داشتن سعه صدر و تحمل انتقادات، برای پیشبرد قانون گرایی، و نهادینه کردن آزادی ضروری است.
-
- تاکید بر پایبندی دولت به عهد با مردم.
جهتگیریهای دولت در راستای نهادینه شدن قانون، گسترش مشارکت مردمی،پذیرش نقد و غیره برای حل مشکلات و محرومیت شکل گرفته است.
خاتمی تلاشمیکند که نشان دهد، گفتمان اصلاح طلبی و جنبش دوم خرداد، یک جریانی در تکامل و تکوین نظام و در ظرف و چهارچوب جمهوری اسلامی و استمرار منطقی انقلاب اسلامی است.
در راستای تبیین این سخنرانی، باید گفت که این متن در زمینهای تولید شده است که ویژگیهای آن زمینه، عبارتست از حضور گسترده و فعال نسل جوان در عرصه سیاسی که به گشودن چشماندازهای بدیعی از نوع سیاسی امیدوار بودند. مرجعیت دانشگاهی و روشنفکری آن برهه از زمان بیشترین تاثیر را بر تولید این سخنرانی داشته است. در واقع سخنران تلاشمیکند تا پاسخگوی مطالبات روز قشر فعال دانشگاهی باشد. خاتمی چهره جذاب و بدیعی از ملازمت آزادی با دین و قانون و عدالت، و تقدس زدایی از قدرت را متجلی میسازد که مورد پذیرش فضای دانشگاهی قرار میگیرد.
تحلیل گفتمان متن دوم سخنرانی خاتمی(آذر ۱۳۷۷)
این متن[۱۵۹]شامل سخنرانی خاتمی است که بعد از یک سال و شش ماه از سپری شدن ریاست جمهوری در آذر ماه ۱۳۷۷ در هنگام ارائه لایحه برنامه سوم به مجلس ایراد شد. انتظار افکار عمومی این بود که شعارهای اصلی گفتمان اصلاحات از قبیل آزادی، توسعه سیاسی، و جامعه مدنی به چهارچوبهای قانونی برای اجرا تبدیل گردد. در این سخنرانی خاتمی بر توسعه همه جانبه موزون تأکیدمیورزد و برنامهی سوم توسعه را نماد وفای به عهد خود با شهروندان اعلاممیکند که مطابق با نیازهای روز جامعه و شرایط بین المللی تنظیم شده است.
جدول(۴-۲۵) تحلیل گفتمان متن دوم سخنرانی خاتمی(آذر ۱۳۷۷)
| واژگان کانونی | اسلام، عادل، فاضل، قانون اساسی، عهد، توسعه همه جانبه، حرمت انسان، حقوق مردم، آزادی، مشارکت، شهروند، جوانان، منابع انسانی، تحرک اجتماعی، عدالت، معیشت، اصلاحات، اندیشه، نقد |
| واژگان سلبی | منکر، زیانهای اجتماعی، گسست در روابط اجتماعی، عقب ماندگی علمی، گسستگی تاریخی، فقر، خشونت، تشنج، بیکاری |
| قطببندیها | معروف در مقابل منکر، نشاط در مقابل یاس، تزلزل معنوی و اخلاقی در مقابل ارتقای اندیشه اسلامی، معنوی و اخلاقی، |
| مفاهیم اصلی متن | حقوق مردم،تامین اجتماعی،تامین فرصتهای اجتماعی |
| جان کلام متن | مشارکت مدنی شهروندان، مطمئنترین راه خروج کشور از همه مشکلات اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، و غیره است |
| پیشفرضهای سخنران در این متن | جنبه محوری برنامه سوم، توجه بر توسعه همه جانبه است. جلب مشارکت مدنی شهروندان جنبه کلیدی توفیق برنامههای کشور است رشد و توسعه اقتصادی بدون توجه به توسعه سیاسی نامطلوب و نامتوازن است مهمترین چالش کشور چگونگی تحقق مشارکت مدنی،و ارتقاء مشروعیت مردمی است |
مطابق جدول ۴-۲۵، در این متن، تحقق عدالت، پیشرفت، و توسعه وابسته به توسعه سیاسی است. چراکه مشارکت مدنی شهروندان در قالب جامعه مدنی، اساس پیشرفت کشور محسوب میشود، و توسعه اقتصادی بدون توسعه سیاسی نامطلوب تلقی میشود.در این متن خاتمی تلاشمیکند هم پاسخگوی مطالبات سیاسی فزاینده شهروندان باشد و هم بتواند سایر ارکان نظام را با خود همراه سازد.در این متن از وجه ارزش بیانی دستوری و امری با توجه به افعالی از قبیل بایستن و توانستن، و ممکن بودن، استفادهمیشود. از نظر ارزشهای رابطهای سخنران از ضمیر “ما” به گونهای استفادهمیکند که اندیشه و افکار خود را با مردم همسانمیکند.اپیزودهای معنایی این متن به شرح زیر است:
-
- سیر به سوی جامعهای عادل و فاضل مهمترین وظیفه طرفداران انقلاب است. و لازمه این امر برنامهای جامع و منسجم، و متناسب با نیازهای جامعه و شرایط بین المللی است.
-
- حاکمیت قانون و نهادی کردن جامعه مدنی. مهمترین معیار در راستای وفای به عهد رئیس جمهوری حاکمیت قانون ونهادینه کردن تعهد و التزام به قانون است.
- توسعه همه جانبه مبنای برنامههااست. خاتمی در تشریح ویژگیهای توسعه همه جانبه، بر ابعاد معنوی، حرمت انسان، حقوق شهروندی، آزادیهای قانونی، ترتبیت سیاسی و مشارکت به عنوان لازمه توسعه اقتصادی تأکیدمیورزد.
فرم در حال بارگذاری ...
