وبلاگ

بر اساس قوانین ژنتیکی، نقل و انتقالات ژن های نهفته و بعضاً معیوب از طریق ازدواج های خویشاوندی و روابط هم خون بیشتر صورت می پذیرد. به عبارت دیگر فراوانی بروز صفات نهفته در میان فرزندان حاصل از ازدواج های خویشاوندی بیش از موارد مشابه در ازدواج های غیر خویشاوندی است. ولی فراوانی نقل و انتقال ژن های نهفته و احتمالاً معیوب از والدین خویشاوند به فرزندان، آن چنان که بعضی تصور می نمایند، زیاد نیست (افروز، 1383).

 

 

ازدواج های خویشاوندی والدین به عنوان یک عامل در بروز انواع معلولیت های فرزندان نقش مؤثری ایفا می‌نماید. با توجه به تمام یافته های حاصل از پژوهش های مربوط به ازدواج های خویشاوندی که نشان داده است علت اصلی بیش از 60 درصد معلولیت ها، ژنتیکی است (کاکابرایی و صیدی، 1391).

 

 

از طرفی اثرات کودکان معلول یا عقب‌مانده در خانواده می‌تواند زیاد باشد، مسئولیت‌های مالی‌، اختلال در زندگی‌ زناشویی‌، ایزوله اجتماعی و کاهش زمانی که والدین می‌توانند با کودکان سالم خود باشند، به عنوان عوامل تنش‌زا در این خانواده‌ها شناخته‌شده است. از طرفی خانواده‌هایی که از کودک عقب مانده خود در خانه مراقبت‌می‌کنند در محاصره مسائل متنوع در همه ‌اشکال قرار دارند. مراقبت‌ مداوم ‌از چنین کودکانی‌، اغلب پراسترس برای ‌اعضاء خانواده بوده ‌و تاثیر مشکلات این ‌کودکان روی خانواده می‌تواند محدود کننده یا نفاق‌افکن بوده و به صورت مشکلات روانی ـ اجتماعی و اقتصادی مطرح باشد. داشتن‌ چنین کودکانی باعث بحران‌ شوک‌، احساس گناه، انکار، غم‌، احساس تنهایی‌ و کاهش ارتباط در فامیل شده وزمینه را برای‌ جدایی والدین فراهم می‌کند (محمدی و دادخواه،1381).

 

ﺭﺿﺎﻳﺖ ﺯﻧﺎﺷﻮﻳﻲ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺍﺛﺮﮔﺬﺍﺭ ﺑﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. ﻫﻤﻪ ﺯﻭﺟﻬﺎ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺁﻥ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﺯﻧﺎﺷﻮﻳﻲ ﺧﻮﺩ ﻟﺬﺕ ﺑﺒﺮﻧﺪ ﻭ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﺭﺿﺎﻳﺖ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ. ﺭﺿﺎﻳﺖ ﺯﻧﺎﺷﻮﻳﻲ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﺍﺣﺴﺎﺳﺎﺕ ﻋﻴﻨﻲ ﺍﺯ ﺧﺸﻨﻮﺩﻱ، ﺭﺿﺎﻳﺖ ﻭ ﻟﺬﺕ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺷﺪﻩ ﺗﻮﺳﻂ ﺯﻥ ﻳﺎ ﺷﻮﻫﺮ ﻣﻮﻗﻌﻲ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﺟﻨﺒﻪﻫﺎﻱ ﺍﺯﺩﻭﺍﺟﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ (ﺍﻟﻴﺲ، 1989).

 

 

بر طبق تعریف دیگر، رضایت زناشویی حالتی است که طیّ آن زن و شوهر از ازدواج با یکدیگر و با هم بودن احساس شادمانی و رضایت دارند (سینها و ماکرجی، 1991). وینچ و همکاران او (1974) معتقدند که رضایت زناشویی انطباق بین وضعیّت موجود و وضعیت مورد انتظار است (سلیمانیان، 1373). می توان گفت که رضایت زناشویی به عنوان شاخصی از کیفیت روابط بین زوجین، تنها زمانی حاصل می شود که بین وضعیت فعلی فرد در رابطه زناشویی خویش با وضعیت مورد انتظارش، سازگاری و تطابق وجود داشته باشد (وینچ به نقل از حسین خانزاده و نیازی، 2011).

 

 

از سوی دیگر کیفیت زندگی مستلزم سعی در کم کردن فاصله بین انتظارات و آرزوها و آن چیزی است که واقعاً اتفاق می افتد، یک زندگی کیفی و خوب، معمولاً به صورت خشنودی، رضایت، شادی، خرسندی و توانایی فایق آمدن بر مشکلات بروز می کند. در واقع کیفیت زندگی به وسیله فرد ارزیابی و توصیف می شود (غلامعلیان و همکاران، 1387). سینیتا (1998) کیفیت زندگی را ارزیابی مثبت یا منفی فرد از خصوصیات زندگی و نیز میزان رضایت کلی فرد از زندگی خود تعریف کرده است (سینیتا، 1998). سه بعد مهم این مفهوم شامل نظر فرد درباره سلامت کلی خود، رضایت از ابعاد جسمی، روانی، اجتماعی، اقتصادی زندگی و نیز زیرمجموعه‌های این ابعاد است (گرانت و ریورا، 1998). محققان معتقدند که بررسی کیفیت زندگی و تلاش در راه اعتلای آن نقش بسزایی در سلامت، زندگی فردی و اجتماعی افراد دارد (سینیتا، 1998).

 

مطالعات نشان داده است که انواع بیماری های ژنتیکی ذیل در ازدواج های فامیلی شیوع بیشتری داشته اند. بیماری های مادرزادی نظیر نقص های لوله عصبی ، بیماری های مادرزادی قلبی، ناشنوائی های اتوزومال مغلوب و نواقص بینایی نظیر دیستروفی های شبکیه زودرس، گلوکوم مادرزادی اولیه و انوفتالموس (بیتلس، 2002). همچنین در تحقیقات مشخص شده است که فرزندان حاصل از ازدواج های فامیلی با شیوع بیش تری (2 تا 3 برابر) نسبت به جمعیت عمومی دچار ناهنجاری های مادرزادی و ژنتیکی می شوند که بار سنگینی را از نظر بهداشتی و درمانی به کشور تحمیل می کنند  (دواتی و همکاران، 1388).

 

 

حال در این پژوهش محقق در پی پاسخ به این سؤال است که آیا بین رضایت زناشویی و کیفیت زندگی ازدواج‌های خویشاوندی و ازدواج های غیرخویشاوندی شهر بندرعباس تفاوتی وجود دارد؟

 

 

1-3- ضرورت و اهمیت انجام تحقیق

 

 

از طرفی قرن پیشین شاهد تغییرات چشمگیری در مورد دیدگاه آدمی نسبت به زندگی بوده است. به گونه ای که تنها حفظ زندگی به شکل معمول، مطلوب تلقی نمی شود، بلکه ارتقاء کیفیت زندگی در زمینه های متعدد تلاش اساسی جوامع تلقی می شود (نائینیان و همکاران، 1384).

 

 

ذکر این نکته لازم است که در بررسی کیفیت زندگی، ارزیابی فرد درباره عملکردش در چندین بعد از زندگی (نوربرگ و همکاران، 2009) و ارزیابی اینکه به اعتقاد شخص کدام عوامل نقش بیشتری در کیفیت زندگی وی دارند، از اهمیت اساسی برخوردار است. در اغلب مطالعات این ابعاد شامل سلامت جسمانی، روانی، هیجانی، اجتماعی، احساس ذهنی سلامتی و توانایی کار کردن است (آلبرت و همکاران، 2010).

 

 

وارسی کردن کیفیت زندگی می تواند به جنبه های مختلف یاری رساند: نخست این که نشان‌گر ارزیابی مناسبی از خدمات و برنامه هایی است که برای جامعه طراحی شده ، برنامه هایی که به منظور بالا بردن کیفیت زندگی جمعیت ها و گروه های مختلف تنظیم شده است (نائینیان و همکاران، 1384).

 

 

تمامی مطالعات با وجود تفاوت هایی که با یکدیگر دارند، نشان می دهند که میزان شیوع ناسازگاری به صورت‌های مختلفی روبه افزایش است؛ اگر چه در کشور ما شدت مشکلات خانوادگی به اندازه برخی کشورهای دیگر نیست؛ با این وجود، بروز مشکلات و نارضایتی های مختلف در این حیطه را نمی توان مورد اغماض قرار داد. باید توجه داشت که رضایت زناشویی و کیفیت زندگی زوجین می تواند متأثر از عوامل زیاد و متفاوتی باشد (واقعی و همکاران 1388). برخی مطالعات نشان داده اند که ازدواج های خویشاوندی در مقایسه با ازدواج های غیرخویشاوندی موجب مشکلاتی خواهند شد که رضایت زناشویی و کیفیت زندگی آن‌ها را دستخوش خطر قرار خواهد داد.

 

 

بنابراین پر واضح است که پیشگیری نقش مهم و مؤثری در جلوگیری از معلولیت ها و کاهش آن ها دارد. به همین دلیل در بسیاری از کشورهای پیشرفته، تمرکز اصلی بر روی طراحی و ارائه برنامه های پیشگیرانه از انواع آسیب های ذهنی، جسمی و حسی- حرکتی است. با توجه به اینکه ازدواج های خویشاوندی از عوامل احتمالی مهم ایجاد معلولیت ها به شمار می روند، نتایج آن می تواند نقش مؤثری در جهت پیشگیری از معلولیت ها ایفا نماید (کاکابرایی و صیدی، 1391).

 

 

در این پژوهش محقق با مشاهده مشکلات و خطرات ازدواج های خویشاوندی و همچنین ادامه این نوع ازدواج ها در بیشتر مناطق کشور، بر آن شد تا به بررسی و مقایسه رضایت زناشویی و کیفیت زندگی ازدواج خویشاوندی و غیر خویشاوندی بپردازد تا از این طریق گام مثبتی در جهت پیش گیری از عوارض احتمالی و برنامه ریزی صحیح بهداشتی و همچنین افزایش سطح آگاهی های زوجین برداشته شود. به نظر می رسد که برخورداری زوجین از این آگاهی ها ،برای برنامه ریزی های آینده آن ها اهمیت به سزایی دارد.

 

 

1-4- اهداف تحقیق

 

 

 

1-4-1- هدف کلی

 

 

– بررسی مقایسه رضایت زناشویی و کیفیت زندگی در بین ازدواج های خویشاوندی و ازدواج های غیرخویشاوندی شهر بندرعباس

 

 

1-4-2- اهداف جزیی

 

 

– بررسی مقایسه رضایت زناشویی در ازدواج های خویشاوندی و ازدواج های غیرخویشاوندی

 

 

– بررسی مقایسه کیفیت زندگی در ازدواج های خویشاوندی و ازدواج های غیرخویشاوندی

 

 

– بررسی مقایسه مولفه  مسائل شخصیتی زناشویی در ازدواج های خویشاوندی و ازدواج های غیرخویشاوندی

 

 

– بررسی مقایسه مولفه  ارتباط زناشویی در ازدواج های خویشاوندی و ازدواج های غیرخویشاوندی

 

 

– بررسی مقایسه مولفه  حل تعارض زناشویی در ازدواج های خویشاوندی و ازدواج های غیرخویشاوندی

 

 

– بررسی مقایسه مدیریت مالی زناشویی در ازدواج های خویشاوندی و ازدواج های غیرخویشاوندی

 

 

– بررسی مقایسه مولفه  اوقات فراغت زناشویی در ازدواج های خویشاوندی و ازدواج های غیرخویشاوندی

 

 

– بررسی مقایسه مولفه  رابطه جنسی زناشویی در ازدواج های خویشاوندی و ازدواج های غیرخویشاوندی

 

 

– بررسی مقایسه مولفه فرزندان زناشویی در ازدواج های خویشاوندی و ازدواج های غیرخویشاوندی

 

 

– بررسی مقایسه مولفه خانواده و دوستان زناشویی در ازدواج های خویشاوندی و ازدواج های غیرخویشاوندی

 

 

– بررسی مقایسه مولفه جهت گیری مذهبی زناشویی در ازدواج های خویشاوندی و ازدواج های غیرخویشاوندی

 

 

سؤالات جزئی:

 

 

– آیا بین رضایت زناشویی در ازدواج های خویشاوندی و ازدواج های غیرخویشاوندی تفاوت وجود دارد؟

 

 

– آیا بین کیفیت زندگی در ازدواج های خویشاوندی و ازدواج های غیرخویشاوندی تفاوت وجود دارد؟

 

 

– آیا بین مولفه  مسائل شخصیتی زناشویی در ازدواج های خویشاوندی و ازدواج های غیرخویشاوندی تفاوت وجود دارد؟

 

 

– آیا بین مولفه  ارتباط زناشویی در ازدواج های خویشاوندی و ازدواج های غیرخویشاوندی تفاوت وجود دارد؟

 

 

– آیا بین مولفه  حل تعارض زناشویی در ازدواج های خویشاوندی و ازدواج های غیرخویشاوندی تفاوت وجود دارد؟

 

 

– آیا بین مدیریت مالی زناشویی در ازدواج های خویشاوندی و ازدواج های غیرخویشاوندی تفاوت وجود دارد؟

 

 

– آیا بین مولفه  اوقات فراغت زناشویی در ازدواج های خویشاوندی و ازدواج های غیرخویشاوندی تفاوت وجود دارد؟

 

 

– آیا بین مولفه  رابطه جنسی زناشویی در ازدواج های خویشاوندی و ازدواج های غیرخویشاوندی تفاوت وجود دارد؟

 

 

– آیا بین  مولفه فرزندان زناشویی در ازدواج های خویشاوندی و ازدواج های غیرخویشاوندی تفاوت وجود دارد؟

 

 

– آیا بین  مولفه خانواده و دوستان زناشویی در ازدواج های خویشاوندی و ازدواج های غیرخویشاوندی تفاوت وجود دارد؟

 

 

– آیا بین مولفه جهت گیری مذهبی زناشویی در ازدواج های خویشاوندی و ازدواج های غیرخویشاوندی تفاوت وجود دارد؟

 

 

1-6- فرضیه های تحقیق

 

 

فرضیه اول : بین رضایت زناشویی در ازدواج های خویشاوندی و ازدواج های غیرخویشاوندی تفاوت وجود دارد.

 

 

فرضیه دوم : بین کیفیت زندگی در ازدواج های خویشاوندی و ازدواج های غیرخویشاوندی تفاوت وجود دارد.

 

 

فرضیه سوم : بین مولفه  مسائل شخصیتی زناشویی در ازدواج های خویشاوندی و ازدواج های غیرخویشاوندی تفاوت وجود دارد.

 

 

فرضیه چهارم : بین مولفه  ارتباط زناشویی در ازدواج های خویشاوندی و ازدواج های غیرخویشاوندی تفاوت وجود دارد.

 

 

فرضیه پنجم : بین مولفه  حل تعارض زناشویی در ازدواج های خویشاوندی و ازدواج های غیرخویشاوندی تفاوت وجود دارد.

 

 

فرضیه ششم : بین مدیریت مالی زناشویی در ازدواج های خویشاوندی و ازدواج های غیرخویشاوندی تفاوت وجود دارد.

 

 

فرضیه هفتم : بین مولفه  اوقات فراغت زناشویی در ازدواج های خویشاوندی و ازدواج های غیرخویشاوندی تفاوت وجود دارد.

 

 

فرضیه هشتم : بین مولفه  رابطه جنسی زناشویی در ازدواج های خویشاوندی و ازدواج های غیرخویشاوندی تفاوت وجود دارد.

 

 

فرضیه نهم : بین  مولفه فرزندان زناشویی در ازدواج های خویشاوندی و ازدواج های غیرخویشاوندی تفاوت وجود دارد.

 

 

فرضیه دهم : بین  مولفه خانواده و دوستان زناشویی در ازدواج های خویشاوندی و ازدواج های غیرخویشاوندی تفاوت وجود دارد.

 

 

فرضیه یازدهم : بین مولفه جهت گیری مذهبی زناشویی در ازدواج های خویشاوندی و ازدواج های غیرخویشاوندی تفاوت وجود دارد.

 

 

1-7- تعریف مفهومی و عملیاتی متغیرهای تحقیق

 

 

1-7-1- تعریف مفهومی

 

 

رضایت زناشویی:

 

 

رضایت زناشویی در واقع نگرشی مثبت و لذت بخش است که زن و شوهر از جنبه های مختلف روابط زناشویی دارند (امیری مجد و زری مقدم، 1389).

 

 

رضایت زناشویی عبارت است از وجود یک رابطه دوستانه همراه با حس تفاهم و درک یکدیگر و وجود یک تعادل منطقی بین نیازهای مادی و معنوی زوجین (کجباف و همکاران، 1383).

 

 

کیفیت زندگی:

 

 

سازمان بهداشت جهانی کیفیت زندگی را به عنوان «ادراک فرد از موقعیت زندگی خود در زمینه فرهنگ و نظام‌های ارزشی که در آن زندگی می کند و در رابطه با اهداف، انتظارات، معیارها و دل مشغولی ها» تعریف کرده است (آقایوسفی و همکاران، 1391).

 

 

پال (2005)، معتقد است که کیفیت زندگی، معیاری برای سنجش میزان تأمین نیازهای روحی، روانی و مادی جامعه و خانواده، که نشان دهنده ویژگی های کلی اجتماعی و اقتصادی یک ناحیه است (پال، 2005).

 

 

کیفیت زندگی به مثابه رضایت فرد از زندگی و محیط پیرامونی تعریف می شود که نیازها و و سایر عوامل ملموس و غیرملموس  را که بر بهزیستی همه جانبه فرد تأکید دارند، در بر می گیرد (گشتاسبی، 1383).

 

 

ویسینگ (1998)، کیفیت زندگی را یک سازه بهزیستی روان شناختی کلی معرفی کردند که به وسیله احساس انسجام و پیوستگی در زندگی، تعادل عاطفی و رضایت کلی از زندگی مشخص و اندازه گیری می شود (زنجانی طبسی، 1383).

 

 

ازدواج خویشاوندی:

 

 

ازدواج خویشاوندی یعنی ازدواج افرادی که در چهار نسل گذشته حداقل دارای یک جد مشترک باشند (سعادت، 2003).

 

 

 از نظر سازمان بهداشت جهانی ازدواج درجه چهار یا نزدیک‌تر به عنوان ازدواج خویشاوندی (فامیلی) تلقی می شود (تیبی و فراگ، 1997).

 

 

ازدواج فامیلی، شایع ترین فرم آن ازدواج درجه سه (دختر عمو پسرعمو و …) است که زن و شوهر در یک هشتم جایگاه های ژنی مشترک هستند (دواتی و همکاران، 1388)

 

 

1-7-2- تعریف عملیاتی

 

 

رضایت زناشویی : در این پژوهش منظور نمره ای است که آزمودنی از مقیاس رضایت زناشویی انریچ کسب می کند.

 

 

کیفیت زندگی: در این پژوهش منظور امتیازی است که آزمودنی از پرسشنامه کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی(فرم کوتاه 26 سوالی) کسب می کند.

 

 

ازدواج خویشاوندی: در این پژوهش منظور از ازدواج خویشاوندی، ازدواجی است که زوجین دارای جد مشترکی باشند.