وبلاگ

توضیح وبلاگ من

چارچوبی جدید برای تشخیصِ مرجعِ‏مشترک واسمِ اشاره در متون پارسی- قسمت ۷

 
تاریخ: 20-07-00
نویسنده: فاطمه کرمانی

نخستین بار ارتباط میان عبارت‏های اسمی‏توسط کلرک[۳۸] در سال ۱۹۷۵ مطرح شد که آن‏را تحت عنوان پل‏زنی پیشایند مطرح می‏کرد. [۴۳] پس از آن هیرست[۳۹] در سال ۱۹۸۱، عبارت پیشایند را بیشتر به منظور تفسیر مخفف‏ها در متن به کار برد. هیرست معتقد بود پیشایند یک ابزار ساخت، در گفتمان است که با بهره گرفتن از آن یک مخفف به یک یا چند عبارت غیر مخفف که پیش از آن در متن آمده‏اند، اشاره می‏کند تا به این ترتیب با بهره گرفتن از عبارت‏های پیشین، عبارت مخفف تفسیر شود. مفهوم پیشایند با یک جفت عبارت همراه است که عموماً عبارت ارجاع‏دهنده را با عنوان «تالی[۴۰]» و عبارت مفسر را با عنوان «مقدم[۴۱]» یا «مرجع» می‏شناسیم. هیرست این دو عبارت ارجاع دهنده و مرجع را با هم «هم‏ارجاع[۴۲] » و فرایند شناسایی یک مقدم برای یک تالی، را «تحلیل[۴۳]» می‏نامد.[ ۳۴]
پایان نامه - مقاله - پروژه
در سال ۱۹۹۸ نیز هیرسکمن[۴۴] و چینکور[۴۵] اصطلاح هم‏مرجع را کنفرانس تشخیص پیام[۴۶] یا به اختصار MUC استفاده کردند[۲۴،۵۹] آنها و بسیاری از پژوهشگران دیگر، زمانی دو عبارت را با یکدیگر هم‏مرجع در نظر می‏گیرند که هر دو عبارت دقیقاً به یک موجودیت در دنیای واقعی اشاره داشته باشند. البته این پژوهشگران تفاوتی میان دو رابطه‏ی هم‏مرجعی و پیشایندی در نظر نگرفته بودند، تا اینکه این مسئله با انتقاد ون[۴۷] و کیبل[۴۸] مواجه شد به طوری که آن‏ها این دو اصطلاح را از دیدگاهی دیگر مورد بررسی قرار دادند و برخی از نقاط مشترک و تفاوت های آنها را مطرح نمودند.[۵۸]
۱-۲-۱-۱.ارتباط هم‏مرجع:
ارتباط میان دو عبارت اسمی‏مانند ۱a و ۲a زمانی به عنوان ارتباط هم‏مرجع در نظر گرفته می‏شود که هر دو عبارت اسمی‏ به عنوان ارجاع‏هایی مشخص، یک موجودیت فرا زبان‏شناسی واحد را تفسیر نمایند. به واسطه‏ی این تعریف نیاز است تا به طور جداگانه مرجع هرکدام از عبارت اسمی‏Reference(ai) شناسایی شود. در نهایت یک ارتباط هم‏مرجعی به صورت ذیل خواهد بود :
(۱) عبارات اسمی‏۱a و ۲a با یکدیگر هم‏مرجع هستند اگر و تنها اگر Reference(a1)= Reference(a2) باشد.
مثال ۲: (باراک اوباما)۱Ant,، به سوریه سفر کرد. (او۱Ana, گفت…

 

جدول ۱-۱: مقایسه ویژگی‏ها‏ی دو ارتباط هم‏مرجع و پیشایند
هم‏مرجعی پیشایندی
۱) یک رابطه هم‏مرجعی یک رابطه‏ی هم ارزی است به عنوان نمونه «او» و «باراک اوباما» هر دو به یک موجودیت اشاره دارند. ۱)یک رابطه‏ی پیشایندی، متقارن نیست. به این معنا که اگر ۱a به عنوان مقدم برای ۲a در نظر گرفته شود عبارت اسمی‏۲ a نمی‏تواند متقابلاً نقش مقدم را برای عبارت اسمی‏۱a ایفا نماید.
۲)رابطه هم‏مرجعی یک رابطه‏ی متقارن است، به این معنا که اگر «او» با «باراک اوباما» هم‏مرجع است «اوباما» نیز با «او» هم‏مرجع می‏باشد.
۳)ارتباط میان عبارت‏های اسمی‏هم‏مرجع، متعدی است به این معنا که اگر «او» با «باراک اوباما» هم‏مرجع است و «او» نیز با «رئیس جمهور آمریکا» هم‏مرجع باشد بنابراین حتماً «باراک اوباما» نیز با «رئیس جمهور آمریکا» هم‏مرجع می‏باشد. ۲)رابطه‏ی پیشایندی یک جفت از عبارت‏های اسمی‏را در نظر می‏گیرد به طوری که در این رابطه‏یک عبارت نقش مفسر و دیگری نقش ارجاع دهنده را دارند. بنابراین به طور ذاتی این رابطه غیرمتعدی می‏باشد.
۴) یک ارتباط هم‏مرجعی یک ارتباط فرا متنی است به این معنا که تفسیر هیچ کدام از عبارت‏های اسمی‏هم‏مرجع به محتوای متن وابسته نمی‏باشد. به عبارت دیگر، دو عبارت هم‏مرجع لزوماً برای تفسیر به یکدیگر وابسته نیستند. ۳)این رابطه به محتوای متن حساس است به این دلیل که تالی یا عبارت ارجاع‏دهنده برای اینکه مفهوم باشد نیاز به مفسر یا تفسیر دارد.
۵)یک رابطه‏ی هم‏مرجعی خالص می‏تواند در تحلیل مرجع‏مشترک در متون متقاطع به کار رود. ۴)معمولاً تالی یا عبارت ارجاع‏دهنده در یک رابطه‏ی پیشایندی، به دیگر اجزای تشکیل‏دهنده در همان جمله و یا نزدیک‏ترین اظهارات ممکن در گفتمان اشاره دارد.
۶) برخی از عبارت‏های اسمی‏ذاتاً با یکدیگر هم‏مرجع هستند به عنوان مثال «پرفسور زاده» و «بنیان گذار منطق فازی»، این دو عبارت هر کجا که باشند به یک موجودیت به نام «پرفسور زاده» اشاره خواند داشت. به عبارت دیگر چنین ارتباطی یک ارتباط هم‏مرجعی خالص نامیده می‏شود ۵) یک تالی تنها نیاز به یک مفسر دارد تا آن‏را تفسیر نماید بنابراین اگر چندین مفسر برای آن در متن وجود داشته باشد مناسب‏ترین و نزدیک‏ترین آن‏ها انتخاب خواهد شد.
۷)بیشتر برای استخراج اطلاعات در خصوص یک یا چند موجودیت در متن به کار می‏رود. ۶) به درک بهتر متن و رفع ابهام برخی از واژگان در متن کمک می‏کند.

۱-۲-۱-۲.ارتباط پیشایندی:
یک ارتباط پیشایندی[۴۹]، از یک جفت عبارت اسمی‏(۱۲a) تشکیل می‏شود به طوری که عبارت اول نقش مفسر را برای عبارت دوم ایفا نماید. بنابراین یک ارتباط پیشایندی به صورت ذیل تعریف می‏شود:
(۲)عبارت اسمی‏اول(۱a) به عنوان مقدم برای عبارت اسمی‏دوم (۲a) در نظر گرفته می‏شود اگر و تنها اگر ۲a برای تفسیرش به ۱a وابسته باشد
مثال ۳: هنگامی‏که پسر وارد (اتاق)Ant شد، (درب)Ana به طور خودکار بسته شد.
همان‏طور که در مثال۳ مشاهده می‏شود، دو عبارت اسمی‏فوق با یکدیگر هم‏مرجع نمی‏باشند اما دارای یک مرجع گفتاری مشابه هستند یا به تعبیر [۶۲] با یکدیگر هم‏واژگان[۵۰] هستند. در این مثال، عبارت اسمی‏«درب» به عبارت اسمی‏«اتاق» وابستگی دارد (به عبارت بهتر، منظور از «درب»، دربِ اتاق ذکر شده است نه دربِ ساختمان یا دربِ خودرو یا هر دربِ دیگری)
در جدول۱-۱ برخی از ‏ویژگی‏های هر کدام از روابط پیشایندی و هم‏مرجعی را قرار داده‏ایم. توجه به این ویژگی‏ها به درک بهتر نقاط تشابه و اختلاف این دو رابطه کمک فراوانی می‏نماید.
همچنین باید اضافه کنیم که دو عبارت اسمی ‏می‏توانند به طور هم‏زمان هم رابطه‏ی هم‏مرجعی و هم رابطه‏ی پیشایندی داشته باشند. البته این بدین معنا نیست که هرگاه دو عبارت اسمی ‏با یکدیگر هم‏مرجع باشند، با یکدیگر ارتباط پیشایندی نیز داشته باشند و یا بالعکس.

 

 
شکل ۱-۱: انواع روابط ممکن میان دو عبارت اسمی


فرم در حال بارگذاری ...

« استفاده از ساقه‌ی گیاه خاکشیر در حذف آلایندگی رنگی از محیط‌های آبی و بررسی تأثیر عملکرد جاذب در مقیاس نانو بر حذف- قسمت ۳۱بررسی مناجات در مثنوی های فارسی در قرن هفتم- قسمت ۵۱ »
 
مداحی های محرم