عنصر کلیدی برای بهره گیری از زندگی شاد و سالم، به فعالیت واداشتن مغز است. عملکرد شناختی با فعال نگه داشتن مغز، بهبود می یابد. یکی از مهم ترین روش هایی که سبب فعال نگه داشتن مغز می شود تمرین و فعالیت های ورزشی است (69). برنامه های حرکتی و بازی های هدفمند همراه با سایر فعالیت های تربیتی و پرورشی بستری مناسب برای تمرین و تکرار برخی از مفاهیم ذهنی و شناختی، در دوره دبستانی است. پژوهشگرانی مانند کفارت، هارتمن، جین آیرز، حرکت و فعالیت را اساس یادگیری و پایه ای برای تحول ذهنی می دانند. آنان تفکیک ناپذیری نیروهای روانی و جسمانی را در به اجرا درآوردن هر گونه الگوی حرکتی آن هم در مراحل اولیه آموزش به منزلۀ یک اصل اساسی مورد تاکید قرار می دهند (25). فعالیت های ورزشی سبب تسهیل پردازش اطلاعات و بهبود بهداشت روان در کودکان می شوند (84). جالب آن که، آن بخش از مغز که حرکت را پردازش می کند، همان بخشی است که یادگیری را پردازش می کند (11). شگفت آور آن است که در مغز فقط یک مرکز حرکتی وجود ندارد .حرکت و یادگیری، کنش متقابل و دایمی دارند و در واقع، آن بخش از مغز که تقریباً در تمام یادگیری ها درگیر است؛ یعنی، مخچه، بسته به نوع نرمش بدنی، به فعالیت زیاد وا داشته می شود. بنابراین با کمی اندیشه درباره ی این سخن، چنین بر می آید که تفکر و اندیشه و به عبارتی فعالیت های ذهنی، نمی توانند از فعالیت ها و توانایی های حرکتی پایه جدا باشند (11).
ریتم، خصوصا در شکل موسیقی به عنوان قسمتی از آموزش انسان ها و فرهنگ های مختلف، امری مهم تلقی می شود. در آمیختگی این حرکت های ورزشی به موسیقی و اشعار و ترانه های موزون و آهنگین، بر اثربخشی این روش در کار با کودکان می افزاید. موسیقی بر شکل پذیری و فعالیت قشر مغز تاثیر قابل توجهی دارد و از آن جا که در کودکان با اختلالات یادگیری، راه های حسی مختلفی که بخشی از آن ناشی از محدودیت های عصب شناختی است، وجود دارد؛ استفاده از موسیقی و ریتم در قالب بازی و ورزش های حرکتی موزون به طور همزمان سبب افزایش و ازدیاد شاخه های عصبی می گردد. به عبارتی، تحریک حسی طولانی مدت، باعث افزایش سیناپس های مغزی شده و در نهایت، به ادراک حسی در سطوح بالا می انجامد (19). حرکات یا تمرینات ریتمیک، یکی از روش های تمرینی مورد علاقه کودکان و به ویژه نوجوانان است. این حرکات و فعالیت ها، ذاتی هماهنگ دارند و اجرای صحیح آن ها نیازمند اجرای منظم حرکات مختلفی با توالی های مشخص است. از آن جا که این حرکات اغلب با موسیقی های شاد و به صورت دسته جمعی انجام می گیرد، افراد انگیزه بیشتری برای شرکت در آن دارند ( 43 ).
بین شناخت و موسیقی ارتباط وجود دارد، چی هو و چون ( 2003) حرکات ریتمیک نظام مند و منظم را در پردازش حافظه مؤثر می دانند. کولیر و لوگان(2000) نیز بر این باورند که عملکرد حافظه کوتاه مدت با بهره گیری از تحریکات موزون شنیداری متناوب، بهتر از زمانی است که تحریکات بینایی به کاربرده می شود. گفته می شود موسیقی از راه تصویرسازی ذهنی، تقویت حافظه را به دنبال دارد ( 45). میربها نیز به نقل قول از گاردنر بیان می کند که موسیقی را می توان به عنوان یکی از عوامل سازمان دهندۀ فرآیندهای شناختی کودکان مطرح کرد ( 53). مطالعات مختلفی عملکرد شناختی و انعطاف پذیری مغز را با ورزش و فعالیت های حرکتی مرتبط می دانند. در آمیختگی این حرکت های ورزشی به موسیقی و اشعار و ترانه های موزون و آهنگین بر اثر بخشی این روش در کار با کودکان می افزاید (39).
یکی دیگر از روش های حرکت درمانی که در سال های اخیر مورد توجه متخصصین ورزشی قرار گرفته است و به طور وسیعی در حال فراگیر شدن می باشد، ورزش پیلاتس است. پیلاتس در سال ۱۹۳۰، توسط ژوزف پیلاتس پایه گذاری شد. این ورزش شامل تمرین هایی است که روی پیشرفت انعطاف و قدرت در تمام اندام های بدن تمرکز دارد، بدون آن که عضلات را حجیم کند، یا آن ها را از بین ببرد. این ورزش، مجموعه ای از تمرینات تخصصی و ترکیبی از هردو عنصر جسم و ذهن است. در واقع ورزش پیلاتس یک روش مناسب برای تمرین آگاهی ذهن- بدن و کنترل حرکات وضعیتی است (33). از مزایای گسترده پیلاتس می توان افزایش قدرت عضلانی، استقامت قلبی عروقی، انعطاف پذیری، توجه و تمرکز، حس عمق، کنترل بدن و از همه مهم تر، به وجود آوردن یک اثر ذهن و بدن نام برد (80). تحقیقات نشان دادند که این شیوه تمرینی سبب افزایش ترشح سروتونین، که یکی از میانجی های عصبی مهم و اثرگذار بر عملکرد مغز است، می شود (24).
تحقیقات زیادی درباره اثر تمرینات ایروبیک و پیلاتس به صورت مجزا صورت گرفته است، ولی بر اساس یافته های محقق تحقیقی در خصوص مقایسه تاثیر این دو نوع تمرین بر عملکردهای شناختی دیده نشده است. لذا این پژوهش یافتن پاسخ سؤالات زیر را به دنبال خواهد داشت:
- آیا تمرینات ایروبیک می تواند بر عملکردهای شناختی کودکان دارای اختلال یادگیری تاثیر گذار باشد؟
- آیا تمرینات پیلاتس می تواند بر عملکردهای شناختی کودکان دارای اختلال یادگیری تاثیر گذار باشد؟
- کدام نوع تمرین (ایروبیک یا پیلاتس) اثر بیشتری بر عملکردهای شناختی کودکان دارای اختلال یادگیری دارد؟
- اهمیت و ضرورت تحقیق
سال های اول کودکی برای همه کودکان سال های سرنوشت ساز است، اما برای کودکی که از نظر فیزیکی، رفتاری، رشدی یا خصوصیات یادگیری انحراف هایی از هنجار دارد، این سال ها تعیین کننده تر و حساس تر است. یافته های پژوهشی متعدد این نکته را تایید می کند که سال های اول زیر بنای یادگیری در سراسر زندگی است. اگر در خلال این سال های سرنوشت ساز فرصتی برای رشد ذهنی و هیجانی کودکان فراهم نشود، زمان گرانبهای یادگیری برای همیشه از دست می رود (20).
از آن جا که دانش آموزان به عنوان رکن اساسی نظام آموزشی کشور در دستیابی به اهداف نظام آموزشی، نقش و جایگاه ویژه ای دارند، بنابراین توجه به این قشر از جامعه از لحاظ آموزشی و سلامت جسمانی- روانی، موجب باروری و شکوفایی هر چه بیشتر نظام آموزشی جامعه می گردد (42).
با توجه به اهمیت برنامه ریزی های لازم جهت کاهش مشکلات این قبیل از کودکان و عوارض و پیامدهای منفی از کاهش سلامت روانی آن ها به عنوان نیروهای جوان، فعال و آینده ساز کشور ، و با توجه به این که این گروه با وجود آن که در اکثر مواقع از هوش طبیعی برخوردارند، نمی توانند پیشرفت تحصیلی مطلوبی داشته باشند و در نهایت یا به سختی به تحصیل ادامه می دهند و یا ترک تحصیل می کنند، که این به نوبه خود، صدمات اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و عاطفی- روانی بسیاری برای ایشان و جامعه به دنبال دارد, درمان به موقع و مداخله فشرده هم برای کودکان دچار ناتوانی , هم برای خانواده های آنان و هم برای جامعه مزایایی دارد. از آن جمله:
1- عملکرد شناختی تعدادی از کودکان را افزایش می دهد.
2- در تمامی زمینه های رشد (جسمانی ، شناختی ، زبان و گفتار ، روانی اجتماعی ،خودیاری و….) پیشرفت های چشمگیری ایجاد می کند.
3- از ناتوانی های ثانویه جلوگیری می کند .
4- تنش خانواده را کاهش می دهد.
5- وابستگی را کاهش می دهد
6- از نیاز به خدمات آموزش ویژه در سن مدرسه می کاهد.
7- در هزینه های بنیادی بهداشت و آموزش ملی و اجتماعی صرفه جویی می کند (25).
با توجه به این که پژوهشگران بیشتر به بررسی تاثیر فعالیت های ورزشی ریتمیک بر افراد سالم پرداخته اند. و همچنین برخی پژوهشگران تمرین و فعالیت های ریتمیک، را از جنبه تاثیری که بر وجوه گوناگون زندگی اجتماعی می گذارد مورد مطالعه قرار داده اند. برخی دیگر آن را از منظر اثر گذاری بر رشد عاطفی مطالعه کرده اند. اما آن جنبه ارزیابی که کمتر مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است تاثیر فعالیت های حرکتی ریتمیک بر عملکرد شناختی کودکان به ویژه کودکان دارای اختلال یادگیری است. همینطور علی رغم مزایای تمرینات پیلاتس و نقش مهمی که می توانند بر سلامت جسمانی و روانی ایفا کنند از لحاظ پژوهشی در ایران بیشتر بر جنبه تاثیرات آن بر کمر درد پرداخته شده است و اثرات این تمرینات بر عملکرد های شناختی مورد توجه کافی قرار نگرفته است. همچنین به علت وجود باورهاى منفى و غلط مبتنی بر این که درس تربیت بدنی، درسی تفننی و حاشیه ای است، بسیاری از دانش آموزان از فواید فراوان توسعه ی عصبی بر اثر ورزش، محروم مانده اند.
لذا با توجه به اهمیت موضوع و از طرفی نبود مطالعات کافی در این زمینه ا نجام پژوهشی که بتواند با انجام مداخلات مناسب در زمینه ی رشد وبهبود هرچه سریع تر عملکرد های شناختی در کودکان دارای اختلال یادگیری گام نهد؛ ضروری به نظر می رسد.
- اهداف تحقیق
- هدف اصلی
بررسی تاثیر تمرینات ایروبیک و پیلاتس بر عملکرد شناختی کودکان دارای اختلال یادگیری
- اهداف فرعی
- بررسی تاثیر 8 هفته تمرین ایروبیک بر عملکرد شناختی کودکان دارای اختلال یادگیری
- بررسی تاثیر 8 هفته تمرین پیلاتس بر عملکرد شناختی کودکان دارای اختلال یادگیری
- مقایسه تاثیر 8 هفته تمرین ایروبیک و پیلاتس بر عملکرد شناختی کودکان دارای اختلال یادگیری
- فرضیه های تحقیق
فرضیه، اساس و پایه هر تحقیقی را تشکیل می دهد. در ذهن محقق حدسیاتی شکل می گیرد و محقق بدنبال یک مساله ناشناخته حرکت می کند. فرضیه، جهت دهنده فعالیت های پژوهشگر است (18).
بر این اساس فرضیه هایی در این تحقیق مورد آزمایش قرار گرفته است:
- 8 هفته تمرین ایروبیک بر عملکرد شناختی کودکان اختلال یادگیری اثر معنی داری دارد.
- 8 هفته تمرین پیلاتس بر عملکرد شناختی کودکان اختلال یادگیری اثر معنی داری دارد.
- بین تاثیر 8 هفته تمرین ایروبیک و پیلاتس بر عملکرد شناختی کودکان دارای اختلال یادگیری تفاوت معنی داری وجود دارد.
– Learning Disruption
– Samuel Kirk
– Diagnostic and Statistical Manual
-Tanner
– Centers for Disease Control and Prevention
– Kfart
–Hartmann
– Jean Ayers
– Rhythm
– Chyhv and Chvn
– Kvlyr & lvgan
– Gardner
فرم در حال بارگذاری ...
