، کارن و غیره می باشد. در بعضی گیاهان از هیدرولیز آنزیمی، هتروزیدها، مواد معطر بدست می آید که حاوی اسانس است. اسانس بادام تلخ و اسانس سالسیلات دو متیل، از تجزیه گلوکوزید ها بدست می آیند. در گیاه سیر ، اسانس از هتروزید بدست نمی آید بلکه یک آمینو اسید گوگردی بنام آلین (alline) حاصل می شود که فقط در گیاه تازه موجود است. بر پایه مواد تشکیل دهنده، اسانسها را به دو طریق تقسیم بندی می نمایند:
الف: ترکیب شیمیایی اسانسها را ممکن است براساس مبدا بیوسنتز آنها به دو طبقه تقسیم نمود:
دسته اول: مشتقاتترپنها که از طریقه واکنشهای استات – موالنیک اسید به وجود میآیند.
دسته دوم: ترکیبات عطری که از طریق شیکیمیک اسید و فنیل پروپانوئید ساخته میشوند.
ب: بر پایه عوامل شیمیایی: مواد تشکیل دهنده اسانس ها متعدد بوده و به زیر گروه های متعددی از قبیل: هیدروکربن ها، الکل ها، اسیدها، استرها، آلدئیدها، کتون ها، فنول ها و اترهای فنولیک، اکسیدها، لاکتون و ترکیبات نیتروژن و سولفوره تقسیم میشوند.
۲-۸-۱٫ترپنوئیدها
ترپنوئیدها ترکیبها شیمیایی غالب در روغنهای اسانسی میباشد. ترپنوئیدهای موجود در روغنهای اسانسی از منوترپنها و سزکوئیترپنها، و مشتقات اکسیژنی آنها نظیر الکلها، اسیدها، آلدئیدها و کتونها تشکیل شدهاند.
به طور کلی ترپنوئیدها از واحدهای ۵ کربنی ایزوپرن تشکیل شدهاند. این واحد های ایزوپرن C5H8 به صورت (سر-دم) به یکدیگر متصل شده و بستگی به تعداد واحد های ایزوپرن که در تشکیل مولکول ترپن وارد می شوند. میتوان آنها را به گروه های زیر تقسیم بندی کرد: (۹۸).
جدول۲-۲٫ رده بندی ترپنوئیدها
فرمول | تعداد کربن | گروه |
C10H16 | ۱۰ | Monoterpenoids |
C15H24 | ۱۵ | Sesquiterpenoids |
C20H32 | ۲۰ | Diterpenoids |
C25H40 | ۲۵ | Sesterpenoids |
C30H48 | ۳۰ | Triterpenoids |
C40H64 |
فرم در حال بارگذاری ...