وبلاگ

آسایش

آسایش

گرم

گرم

گرم

گرم

آسایش

آسایش

سرد

سرد

سرد

روزانه

۴-۴-۳-پیش بینی اقلیم آسایش برای دوره شبانه و روزانه

برای پیش بینی مقادیر مولفه های اقلیمی، ابتدا مولفه های مختلف آب و هوایی برای ماه های دوازده گانه روی جزء عرض از مبداء و روند(ترند) برای دوره ۱۹۵۷ تا ۲۰۰۶ بصورت جداگانه رگرسیون گرفته شد و برای هر کدام از اینها ضرایب برآوردی محاسبه شد، و در دنباله برای انجام پیش بینی از سال ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۶ از متغییر روند استفاده گردید، حال پیش بینی که برای ۱۰ سال آخر بدست آمد، بصورت نموداری در قالب یک شکل، نمایش داده و میزان پیش بینی را برای مولفه اقلیمی برآورد گردید. در ادامه بعلت وسعت کار به نمونه ای از این نمودارها برای مقادیر مولفه های اقلیمی در ژوئن اشاره شده است(نمودارهای: ۴-۱، ۴-۲، ۴-۳، ۴-۴). جهت فهم بهتر جایگاه مقادیر پیش بینی شده بر روی نمودارها، نمودار این مقادیر، از نمودار مقادیر آماری درازمدت، تفکیک گردیده است.
با توجه به جدول ۴ مشخص می شود که تغییر خاصی برای سال ۲۰۱۶ در محدوده آسایش برای ماه های دوازده گانه در اقلیم آسایش شبانه بوجود نیامده است، اما، برای اقلیم آسایش روزانه، وضعیت کمی تغییر کرده، بگونه ای ماه مارس از محدوده آسایش خارج و به محدوده سرد وارد شده است، ولی در بقیه ماه ها تغییری مشاهده نمی شود.

نمودار۴-۱: نمودار درازمدت دمای سالانه و مقادیر پیش بینی آن برای June

نمودار۴-۲: نمودار درازمدت حداقل دما و مقادیر پیش بینی آن برای June

نمودار۴-۳: نمودار درازمدت حداکثر دما و مقادیر پیش بینی آن برای June

نمودار۴-۴: نمودار درازمدت رطوبت نسبی و مقادیر پیش بینی آن برای June
۴-۴-۴- نتیجه گیری مدل ماهانی
برای استفاده از جدول ماهانی ( برخلاف معیارهای آسایش نموداری) نیازی به مطالعه نوسان شبانه روزی آب و هو نیست و می توان به معدل دمای بیشینه و کمینه و رطوبت نسبی بسنده کرد. خوشبختانه این اطلاعات در جداول استاندارد سالنامه هواشناسی چاپ و منتشر می شود. لذا برای بررسی مقدماتی اقلیمی در مراحل نخستین طراحی آسایش ساختمان، می توان به همین سالنامه ها رجوع کرد و صرفه جویی لازم در وقت به عمل آورد.
نقش تغییرات اقلیمی بروی آسایش ماه ها، بدلیل وجود دامنه نسبتا زیاد بین هر کدام از مولفه های اقلیمی دما و رطوبت نسبی در جدول ماهانی، برای هر محدوده خاص، بخوبی نمایان نیست. یعنی اگر فاصله این محدودها کمتر بوده، مسلما نقش تغییر اقلیم بروی اقلیم آسایش ماه ها بخوبی مشخص می گردید.
با توجه به بررسی مولفه دما برای ایستگاه شیراز، روند افزایشی و معناداری برای اکثر ماه ها مشاهده می شود که این وضعیت متاثر از گرمایش جهانی می باشد.
در فصل پاییز، ۲ ماه اکتبر و نوامبر در تمام دوره ها شرایط یکسانی داشته، بگونه ای که اقلیم روزا نه در محدوده آسایش و اقلیم شبانه در محدوده سرد می باشد، اما دسامبر، در هر ۲ اقلیم شبانه و روزانه در محدوده سرد و عدم آسایش قرار گرفته است.
در فصل زمستان ماه های ژانویه و فوریه در محدوده عدم آسایش(سرد) قرار گرفته اند، اما اقلیم روز انه برای مارس در محدوده آسایش قرار گرفته و این می تواند بعلت افزایش گرمایش منطقه باشد.
در فصل بهار، در ماه آوریل برای تمام دوره ها دارای شرایط یکسانی هستند، بصورتی که اقلیم شبانه در محدوده عدم آسایش و سرد قرار دارد و اقلیم روزانه در محدوده آسایش می باشد، اما برای ماه می وضعیت تغییر کرده و اقلیم روزانه و شبانه در تمام دوره ها در محدوده آسایش اقلیمی قرار گرفته است در اما ژوئن با ۲ ماه تابستانی جولای و آگوست سازگاری دارد. در این ۳ ماه اقلیم شبانه در محدوده آسایش و اقلیم روزانه در محدوده عدم آسایش و گرم واقع شده است.
بیشترین نوسان در ماه تابستانی سپتامبر مشاهده شده. این نوسانات نشان می دهد که اقلیم شبانه در دوره اول در محدوده آسایش بوده، اما در دوره های دوم و سوم، وارد محدوده سرد می شود. دوباره این ماه در دوره های چهارم و پنجم به محدوده آسایش وارد و پیش بینی می شود که اقلیم روزانه در سال ۲۰۱۶ از حیطه آسایش خارج و به محدوده عدم آسایش و گرم تغییر وضعیت دهد.
۴-۵- تعیین منطقه آسایش با روش اوانز
اوانز در کتاب خانه سازی، اقلیم و آسایش برای تعیین منطقه آسایش رابطه دمای خشک هوا را با:
رطوبت نسبی- در چهار گروه ۰-۰/۳۰ ، ۰/۳۰-۰/۵۰، ۰/۵۰-۰/۷۰،۰/۷۰-۰/۱۰۰،
جریان هوا- از غیر محسوس،(۰/۱ متر در ثانیه)، تا محسوس،( ۱ متر در ثانیه)،
فعالیت – استراحت یا کارهای سبک خانگی
پوشاک- لباس سبک تابستانی و لباس زمستانی درون خانه
مشخص می کند و نتیجه را در جدول ۴-۳ ارائه می دهد( جدول۴-۳ ).
برای ارزیابی وضعیت گرمایی یک مکان به روش اوانز باید(کسمائی، ۱۳۶۹):
به ازاء معدل رطوبت نسبی کمینه هر ماه محدوده منطقه آسایش روزهای آن ماه از روی جدول استخراج شود.
به ازاء معدل رطوبت نسبی بیشینه هر ماه محدوده منطقه آسایش شبهای آن ماه از همان جدول تعیین شود.
معدل دمای بیشینه هر ماه با منطقه آسایش روز سنجیده شود.
معدل دمای کمینه هر ماه با منطقه آسایش شب مقایسه شود.
جدول۴-۳- جدول اونز برای منطقه آسایش شب و روز

SiC

۰/۳

ZnS

۷/۳

شکل ۲-۲: موقعیت نوار نیمه­رساناهای انتخابی و پتانسیل اکسایش-کاهش O₂/O₂، OH/H₂O در ۷pH=.
۲-۳ تیتانیا
عنصر تیتانیوم با عدد اتمی ۲۲ دارای آرایش اتمی[Ar]4s²3d² ، چهارمین عنصر فراوان در پوسته زمین است [۱۲]. دمای ذوب آن C˚۱۶۷۵ و عدد جرمی آن ۹۰/۴۷ می­­باشد. نیمه‏هادی دی‏اکسید تیتانیوم یا تیتانیا، یکی از معروف‏ترین اکسیدهای سیستم Ti-O با فرمول شیمیایی TiO₂ است. این ماده در سال ۱۸۲۱ کشف شد و در سال ۱۹۶۰به تولید انبوه رسید. تیتانیا یک نیمه­هادی با پهنای نوار ممنوعه زیاد است که به دلیل ویژگی‏های خوبی که دارد از جمله بازده فتوکاتالیستی بالا، خنثی بودن از لحاظ شیمیایی، طبیعت آمفوتری سطح، غیر سمی و زیست سازگار بودن و همچنین به دلیل تعداد فازهایی که در شرایط مختلف شیمیایی، دما و فشار
به ­وجود می‏آید و نیز قیمت ارزان آن [۱۴،۱۳]، کاربردهای وسیعی در حوزه‏های مختلف مانند فتوکاتالیست‏ها، سلول خورشیدی حساس به رنگدانه، سنسورهای گازی، فیبرهای نوری، مواد الکتروکرومیک در دستگاه‏های نمایشی، حوزه بایو مواد دارد [۱۵].
۲-۳-۱ خواص فیزیکی و شیمیایی دی­اکسید تیتانیوم
پودر دی­اکسید تیتانیوم از نظر شیمیایی بی اثر است. در نور آفتاب رنگ خود را حفظ می­ کند و بسیار مات است. این خصوصیت باعث می­ شود تا مواد شیمیایی خاکستری یا قهوه­ای را که بیش­تر شامل پلاستیک­های خانگی هستند، به رنگ سفید خالص درخشانی تبدیل کند. دی­اکسید تیتانیوم خالص دارای ضریب شکست بسیار بالا و تجزیه نوری بیش­تر از الماس است. یاقوت کبود ستاره­ای و یاقوت قرمز درخشندگی خود را از
دی­اکسید تیتانیوم موجود در خود می­گیرند [۱۶].
۲-۳-۲ ساختارهای دی­اکسید تیتانیوم
دی­اکسید تیتانیوم با فرمول شیمیایی TiO₂، یک نیمه هادی نوع n با نوار ممنوعه عریض است. تیتانیا دارای سه پلی‏مرف اصلی آناتاز^[۸]، روتایل^[۹] و بروکیت^[۱۰] است. تشکیل این سه نوع ساختار شدیداً وابسته به دما است.
باتوجه به گزارشات، فاز آناتاز در دماهای حدود C˚۳۰۰ شروع به جوانه‏زنی کرده و با افزایش دما تا حوالیC˚۶۰۰ به­ طور کامل تشکیل می‏شود. با افزایش بیش­تر دما، تحت شرایط معمولی فاز آناتاز به­ صورت برگشت‏ناپذیری و طی پروسه گرمازایی تحت مکانیزم جوانه زنی و رشد، در دماهای حدود C˚۶۰۰ به فاز روتایل تبدیل می‏شود [۱۹-۱۷]. با توجه به روش ساخت و مواد اولیه‏ی مورد استفاده، دمای تشکیل این سه فاز و کامل شدن آنها با یکدیگر متفاوت است. از جمله پارامترهایی که در روی این دمای تبدیل اثر می‏گذارند عبارتند از: شکل و اندازه ذرات، ماده اولیه مورد استفاده و خلوص آن، اتمسفر، شرایط واکنش، غلظت عیوب سطحی و غلظت مرزدانه‏ها [۲۰].
از لحاظ ترمودینامیکی روتایل فاز پایدار تیتانیا است در حالی­که دو فاز آناتاز و بروکیت فرم‏های نیمه‏پایدار هستند. در بین این پلی‏مرف‏ها آناتاز و روتایل بیش‏ترین تحقیقات را به خود اختصاص داده ‏اند [۲۱،۲۰]. دیاگرام دما- فشار استحاله فازی اکسید تیتانیوم در شکل ۲-۳ نشان داده شده است.
شکل ۲-۳: نمودار فاز دی اکسید تیتانیوم [۲۲].
تیتانیا دارای پنج فاز فشار بالای دیگر است که کم­تر مورد بررسی قرار گرفته‎‏اند [۲۱]. دو فاز آناتاز و روتایل دارای ساختار تتراگونال می‏باشند و از اکتاهدرال‏های [TiO₆]^2- تشکیل شده‏اند [۱۹]. فاز بروکیت نیز دارای ساختار ارتورومبیک است [۲۱]. در شکل ۲-۴ سلول‏های واحد این سه فاز نشان داده شده ‏است.
شکل۲-۴: شماتیکی از سلول‏های واحد فاز TiO₂، (الف) آناتاز، (ب) روتایل، (ج) بروکیت [۲۱].
در هر سه حالت TiO₂، اتم تیتانیوم بوسیله ۶ اتم اکسیژن احاطه شده و هر اتم اکسیژن توسط ۳ اتم Ti احاطه می شود. نقطه ذوب TiO₂، C˚۱۸۰۰ است. در بالای C˚۱۰۰۰ فشار جزئی اکسیژن افزایش می­یابد و به طور پیوسته اکسیژن آزاد می­ شود. این تغییرات همراه با تغییر رنگ و هدایت الکتریکی می­باشد [۲۳]. اکتاهدرال‏های TiO₆ چهار لبه‏ی مشترک در آناتاز، دو لبه‏ی مشترک در روتایل و سه لبه‏ی مشترک در بروکیت دارند [۲۴]. جدول ۲-۲ نشان دهنده‏ی خصوصیات دو فاز روتایل و آناتاز است.
جدول۲-۲: خصوصیات آناتاز و روتایل [۲۵،۲۱].

ویژگی

آناتاز

روتایل

جرم مولکولی (g.mol^-1)

۸۸/۷۹

۸۸/۷۹

نوع ساختار

تتراگونال

تتراگونال

تعداد اتم­ها در هر سلول واحد (Z)

۴

۲

در همبستگی ۰٫۴:

Meaning

Descriptor group

Descriptor symbol

G total symmetry index / weighted by atomic masses

WHIM (3D)

Gm

leverage-weighted autocorrelation of lag 5 / weighted by atomic masses

GETAWAY (3D)

HATS5m

.کلمات کلیدی: دیابت نوع ۲، مدل QSAR، ژنتیک الگوریتم (GA)، شبکه عصبی مصنوعی (ANN)،
GA-MLR،GA-PCR ،GA-PLS
فصل اول
کلیات
۱-۱- مقدمه
شیمی محاسباتی شاخه ای از دانش شیمی است که سعی در حل مسائل شیمی با کمک رایانه ها دارد. در این رشته، از رایانه ها برای پیش بینی ساختار مولکولی، خواص مولکولی و واکنش های شیمیایی استفاده می شود. در این رشته از نتایج شیمی محض که در قالب برنامه های موثر کامپیوتری درآمده اند برای محاسبه ساختار و خواص مولکول ها استفاده می شود، در حالی که نتایج آنها معمولا کامل کننده اطلاعات بدست آمده از آزمایش های شیمیایی هستند، اما در برخی موارد می تواند منجر به پیش بینی پدیده های مشاهده نشده شیمیایی شود.

بنابراین شیمی محاسباتی می تواند به شیمی آزمایشگاهی کمک کرده و در یافتن موضوعات جدید شیمیایی با شیمی تجربی رقابت نماید سیمای شیمی محاسباتی شامل مدل سازی مولکولی، روش های محاسباتی و طراحی مولکول به کمک کامپیوتر و همچنین داده های شیمیایی و طراحی سنتزهای آلی می باشد، همچنین از این رشته به گستردگی برای طراحی داروها، کاتالیست ها و مواد نو استفاده می شود ]۱[.
۱-۲- کمومتریکس^[۱]
برای درک مکانیسم فرآیندهای مختلف شیمیایی، کشف و توسعه مواد جدید، حفظ محیط زیست و زمینه‎های دیگر شیمی، هنوز توانایی حل مسائل به طور کامل وجود ندارد و برای عملی کردن بعضی از مسائل، نیاز به سیستم های بسیار پیچیده ای است که انجام آنها در گرو صرف هزینه های بسیار و مطالعات گسترده است. درجهت حل این مشکل، روش های محاسباتی کمومتریکس می توانند مفید باشند. تجزیه و تحلیل آماری و ریاضی داده های شیمیایی معمولاً تحت عنوان کمومتریکس یاد می شود. به عبارتی دیگر کمومتریکس یک روش کارآمد برای خلاصه کردن اطلاعات مفید از یک سری داده مشخص و پیش بینی سری دیگر داده هاست. در حقیقت هدف کمومتریکس، بهبود بخشیدن فرآیندهای اندازه گیری و استخراج اطلاعات شیمیایی مفیدتر از داده های اندازه گیری شده فیزیکی و شیمیایی است. کمومتریکس اولین بار توسط دانشمنـد سوئـدی به نام ولـد^[۲] در ســال ۱۹۷۲ به کـار گــرفته شد و توسط کووالسکی^[۳] توسعه داده شد و درسال ۱۹۷۴ انجمن بین المللی کمومتریکس^[۴] تأسیس گردید. درسال ۱۹۷۴ در ایتالیا، دو گروه از دانشمندان به نام های فورینا^[۵] و کلمنتی^[۶] شروع به فعالیت در این زمینه کردند و از سال ۱۹۸۰ دانش کمومتریکس خیلی سریع توسعه یافت ]۲[. چندیــن تعریف بــرای کمومتــریکس بیــان شده است کـه غالبــاً درمتــن های تجزیــه ای بــه کار می روند. یکی از جامع ترین تعاریف به صورت زیر است:
کمومتریکس شاخه ای از شیمی است که از ریاضی، آمار و منطق برای دستیابی به نتایج زیر استفاده می کند:
الف ) فرآیندهای تجربی بهینه را طراحی و انتخاب کند.
ب ) حداکثر اطلاعات شیمیایی قابل حصول را از تحلیل اطلاعات شیمیایی فراهم کند.
ج ) اطلاعات بیشتری درمورد سیستم های شیمیایی بدست آورد.
۱-۲-۱- کاربردهای کمومتریکس
کمومتریکس درشاخه های مختلف شیمی مورد استفاده قرارمی گیـرد که بـرخی از این کاربردها شامل کنترل فرآیندها، تجزیه و تحلیل و شناخت الگوها، پردازش علائم و بهینه کردن شرایط می باشد. یکی از زمینه های مهم کاربرد کمومتریکس در مطالعاتی است که خواص مولکول ها را به ویژگی های ساختاری آنها نسبت می دهد. یکی از مهمترین کاربردهای کمومتریکس ارتباط کمی ساختارـ فعالیت^[۷] است که با آن می توان مدل های ریاضی، ساختار شیمیایی، فعالیت بیولوژیکی، الکترونیکی و… را با این روش محاسبه و تعیین کرد. هدف QSAR، ایجاد رابطه ای منطقی بین کمیت ها و یا خواص ترکیبات (فعالیت) و ساختار شیمیایی آنها است و این قانون برای مولکول های جدید مورد استفاده قرار می گیرد. نتایج این مطالعات علاوه بر شفاف سازی نحوه ارتباط بین خواص مولکول ها و ویژگی های ساختمانی آنها به پژوهشگران در پیش بینی رفتار مولکول های جدید براساس رفتار مولکول های مشابـه کمک می کند.
۱-۳- مزایای روش های محاسباتی نسبت به روش های آزمایشگاهی
استفاده از روش های محاسباتی به جای استفاده از روش های آزمایشگاهی حاوی مزایای زیر است:

• می توان مدل های مناسبی از ساختار به وجود آورد. (ساختار بهینه)

• می توان ساختار های جدید از این طریق طراحی کرد.

• می توان سنتزهایی که تنها با افزایش صورت می گیرد به دست آورد.

• ویژگی طرح آزمایشی که با بهره گرفتن از نمایش ساختار مطلوب به دست می آید به محقق این امکان را می‎دهد تا بتواند ساختارهای جدید را در فضای مجازی امتحان کند وهمین امر کار آزمایشگاهی را با بیشترین بازده برای شیمیدان فراهم می کند.

۱-۴- QSAR^[8]
نتایج مطالعات QSAR علاوه بر شفاف سازی نحوه ارتباط بین خواص مولکول‌ ها و ویژگی‌ های ساختمانی آنها به پژوهشگران در پیش‌بینی رفتار مولکول ‌های جدید براساس رفتار مولکول ‌های مشابه کمک می‌کند. به تمامی ابــزارها و روش هایـی که به این منظـور مـورد استفـاده قرار می گیرند، روش های پارامتری گویند. در روش‌ های پارامتری سعی می‌شود بین یک سری توصیف کننده ‌های مولکولی^[۹] با فعالیت یا خاصیت مورد نظر ارتباط منطقی برقرار نمایند. توصیف‌کننده ‌های مولکولی که به این منظور استفاده می‌شوند، حاوی مقادیر عددی می‌باشند که جنبه‌ های مختلف ساختاری مولکول را به طور کمی نشان می‌دهند. وقتی خصوصیات ساختاری گونه‌ها و فعالیت آنها توسط اعداد و ارقام بیان می‌شود می‌توان رابطه ریاضی یا کمی بین ساختار و فعالیت گونه ایجاد کرد، این رابطه می‌تواند برای پیش بینی پاسخ بیولوژیکی یا شیمیایی دیگر ساختارها مورد استفاده قرار گیرد ]۳[.
۱-۵- رگرسیون^[۱۰]
اگر بخواهیم واژه رگرسیون را از لحاظ لغوی تعریف نماییم، این واژه در فرهنگ لغت به معنی پسروی، برگشت و بازگشت است. اما اگرآن را از دید آمار و ریاضیات تعریف کنیم اغلب جهت رساندن مفهوم “بازگشت به یک مقدار متوسط یا میانگین” به کار می رود، بدین معنی که برخی پدیده ها به مرور زمان از نظر کمی به طرف یک مقدار متوسط میل می کنند. در حقیقت تحلیل رگرسیونی فن و تکنیکی آماری برای بررسی و مدل سازی ارتباط بین متغیرهاست. رگرسیون تقریباً در هر زمینه ای از جمله مهندسی، فیزیک، اقتصاد، مدیریت، علوم زیستی، بیولوژی و علوم اجتماعی برای برآورد و پیش بینی مورد نیاز است. می توان گفت تحلیل رگرسیونی، پرکاربردترین روش در بین تکنیک های آماری است. برای انجام یک تحلیل رگرسیونی ابتدا تحلیلگر حدس می زند که بین دو متغیر، نوعی ارتباط وجود دارد، در حقیقت حدس می‎زند که یک رابطه به شکل یک خط بین دو متغیر وجود دارد و سپس به جمع آوری اطلاعات کمی از دو متغیر می پردازد و این داده ها را به صورت نقاطی در یک نمودار دو بعدی رسم می کند. همانطور که بیان گردید رگرسیون یکی از مهمترین تکنیک ها برای تحلیل داده ها و استخراج اطلاعات است، اما نکته ای که باعث گردیده این تکنیک از جایگاه مهمی در تحلیل ها برخوردار باشد شیوه های مختلف تحلیل های رگرسیونی است که این تنوع باعث شده که بتوان به راحتی هر نوع داده ای (اغلب از نوع داده های پیوسته) را تحلیل کرد و به راحتی نتیجه گیری نمود، در ادامه هریک از این روش ها به طور کامل تبیین خواهد گردید. علت دیگری که باعث شده این روش علاقه مندان بیشتری پیدا کنند، نرم افزارهای متنوعی است که قابلیت انجام این تحلیل ها را دارند، به عنوان مثال می توان نرم افزار اکسل^[۱۱] و اس پی اس اس^[۱۲] ، اس- پلاس^[۱۳] ، اس ای اس^[۱۴] و … نام برد ]۴[.
۱-۶- روش های پارامتری
امروزه درکمومتریکس از روش های مختلف ریاضی و آماری مانند کالیبراسیون یک متغیره، کالیبراسیون چند متغیره، رگرسیون خطی چندگانه(MLR) ^[۱۵]، حداقل مربعات کلاسیک^[۱۶] (CLS)، حداقل مربعات معکوس^[۱۷] (ILS)، حداقل مربعات جزئی^[۱۸] (PLS)، آنالیز اجزاء اصلی^[۱۹] (PCA)، رگرسیون اجزاء اصلی^[۲۰] (PCR) و رگرسیون چند متغیره غیر خطی^[۲۱] (MNR) استفاده شده است. همچنین در پیشرفت های دو دهه اخیر از شبکه عصبی مصنوعی^[۲۲] (ANN)، منطق فازی^[۲۳] و الگوریتم ژنتیکی^[۲۴] (GA) نیز استفاده شده است. این روش‎ها جزء دسته ای از علوم کامپیوتر به نام هوش مصنوعی^[۲۵] (AI) قـرار می گیرند که تفاوت اساسی با سایر روش های محاسباتی و همچنین با یکدیگر دارند. در سیستم های ریاضی متداول، دانسته ها به صورت قواعد روشن و از پیش مشخص شده ای در سیستـم وجود دارد، در حالی که این سیستم ها قواعد را توسط آموزش از مثال هایی که به آنها داده می شوند فرا می گیرند. از میان روش های فوق استفاده از شبکه های عصبی مصنوعی در شیمی نقش برجسته ای پیدا کرده و کاربرد آن در شیمی به سرعت درحال افزایش است. از شبکه های عصبی مصنوعی به خوبی می توان در شناخت الگوها و طبقه بندی داده ها استفاده کرد. همچنین از این شبکه ها در مطالعات QSAR، هنگامی که ارتباط بین توصیف کننده ها و کمیت مورد مدل سازی پیچیده و غیرخطی بوده و یا اینکه پردازش سریع حجم وسیعی از اطلاعات مورد نیاز می باشد می‎توان به خوبی استفاده کرد ]۵[. توضیحاتی راجع به انواع رگرسیون ها در زیر آماده است:

شکل (2-12)- ابر صفحه جدا کننده بهینه در دو بعد
مساله بالا را می­توان توسط تکنیک های بهینه سازی QP^[65] حل کرد.برای حل این مساله تابع لاگرانژی زیر را تشکیل داده و ضرایب لاگرانژ  را بدست می­آوریم .

(2-11)

مسئله بالا نسبت به  باید مینیمم شود و نسبت به متغییر  ها باید ماکزیمم شود. باید این مسئله را با حذف متغییر های  حل نمائیم.پس مسئله موجود یک مسئله ماکزیمم سازی براساس  خواهد بود که این مسئله را حل می­کنیم .برای اینکه  جواب مساله باشد، این جواب باید در شرایط ^[66]KKT صدق کند و در نقطه جواب، مشتق L نسبت به  صفر باشد.با مساوی قرار دادن مشتق برابر صفر به معادلات زیر می­رسیم :

(2-13)
(2-12)

با قرار دادن مقدار w از رابطه فوق در  به مساله دوگان برای بهینه سازی مقید خواهیم رسید:

(2-14)
این فرمول از ماشین های بردار پشتیبان را ماشین بردار پشتیبان حاشیه سخت می­نامیم.چون طبقه بندی را به طور کامل انجام می­دهد و هیچگونه تخطی ندارد.
پس از حل مسئله دوگان بهینه سازی، ضرایب لاگرانژ بدست می­آیند.در واقع هر کدام از ضرایب  متناظر با یکی از الگوهای  می­باشند.الگوهای  را که متناظر با ضرایب  (مثبت)هستند، بردارهای پشتیبان  می­نامیم.مقدار بردار وزن و b از روابط زیر بدست می­آیند:

(2-15)
تابع تمایز برای طبقه بندی یک الگوی ورودی x به صورت زیر خواهد بود :

(2-16)

2-8-7ماشین بردار پشتیبان طبقه بندی کننده خطی با داده های جدا نشدنی به طور خطی (حالت جدایی ناپذیر)

در قسمت قبل، داده های آموزشی را جداپذیر خطی فرض کردیم .وقتی که داده های آموزشی جدا پذیر خطی نباشند یعنی، داده هایی باشند که وارد کلاسی غیر از کلاس خودشان شده باشند.در واقع تخطی انجام گرفته باشد. هیچ جواب شدنی وجود ندارد.در اینجا ماشین بردار پشتیبان را تعمیم می دهیم تا برای حالت های جدایی ناپذیر هم کاربرد داشته باشد.اکنون حالتی را درنظر می گیریم که هنوز به دنبال یک ابرصفحه جداکننده خطی هستیم با این تفاوت که ابرصفحه جداکننده ای که به طور کامل در نامعادله (2-10)صدق کند وجود ندارد.برای بررسی این حالت یک متغیر جدید به نام متغیرهای کمبود^[67]  تعریف می­کنیم که بیانگر میزان انحراف از نامعادله (2-10) است.بنابراین هدف الگوریتم، ماکزیمم کردن حاشیه مربوطه در مقابل پرداختن یک هزینه متناسب با انحراف از نامعادله (2-10) تعریف می­ شود. واضح است كه هر چقدر مجموع مقادير متغيرهاي  بیشتر شود، از حالت بهينه دورتر خواهيم شد و خطا بيشتر مي­گردد.بیان ریاضی مساله به فرم زیر می­باشد:

(2-17)

شکل (2-13)- حالت جداناپذیر خطی در دو بعد
که  و  پارامتر حاشیه است که اختلاف بین ماکزیمم حاشیه و مینیمم خطا طبقه بندی را تعیین می­ کند.مقادیر  را برابر با یک یا دو انتخاب می­کنیم. وقتی  ابر صفحه بدست آمده را ابر صفحه حاشیه نرم، و ماشین بردار پشتیبان را، ماشین بردار پشتیبان حاشیه نرم  (  ) می­نامیم و وقتی  ماشین بردار پشتیبان را، ماشین بردار پشتیبان حاشیه نرم  (  )  می­نامیم.
قابل ذکر است که توابع دیگری نیز برای بیان خطا می­توان تعریف کرد.یک نکته قابل توجه که در اینجا باید به آن اشاره کرد این است که حداقل سازی ترم اول معادله (2-17) که منجر به حداقل کردن بعد VC می­ شود معادل با حداقل کردن جمله دوم در شرط (2-4)، و از طرف دیگر حداقل کردن ترم دوم در معادله (2-17) که ریسک تجربی را کنترل می­ کند معادل با ترم اول شرط (2-4) است.بنابراین معادله (2-17) یک روش عملی برای حداقل سازی ریسک ساختاری را بیان می­ کند.برای حل این معادله نیز از ضرایب لاگرانژ استفاده می­ شود:

(2-18)
که  و  است.برای محاسبه جواب بهینه، شرایطKKT باید بررسی شود.به این ترتیب که در اینجا معادله لاگرانژ بالا باید نسبت به  و نسبت به  ماکزیمم شود.
(2-19)

(2-20)

(2-21)
(2-22)
(2-23)

(2-24)
از رابطه (2-18) به ترتیب نسبت به  و  و  مشتق جزئی می­گیریم.

(2-25)

(2-27)

EQtمعادل کیفیت سود شرکت iدرسال t
وجه نقد حاصل از عملیات شرکت درسال CFOit
سود عملیاتی شرکت درسال OIit
هرچه این نسبت بالاتر باشدنشان دهنده بالابودن کیفیت سود است
مدل کیفیت اطلاعات مالی کوتاری وهمکاران^[۱۰] (۲۰۰۲)( اقلام تعهدی اختیاری)
دراین مدل که در پژوهش چن وهمکاران^[۱۱] در (۲۰۱۱)به عنوان معیاری برای اندازه گیری کیفیت اطلاعات مالی استفاده شده است ابتدا از کل اقلام تعهدی اختیاری پیشنهادی هیبروکونیز استفاده می شود

TACCit=ExBIit-CFOit
کل اقلام تعهدیTACCit
سود قبل از اقلام غیر مترقبه EXBIit
ﻭﺟﻪﻧﻘﺪﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲﺣﺎﺻﻞﺍﺯﻋﻤﻠﻴﺎﺕﻣﺴﺘﻤﺮﺍﺳﺖ CFOi
ﺳﭙﺲﻛﻞﺍﻗﻼﻡﺗﻌﻬﺪﻱﺍﺧﺘﻴﺎﺭﻱﺑﺎﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩﺍﺯﻣﺪﻝﻛﻮﺗﺎﺭﻱﻭﻫﻤﻜﺎﺭﺍﻥﺑﺮﺁﻭﺭﺩﻣﻲﺷﻮﺩ.برای هرسال از طریق رگرسیون حداقل مربعات سنجیده می شود
کل داراییهادر آغاز سال است TAit -1
تغییر در فروش طی سال Sit
ناخالص اموال،ماشین آلات وتجهیزات درسال می باشد PPEit
بازده داراییها در سال است ROAit
ﺩﺭﺍﺩﺍﻣﻪ،ﺍﺯﺿﺮﺍﻳﺐﺑﺮﺁﻭﺭﺩﻱﺣﺎﺻﻞﺍﺯﻣﻌﺎﺩﻟﻪ بالا می­توان برای اقلام تعهدی غیر اختیاری برای هرسال شرکتها استفاده کرد
.
بعداز این مرحله کل اقلام تعهدی اختیاری برای سال شرکت برآورد می شود.
اقلام تعهدی اختیاری DAi,t
اقلام تعهدی غیر اختیاری NDAi,t
ﺑﺎﺗﻮﺟﻪﺑﻪپژوهشﭼﻦ^[۱۲]ﻭﻫﻤﻜﺎﺭﺍﻥ(۲۰۱۱)از قدر مطلق اقلام تعهدی اختیاری به عنوان معیارکیفیت اطلاعات مالی استفاده شدهﻗﺪﺭﻣﻄﻠﻖﺍﻗﻼﻡﺗﻌﻬﺪﻱدر(۱-)ﺿﺮﺏﻣﻲﺷﻮﺩ.ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦﺍﺭﺯﺵهای بالاتربرای این مقدار نشان دهنده کیفیت بالاتر اطلاعات مالی است.
۳-تجدیدارائه ­صورتهای مالی:
پذیرشاظهارغلطوبا‌اهمیتدرصورتهایمالیدورهقبلاست.‌ بنابراینمیزانواندازهتجدیدارائه­نشان‌دهندهگزارشگریمالیضعیفاست.این متغیر چون یک متغیر کیفی می باشد برای تبدیل آن به متغیر کمی صورتهایمالی که تجدیدارائه شده ­اند باعددیک وصورتهای مالی که تجدیدارائه نشده اند باعددصفرمشخص شده است..
متغیرهای کنترلی :
اهرم مالی
نسیت کل مجموع بدهیها به دارایی­ ها است.
اﺻﻮﻻ مدیرانﺷﺮﻛﺖ­های باﺑﺪﻫﻲﺑﺎﻻﺗﺮ،اﻧﮕﻴﺰهﺑﻴﺸﺘﺮیﺑﺮایﻣﺪﻳﺮﻳﺖﺳﻮددارند (یاسری،۱۳۸۶).که دراین پژوهش،ازنسبت مجموع بدهیها به دارای­هابه عنوان اهرم­مالی استفاده شده است.
اندازه شرکت
ﻋﺒﺎرت است ازﺑﺰرﮔﻲوﻳـﺎﻛﻮﭼﻚﺑﻮدنﺷﺮﻛﺖ(ﺗﻬﺮاﻧﻲوﺷﻤﺲ،۱۳۸۲).برای اندازه گیری اندازه شرکت ازچندمعیار استفاده می­ شود که­عبارتند از ،لگاریتم فروش کل، لگاریتم میانگین ارزش دفتری کل،و لگاریتم­مجموع­داراییها که در این پژوهش از معیار لگاریتم طبیعی فروش استفاده می شود.
فصل دوم
مبانی نظری
و
پیشینه پژوهش
۱-۲ -مقدمه
ﺑﻪﺣﺪﺍﻛﺜﺮﺭﺳﺎﻧﺪﻥﺛﺮﻭﺕﺳﻬﺎﻣﺪﺍﺭﺍﻥﻭﻛﺎﻫﺶﻫﺰﻳﻨﻪﺳﺮﻣﺎﻳﻪﺍﺯﺟﻤﻠﻪﺍﻫﺪﺍﻑﻣﺪﻳﺮﺍﻥﻣﺎﻟﻲﺑﻪﺷﻤﺎﺭ می­رود ﺍﺯﺳﻮﻱﺩﻳﮕﺮدر ادبیات جدید مالی­،معیار اندازه ­گیری نقدینگی هرشرکتی از طریق نقدشوندگی سهام آن شرکت مورد بررسی قرار می­گیرد وﺍﺭﺯﺵﺳﻬﺎﻡ،ﺍﺭﺯﺵﺷﺮﻛﺖﻭﺑﺎﺯﺩﻩﻣﻮﺭﺩﺍﻧﺘﻈﺎﺭﺳﻬﺎﻣﺪﺍﺭﺍﻥﺍﺯعوامل ﻧﻘﺪﺷﻮﻧﺪﮔﻲﺳﻬﺎﻡنیزﺗﺄﺛﻴﺮﻣﻲﭘﺬﻳﺮﺩ.بنابراین­­نقدشوندگی­برتصمیمات­­­­­سرمایه ­گذاران­­می­تواندنقش­داشته­باشد(نیکبخت،محمدرضا،۱۳۹۰)ﺑﺎﺗﺎﭼﺮﻳﺎﻭﻫﻤﻜﺎﺭﺍﻥ^[۱۳](۲۰۱۰) بیانمی­کنندکهیکی­ازنقشهایﻛﻠﻴﺪﻱﺍﻃﻼﻋﺎﺕمالیﺍﻳﻦﺍﺳﺖﻛﻪﺍﻃﻼﻋﺎﺕﻣﺮﺑﻮﻁﺑﺮﺍﻱﺗﺨﺼﻴﺺﺑﻬﻴﻨﻪﺳﺮﻣﺎﻳﻪﺩﺭﺑﺎﺯﺍﺭﻫﺎﻱﻣﺎﻟﻲﺭﺍﻓﺮﺍﻫﻢﻣﻲﺁﻭﺭﺩ .ﺑﺮﺍﻳﻦﺍﺳﺎﺱ،ﻋﻮﺍﻣﻞﺗﻌﻴﻴﻦﻛﻨﻨﺪهﻛﻴﻔﻴﺖﺍﻃﻼﻋﺎﺕمالیﻭﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎﻱﺁﻥﺑﺮﺍﻱﺳﺮﻣﺎﻳﻪگذارانونهادهایمالیدارایاهمیتاست .بنابراینﮐﯿﻔﯿﺖاﻃﻼﻋﺎتمالیﻣﯿﺰاندﻗﺖوﺻﺮاﺣﺖدراﻧﺘﻘﺎلاﻃﻼﻋﺎتﺗﻮﺳﻂﺻﻮرتﻫﺎیﻣﺎﻟﯽﺑﻪﻣﻨﻈﻮرﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽﺟﺮﯾﺎنوﺟﻪﻧﻘﺪﺷﺮﮐﺖﻣﯽﺑﺎﺷﺪ.ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬارانازاﻃﻼﻋﺎتدردﺳﺘﺮسﺑﺮایﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽﺟﺮﯾﺎنوﺟﻪﻧﻘﺪﺑﻪﻣﻨﻈﻮرﺑﺮآوردﻗﯿﻤﺖﺳﻬﺎماﺳﺘﻔﺎدهﻣﯽﮐﻨﻨﺪ.کیفیت­اطلاعاتﻣﻮﺟﺐﺑﻪروزﺷﺪنﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽﺟﺮﯾﺎنوﺟﻪﻧﻘﺪﺷﺪهوﺑﻪﺗﻌﯿﯿﻦﻗﯿﻤﺖﺳﻬﺎمﮐﻤﮏﻣﯽﮐﻨﺪبنابراین­نقدشوندگیبازارسرمایهمی­تواندبرکیفیتاطلاعاتمالیوتصمیمگیریاستفادهکنندگانموثرباشد.به همین دلیل می­توان به بررسی ﻧﻘﺪﺷﻮﻧﺪﮔﻲﺳﻬﺎﻡ و تغییرات آن در ارتباط باکیفیت اطلاعات مالی پرداخته شود .ﻣﻄﺎﺑﻖﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎﻱﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲﻣﻲﺷﻮﺩﻛﻪﺑﺎﻓﺮﺽﺛﺎﺑﺖﺑﻮﺩﻥﺳﺎﻳﺮﻋﻮﺍﻣﻞ،ﺍﻓﺰﺍﻳﺶﻛﻴﻔﻴﺖﺍﻃﻼﻋﺎﺕﺣﺴﺎﺑﺪﺍﺭﻱﻧﺒﻮﺩﺗﻘﺎﺭﻥﺍﻃﻼﻋﺎﺗﻲﺭﺍﻛﺎﻫﺶﻣﻲﺩﻫﺪوﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦﻫﺰینهﺳﺮﻣﺎﻳﻪﻛﺎﻫﺶﻣﻲﻳﺎﺑﺪ . ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻣﻲﺗﻮﺍﻧﻨﺪﺑﺎﺍﺭﺍئهﺍﻃﻼﻋﺎﺗﻲﻛﻪﺩﺭﻓﺮﺁﻳﻨﺪﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮﻱﺑﻪﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﺍﻥﻛﻤﻚﻣﻲﻛﻨﺪ،ﻧﺒﻮﺩﺗﻘﺎﺭﻥﺍﻃﻼﻋﺎﺗﻲﺑﻴﻦﺧﻮﺩﻭﻣﺸﺎﺭﻛﺖﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻥﺩﺭﺑﺎﺯﺍﺭﻭﺑﻴﻦﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﺍﻥﻣﻄﻠﻊﻭﻧﺎﻣﻄﻠﻊﺭﺍﻛﺎﻫﺶﺩﻫﻨﺪ .ﻛﺎﻫﺶعدمﺗﻘﺎﺭﻥﺍﻃﻼﻋﺎﺗﻲ،ﻛﺎﻫﺶﺷﻜﺎﻑﻗﻴﻤﺖﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﻱﻭﻗﻴﻤﺖﺩﺭﺧﻮﺍﺳﺘﻲﻭﺍﻓﺰﺍﻳﺶﻧﻘﺪﺷﻮﻧﺪﮔﻲﺭﺍﺑﻪﻫﻤﺮﺍﻩﺧﻮﺍﻫﺪﺩﺍﺷﺖﺍﻓﺰﺍﻳﺶﻧﻘﺪﺷﻮﻧﺪﮔﻲﻣﻤﻜﻦﺍﺳﺖﻣﻮﺟﺐﺗﻮﺯﻳﻊﺑﻴﺸﺘﺮﺭﻳﺴﻚﻣﺎﻟﻲﺍﺯﻃﺮﻳﻖﻛﺎﻫﺶﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎﻱﭘﺮﺗﻔﻮﻱﮔﺮﺩﺍﻧﻲﻭﺍﻧﮕﻴﺰﺵﺑﻴﺸﺘﺮﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﺍﻥﺩﺭﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮﻱﻫﺎی­ﻣﻌﺎﻣﻼﺗﻲﺷﻮﺩ.ﺑﺎﺍﻓﺰﺍﻳﺶﻧﻘﺪﺷﻮﻧﺪﮔﻲ،ﻫﺰﻳﻨه­ﻣﻌﺎﻣﻼﺕﺑﺴﻴﺎﺭﭘﺎﻳﻴﻦﺧﻮﺍﻫﺪﺁﻣﺪ.ﻧﻘﺪﺷﻮﻧﺪﮔﻲﻫﻤﭽﻨﻴﻦﻧﻘﺶﻣﻬﻤﻲﺭﺍﺩﺭﻓﺮﺁﻳﻨﺪﻛﺸﻒﻗﻴﻤﺖﺑﺎﺯﻱﻣﻲﻛﻨﺪ(رحمانی­وهمکاران،۱۳۸۹).ﺑﺎﺗﻮﺟﻪﺑﻪﻧﻘﺶﻧﻘﺪﺷﻮﻧﺪﮔﻲدرارتباط باکیفیت اطلاعات مالیهدفازارائهاینفصلبررسیمبانینظریوپیشینهتحقیقاتمرتبطبانقدشوندگیوکیفیتاطلاعات مالی می­باشد. بدینمنظوردربخشاولابتدانقدشوندگی وتئوریهایمرتبطباآنتشریحگردیدهاست. دربخشدومکیفیت اطلاعات مالی ومفاهیمآنبیانمی­گردد.درانتهانیزضمنبررسیخلاصهای ازپژوهش­های­صورتگرفتهدرایرانودیگرکشورهاکهبطورمستقیمویاغیرمستقیمبا موضوع­پژوهش در ارتباط می­- باشند پرداخته­شده است.
۲-۲- مبانی نظری:
۲-۲-۱ -نقدشوندگی^[۱۴]
دﻻﻳﻞﻧﻈﺮیزﻳﺎدیﺑﺮایاﻳﻦﻓﺮضوﺟﻮدداردﻛﻪﻧﻘﺪﺷﻮﻧﺪﮔﻲﺳﻬﺎمﺑﻄﻮرﻣﺴﺘﻘﻴﻢﺗﺤﺖﺗﺎﺛﻴﺮﻋﻤﻠﻜﺮدﺷﺮﻛﺖﻗﺮاردارد. ﺳﻬﺎم،اوراقﺑﻬﺎداریاﺳﺖﻛﻪﻋﻼوهﺑـﺮﺗـﺎﻣﻴﻦﻧﻘـﺪﻳﻨﮕﻲ،دارایﺣـﻖرایواﻋﻤـﺎلﻧﻈﺎرتﻧﻴﺰﻣﻲﺑﺎﺷد.ﻣﻌﺎﻣﻼتاین اوراقﻧﻘﺶاﺻﻠﻲدرﻧﻈـﺎرت،ارزﺷـﻴﺎﺑﻲوﻋﻤﻠﻜـﺮدﺷـﺮﻛﺖﻫـﺎاﻳﻔـﺎﻣﻲﻛﻨﺪ.درﺗﺤﻠﻴﻞﻫﺎیﻧﻈﺮیﺑﻴﺎنﻣﻲﺷﻮدﻛﻪﻧﻘﺪﺷـﻮﻧﺪﮔﻲﺑـﻪﺳـﻬﺎﻣﺪارانﺧـﺮداﺟـﺎزهﻣـی دﻫـﺪﺗـﺎﺑـﻪﺳﻬﺎﻣﺪارانﻋﻤﺪهﺗﺒﺪﻳﻞﺷﻮﻧﺪ.ﺣﻘـﻮقوﻣﺰاﻳـﺎیﻣـﺪﻳﺮﻳﺖراﺑﻬﺒـﻮدﺑﺨـﺸﻨﺪوﺳـﺮﻣﺎﻳﻪﮔـﺬارانآﮔـﺎهراﺗﺮﻏﻴﺐﺑﻪﻣﻌﺎﻣﻠﻪکنند.ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦﻳﻚارﺗﺒﺎطﻣﺜﺒـﺖﻣﻴـﺎنﻧﻘﺪﺷـﻮﻧﺪﮔﻲوﻋﻤﻠﻜـﺮدﺷـﺮﻛﺖدورازذﻫـﻦﻧﺨﻮاﻫﺪبود(فانگ ،۲۰۰۹).^[۱۵]ﻧﻘﺪﺷﻮﻧﺪﮔﻲﻣﻔﻬﻮمپیچیده ای است وبهﻃﻮرﻣﺴﺘﻘﻴﻢﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﻤﻲﺷﻮدوﺗﻌﺎرﻳﻒوﺑﺮداﺷﺖﻫﺎیﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﻲدرارﺗﺒﺎطﺑﺎﻧﻘﺪﺷﻮﻧﺪﮔﻲاراﺋﻪﺷﺪهاﺳﺖ.به ﻋﻨــﻮانﻳــﻚﺗﻌﺮﻳــﻒمی ﺗــﻮانﮔﻔــﺖﻛــﻪﻧﻘﺪﺷــﻮﻧﺪﮔﻲ،توانایی ﺳــﺮﻣﺎﻳﻪﮔــﺬاراندرﺗﺒــﺪﻳﻞداراییﻫﺎیﻣﺎﻟﻲﺑﻪوﺟﻪﻧﻘﺪدرﻗﻴﻤﺘﻲﻣﺸﺎﺑﻪﺑـﺎآﺧـﺮﻳﻦﻣﻌﺎﻣﻠـﻪﻣـﻲﺑﺎﺷـﺪ(شیرازیان، ۱۳۸۸).واﺣﺪﻫﺎیﺗﺠﺎری،ﻣﺤﺼﻮلﻗﺮاردادﻫﺎﻳﻲﻫﺴﺘﻨﺪﻛﻪﻣﻴﺎناﻓﺮادیازﻗﺒﻴﻞﻣـﺎﻟﻜﻴﻦ،ﻣـﺪﻳﺮان،ﻣـﺸﺘﺮﻳﺎن،ﻋﺮﺿﻪﻛﻨﻨﺪﮔﺎنوﻛﺎرﻛﻨﺎنﻣﻨﻌﻘﺪمیﮔﺮدد.ﺑﺮﻣبنایﺗﺌﻮریﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ،اﻓﺮادﺑﻪدﻧﺒﺎلﺣﺪاﻛﺜﺮﻛﺮدنﻣﻨﺎﻓﻊﺧﻮدﻫﺴﺘﻨﺪ.ﻟـﻴﻜﻦاﻳـﻦﻣﻨـﺎﻓﻊﻣﻤﻜـﻦاﺳﺖﻫﻤﺴﻮﻧﺒﺎﺷﻨﺪ.ﺑﺮاﻳﻦاﺳﺎسﻗﺮادادﻫﺎیﻣﻴﺎنﻣﺎﻟـﻚوﻣـﺪﻳﺮازاﻫﻤﻴـﺖﺑـﺴﻴﺎریﺑﺮﺧـﻮردارﺑـﻮدهوﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬارانﻫﻤﻮارهﺑﻪدﻧﺒﺎلراهﻛﺎرﻫﺎﻳﻲﺑﺮایﻫﻤﺴﻮﻛﺮدناﻳﻦﻣﻨﺎﻓﻊﻫﺴﺘﻨﺪ.درﺑﺴﻴﺎریازﺗﺤﻘﻴﻘﺎتراهﻛﺎرﻫﺎﻳﻲازﻗﺒﻴﻞﻣﺮﺗﺒﻂﺳﺎﺧﺘﻦارزشﺷﺮﻛﺖﺑﺎﺣﻘﻮقوﻣﺰاﻳﺎیﻣﺪﻳﺮﻳﺖدراﻳـﻦراﺳـﺘﺎاراﺋـﻪﺷـﺪهاﺳت. ﺑﺪﻳﻦﺗﺮﺗﻴﺐﻛﻪﺑﻬﺒﻮدﻋﻤﻠﻜﺮدواﺣﺪﺗﺠﺎریﻣﻮﺟﺐاﻓﺰاﻳﺶارزشﺷﺮﻛﺖﻣـﻲﺷـﻮد.درﻧﺘﻴﺠـﻪﻣﻨﺎﻓﻊﻣﺎﻟﻚوﻣﺪﻳﺮﺑﻪﺻﻮرتﺗﻮام،ﺣﺪاﻛﺜﺮﺧﻮاهدشد.درﻣﻘﺎﺑﻞﺗﺌﻮریﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ،ﺗﺌﻮریدﻳﮕﺮیﺗﺤﺖﻋﻨﻮانﺗﺌﻮریﺑﺎزﺧﻮرددراﻳﻦراﺑﻄﻪﻣﻄﺮحﺷـﺪهاﺳـﺖ.درﺗﺤﻘﻴﻘـﺎﺗﻲازﻗﺒﻴـﻞ(ﺳـﺎﺑﺮاﻫﻤﺎﻧﻴﺎموهمکاران ۲۰۰۱)^[۱۶]و(کاناوهمکاران ۲۰۰۴)^[۱۷]نشان داده است که حتی در غیاب تضاد منافع میان مالک ومدیر، نقدشوندگی می ­تواند به صورت مثبت برعملکرد شرکت اثرگذار باشد.بدین صورت که ارائه یک عملکرد بهتر منجر به ایجاد تضاد از سوی سهامداران دربازار سرمایه شده وسبب افزایش معاملات­سهام شرکت می­گردد ودر پی آن ارزش شرکت نیز بهبود می­یابد.ازسویدیگرﻧﻘﺪﺷﻮﻧﺪﮔﻲوﻋﺪمﻧﻘﺪﺷﻮﻧﺪﮔﻲدورویﻳﻚﺳﻜﻪاندﻛﻪدرﺑﺴﻴﺎریازﻣﻮاردﺑﺮایاﺷﺎرهﺑﻪﻳـﻚﻣﻔﻬـﻮم به ﻛـﺎرﻣـﻲروﻧـﺪ.دریک تعریف ساده ﻧﻘﺪﺷﻮﻧﺪﮔﻲﻳﻚداراﻳﻲﺗﻮاﻧﺎﻳﻲﺑﺎزارﺑﺮایﺟﺬبﺣﺠﻢﻣﻌﺎﻣﻼتﺑﺪوناﻳﺠﺎدﻧﻮﺳﺎنﻫﺎی شدیدﻗﻴﻤﺖﺗﻌﺮﻳﻒ میﺷﻮد.نقدشوندگیشرکتدرادبیاتمالیبهدومفهوماست؛نقدشوندگیداراییهایواقعیآنونقدشوندگیسهامآن. یکداراییهنگامینقدمحسوبمی‌شودکهبتواندباسرعتوهزینه‌ایکمبهوجهنقدتبدیلشود. اینتعریفهمشامل­داراییهایواقعیوهمشاملداراییهایمالیمی‌شود. درمفهوماولنقدشوندگی،نقدشوندگیداراییهایواقعیشرکتاستکهطبقآن­یکشرکتنقدشوندهمحسوبمی‌شودکهاگرنسبتبالاییازداراییهاینقدیهمچونوجوهنقددرترازنامه‌اشداشتهباشد(کوپالوهمکاران۲۰۰۰)^[۱۸]مفهومدوم،نقدشوندگیسهامموردمعاملهشرکتاست. طبقاینمفهومیکشرکتدرصورتینقدشوندهمحسوبمی‌شودکهسهامآنازنقدشوندگیبالاییبرخوردارباشد (صلواتیورساییان، ۱۳۸۶). نقدشوندگیداراییهایشرکتازطریق­داراییهایواقعیآندربازارتعیینمی‌شود،درحالیکه­نقدشوندگیسهامدربازارهای­مالی­تعیین‌پذیراست.ﺑﺮایاﻳﻨﻜﻪﻳﻚداراﻳﻲازنقدشوندگیﺑﺮﺧﻮردارﺑﺎﺷﺪوﺟﻮدﻳﻚﺑﺎزارﻧﻘﺪﺷﻮﻧﺪهﺑﺮای­آن­داراﻳﻲﺿﺮوری­اﺳﺖ.
ﺑﺎزارﻫﺎیﻧﻘﺪﺷﻮﻧﺪهﺑﻪﺧﺎﻃﺮاﻳﺠﺎدبرخی­ازمزایای­اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ،ﻣﻲ­تواندﺗﺨﺼﻴﺺﺑﻬﺘﺮوﻛﺎراﻳﻲﻣﻄﻠﻮبراباعثﺷﻮﻧﺪقابلیت ﻧﻘﺪﺷﻮﻧﺪﮔﻲﻳﻚسهام را،می ﺗﻮانازﻋﻮاﻣﻠﻲﻫﻤﭽﻮنﺣﺠﻢﻣﻌـﺎﻣﻼتﺷـﺮﻛﺖ،ﺗﻌـﺪادﺳﻬﺎمﻣﻌﺎﻣﻠﻪﺷﺪه،ﺗﻌﺪادروزﻫﺎیمعاملهﺷﺪه،ﺗﻜﺮارﻣﻌﺎﻣﻠﻪﻫﺎ،ﺗﻌﺪادﺧﺮﻳـﺪاروﻣﺎﻧﻨـﺪآنﺷﻨﺎﺳـﺎﻳﻲﻛﺮد. حتی می­توان شرکتها را از نظر نقدشوندگی رتبه بندی نمودیابه عبارت دیگرﻧﻘﺪﺷﻮﻧﺪﮔﻲﺑﻪﻣﻌﻨﺎﻱﺗﻮﺍﻧﺎﻳﻲﺧﺮﻳﺪﻳﺎﻓﺮﻭﺵﻳﻚﺩﺍﺭﺍﻳﻲﺑﺎﻫﺰﻳﻨﻪﺍﻱﭘﺎﻳﻴﻦﻭﺑﺪﻭﻥﺗﺄﺛﻴﺮﻗﺎﺑﻞﺗﻮﺟﻪﺑﺮﻗﻴﻤﺖﺁﻥﺩﺍﺭﺍﻳﻲﺍﺳﺖ .ﺑﺮﻫﻤﻴﻦﺍﺳﺎﺱﻋﺪﻡﻧﻘﺪﺷﻮﻧﺪﮔﻲﻳﻚﺩﺍﺭﺍﻳﻲﻣﺎﻟﻲﻧﻴﺰﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥﺭﻳﺴﻚﺁﻥﺩﺍﺭﺍﻳﻲﺗﻠﻘﻲﻣﻲﮔﺮﺩﺩﻛﻪﺳﺒﺐﺍﻓﺰﺍﻳﺶﻫﺰﻳﻨﻪﻣﻌﺎﻣﻼﺗﻲﺁﻥﺩﺍﺭﺍﻳﻲمی­شود(برن وهمکاران۲۰۰۰)^[۱۹].ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﺍﻥﺩﺭﺳﻬﺎﻡﺷﺮﻛﺖﻫﻢﺑﻪﺧﺎﻃﺮﺭﻳﺴﻚﮔﺬﺍﺭﻱﺩﺭﺳﻬﺎﻡﻭﻫﻢﺑﻪﺧﺎﻃﺮﻫﺰﻳﻨﻪﻣﺒﺎﺩﻟﻪﻫﺎﻱﻣﺮﺑﻮﻁﺑﻪخریدﻭﻓﺮﻭﺵﺳﻬﺎﻡ،ﺍﻧﺘﻈﺎﺭﺑﺎﺯﺩﻩﺩﺍﺭﻧﺪ .ﺍﺯﺍﻳﻦﺭﻭﺍﮔﺮﻧﻘﺪﺷﻮﻧﺪﮔﻲﺳﻬﺎﻡﺷﺮﻛﺘﻲﭘﺎﻳﻴﻦﺑﺎﺷﺪﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﺍﻥ،ﺍﻧﺘﻈﺎﺭﺑﺎﺯﺩﻩﺑﻴﺸﺘﺮﻱﺧﻮﺍﻫﻨﺪﺩﺍﺷﺖﻭﺑﻪﻫﻤﻴﻦﺳﺒﺐﻧﻴﺰﻫﺰﻳﻨﻪﺳﺮﻣﺎﻳﻪﺍﻓﺰﺍﻳﺶﻣﻲ یابد(مورتال ولیبسون^[۲۰]۲۰۰۹).
بیشترسرمایه‌گذاران (باافقسرمایه‌گذاریکوتاهمدت) سهامبسیارنقدشوندهرابرسهام،کمنقدشوندهترجیحمی‌دهند. منظورازنقدشوندگیصرفاًسهولتدرخریدوفروشداراییموردنظراست (مهرانیورسائیان، ۱۳۸۸). برخیازعواملمربوطبهنقدشوندگیسهامشاملتعدادسهاممعاملهشدهدرهرروز،تعدادشرکت‌هایمعاملهشدهدرهرروز،ارزشسهاممعاملهشدۀروزانه،درصدحجمکلمعاملهبهکلارزشبازار،تعدادخریدارانودفعاتخریداست (رسائیان، ۱۳۸۵). اخیراًاختلافقیمتپیشنهادی­خریدوفروشسهامبهعنوانیکیازمعیارهایمهمنقدشوندگیسهاموهمچنینبهعنوانیکیازاجزایمهمساختاربازارسرمایهتحقیقاتزیادیرابهخوداختصاصدادهاست. نیازبهدرکواندازهگیریعواملتعیینکنندهاختلافقیمتپیشنهادیخریدوفروشمعامله‌گراندرارزیابیساختاربازاررقابتیبسیارضروریاست (احمدپورورسائیان، ۱۳۸۵) .
اختلافقیمتپیشنهادیخریدوفروشسهامبهعنوانیکیازمهمترینمعیارهاینقدشوندگیسهامشرکتهاازسهجزءهزینهتشکیلمی‌گردد:هزینه‌هایاجرایسفارش،هزینه‌هاینگهداریموجودیوهزینه‌هایانتخابنادرست (احمدپورورساییان، ۱۳۸۵) .نقدشوندگییک شرکت،قیمتبازارداراییهایواقعیآندربازاراست. یکیازموانعتحقیق­تجربیدرخصوصنقدشوندگیدارایی،دشواریاندازه‌گیریآناستزیرابازارسازمان‌یافته‌ایبرایداراییهایشرکتوجودنداردومظنهقیمتروزانهراهمانندمورداوراقبهاداردراختیارنیستومشاهدهنمی‌شودلذاداده‌ایبرایاندازه‌گیرینقدشوندگیکهدرادبیاتزیرساختاریبازارمورداستفادهقرارگیرد،وجودنداردومی‌بایدبااندازه گیری بالقوه­از نقدشوندگی­باوجودمحدودیتهای­فوقبه­چندین­پرسش ومظنهاتکاشود(گوپان).^[۲۱]تحقیقاتاولیهدرمورداختلافقیمتپیشنهادیخریدوفروشسهامبهدلیلنداشتنمبنایتئوریکمنسجموپیشرفتهدرمورداختلافقیمتپیشنهادیخریدوفروشسهامفقطبهبررسیرابطهیکسریاطلاعاتمالیخاصهمچونتعدادبازارگردان‌ها،تعدادمعامله‌گران،تعدادسهاممنتشرشدۀشرکت،حجممعاملات،تعدادسهامدارانوغیره.بااختلافقیمتپیشنهادیخریدوفروشسهامپرداخته‌اند(احمدپورورسائیان، ۱۳۸۵). امااخیراًاختلافقیمتپیشنهادیخریدوفروشسهامازاجزایمهمساختاربازارسرمایهشدهاستوبسیاریازتحقیقاتجدیدبازارسرمایهرابهخودمعطوفداشتهاست(احمدپورورسائیان، ۱۳۸۵). ازجملهتحقیقاتاخیرمی‌توانبهتحقیقاتیاشارهکردکهبهبررسیرابطهبیناختلافقیمتپیشنهادیخریدوفروشسهامشرکت‌هاونقدشوندگیدارایی‌هایآن‌هاپرداخته‌اند.درگذشتهچندینمطالعهبهشواهدغیرمستقیمیدرخصوصتأثیرنقدشوندگیداراییبرنقدشوندگیسهامدستیافته‌اند. به‌طوراخصاینمطالعاتشواهدیرادرخصوصاینکهنقدشوندگیدارایی،هزینه‌هایبحرانمالیراتحتتأثیرقرارمی‌دهدوسببکاهشنامتقارنبودناطلاعاتمی‌شود. دراینمطالعاتاستدلالشدهاستکهنقدشوندگیداراییباکاهشنامتقارنبودناطلاعاتسببکاهشاختلافقیمتپیشنهادیخریدوفروشسهامودرنتیجهافزایشنقدشوندگیسهاممی‌شود.هزینه‌هایانتخابنادرست،بخشعمده‌ایازاختلافقیمتپیشنهادیخریدوفروشسهامرابهخصوصدربازارهایناکارابهخوداختصاصمی‌دهند. هزینه‌هایانتخابنادرست،ناشیازاطلاعاتنامتقارنمی‌باشند (احمدپورورسائیان، ۱۳۸۶). ازآنجاکهنقدشوندگیداراییهایواقعیشرکتعاملمهمیدرجهتکاهشعدماطمینانوعدمتقارناطلاعاتیدرموردشرکتمی‌باشد،می‌تواندبرنقدشوندگیسهامآننیزاثربگذارد. بهاینمعنیکهکاهشهزینه‌هایانتخابنادرستباعثکاهشاختلافقیمتپیشنهادیخریدوفروشسهامودرنتیجهافزایشنقدشوندگیسهامشرکتمی‌­شود.داراییهاینقدشوندههمچونوجهنقدومعادلآنبهسهولتدرخورارزشیابیاستونبودتقارناطلاعاتیبسیارپایینینیزمتوجهآنهاست. درحالیکهداراییهایکمنقدشوندهشاملسرمایـه‌گذاریهاوفرصتهایرشدبهسختیدرخورارزیابیمی‌باشندواحتمالانجاممعاملاتنهانیدرموردآنهابیشتراست(ابودوهمکاران۲۰۰۰).^[۲۲]درنتیجه­نبودتقارن­اطلاعاتی­بیشتری­دارند.
درسال ۱۹۹۸نیلی وویتلی^[۲۳]داده‌هایروزانه ۱۷ صنـدوقسرمایه‌گذاریمشترکازبورسسهام(نزدکونیویورک ۱۷ سهمکنتـرلیرابـرایسال ۱۹۹۸ بایکدیگرمقایسهکـردنددربررسیـهایخودرابـطه‌ایبیناختلافقیمـتپیشنهادیخریدوفروشسهاموارزشهایجاریصنـدوقهایسرمایه‌گذاریمشترکنیافتنـد.
(گوپالانوهمکاران۲۰۰۴)^[۲۴]بهبررسیرابطهاختلافقیمتپیشنهادیخریدوفروشسهامونقدشوندگیداراییهایشرکتهایامریکاییدردورۀزمانی ۲۰۰۶- ۱۹۶۴ پرداختند. آنهاپسازکنترلاثراتثابتشرکتهابهایننتیجهرسیدندکهافزایشیکواحدانحرافاستاندارددروجوهنقدبهعنواننسبتیازارزشدفتریجمعکلداراییهایشرکتسببافزایشحدود ۵/۱۲ درصدینقدشوندگیسهاممی‌شود.ارتباطبیننقدشوندگیسهامشرکتونقدشوندگیداراییهایآندراکثرتحقیقاتاخیر،همچون­تحقیقات فوق­ذکرشده­وموردبررسیقرارگرفتهاستووجودرابطهمثبتبینآنهابهاثباترسیدهاست.
۲-۲-۲-نقد شوند­­­گیﻭﻣﻌﻴﺎﺭﻫﺎﻱﻣﺘﺪﺍﻭﻝﺳﻨﺠﺶﺁﻥ
ﻧﻘﺪﺷـــﻮﻧﺪﮔﻲﺩﺭﺑﺎﺯﺍﺭﻫــــﺎﻱﺛﺎﻧﻮﻳـــﻪﻧﻘــــﺶتعیین کننده ­ای در ﻣﻮﻓﻘﻴﺖﻋﺮﺿﻪﻫﺎﻱﻋﻤـﻮﻣﻲداردﻭﻣﻮﺟﺐﻛﺎﻫﺶﻫﺰﻳﻨـﻪﻭﺭﻳﺴـﻚﭘـﺬﻳﺮﻩﻧـﻮﻳﺲﻫـﺎوﺑﺎﺯﺍﺭﮔﺮﺩﺍﻥﻫﺎﻣﻲﺷﻮﺩ. ﻫﻤﭽﻨﻴﻦﻫﺰﻳﻨﺔﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔـﺬﺍﺭﺍﻥﺍﺯﻃﺮﻳﻖﻛﺎﻫﺶﺩﺍﻣﻨﻪﻱﻧﻮﺳﺎﻥﻭﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎﻱﻣﻌﺎﻣﻼﺗﻲﻛﺎﻫﺶﻣـﻲﻳﺎﺑـﺪ . ﺑﻨـﺎﺑﺮﺍﻳﻦﺍﺯﺩﻳـﺪﮔﺎﻩﻛـﻼﻥﻭﺟـﻮﺩﺑﺎﺯﺍﺭﻫﺎﻱﺳﺮﻣﺎﻳﻪﻧﻘﺪﺷﻮﻧﺪﻩﺑـﺮﺍﻱﺗﺨﺼـﻴﺺﻛـﺎﺭﺍﻳﻲﺳــﺮﻣﺎﻳﻪﺿــﺮﻭﺭﻱﺑــﻮﺩﻩوﻣﻮﺟﺒــﺎﺕﻛــﺎﻫﺶﻫﺰﻳﻨــﻪﺳﺮﻣﺎﻳﻪﻧﺎﺷﺮﺍﻥﺭﺍﻓـﺮﺍﻫﻢﻣـﻲﺁﻭﺭﺩ. ﻧﻘـﺪﺷـﻮﻧﺪﮔﻲﺑـﻪﻋﻨﻮﺍﻥﻳﻜﻲﺍﺯﻋﻮﺍﻣﻞﻣﺆﺛﺮﺑـﺮﺑـﺎﺯﺩﻩﺍﻭﺭﺍﻕﺑﻬـﺎﺩﺍﺭﺍﺯﺍﻫﻤﻴــﺖبیشتری­ﺑﺮﺧــﻮﺭﺩﺍﺭﺍﺳــﺖ.ﺯﻳــﺮﺍﻋﻤﻮﻣــﺎًﻧﻘﺪﺷﻮﻧﺪﮔﻲﻧﺸﺎﻥﺩﻫﻨﺪﺓﻭﺿﻌﻴﺖﻣﺤﻴﻂﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﻱﻭﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻛﻼﻥﺍﺳﺖ.ﺍﺯﺩﻳﺪﮔﺎﻩﺧـﺮﺩ،ﺑـﺎﺯﺍﺭﺳـﺮﻣﺎﻳﻪﻧﻘﺪﻳﻨــﻪﺗﻮﺍﻧــﺎﻳﻲﺟــﺬﺏﺳــﺮﻣﺎﻳﻪﮔــﺬﺍﺭﺍﻥﻣﺨﺘﻠــﻒﺑــﺎﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻱﻫﺎﻱﻣﻌﺎﻣﻼﺗﻲﻣﺘﻨﻮﻉﺭﺍﻧﻴﺰﻓـﺮﺍﻫﻢﻣـﻲﺁﻭﺭﺩ.ﻋﺪﻡﻧﻘﺪﺷﻮﻧﺪﮔﻲﻳﻚﺩﺍﺭﺍﻳﻲﻣﺎﻧﻊﺍﺯﻓـﺮﻭش به­موقعﺁﻥﺩﺭﺯﻣﺎﻥﺍﻓﺖﻗﻴﻤﺖﻛﻞﺑﺎﺯﺍﺭﺍﺳﺖ.ﺭﺍﻳﺠﺘﺮﻳﻦﻣﻌﻴﺎﺭﻫـﺎﻱﻧﻘﺪﺷـﻮﻧﺪﮔﻲﺷـﺎﻣﻞﻋـﺮﺽ بازار(گستره ) ؛عمق بازار،ﺍﻧﻌﻄﺎﻑﭘـﺬﻳﺮﻱﺑـﺎﺯﺍﺭوهمچنین زمان معاملات (سرعت بازار)هستند.(کاشانی پور محمدوساسانی؛ مهران ۱۳۸۹) .
ﻋﺮﺽﺑﺎﺯﺍﺭ^[۲۵]:
ﻧﺴـﺒﺘﻲﺍﺯﻛـﻞﺑـﺎﺯﺍﺭﺍﺳـﺖﻛـﻪﺩﺭﺣﺮﻛﺖقیمتﺻﻌﻮﺩﻱﻳﺎﻧﺰﻭﻟﻲﺑﺎﺯﺍﺭﻣﺸـﺎﺭﻛﺖﺩﺍﺭﺩ.ﺑﻪﻋﺒﺎﺭﺕﺩﻳﮕﺮﺍﻳﻦﻣﻌﻴﺎﺭﻣﻴـﺰﺍﻥﺍﺳـﺘﺤﻜﺎﻡﺑـﺎﺯﺍﺭﺭﺍ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩﮔﻴﺮﻱﻣـﻲﻛﻨـﺪ . ﺷـﺎﺧﺺﻣﺘـﺪﺍﻭﻝﺍﻧـﺪﺍﺯﻩﮔﻴـﺮﻱﻋﺮﺽﺑﺎﺯﺍﺭﻓﺎﺻﻠﺔﺑﻴﻦ
ﻗﻴﻤﺖﻫﺎﻱﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﻱﺧﺮﻳﺪﻭفروشﺍﺳت.
ﻋﻤﻖﺑﺎﺯﺍﺭ^[۲۶]:
ﺑﻴﺎﻧﮕﺮﺗﺄﺛﻴﺮﻣﻌﺎﻣﻼﺕﺑﺎﺣﺠﻢﺯﻳﺎﺩﺑـﺮﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕﻗﻴﻤﺖﺍﺳﺖ .ﻫﺮﭼﻪﺗﻌﺪﺍﺩﻳﻚﺳﻬﻢﻣﺸﺨﺺﺩﺭﺣﺠﻢﺑﺎﻻﻭﺑﻪﻗﻴﻤﺖﻳﻜﺴـﺎﻥﻣـﻮﺭﺩﻣﻌﺎﻣﻠـﻪﻗـﺮﺍرﮔﻴﺮﺩﺩﻟﻴﻞﺑﺮﻋﻤﻴﻖﺑﻮﺩﻥﺑﺎﺯﺍﺭﻭﻧﻘﺪﺷـﻮﻧﺪﮔﻲﺑـﺎﻻﻱﺁﻥﺳﻬﻢﺍﺳﺖ. ﺷﺎﺧﺺﻣﺘﺪﺍﻭﻝﺍﻧﺪﺍﺯﻩﮔﻴﺮﻱﻋﻤﻖﺑﺎﺯﺍﺭﺣﺠﻢﻋﺮﺿﻪﻭﺗﻘﺎﺿﺎﺣﺠﻢﻣﻌﺎﻣﻠﻪﻧﺴﺒﺖﺑﻪﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕﺭﻭﺯﺍﻧﻪﻗﻴﻤﺖﻭﮔﺮﺩﺵﺩﺍﺭﺍﻳﻲﺳﺮﻣﺎﻳﻪ­ای است.
انعطاف پدیری بازار:^[۲۷]
ﻣﺪﺕﺯﻣﺎﻧﻲﺍﺳﺖﻛﻪﭘﺲﺍﺯﻧﻮﺳﺎﻥﺷﺪﻳﺪﻗﻴﻤﺖﺑﺎﻳﺪﻃﻲﺷﻮﺩ.ﺗﺎﺑـﺎﺯﺍﺭﺑـﻪﺣﺎﻟـﺖﺗﻌﺎﺩﻝﺧﻮﺩﺑﺎﺯﮔﺮﺩﺩﺑﻪﻃﻮﺭﻣﻌﻤﻮﻝﺍﻳﻦﻧﻮﺳﺎﻥﻫﺎﺑـﺮﺍﺛﺮﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺍﺧﺒﺎ،ﺭﻣﻌﻤﻮﻻًﺍﺧﺒﺎﺭﻣﻨﻔﻲﻳـﺎﻣﻌـﺎﻣﻼﺕﺑـﺎﺣﺠﻢﺑﺰﺭگﺭﺥﻣﻲﺩﻫﻨﺪ.
ﺯﻣﺎﻥ^[۲۸]: