وبلاگ

تخریب: از لحاظ لغوی، واژه­ی تخریب مصدر متعدی با تفعیل از ریشه­ «خ ر ب» و به معنی خراب کردن، ویران­نمودن و نابود­کردن است. علی­رغم تأکید قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران بر مصون بودن مال اشخاص از تعرض (در اصل 22) و محترم بودن مالکیت شخصی (در اصل 47)، که اصل 44 آن را به حق موجب رشد و توسعه اقتصادی کشور دانسته است، در قوانین ایران، و از جمله در «قانون تعزیرات» مصوب سال 1375 تعریفی از جرم تخریب ارائه نشده و تنها به ذکر مصادیقی از آن بسنده شده است. با ملاحظه­ی مصادیق جرم تخریب مذکور در قوانین مختلف، این جرم را می­توان عبارت از «نابودکردن یا خسارت وارد آوردن عمدی به مال متعلق به غیر» دانست. بدین­ترتیب، «نابودکردن یا ایراد خسارت به مال متعلق به غیر»، عنصر مادی جرم و «عمدی» بودن عمل، عنصر روانی آن است. تذکر این نکته ضروری است که نابودکردن یا خسارت­زدن به مال با توجه به طبیعت و ماهیت مال تعیین می شود (میرمحمد صادقی، 1392: 197).

مصادیق جرم تخریب در فصول نهم و بیست و پنجم «قانون تعزیرات». مصوب 1375، قوانین خاص و متفرقه و فصل نهم «قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح»،مصوب سال 1382، آمده است که مصادیق تخریب «قانون تعزیرات» مصوب سال 1375عبارتند از: 1- آتش­زدن اموال به قصد مقابله با حکومت اسلامی موضوع ماده 675. 2- شکار یا صید حیوانات وحشی حفاظت شده یا ممنوع­الصید موضوع ماده 680. 3- اتلاف اسناد دولتی موضوع ماده 681.  4- نهب و غارت موضوع ماده 683.  5- تخریب جنگل­ها، درختان و مراتع موضوع ماده 686. 6- خرابکاری در وسایل و تأسیسات مورد استفاده­ی عمومی به منظور اخلال در نظم امنیت عمومی موضوع ماده 687. 7- اقدامات علیه بهداشت عمومی موضوع ماده 688. 8- تخریب اموال تاریخی، فرهنگی موضوع مواد 558 الی 569. 9- تخریب در زندان توسط زندانی موضوع ماده 547. 10- شکستن مهر و پلمب یا دفاتر ثبت و ضبط دولتی یا اسناد موجود در اماکن دولتی موضوع مواد 543 الی 546. 11- تخریب رایانه­ای موضوع مواد 736 الی 739، همچنین مصادیقی از جرم تخریب در برخی از قوانین خاص و متفرقه آمده است که عبارتند از: 1- تخریب وسایل و تجهیزات راه­آهن در «قانون کیفر بزه­های مربوط به راه­آهن» مصوب سال1320. 2- اخلال در امنیت پرواز هواپیما و خرابکاری در وسایل و تأسیسات هواپیمایی در «قانون مجازات اخلالگران در امنیت پرواز هواپیما و خرابکاری در وسایل و تأسیسات هواپیمایی» مصوب سال 1349، 3- اخلالگران در صنایع در «قانون مجازات اخلالگران در صنایع» مصوب 1353. 4- اخلالگری در صنایع نفت در «قانون راجع به مجازات اخلالگران در صنایع نفت ایران» مصوب سال 1336 . 5- تخریب اسناد مربوطه به امام خمینی (ره) در «قانون الحاق موادی به قانون نحوه­ حفظ آثار و یاد حضرت امام خمینی» مصوب سال 1369. 6- تخریب وسایل و تجهیزات نظامی از سوی نظامیان در «قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح» مصوب سال 1382، تخریب عنوان شده در بند 4 ماده 3 قانون بکارگیری سلاح دارای اطلاق است و شامل تخریب اموال شخصی و عمومی می­گردد که این یک نقص و ابهام­گویی در قانون فوق است ولی به استناد ماده 104 ق. م. ا. تخریب اموال شخصی دیگران موضوع ماده 677 تعزیرات، از جرایم قابل گذشت می­باشد و رسیدگی به آن­ هم مستلزم شکایت شاکی خصوصی است. به­ نظر می­رسد منظور از تخریب عنوان شده در قانون بکارگیری سلاح که موجد حق تیراندازی برای مأمور مسلح می­باشد، تخریب اموال عمومی و دولتی است و شامل تخریب اموال شخصی نمی ­باشد، حتی به ­نظر می­رسد حق استفاده از سلاح برای مرتکبین جرم تخریب در قانون بکارگیری سلاح، فقط شامل مواردی می­ شود که تخریب عمده و اساسی در اموال عمومی و دولتی ارتکاب یافته باشد، بنابراین اگر فردی در حال تخریب جزیی مثل خط کشیدن روی بدنه­ی اتومبیل عمومی یا دولتی در کنار خیابان است و بلافاصله با دیدن مأمور پا به فرار بگذارد، مأمور مسلح مجاز به استفاده از اسلحه نمی ­باشد.