امروزه تاثیر فناوری اطلاعات بر فضای کسب و کار کنونی غیر قابل انکار است. انسان هزاره سوم در تلاش است با شتاب دادن به روند توسعه و کاربری فناوری اطلاعات در بخشهای مختلف نظام اجتماعی از الگوی سنتی فاصله گرفته و الگوی جدید متناسب با الزامات عصر اطلاعات ایجاد کند(Joseph& Stone, 2003). فناوریهای اطلاعات و ارتباطات به عنوان فناوری غالب در هزاره جدید معرفی شده اند. این فناوریها با سرعت بخشیدن به فرایند مبادله اطلاعات و کاهش هزینه های داد و ستد، به ابزاری برای افزایش بهرهوری وکارایی و رشد در تمامی حیطههای فعالیت بشری تبدیل شده اند. مزایای بالقوه این فناوریها زمانی قابل حصول است که بین تمام بخشهای جامعه توسعه و گسترش یابند(رضایی، 1388).
در این حوزه درک عواملی که موجب پذیرش یک فناوری میشوند و ایجاد شرایطی که تحت آن، فناوریهای اطلاعاتی مورد نظر پذیرفته شود از پژوهشهای مهم در زمینه فناوری اطلاعات است. به عبارتی این مسأله که چرا افراد، یک فناوری اطلاعاتی را میپذیرند و از آن استفاده میکنند و یا برعکس، آن را نمیپذیرند و از آن استفاده نمیکنند از مهمترین مباحث سیستمهای اطلاعاتی است (یعقوبی و شاکری، 1378). پذیرش فناوریهای اطلاعات و ارتباطات با بخشی از دانش رفتار مصرف کننده که به ارزیابی پذیرش و به کارگیری یا عدم پذیرش این فناوریها در سطوح فردی و سازمانی می پردازد حوزه تحقیقاتی جدیدی را گشوده است که امکان تبیین بهتری را برای رفتار مصرف کنندگان سیستمهای اطلاعاتی فراهم میآورد. از این رو با بهره گیری و توسعه مدل های رفتار مصرف کننده می توان برای استقرار مطلوبتر سیستمهای اطلاعاتی راهکارهای عملیتری ارائه داد. از این رو پیشینهای از شکل گیری و توسعه مهمترین مدلهای رفتار مصرف کننده در حوزه فناوری اطلاعات ارائه شده شاخص های اصلی و مدل مفهومی پژوهش ارائه می شود.
الف. تئوریها و مدلهای رفتار مصرف کننده در حوزه فناوری اطلاعات
از زمان ظهور فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی،محققان از دیدگاه های مختلف به بررسی آثار و تبعات استفاده از این فناوری ها پرداخته اند. با افزایش سرمایه گذاری ها در حوزه ی گسترش این فناوری ها مطالعه مرتبط با پذیرش این فناوری ها اهمیت بیشتری یافته است. پذیرش، پدیده ای چند بعدی است و مجموعه ای وسیع از متغییرهای کلیدی مانند ادراکات، عقاید، نگرش ها و ویژگی های افراد و همچنین میزان درگیری آنها با فناوری اطلاعات را شامل می شود. پذیرش کاربران به عنوان “علاقه مشهود در بین گروه برای استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات، به منظور انجام وظایفی که این فناوری ها برای پشتیبانی از آنها طراحی شده اند” تعریف می شود.
بیش از سه دهه تحقیقات در حوزه به کارگیری فناوری اطلاعات انجام شده است. بیشتر تحقیقات در حوزه درک مشتری و کاربران از فناوریهای جدید و ارائه مدلهایی در این زمینه انجام شده است . خواستگاه اکثر آنها سیستمهای اطلاعاتی و رویکردهای روانشناسی و جامعه شناسی بوده است . این مدلها به شناخت ما از عوامل موثر در پذیرش فناوری از سوی کاربران و روابط بین آنها کمک می کند (رضایی، 1388).
این تئوری توسط فیشباین وآجزن در سال 1975درکتاب “باور،نگرش،قصدورفتار: مقدمهای برتئوری وپژوهش"مطرح شده ومبتنی براین فرض است که افرادبه طورمنطقی عمل میکنند. آنها کلیه اطلاعات دردسترس درباره رفتارهدف راجمعآوری وبه طورمنظم ارزیابی میکنند، همچنین اثرونتیجه اعمال را درنظرمیگیرند، سپس براساس استدلال خودتصمیم میگیرندکه عملی را انجام دهندیا انجام ندهند (Pikkarainen & Karjaluoto, 2004). شکل زیر این تئوری را نشان می دهد(Vallerand, Pelletier, Deshaies, Cuerrier, &Mongeau, 1992)
نظریه رفتار منطقی یا عمل مستدل روابط علی را که در جریان حرکت از اعتقادها، نگرشها و گرایشها به رفتار وجود دارد مشخص می کند (رضایی، 1388).
طرز نگرش نسبت به رفتار
هنجارهای ذهنی
تمایل رفتاری یا قصد
رفتار واقعی
باورها یا عقاید نگرشی
باورها یا عقاید هنجاری
باورها یا عقاید نگرشی
باورها یا عقاید هنجاری
شکل 2 2. تئوری رفتار منطقی
ج. تئوری رفنار برنامه ریزی شده
تئوری رفتار برنامه ریزی شده [26] مدل بسط یافته تئوری رفتار منطقی است که بیان می کند رفتار نتیجه مستقیم نیت رفتاری است. این تئوری بیان می کند که قصد فرد تحت تاثیر درک او از چگونگی و سختی انجام رفتار است. این تئوری بر تعیین کننده های ادراکی رفتاری تمرکز دارد (Venkatesh, Morris & Davis, 2003).
باورها یا عقاید نگرشی
باورها یا عقاید هنجاری
باورهای کنترلی
رفتار واقعی
تمایل رفتاری یا قصد
طرز نگرش نسبت به رفتار
هنجارهای ذهنی
ادراک از کنترل رفتاری
باورها یا عقاید نگرشی
باورها یا عقاید هنجاری
باورهای کنترلی
رفتار واقعی
تمایل رفتاری یا قصد
طرز نگرش نسبت به رفتار
هنجارهای ذهنی
ادراک از کنترل رفتاری
شکل 2 3. تئوری رفتار برنامه ریزی شده
اعتماد
کارگزاران نظام ایران افراد مطمئن و دلسوزی هستند و به فکر منافع کشور و مردم هستند.
من قائل به جدایی دین و سیاست مانند نظام سیاسی ترکیه هستم
گرایش سیاسی
از نظر من اصلاحطلبان بهتر میتوانند کشور را اداره کنند
از نظر من اصولگرایان در اداره کشور کارنامه بهتری دارند.
لازم به یادآوری است برای سنجش تأثیر مهاجرت پرسشنامه به گونه ای تنظیم شده است که تغییرات به سمت ارزش های مدرن را نشان دهد به بیان دیگر در صورتی که مهاجران تغییر داشته باشند این تغییر به معنای مدرن تر شدن ارزشهای پاسخگویان می باشد.
۳_۳)جامعه آماری:
مجموعه اشیاء یا نمود هایی که یک یا چند صفت مشترک داشته باشند جامعه آماری می نامند، به عبارت دیگر مجموعه افراد جامعه را که نمونه ای از آن ها بتواند نمایانگر و معرف آنها باشد جامعه آماری می نامند(منصوری فر، ۱۳۸۲ ، ۲ ). جامعه آماری پژوهش حاضر دانشجویان شهرستانی که در دانشگاه های تهران مشغول تحصیلات عالی هستند، می باشد که برای این پژوهش دانشجویان دانشکده حقوق و علوم سیاسی و روانشناسی دانشگاه علامه طباطبایی و دانشجویان دانشکده های حقوق و علوم سیاسی و ادبیات دانشگاه تهران را به عنوان نمونه انتخاب کرده ایم.
۳_۴)حجم نمونه:
تعداد حجم نمونه بر اساس فرمول مورگان محاسبه شده است.
۲
x Np (1_ p)
S= …..……………….
۲ ۲
d (N_ 1) + x
S : تعداد نمونه مورد نیاز است.
N : تعداد اعضای جامعه است.
P: نسبت جمعیت است (این نسبت وقتی ۰.۰۵ باشد حداکثر نمونه مورد نیاز را به دست می دهد).
d: درجه دقت نسبت بیان شده است.
با کمک از کارشناسان گروه های درسی دانشکده هایی از دانشگاه علامه و تهران که به عنوان جامعه آماری انتخاب شدند (دانشکده حقوق و علوم سیاسی و روانشناسی دانشگاه علامه طباطبایی و دانشکده های حقوق و علوم سیاسی و ادبیات دانشگاه تهران )حجم نمونه حدود ۱۱۰۰ نفر است که با بهره گرفتن از فرمول بالا، حجم نمونه این پژوهش ۲۳۰ نفر تخمین زده شده است و بر اساس شیوه تصادفی پیمایش، اطلاعات از نمونه جامعه آماری استخراج شده است.
۳_۵)روایی یا اعتبار پرسشنامه:
مفهوم اعتبار به این سئوال پاسخ می دهد که ابزار اندازه گیری تا چه حد خصیصه مورد نظر را می سنجد. بدون آگاهی از اعتبار ابزار اندازه گیری نمی توان به دقت داده های حاصل از آن اطمینان داشت. برای همین منظور در طراحی پرسشنامه این پژوهش تلاش شد تا از پرسشنامه هایی استفاده شود که در تحقیقات پیشین چندین بار مورد استفاده قرار گرفته اند. همچنین پرسشنامه چندین بار مورد ارزیابی اساتید حوزه علوم اجتماعی قرار گرفت و اصلاح شد و در آخر از نظر و راهنمایی اساتید راهنما و مشاور استفاده شده است. به همین جهت به نظر می آید پرسشنامه از اعتبار لازم و کافی برخوردار است.
۳_۶)ابزار تجزیه و تحلیل اطلاعات:
برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار spss نسخه ۲۱ و آزمون t استفاده شده است و برای ترسیم نمودارها از نرم افزار Microsaft Excel استفاده شده است.
۳_۷)آزمون t :
از آزمون t به منظور بررسی معنی دار بودن ضرایب محاسبه شده، ضرایب همبستگی و مدل های رگرسیونی استفاده می شود. به طور کلی آزمون معنی دار بودن روشی است که با بهره گرفتن از نتایج نمونه درستی یا نادرستی فرضیه ها را در جامعه تعیین می نماید. تصمیم درباره پذیرش یا رد نیز بر اساس مقدار عددی تابع آزمون حاصل از داده های موجود انجام می شود. بر اساس این آزمون چنانچه سطح معنی داری محاسبه شده بیش از ۵ درصد باشد، مقادیر محاسبه شده از لحاظ آماری در سطح اطمینان ۹۵ درصد معنی دار نخواهد بود. به طور رایج در کلیه برآوردها، این آزمون برای بررسی معنی داری ضرایب مدل مورد استفاده قرار می گیرد.
۳_۸)فرضیات پژوهش:
در این پژوهش همانگونه که در فصل اول آمده است یک فرضیه وجود دارد اما با توجه به پیمایشی بودن پژوهش و برای استخراج اطلاعات و طراحی پرسشنامه ناچار شده ایم که فرضیه اصلی را در قالب شش فرضیه عملیاتی و قابل سنجش کنیم. این فرضیات که در این پژهش تحلیل خواهد شد به شرح زیر است:
فرضیه اول: بین جنسیت مهاجران و تغییر ارزش های دینی آنان در اثر مهاجرت تفاوت معنی داری وجود دارد.
فرضیه دوم: بین جنسیت مهاجران و تغییر سبک زندگی آنها در اثر مهاجرت تفاوت معنی داری وجود دارد.
فرضیه سوم: بین جنسیت مهاجران و تغییر ارزش های سیاسی آنها در اثر مهاجرت تفاوت معنی داری وجود دارد.
فرضیه چهارم: بین پایگاه اقتصادی_اجتماعی مهاجران و تغییر ارزش های دینی آنان در اثر مهاجرت تفاوت معنی داری وجود دارد.
فرضیه پنجم: بین پایگاه اقتصادی_اجتماعی مهاجران و تغییر ارزش های سیاسی آنان در اثر مهاجرت تفاوت معنی داری وجود دارد.
فرضیه ششم: بین پایگاه اقتصادی_اجتماعی مهاجران و تغییر سبک زندگی آنها در اثر مهاجرت تفاوت معنی داری وجود دارد.
۳_۹)جمع بندی فصل:
در این فصل به روش شناسی پژوهش پرداخته شد. همانگونه که گفته شد روشی که برای جمع آوری اطلاعات این پژوهش مورد استفاده قرار گرفته، روش پیمایشی است. در این روش مهمترین ابزار گرد آوری اطلاعات پرسشنامه است. در این فصل به طراحی پرسشنامه بر اساس متغیر های مستقل شامل جنسیت و پایگاه اقتصادی_اجتماعی مهاجران و متغیر های وابسته شامل ارزش های سیاسی، دینی و سبک زندگی مهاجران اشاره شد. همچنین متغیر های مستقل و وابسته تعریف نظری و عملیاتی شدند. لازم به یادآوری است که متغیر های وابسته نیاز به خرد شدن یا به اصطلاح عملیاتی شدن داشته و هرکدام به چند متغیر یا گویه خردتر تقسییم شده اند که برای تحلیل اطلاعات استخراجی از پرسشنامه، میانگین گویه های هر متغیر وابسته ارائه و تحلیل می شود. در آخر به اعتبار پرسشنامه، حجم نمونه و فرضیات پژوهش پرداخته شد که شامل شش فرضیه می شود و در بالا مفصلا آمده است.
فصل چهارم:
یافته ها
و
تحلیل یافته ها
مقدمه:
پردازش اطلاعات در عین حال که یکی از مراحل اساسی روش های تحقیق به شمار میآید، به عنوان یکی از مهمترین برهههای تخصصی هر پژوهش علمی مطرح میباشد.
جداول از مهمترین ابزارها برای سنجش و اندازه گیری داده های یک تحقیق انسانی- اجتماعی به شمار میآیند. هدف نهایی جداول، کمی و سنجش پذیر ساختن واقعیت مورد مطالعه تا سر حد امکان و ارائه تصویری دقیق از آن است.
این فصل در دو بخش اصلی شامل تحلیلهای توصیفی و تحلیلهای استنباطی ارائه میشود.
بیستم: در مجموع، این پژوهش، روشی برای تعیین ویژگیهای مطلوب یک خزانهی سؤال برای CAT آزمون ریاضی فراهم کرده است. نتایج نشان داد که، اندازهی خزانهی سؤال به توزیع جمعیت آزمودنیها و تعداد افرادی که از آنها CAT گرفتهمیشود بستگی دارد، این نتایج با تحقیقات ریکیسی، ۲۰۰۷ همسو میباشد.
بیست و یکم: همچنین نتایج نشان داد که، شکل خزانهی سؤال طراحی شده، توزیع نرمالی از مقادیر پارامتر دشواری مدل راش نیست، بلکه توزیعی مسطح و یکنواخت است و فراوانیهای کاملاً بالایی در دنبالههای توزیع دارد، این نتایج نیز با تحقیقات ریکیسی، ۲۰۰۷ ؛ ۲۰۱۰ همسو میباشد. این امر تاییدی بر این قضیه است که، برخلاف آزمونهای سنتی مداد کاغذی، که انتخاب سؤالات به نوعی است که بهترین سنجش را برای آزمودنیهایی با توانایی متوسط فراهم میکند، سنجش انطباقی میتواند دامنهی گستردهای از توانایی را پوشش دهد. از اینرو، به سؤالاتی با کیفیت بالا برای دامنه گستردهای از توانایی نیاز است (میلمن و آرتر، ۱۹۸۴). البته، طراحی خزانهی سؤال برای یک سنجش انطباقی بسیار خاص است و به طراحی شیوه و ویژگیهای مورد نیاز در CAT و جمعیت آزمودنی بستگی دارد (ریکیسی، ۲۰۰۱، ۲۰۰۷).
بیست و دوم: در کل، این روششناسی بسیار کلی میباشد و میتواند در شکلهای دیگری از توزیعهای آزمودنی و شکلهای متفاوتی از مدلهای IRT نیز بهکار رود. در این پژوهش، ما این روش را برای سؤالاتی که با مدل دو و سه پارامتری مدرج میشدند، به کار بردیم که از پیچیدگی خاصی برخوردار بود، زیرا میزان آگاهی سؤالات، حتی زمانیکه پارامترهای b برابری داشته باشند، متفاوت است، زیرا، پارامترهای a و c متفاوتی دارند. در مدلهای دو و سه پارامتری، آگاهی سؤال به ترتیب با ترکیب دو و سه پارامتر تعیین میشود (لیکسیونگ و ریکیسی، ۲۰۰۷). همچنین، ما در این پژوهش این روش را زمانی که کنترل مواجهه سؤال و سیستم امنیتی آزمون از اهمیت بهسزایی برخوردار است نیز بهکار بردیم و تعادل محتوایی متنوع را که یکی از مهمترین مولفهها در سنجش انطباقی میباشد را در الگوریتمهای انتخاب سؤال CATوارد کردیم. بدون تردید، زمانیکه، این مولفهها (تعداد پارامترها، کنترل مواجهه و تعادل محتوایی) در طراحی خزانهی سؤال اضافه میشوند، به خزانهی سؤال بزرگتری نیاز داریم (هی و ریکیسی، ۲۰۱۰؛ ۲۰۱۱؛ گو و ریکیسی، ۲۰۰۷).
تلویحاتی در مورد ساخت خزانههای سؤال و مدیریت یا نگهداری از آنها
این پژوهش بر روی این مفروضه مبتنی است که آزمودنیها به طور نرمالی با میانگین توانایی صفر و انحراف معیار۱ توزیع شدند. با این وجود، در واقع توزیعهای آزمودنیها همیشه نرمال نیست، و توزیع مورد انتظار ممکن است با توزیع دقیق آزمودنیها -که در بیشتر مواقع تنها زمانیکه آزمونها اجرا شود، به صورت قطعی معین میشود،- مطابقت نداشته باشد. در این مورد سؤالی که ایجاد میشود این است که، چگونه طرح یا الگوی ایجاد شده به تخطی از توزیعها مقاوم است. در این حالت دو موقعیت وجود دارد و به دنبال آن دو رفتار مورد نیاز میشود. در موقعیت اول، جامعهی مورد انتظار نرمال نیست و آزمودنیها از یک جامعهی از قبل تعریف شده که از طریق اجراهای قبلی آزمون بدست آمده نمونهگیری شدند، در این موقعیت طراحی الگوی خزانهی سؤال بهینه باید بر اساس توزیع زیربنایی توانایی آزمودنیها باشد. در موقعیت دوم، ممکن است فرض شود که توزیع زیر بنایی نرمال است، امّا پس از اجرای آزمونهای CAT متوجه شویم که توزیع زیر بنایی از توزیع نرمال تخطی کرده است، در این صورت تخطی از این مفروضه، اعتبار[۲۲۷] مطالعه را به خطر میاندازد و ممکن است بر نتایج نیز اثر گذارد. وسعت و نوع این تاثیرات بالقوه، میتواند پژوهش جالبی باشد که برای تحقیقات آتی مناسب است.
در مجموع، طرح نهایی خزانهی سؤال، الگویی را پیشنهاد میکند که تعداد سؤالات مورد نیاز در هر bin را لیست میکند، همچنین، توزیع پارامترهای a و b را در یک دامنهی معین نشان میدهد. همانند یک طرح آزمون مداد-کاغذی، طرح خزانهی سؤل بهینهی شبیهسازی شده میتواند به عنوان راهنمایی برای ایجاد و طراحی خزانهی سؤال و انتخاب سؤال از خزانه یا بانک سؤال به کار رود. این طرح، ترکیب سؤالات بهینهای که یک خزانهی سؤال باید داشته باشد را توصیف میکند، و همچنین میتواند به عنوان مبنایی برای طراحان سؤالات آزمون باشد تا تلاش کنند، سؤالاتشان با الگوی اولیه مطابقت داشته باشد. و یا سؤالاتی با پوشش محتوایی و آمارههای مطلوب میتواند از سؤالاتی که از قبل در خزانه وجود داشتهاند، انتخاب شوند.
در این پژوهش، زمانیکه خزانههای سؤال بهینهی شبیهسازی شده با خزانهی عملیاتی مقایسه شد، فرض بر این بود که همهی سؤالات شبیهسازی شده در دسترس بودند. البته در عمل و در دنیای واقع، به نظر دشوار میرسد که سؤالاتی با پارامترهای دقیقاً یکسان با الگوی طراحی شده ایجاد کنیم. با این وجود، با پیشرفتهایی که در پژوهشهای مدل یابی سؤال ایجاد شده (گو، ۲۰۰۷)، این امکان بیش از پیش وجود دارد تا تعداد زیادی از سؤالات مطلوب به همراه ویژگیهای مورد نظر روانسنجی، مشابه با الگو ایجاد کنیم. در این میان چون رویکرد MRP ، همبستگی بین پارامترهای a و b را در نظر میگیرد، الگویی که از این طریق ساخته میشود، آسانتر به واقعیت نزدیک میشود. امّا خزانههای سؤالی که از طریق رویکرد MTI ساخته میشوند، به دقت اندازهگیری قابل قبولی با حداقل تعداد سؤال دست پیدا میکنند، امّا در این رویکرد اینکه چه اندازه طراحی چنین سؤالی دشوار است، مشخص نیست. بنابراین، بهتر است این دو رویکرد با یکدیگر تلفیق شود، تا مزیتهای هر دو رویکرد با یکدیگر ترکیب شده و یک طرح عملیتری ایجاد کند. بعلاوه، باید خاطر نشان شود که با تعریف پهنای bin ها، الگوی طراحی شده به سؤالات مشابهی درون یک دامنهی معین نیاز دارد. این روش دشواری نوشتن سؤالاتی با پارامترهای دقیق و مشابه با طرح را کمتر میکند.
همچنین، در عمل، خزانههای سؤال عملیاتی ایستا نیستند و باید پویا باشند. در اغلب برنامههای سنجش، تستها از خزانههای سؤال انتخاب میشوند و سؤالات جدید به صورت متوالی پیش آزمون میشوند و سپس به خزانه اضافه میشوند. سؤالات بسیار استفاده شده یا قدیمی[۲۲۸] طی زمانهای متوالی از خزانه حذف میشوند. بنابراین، نظارت بر استفادهی مناسب از سؤالات و دوباره جایگزین کردن خزانه از سؤالات جدید، دو وظیفهی مهم مدیریت و محافظت از خزانهی سؤال میباشد (وندرلیندن و ولدکمپ، ۲۰۰۰).
روشهای طراحی خزانهی سؤال که در این پژوهش ارائه شد، میتواند به آسانی به منظور مدیریت خزانهی سؤال نیز به کار رود. در بیشتر موقعیتها، خزانههای عملیاتی از یک خزانهی بزرگتر انتخاب میشوند. در اصل، خزانههای بزرگ اجتماعی از خزانههای عملیاتی است. توزیع یک خزانهی بزرگ بهینه میتواند به سادگی برابر با تعدادی از تکرارهای توزیع خزانههای عملیاتی باشد. به عبارت دیگر اگر خزانهی بزرگ از ۱۰ خزانهی عملیاتی تشکیل شده باشد، توزیع بهینهی سؤال در خزانهی بزرگ در هر bin برابر با ۱۰ برابر توزیع سؤال در خزانهی بهینه است. همچنین، روش اجتماع ریکیسی میتواند نرخهای مواجهه مورد انتظار سؤالات در هر bin را در نظر بگیرد. به طوریکه تعداد سؤالات مورد نیاز در هر bin میتواند به شیوهی زیر محاسبه میشود:
R: تعداد خزانههای سؤال عملیاتی است که از یک خزانهی بزرگ میتواند استخراج شود.
: نرخ مورد انتظار مواجهه برای تعداد سؤالات در هر bin است.
بر اساس این روش، خزانهی بزرگ در bin هایی که دارای مواجهه بیشتری هستند، دارای سؤالات بیشتر و در bin هایی که حداقل مقدار مواجهه را دارند، دارای سؤالات کمتری هستند.
خلاصه اینکه، مشخصات خزانهی سؤال بهینه میتواند به چندین هدف در ساخت خزانههای سؤال عملیاتی کمک کند. ابتدا، این مشخصات میتوانند به عنوان یک مدل طراحی خزانهی سؤال و یک راهنما برای سرهم کردن خزانهی سؤال عملیاتی مفید باشند. دارا بودن این مدل این اطمینان را به ما میدهد که در طراحی الگوریتم CAT مورد نظر، نه تنها به بهترین کیفیت اندازهگیری در دسترس رسیدهایم (مکبرید و وایس، ۱۹۷۶، ص۹)، بلکه توانستهایم که چندین خزانهی سؤال بهینهی هم ارز ایجاد کنیم (هی و ریکیسی، ۲۰۱۰). دوم، ویژگیهای ROPهای ساخته شده، میتوانند بینشهایی در مورد مدیریت خزانهی سؤال ایجاد کنند. برای مثال، بینشی که ما در این پژوهش ایجاد کردیم، این است که خزانههای سؤال که بر اساس روش bin-and-union ساخته میشوند، میتوانند مدیریت و نگهداری خزانهی سؤال را ساده کنند. سوم، ویژگیهای خزانهی سؤال، به خصوص، توزیع صفات آماری سؤال، میتواند به عنوان راهنمایی برای فرایند نوشتن سؤال به کار روند، این راهنما به نویسندگان سؤال یاد میدهد تا سؤالاتی با خصیصههای مطلوب مبتنی بر مدل یا طرح مشخص شدهای بنویسند (هی و ریکیسی، ۲۰۱۰).
محدودیتهای پژوهشی
انجام پژوهش های علمی به دلیل ظرافتها و پیچیدگیهای خاصی که در مراحل مختلف فرایند ان وجود دارد، همواره با محدودیتهایی همراه است که مدّنظر قرار دادن آنها در تعبیر و تفسیر یافتههای پژوهش از اهمیت شایان توجهی برخوردار است. در این تحقیق نهایت تلاش به عمل آمد تا فرایند انجام تحقیق با لحاظ کردن عوامل و شرایط که به نوعی بر روی نتایج اثر میگذارد، انجام شود. با این همه، ذکر موارد ذیل و در نظر گرفتن آنها در تعمیم نتایج بهتر است مورد توجه قرار گیرد.
اول: در این پژوهش همانند شیوههای رایج این روشها، زمانی که مشخصات خزانهی بهینهی سؤالات ارزیابی شد، پارامترهای سؤال به صورت معلوم درنظر گرفته شدند، به گونهای که مقادیر واقعیشان دارای خطای برآورد نبود. این در حالی است که برآوردهای سؤالات عملیاتی غالباً با خطا همراه است. با این همه انتخاب سؤال در CAT همیشه با توجه به ملاک بهینهسازی انجام میشود و سؤالاتی انتخاب میشوند که بتواند بیشینهی آگاهی را ایجاد کند. لذا، زمانیکه برآوردهای سؤال شامل خطا باشند، فرآیندی تحت عنوان “سرمایهگذاری روی شانس” یا “بهرهبرداری از شانس” ایجاد میشود و ممکن است در فرایند انتخاب سؤال در CAT نیز اثر گذارد، زیرا مدرجسازی سؤالات با خطای اندازهگیری همراه بوده است (وندرلیندن و گلاس، ۲۰۰۰). اگرچه در این پژوهش، تا حد امکان در شبیهسازی سؤالات بهینه عامل خطای اندازگیری در نظر گرفته شد، ممکن است این خطاها به طور کامل و صد در صد کنترل نشده باشند.
دوم: یکی از اهداف اصلی در طراحی یک خزانهی سؤال بهینهی CAT، ایجاد دستورالعملی برای به دست دادن مطلوبترین نتایج مربوط به الگوریتمهای مورد استفاده در CAT است. با توجه به اینکه در عمل، غالباً از دادههای خزانهی سؤال CAT عملیاتی به عنوان یک بخش مهم و جدایی ناپذیر در شبیهسازی استفاده میشود، ممکن است ویژگیهای بهینهی تعیین شده، تا حدی مطلوبتر از آنچه هستند به نظر برسند. اگرچه، این اثر را جزئی و قابل اغماض است، با اینهمه توجه به آنها در تفسیر و تعمیم نتایج توصیه میشود.
سوم: روشهای پیشبینی ویژگیهای عملیاتی خزانههای بهینه در این مطالعه تنها بر روی یک خزانهی سؤال عملیاتی مبتنی بود، در حالی که، به شرط وجود خزانههای عملیاتی چند گانه میتوان به طور همزمان از چندین خزانهی سؤال عملیاتی به منظور بهبود عملکرد مدل P استفاده کنیم. در این پژوهش به دلیل فقدان آزمون CAT پیش ساخته در کشور (برخلاف تحقیقات مشابه خارجی)، به ضرورت از یک که یک خزانهی CAT عملیاتی برای محک زدن نتایج استفاده کردیم. اگرچه این رویکرد نیز در ادبیات مطالعه و تدوین خزانههای سؤال مرسوم است، با اینهمه این نکته نیز بهتر است در تعبیر و تفسیر نتایج مورد توجه قرار گیرد.
پیشنهادات پژوهشی
با توجه به یافتههای این پژوهش و همچنین، محدودیتهایی که در قسمت قبل به آن اشاره شد، موارد ذیل به عنوان پیشنهادهای پژوهشی معرفی میشود:
اول: با توجه به اهمیت خطاهای برآورد در تعیین ویژگیهای خزانهی سؤال بهینه، پیشنهاد میشود که مطالعات آتی بر روی ماهیت وچگونگی تاثیر خطاهای برآوردی بر عملکرد خزانههای سؤال CAT توجه کنند و به عنوان یک موضوع پژوهشی جدید به آن بپردازند.
دوم: به منظور حفظ اعتدال بهینگی در خزانههای سؤال پیشنهاد میشود مطالعات آینده چندین خزانهی سؤال عملیاتی استفاده کرده و نتایج را با شرایطی که در آن تنها از یک خزانهی سؤال عملیاتی استفاده شده، مقایسه نمایند.
سوم: بهتر است در تحقیقات آتی دو مدل MRP و MTI با توجه به مزیتهای هر دو روش ایجاد پارامترهای بهینهی سؤال با یکدیگر تلفیق شده، به طوریکه در ایجاد سؤال، همبستگی بین پارامترهای سؤال را در حالیکه ضرورت حداقل آگاهی سؤال را برقرار میکند، را در نظر بگیرد.
چهارم: از آنجا که این امکان وجود دارد که توزیعهای آماری زیربنای توانایی بر توزیع پارامترهای سؤال اثر بگذارند، پیشنهاد میشود که در تحقیقات آتی تاثیر نوع توزیع توانایی در ایجاد خزانههای بهینه بررسی شود.
پنجم: روش بیشینهی آگاهی یکی از معتبرترین و پرکاربردترین روشهای انتخاب سؤال در CAT است، با اینهمه امکان استفاده از روش کمینهی پسین مورد انتظار نیز در این مورد وجود دارد. لذا، پیشنهاد میشود در تحقیقات آتی نتایج حاصل بهکار گیری این دو روش مورد مقایسه و بررسی قرار گیرد.
ششم: با توجه به ملاحظات نظری و عملی در این پژوهش از روش کنترل مواجه سیمپسون-هتر استفاده شد، سایر روشهایی که در این مورد میتواند مورد استفاده قرار گیرد مانند روش α طبقهبندی شده میتواند، موضوع تحقیقات آتی در مورد کاربرد شیوههای دیگر کنترل مواجهی سؤال قرار گیرد.
دشواریهای اجرایی پژوهش
اول: یکی از محدودیتهای اصلی اجرایی این پژوهش هزینههای بسیار بالای طراحی ۹۲۱ سؤال برای خزانهی عملیاتی بود، زیرا تا به حال در ایران یک آزمون CAT عملیاتی که برای اهداف پژوهشی از این نوع مناسب باشد ساخت نشده بود.
دوم: یکی دیگر از محدودیتهای اجرایی، صرف زمان بیشتر از ۱۸ ماه برای ساخت سؤالات مناسب با اهداف پژوهشی بود.
سوم: از آنجا که مدرج کردن این تعداد زیاد سؤال به صورت یک جا امکان پذیر نبود، این سؤالات در ۱۳ مرحله در طول یک سال تحصیلی بر روی ۵۰۰ آزمودنی ثابت مدرج شد. ثابت نگه داشتن این آزمودنیها در طول این یک سال هزینه و زمان هنگفتی برای محقق ایجاد کرد.
چهارم: زمانبر بودن اجراهای برنامههای شبیهسازی، که گاهی هریک چندین ماه متوالی به طول میانجامید.
منابع پژوهش
Adema, J. J. (1990a). Models and Algorithms for the Construction of Achievement Tests. Unpublished doctoral dissertation, University of Twente, Enschede, The Netherlands.
Adema, J. J. (1990b). The construction of customized two-staged tests. Journal of Educational Measurement, 27, 241–۲۵۳.
Ariel, A., Veldkamp, B. P., & van der Linden, W. J. (2004). Constructing rotating item pools for constrained adaptive testing. Journal of Educational Measurement, 41, 345-360.
Belov, D. I. & Armstrong, R. D. (2009). Direct and inverse problems of item pool design for computerized adaptive testing. Educational and Psychological Measurement, 69(4), 53-547.
Bergstrom, B. A., & Lunz, M. E. (1999). CAT for certification and licensure. In F. Drasgow & J.Olson-Buchanan (Eds.), Innovations in Computerized Assessment (pp. 67-91). Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates, Inc.
Boekkooi-Timminga, E. (1987). Simultaneous test construction by zero-one programming. Methodika, 1, 1101–۱۱۲.
Boekkooi-Timminga, E. (1989). Models for Computerized Test Construc- tion. Unpublished doctoral dissertation, University of Twente, Enschede, The Netherlands.
Boekkooi-Timminga, E. (1990a). The construction of parallel tests from IRT-based item banks. Journal of Educational Statistics, 15, 129–۱۴۵.
Boekkooi-Timminga, E. (1990b). A cluster-based method for test construc- tion. Applied Psychological Measurement, 15, 129–۱۴۵.
Boekkooi-Timminga,E.(1991).A Method for Designing Rasch Model Based Item Banks. Paper presented at the Annual Meeting of the Psychometric Society, Princeton, NJ.392 Bibliography.
Boekkooi-Timminga,E.(1993).Computer-assisted test construction. Social Science Computer Review, 11, 292–۳۰۰.
Boekkooi-Timminga, E., & Sun, L. (1991). CONTEST: A computerized test construction system. In J. Hoogstraten & W. J. van der Linden (Eds.), Methodologie (pp. 69–۷۶). Amsterdam, The Netherlands: SCO.
Boekkooi-Timminga, E., & van der Linden, W. J. (1988). Algorithms for automated test design. In F. J. Maarse, L. J. M. Mulder, W. P. B. Sjouw, & A. E. Akkerman (Eds.),Computers in Psychology: Methods, Instrumentation, and Psychodiagnosis (pp.171–۱۷۶).Berwyn,PA:Swets Publishing.
Brown, J. M., & Weiss, D. J. (1977). An adaptive testing strategy for achievement test batteries (No. 77-6). Minneapolis: University of Minnesota, Psychometric Methods Program.
Chang, H. (2007). Book review: Linear models for optimal test design. Psychometrika, 72, 279-281.
Chang, H. H., & van der Linden, W. J. (2003). Optimal stratification of item pools in a-stratified computerized adaptive testing. Applied Psychological Measurement, 27, 262-274.
Chang, H. H., & Ying, Z. (1999). Alpha-stratified multistage computerized adaptive testing. Applied Psychological Measurement, 23, 211-222.
Cheng, Y., & Chang, H. (2009). The maximum priority index method for severely con- strained item selection in computerized adaptive testing. British Journal of Mathematical and Statistical Psychology, 62, 369-383.
این دوره با خلع ید از “شرکت نفت انگلیس و ایران” و نهضت ملی شدن صنعت نفت در ۲۹ اسفند ۱۳۲۹ هـ .ش.(۲۰مارس ۱۹۵۱ میلادی) تحقق یافت . شاخص ترین نتیجه این نهضت در عنوان شرکت ، یعنی “شرکت نفت انگلیس و ایران” تجلی یافته است. این دوره با رویدادهای مهم تاریخی چون نهضت ملی شدن صنعت نفت ، انعقاد قرارداد کنسرسیوم ( ۷ آبان ۱۳۳۳ هـ .ش./ ۲۹ اکتبر۱۹۵۴ میلادی) متشکل از شرکت نفت انگلیس و ایران و شرکت های آمریکائی ، شرکت انگلیسی – هلندی و شرکت فرانسوی ، با دولت کودتا (کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ که به عزل و تبعید مصدق به احمد آباد انجامید.) و بالاخره پیروزی انقلاب اسلامی (۲۲ بهمن ۱۳۵۷ هـ . ش./ ۱۱ فوریه ۱۹۷۹ میلادی) که با پایان رابطه با مجموعه شرکت های عضو کنسرسیوم همراه است ، مصادف می باشد.
فعالیت ها ی مربوط به توزیع نفت و فرآورده های نفتی نیز در این دوره ، متناسب با تحولات سیاسی ، اقتصادی ، مدیریتی و ساختاری دستخوش تحولاتی بوده است.
با ملی شدن صنعت نفت کشور و تحریم نفت ایران ، کار توزیع فراورده های نفتی از مبادی حمل ، یعنی پالایشگاه های آبادان و کرمانشاه به سر تا سر کشور که پس از عبور از کویرهای سوزان مرکزی و کوهستان های صعب العبور آذربایجان ، خراسان و کردستان میسر می شد ، دچار مشکل گردید. پیش از آن ، به ویژه در دوران شرکت نفت انگلیس و ایران ، انگلیسی ها برنامه ریزی و آینده نگری مهمی برای تامین مصارف داخلی صورت نداده بودند. ارسال به موقع نفت به جهت نبود خطوط لوله ، خطوط آهن و جاده های مناسب بسیار زمان بر و پر هزینه و امکان دسترسی به نقاط مختلف کشور بسیار دشوار بود. در پی انتقاد قرارداد نفت با کنسرسیوم ، در روز ۸ آبان ۱۳۳۳ هـ . ش . اولین در آبادان شروع به بارگیری کرد و بزرگترین واحد صنعتی و تولیدی کشور عملیات خود را در مقیاسی وسیع تر آغاز نمود.
با تشکیل کنسرسیوم و فعال شدن” شرکت های عامل نفت ایران” ، وظائف صنعت نفت به دو بخش عملیات صنعتی و غیر صنعتی تفکیک شد که وظائف غیر صنعتی آن به “شرکت ملی نفت ایران” محول گردید. “سازمان پخش” با عنوان فعالیت های توزیع فرآورده های مورد مصرف در داخل کشور نیز به عهده شرکت ملی نفت ایران گذاشته شد. بدین ترتیب “اداره کل فروش و سازمان پخش” شرکت ملی نفت ایران تاسیس گردید. به دنبال آن ، در جهت کاهش برخی از مشکلاتی که پیشتر عنوان شد ، خطوط لوله انتقال نفت احداث شد. نخستین خطوط لوله به تدریج از آبادان به تهران و از تهران به مشهد و رشت کشیده شد.
در پائیز ۱۳۳۷ هـ . ش مهندس منوچهر فرمانفرماییان که یکی از نوادگان عباس میرزا (تنها فرزند فتح علیشاه قاجار) بود ، ضمن عضویت در هیات مدیره شرکت ملی نفت ایران ، به مدیریت فروش و توزیع فرآورده های نفتی در ایران و خارج منصوب شد. در سال ۱۳۴۲ هـ . ش “سازمان مدیریت عملیات نفتی” متشکل از دو واحد ” سازمان اکتشاف و استخراج” شرکت ملی نفت ایران در کرمانشاه و “سازمان پالایش و پخش” تاسیس شد.
سازمان پخش در این زمان تحت سرپرستی شرکت ملی نفت ایران بود. مدیریت سازمان بر واحدهای مشروح سرپرستی داشت:
۱-فروش داخلی
۲-سوختگیری هوائی (فروش فرآورده های مورد نیاز هواپیماها)
۳- امور اداری
۴- فروش خارجی (صادارات فرآورده های نفتی)
واحدهای ستادی شرکت ملی نفت ایران شامل: حسابداری ، تدارکات (تامین) فرآورده های نفتی ، مشاور فنی ، مشاور اقتصادی و بازرسی ،خطوط لوله ،خدمات فنی.
حوزه فروش داخلی به ۱۷ ناحیه تفکیک و سر پرستی هر ناحیه به عهده یک رئیس ناحیه گذاشته شد. با این تقسیمات ، ” اداره کل خطوط لوله” به دو منطقه شمال و جنوب تفکیک شد.
در آذر ماه ۱۳۴۰ هـ . ش . در تشکیلات تازه سازمان به جای ۱۷ ناحیه قبلی ، تمام کشور از نظر مصرف مواد نفتی به ۶ منطقه تقسیم شد.۶ منطقه عبارت بودند از: تهران ، اصفهان ، کرمانشاه ، خراسان ، کرمان و خوزستان .
سازمان پخش فرآورده های نفتی بعد از ملی شدن نفت با عناوین سازمانی مختلف: پخش و خطوط لوله ، امور پخش و فروش داخلی ، امور پخش و فروش محلی ، در تهران فعالیت داشته است. نهایتا” در شهریور ۱۳۶۶ هـ . ش. (۱۹۸۷ میلادی) “شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران” با ساختار سازمانی جدید تاسیس شد. این شرکت در زمینه پیشرفت صنعتی و اقتصادی کشور و ارتقای سطح زندگی مردم، بزرگترین نقش را داشته و تاکنون توانسته است تحول چشمگیری را در کلیه شئون مملکت ، به خصوص از نظر اقتصادی ایجاد کند.
۲۴۹۰.۰۱
۷۶۰۱۴۷۱.۰۹
۴۹.۹۰
۱۵۲۳۳۴.۰۹
۴۴۰.۲۰
۴۹.۹۰
۱۷۸۹.۲۹
۶۷۴۴۳۳۲.۷۳
۴۲.۳۰
۱۵۹۴۴۰.۴۹
۴۴۱.۶۰
۴۲.۳۰
۱۳۸۳.۸۴
۴۹۳۱۵۵۹.۷۳
۳۷.۲۰
۱۳۲۵۶۸.۸۱
۴۰۱.۳۰
۳۷.۲۰
۲۵۰۴۹.۸۱
۹۲۶۵۱۵۷۶.۸۶
۶۹۷.۹۰
۲۹۲۴۲۸۴.۴۱
∑
شکل۳-۴ رگرسیون تحت معیارهوک-براون برای نمونه sandston
فصل ۴
روش اجزای محدود
۴-۱- مقدمه:
با توجه به اینکه اساس روش انجام یافته در این پایان نامه روش اجزای محدود میباشد، در این فصل به معرفی روش اجزای محدود میپردازیم. در ابتدا اساس کار روشهای تقریبی را معرفی میکنیم.در ادامه انواع المانها در روش اجزای محدود و اساس ریاضی آنها را معرفی میکنیم.در نهایت روشهای عددی تقریب انتگرال را معرفی میکنیم.
۴-۱-روش باقیماندههای وزنی:
این یک حقیقت مسلم است که حل معادلات دیفرانسیل در اجراییترین مسائل مهندسی، غیر قابل اجتناب است. با توجه به پیچیدگیهای هندسی و فیزیکی، به ندرت راه حل دقیقی برای حل معادلات حاکمه داریم. در نتیجه راه حلهای تقریبی برای حل معادلات دیفرانسیل، کارایی زیادی دارد. در حقیقت روش اجزای محدود خود یکی از این تکنیکهای تقریب میباشد. البته روش اجزای محدود خود بر پایه چندین روش تقریب میباشد که یکی از مهمترین آنها روش باقیماندههای وزنی است. روش باقیماندههای وزنی یک روش تقریب برای مسائل مقادیر مرزی میباشد. ابتدا محتوای کلی برای حالت یک بعدی شرح داده می شود و سپس برای حالت دو و سه بعدی تعمیم داده می شود
فرض میکنیم معادله دیفرانسیل به فرم معادله ۴-۱ باشد.
۴-۱
که تحت شرایط مرزی زیر قرار دارد.
۴-۲
روش باقیماندههای وزنی به دنبال راه حلی به فرم زیر است.
۴-۳
در جایی که حل تقریبی ارائه شده به صورت حاصلضرب ضرایب ثابت و ناشناخته که باید تعیین گردند و که توابع شکل نامیده می شود، میباشد. نکته اساسی در مورد توابع شکل این است که این توابع باید بر روی حوضه مورد بحث پیوسته باشند و به خوبی از پس شرایط مرزی برآیند. از همه مهمتر این است که توابع شکل باید به خوبی با هندسه مسئله نیز همخوانی داشته باشد. با تمام این پیش فرضها میتوانیم به این نتیجه برسیم که حل باقیماندههای وزنی به خوبی به حل دقیق نزدیک است اما با تمتم این تفاسیر ما مقداری خطای باقیمانده نیز داریم پس
۴-۴
در جایی که باقیمانده میباشد. دقت شود که باقیمانده خود تابعی از ضرایب میباشد. در روش باقیماندههای وزنی ضرایب به صورت زیر ارزیابی میشوند.
۴-۵
در جایی که n تابه وزنی فرضی را نشان میدهد. مشاهده می شود که پس از انتگرالگیری از معادله نتیجه به صورت n معادله جبری درمیآید که می تواند برای مقادیر حل شود. معادله نشان میدهد که جمع(انتگرال) خطاهای باقیمانده وزنی روی محیط مورد بحث صفر میباشد. چندین رویکرد از روش باقیماندههای وزنی وجود دارد که در نحوه بدست آوردن فاکتورهای وزنی متفاوتند. عمومیترین رویکردها حداقل مربعات، روش گالرکین، مجموعه نقاط میباشد. در این بحث ما بر روی سادهترین رویکرد در روش اجزای محدود یعنی روش گالرکین بحث خواهیم کرد.
۴-۱-۱-روش گالرکین: