وبلاگ

عوامل مربوط به محیط اجتماعی

آداب و رسوم و مسائل مذهبی شخصیت افراد را تحت تأثیر قرار می دهد. تمام رفتارها، باورها و نگرش ها افراد، تحت تأثیر فرهنگی است که در آن رشد و نمو یافته اند. برای حل مسائل محرمانه با پرداختن به ریشه‌های جرم، تدابیری را دربرمی گیرد که بر زمینه های ارتکاب جرم از رهگذر مسائل اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، آموزش و … مؤثرند.

کودکان بیش از دیگران نیاز به محیطی امن برای رشد و شکوفایی دارند و باید در شرایط بحرانی  در شمار نخستن کسانی باشند که از حمایت و امداد برخوردار گردند. این در حالی است که به موجب ماده 39 پیمان نامه حقوق کودک، کشورهای امضاء کننده این پیمان نامه متعهد شده اند که نسبت به بهبود جسمانی و روانی و ادغام مجدد اجتماعی کودکانی که قربانی هر گونه بی توجهی، بهره کشی، آزار، شکنجه و یا سایر اشکال رفتار یا تنبیه بی رحمانه، غیرانسانی یا تحقیر آمیز و یا مخاصمات مسلحانه واقع شده اند اهتمام ورزند.

عوامل اجتماعی از عوامل مهمی هستند که با دقت بسیار باید به آن توجه شود، زیرا زمینه ساز پرخاشگری در جامعه امروز ماست و نه فقط قابل‌آموزش، بلکه قابل پیشگیری و کنترل است.

برخی عوامل خانوادگی که در شکل گیری رفتار فرد در خانواده تاثیرگذارند شامل نحوه برخورد والدین با کودک، وجود الگوهای نامناسب مانند دیکتاتوری در خانواده، رشد مهارت های اجتماعی را محدود کرده و با توجه به هنجار تلقی شدن این رفتار پرخاشگرانه در خانواده، فرد در مقابل دیگران حالت دشمنی و خصومت نشان می دهد.

البته عواملی که به محیط اجتماعی کودک مربوط می شود محیط فرهنگی مثل عوامل آموزشی که همان سواد آموزی و محیط طبیعی مثل مهاجرت و محیط اقتصادی می باشد هر سه عامل در بزهکاری اطفال و نوجوانان مؤثر می باشد.

محیط اقتصادی از عوامل مهم بزهکاری کودکان و نوجوانان می باشد چرا که جرم شناسان توجه خاصی بدان دارند. بنابراین جرم شناسان در اصل موضوع که «عامل اقتصاد در بزهکاری مؤثر است» اتفاق نظر داشته و اگر اختلافی در پاره ای موارد به چشم می خورد ناشی از نحوه تأثیر جنبه های مختلف این عامل قوی است. بدین صورت که گروهی تضاد طبقاتی و عدم توزیع عادلانه ثروت و دسته ای فقر و درماندگی و تهیدستی و برخی تمایل به ثروتمند شدن و تجمل پرستی و همچنین گروهی بیکاری و قرض و نیز عده‌ای عدم قدرت توانایی لازم را برای برآوردن احتیاجات زندگی و بعضی نیز ترس از کسر شدن اموال و یا آنچه را که دارند و بالاخره عدّه ای حرص و طمع و گروهی بحران های اقتصادی، تورم، رشد و توسعه صنعت و نوسانات قیمت ها و نیز دسته ای گرسنگی و قحطی را مبنای بزهکاری دانسته و معتقدند که این عوامل در بروز جرائم مختلف به ویژه جرائم مالی تأثیر غیرقابل انکاری دارد.

ازدواج دختربچه ها در سنینی که به لحاظ جسمانی ، فکری و روحی هنوز آمادگی لازم را برای تشکیل زندگی ندارند نیز از و مصادیق بارز کودک آزاری است. به سرکار فرستادن کودکان در سنینی که آنان نیاز به تحصیل، بازی، تفریح و … دارند نیز علاوه بر آن که ریشه در فقر خانواده دارد، بیشتر در خانواده هایی اتفاق می‌افتد که به دلیل نگرش ها و باورهای سنتی از پسران به عنوان نان آور خانواده انتظار دارند تا بار معیشت خانواده را به دوش بکشند.

- شامبیاتی، هوشنگ، بزهکاری اطفال و نوجوانان، تهران،  انتشارات مجد، چاپ سوم، 1391، ص238.