آبیاری، کاربرد مصنوعی آب به منظور تکمیل بارندگی به عنوان یک امر کمکی جهت تولید محصول میباشد.
آبیاری به منظور تکمیل بارش طبیعی و جهت افزایش محصولات کشاورزی و باغی، لازم و ضروری میباشد. آب به عنوان یک منبع محدود محسوب میشود که استفاده‌ی مؤثر آن نیاز اساسی برای بقاء هر جمعیتی است.
آبیاری مطلوب تضمین کننده‌ی یک محصول مطلوب با بیشترین بهره وری مصرف آب میباشد، که با پاسخ به دو سؤال زیر میتوان به آن دست یافت:
۱) چه زمانی باید محصول را آبیاری کرد؟
۲) در هر بار آبیاری چه میزان آب باید بکار برد؟
مطلوبترین برنامه این است که در یک فصل رویش، آب محدود برای آبیاری را به گونه‌‌ای تخصیص دهند که بیشترین محصول بدست آید.
برنامه‌های علمی آبیاری بایستی بر اساس درک کامل از ارتباط خاک، آب، گیاه و اتمسفر صورت گیرد.
چه زمانی باید آبیاری کرد؟
برای تصمیمگیری زمان آبیاری، به علائم گیاه و به خشکی خاک با دقت بنگرید. پلاسیدگی گیاه یکی از نشانه‌های نیاز به رطوبت میباشد. رشد گیاه زمانی که نیاز به آب داشته باشد، کند میشود. کمبود رطوبت در طول دوران جوانه زدن یا گرده افشانی به محصول صدمه وارد میکند. نگهداری رطوبت خاک موجود بر اساس ساختار خاک صورت میگیرد.
چگونه می توان تولید محصولات کشاورزی را افزایش داد؟
افزایش محصولات کشاورزی به استفاده مؤثر از آب آبیاری بستگی دارد. استفاده‌ی مؤثر از زمین و منابع با ارزش آب در آبیاری زمین‌های کشاورزی جهت ترقی کشاورزی بسیار حیاتی میباشد. با انتخاب مناسب یک روش آبیاری و اجرای مناسب آن، کاربرد به موقع و مناسب آب و انتقال مناسب آن (برای به حداقل رساندن اتلاف آب)، میتوان گام‌های بزرگی جهت افزایش محصولات کشاورزی برداشت.
انتخاب آبیاری بر اساس نوع کشت:
تولید هر نوع محصول کشاورزی بدون آب امکان پذیر نیست. کاربرد نامناسب یا بیش از اندازه‌ی آب نه تنها موجب به هدر رفتن آب میشود بلکه باعث پژمرده شدن محصول میشود.
از این رو، بسیار مهم است که به منظور تولید محصولات رضایت بخش و به علاوه نگه داشتن میزان مناسب نمک و قدرت تحمل خاک، آب کافی مورد استفاده قرار گیرد.
با یک آبیاری مناسب می توان زمین بیشتری را با همان مقدار آب، تحت آبیاری برد. استفاده‌ی مؤثرتر از آب اساساً میتواند باعث افزایش تولید محصول گردد. در روش های ارزیابی آبیاری، فاکتورهای اصلی که باید مدنظر قرار گیرند عبارتند از:
۱) کاربرد مقدار مناسب آب در منطقهی ریشه‌ی گیاه با حداقل اتلاف آب. آب به طور یکسان بر طبق نیاز گیاه و رشد محصول توزیع میشود تا بتواند تأثیر مطلوبی داشته باشد.
۲) ایجاد زهکشی سطحی جهت جمعآوری آب اضافی از آبیاری یا باران‌های موسمی. اما انتقال خاک سطحی در‌‌این صورت ناچیز خواهد بود.
۳) آب اضافی کافی جهت جلوگیری از انباشته شدن نمک در خاک بایستی نفوذ کند تا از شوری و قلیایی شدن خاک جلوگیری شود. بیشترین بخش آب مصرفی در منطقهی ریشه، به منظور استفاده‌ی گیاه ذخیره میشود.
۴) عمل آبیاری باید با کمترین زحمت صورت گیرد.
۵) سیستم آبیاری باید اجازه دهد که توسط ابزارهای کم هزینه‌ی Bullock- drawn کنترل موثرعلف‌های هرز و بهرهبرداری زراعی انجام شود.
۶) روش آبیاری بایستی موجب تسهیل امر کوددهی آسان و اعمال محافظت گیاه شود.
۷) تکنیکهای بکار رفته باید از نظر اقتصادی برای مزرعه‌ی مورد نظر مناسب باشد.
آماده کردن زمین برای آبیاری:
آبیاری مؤثر سطح بدون داشتن یک سطح زمین صاف و هموار جهت توزیع یکنواخت آب، امکان پذیر نمی باشد. شکلدهی و تراسبندی زمین به منظور کنترل جریان آب، مقابله با فرسایش خاک و‌‌ایجاد زهکشی بسیار لازم و ضروری است.
صاف و هموار کردن و تسطیح زمین:
نقشهبرداری زمین در برنامه ریزی جهت تسطیح کردن زمین، میتواند مفید باشد. بعد از مطالعه‌ی نقشه‌ی برجسته، منحنی‌های تراز با بهره گرفتن از برآمدگی‌ها کشیده میشوند. سپس در مورد تقسیمبندی مناسب طرحها جهت تطبیق روش آبیاری، همراه با مقدار قطع و وصل، تصمیمگیری میشود. مرزبندی مناسب زمین، کانالهای آبیاری و نهرهای زهکشی قبل از آغاز تسطیح سطح زمین باید برنامه ریزی شود.
- تسطیح سکو روی خطوط تراز:
این روشی است که برای آماده سازی زمین‌های شیبدار بکار میرود، که در آن زمین به یک سری از نوارهایی روی خطوط تراز مناسب تقسیم شده و هر نوار به عنوان یک منقطه‌ی مجزا تسطیح میشود.
این روش برای زمین‌های ناصاف و موجدار که آبیاری آنها غالباً مشکل است، بسیار مناسب است. به علاوه این روش از فرسایش خاک توسط باران جلوگیری میکند.
- مقطع عرضی سکو:
انتخاب یک مقطع عرضی مناسب برای سکوها روی خطوط تراز ضروری است. فاصله‌ی عمودی بین سکوهای مجاور نباید از ۳۰ سانتیمتر کمتر و از ۶۰ سانتیمتر بیشتر شود.
- طرح سکو:
سکوها را باید به طور دقیقی روی توپوگرافی اصلی انداخت که عملیات کشت انجام شود وتدابیر مناسب جهت‌‌ایجاد محدوده‌های مطلوب در مناطق شیبدار زمین به منظور آبیاری مؤثر، بایستی در نظر گرفته شود.
| نوع خاک | شیب ٪ |
| خاک‌های سنگین (خاک رس) | ۱/۰ تا ۴/۰ |
| خاک‌های متوسط (لومی) | ۲/۰ تا ۴/۰ |
| خاک‌های سبک (ماسه‌‌ای) | ۲۵/۰ تا ۶۵/۰ |
- ساخت سکو:
آیا بین مدیران سازمانهای مردم نهاد، خصوصی و دولتی از نظر بعد سرزنش دیگری تنظیم هیجان تفاوت وجود دارد؟
۱-۶- روش تحقیق
روش تحقیق مورد استفاده در پژوهش حاضر، بر اساس هدف تحقیق از نوع بنیادی بوده و بر اساس نحوه گردآوری داده‌ها پیمایشی است. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و روش تحقیق مورد استفاده توصیفی از نوع علی- مقایسهای است.
۱-۷- تعریف مفاهیم
۱-۷-۱- کفایت اجتماعی
تعریف مفهومی کفایت اجتماعی: منظــور از کفــایت اجتـماعی همان قدرت بـرقراری تعـامل اجتماعی می باشد، یعنی کسب مهارت ها، توانایی ها، ظرفیت هایی که شامل مهارتهای شناختی، مهارتهای اجتماعی، کفایت هیجانی و آمایه های انگیزشی میباشد. به عبارت دیگر کفایت اجتماعی شامل اطلاعات و مهارت هایی است که سبب توانایی فرد در انجام وظایف شغلی و تبادلات روزمره زندگی می گردد (کندال و برازل؛ به نقل پزشک،۱۳۸۰).
تعریف عملیاتی کفایت اجتماعی: در این پژوهش عبارت است از نمره ای که هر یک از آزمودنیها، از پرسشنامه کفایت اجتماعی که توسط پرندین (۱۳۸۵) براساس مدل چهار بعدی فلنر (۱۹۹۵) ساخته و هنجار شده است کسب میکنند.
۱-۷-۲- کفایت اجتماعی
تعریف مفهومی راهبردهای شناختی تنظیم هیجان: راهبردهای تنظیم شناختی هیجان، به نحوه تفکر افراد پس از بروز یک تجربه منفی یا واقعه آسیبزا برای آنها اطلاق میشود (اوکسنر و گروس، ۲۰۰۴).
تعریف عملیاتی راهبردهای تنظیم شناختی هیجان: منظور نمره ای است که آزمودنی در سؤالات مربوط به پرسشنامه تنظیم شناختی هیجان گارنفسکی، کرایچ (۲۰۰۶) به دست میآورد.
۱-۸- محدودیتهای تحقیق
با توجه به این که تحقیق حاضر در بین مدیران شهر تبریز صورت گرفته است، باید از تعمیم یافته‌های پژوهش حاضر به سایر افراد و مدیران دیگر احتیاط نمود.
از آنجایی که یافته‌های پژوهش بر اساس مقیاس‌های خود گزارش دهی بود و گزارش‌های شخصی در پرسشنامه‌ها اصولاً به دلیل یافته‌های ناخودآگاه، تعصب در پاسخ‌دهی مستعد تحریف هستند و این ممکن است نتایج پژوهش را به مخاطره بیاندازد.
۱-۹- سازماندهی تحقیق
این پژوهش مبتنی بر ۵ فصل بوده و در فصل اول کلیات طرح مطرح شده و در فصل دوم مبانی نظری و پیشینه تجربی نوشته شده است. در فصل سوم در مورد روش و اجرای پژوهش توضیح داده شده و در فصل چهارم یافته های تحقیق آورده شده و در پایان در مورد سؤالات مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.
فصل دوم:
مروری بر ادبیات موضوع
۲-۱- مقدمه
در این فصل ابتدا تعریفی از سازمان ارائه شده و بعد انواع سازمان مشخص شده است. بعد تعریف سازمان های مردم نهاد و انواع این سازمانها توضیح داده شده است. در قسمت بعدی تعریف سازمانهای خصوصی و دولتی ارائه شده است. بعد کفایت اجتماعی تعریف و مهارتهای آن مشخص شده اند و مؤلفه های کفایت اجتماعی بیان شده است. بعد از این قسمت تعریف تنظیم شناختی هیجان ارائه و نظریههای آن مطرح شده و در قسمت بعدی تحقیقات داخلی و خارجی انجام صورت گرفته اشاره شده و در نهایت به جمع بندی تئوری مطرح شده پرداخته میشود.
۲-۲- سازمان
سازمان عبارتست از تشکل آگاهانه چند نفر به منظور برآوردن اهداف معین. به بیان دیگر، زمانی که چند نفر به طور عمدی و آگاهانه برای برآوردن اهداف معین و از پیش تعیین شده، گرد هم می‌آیند سازمان را تشکیل می‌دهند. بر این اساس، هر نوع اجتماعی که دارای دو شرط ۱: عمدی و آگاهانه و ۲: اهداف معین و از پیش تعیین شده باشد (اعم از مدرسه، مؤسسه آموزشی، اداره کل آموزش و پرورش و یا وزارتخانه) سازمان میباشد.
دلیل وجودی سازمان، تلاش گروه و یا دسته‌ای از افراد برای رفع نیازی است که در نتیجه زندگی جمعی انسان‌ها به وجود آمده است. یعنی چه اینکه انسان دارای ماهیت اجتماعی بوده و یا به ضرورت رفع نیازهای حمایتی، به زندگی اجتماعی روی آورده باشد. در هر حال وقتی زندگی وی به صورت جمعی است، برای رفع نیازهای خود تلاش جمعی میکند که این تلاش جمعی در سازمان متبلور میشود. چون نیازهای انسان متعدد است، سازمانها نیز دارای تعدد و تنوع زیادی هستند. نیاز به آموزش سلامت یکی از نیازهای مهم انسان میباشد که باید سازمانها و مؤسسات آموزشی مناسب برای رفع این نیاز، تأسیس گردد.
۲-۲-۱- انواع سازمان
۲-۲-۱-۱- سازمان رسمی
سازمان رسمی نظامی است که بر مبنای هدف خاصی تشکیل و در آن حدود وظایف و اختیارات، کانالهای ارتباطی و سلسله مراتب سازمانی از قبل تعیین و مشخص شده است و افراد موظف هستند تا خود را با شبکه روابط رسمی سازمان منطبق ساخته و از آن پیروی نمایند.
سازمان رسمی آن است که به طور قانونی بنیانگذاری و تصویب میشود؛ تعداد مشاغل، حدود وظایف و اختیارات، و نحوه انجام فعالیت‌ها در آن مشخص می‌گردد. البته گاهی گفته میشود که سازمانهای رسمی حالتی «تخیلی» دارند؛ زیرا سازمانها به آن گونه که در سازمان رسمی پیش بینی شده است، عمل نمیکنند و این سازمان غیر رسمی است که حالت واقعی عملکرد سازمانها را نشان می‌دهد (رضائیان، ۱۳۸۹).
۲-۲-۱-۲- سازمان غیر رسمی
سازمان غیر رسمی از اجتماع یک عده از افراد تشکیل میشود که تحت رهبری سلسه مراتب اداری به منظور تحقق هدف معینی با یکدیگر همکاری میکنند. معذالک تجربیات روزانه در مؤسسات این نکته را به خوبی ثابت میکند که سازمانها به نحوی که در نوشته‌های رسمی تحریر و تصریح شده است عمل نمیکنند؛ زیرا به مجرد گرد هم‌آیی عده‌ای در سازمان رسمی ، گام‌های متعددی جدا از روابط تعیین شده سازمان بین آن ها برقرار میشود. این روابط میتواند بر اثر علائق مشترک، نیازهای مشترک، تنفر از یک پدیده، محیط زیست مشترک و غیره به وجود آید. این گونه روابط غیر رسمی بدون هیچ گونه نقشه یا هدف قبلی ایجاد گشته و صرفاً ناشی از غریزه اجتماعی و تمایلات طبیعی انسان است. لازمه به وجود آمدن این گونه سازمانهای غیر رسمی وجود یک سازمان رسمی بوده که در درون آن صرف نظر از منطق یا مقاصد مدیریت تشکیل می‌گردد. این گونه سازمانها اگر چه دارای هدف از پیش تعیین شده نمی‌باشند، ولی به طور ناخودآگاه در شرایط ویژه هدفدار شده و حدود روابط نیز در بین افراد آن از قانون بندیهای خاصی تبعییت میکنند. این نوع سازمانها در درون سازمانهای رسمی دارای قدرت می‌باشند، اگر چه در شبکه سازمانهای رسمی منظور نشده‌اند. به عنوان مثال چنین فرض میشود که قدرت تصمیمگیری به وسیله اختیارات قانونی شغل در سلسله مراتب اداری تعیین میشود، حال آنکه همیشه در عمل کانون‌های اخذ تصمیم تابع سلسله مراتب اداری نبوده و عوامل نظیر نفوذ شخصی افراد و آگاهی‌های تخصصی توان قدرت تصمیمگیری اجرای نظریات خود را می‌دهد (علاقه‌بند، ۱۳۸۴).
۲-۳- تعریف سازمانهای مردم نهاد
چیستی سازمان مردم نهاد را از طریق تحلیل عناصر درون ساخت مؤلفه های آن میتوان به دست آورد. سازمان مردم نهاد از مؤلفه های زیر حاصل آمده است:
۲-۳-۱- گروه اجتماعی
مهمترین مقوم سازمانهای مردم نهاد هویت اجتماعی آنها است. چنین سازمانهایی لزوماً ساختار یک گروه
اجتماعی را دارا هستند. اگرچه در آغاز ممکن است سمن به وسیله یک فرد ابداع گردد اما حتی تأسیس آن ماهیت جمعی دارد. مراد از اینکه سازمانهای مردم نهاد، بخش مهمی از جامعه مدنیاند با توجه به همین هویت جمعی آنها است. از آنجا که توجه به این امر نقش اساسی در فهم مسئولیتهای اخلاقی و ارزشها و ملاکهای اخلاقی دارد و گرایش و عملکرد اخلاقی گروه اجتماعی بسی پیچیده تر از عملکرد اخلاقی فرد است.
مراد از گروه اجتماعی مجموعههایی از افراد است که به شیوه های منظم با یکدیگر کنش متقابل دارند. گروه ها ممکن است از مؤسسات بسیار کوچک تا سازمانهای بزرگ یا جوامع را در بر گیرند. صرفنظر از اندازه گروه، یک ویژگی تعیین کننده آن آگاهی اعضاء گروه از هویت مشترک است بیشتر زندگی ما در روابط گروهی می گذرد بطوری که در جوامع امروزین اکثر مردم به انواع گروه های مختلف تعلق دارند (گیدنز، ۱۳۸۳). از آنجا که داشتن روابط و تأثیر و تأثرات متقابل و آگاهی از یک هویت جمعی از مؤلفه های اصلی گروه های اجتماعی است لذا این گروه ها فراتر از هر نوع تجمع یا گروه بندیهای اجتماعی و جمعی متداول از جمله گروهبندی های آماری هستند (اسکات و مارشال[۲۵]، ۲۰۰۵). اما جامعه مدنی از جمله مفاهیمی است که اخیراً بسیار مورد توجه و بحث قرار گرفته است و اختلاف نظرهای متعددی در باب آن وجود دارد اما تمام این دیدگاه ها اتفاق دارند بر اینکه این بخش از جامعه به حوزه فعالیت های عمومی تعلق دارد نه خصوصی یا شخصی و در چهارچوب قوانین موجود عمل میکند. مقصود از آن بیشتر مشارکتهای داوطلبانه در امور عمومی از جمله ارتباطات جمعی، اصناف حرفهای و اتحادیه ها میباشد (سعیدی، ۱۳۸۱). جامعه مدنی بخش میانی جامعه و رابط بخش خصوصی و دولت می باشد و نحوه فهم و تفسیر و آشنایی با ظرفیتهای مثبت و منفی آن، تأثیر بسزایی در عملکردهای جمعی داوطلبانه از جمله سمن دارد.
۲-۳-۲- سازمان
تلاش جمعی هدفمند با تقسیم کار و مسئولیت مهمترین مؤلفه سازمان مردم نهاد است. بنابراین قوام سمن بر بیش از شخصیت حقیقی حاصل میآید. مراد از سازمان، مفهوم رایج در دانش مدیریت است. امری دارای شخصیت حقوقی با آرمان، اهداف، اساسنامه، ساختار، شرح وظایف و منابع انسانی. بنابراین فعالیت سمن عمدتاً در قالب سازمان انجام میشود. مفهوم سازمان در تعریف سمن به منزله جنس یا مقوم فراگیر است و با قیدهای دیگر به تمایز آن از سایر سازمانها (سازمانهای دولتی و خصوصی) بیان میشود. سمن، سازمانی با شخصیت حقوقی مستقل است که بنابر شرایط و مقتضیات و نیازهای خود دارای قانونمندی و اساسنامه مدون است و نیز در چارچوب قوانین موضوعه کشور و مفاد آییننامههای اجرایی آن فعالیت مینماید (مقنیزاده، ۱۳۸۰). با این حال سمن بر خلاف دولتها مشمول قوانین بین المللی نیستند، البته به استثنای جمعیت صلیب سرخ که مشمول کنوانسیون ژنو میباشد. شورای اروپا در استراسبورگ پیش نویس کنوانسیون اروپا در مورد به رسمیت دانستن شخصیت حقوقی سازمان غیردولتی بین المللی را در سال ۱۹۶۸ تهیه نمود که پایه حقوقی برای حضور و فعالیت سمنها در اروپا محسوب میشد.
۲-۳-۳- هویت غیر دولتی
مشخصه اصلی سازمانها در غیر دولتی بودن است. مفهوم غیر دولتی بودن میتواند معانی متعددی داشته باشد، ولی بطور عام به این معنی است که این سازمانها بخشی از دولت یا زیرمجموعهای از ساختار و سازمانهای دولتی محسوب نمیشوند و می بایست از هر گونه دخالت و کنترل مستقیم دولت دور باشند. اگرچه سمن میتواند با دولت خود در سطح ملی و دولتهای دیگر در سطح بین المللی مراودت فعال و تعامل دوسویه ایجاد کند و حتی در مواردی از دولت کمکهای مالی دریافت کنند. حمایت دولت از سمن وظیفه اخلاقی دولت است. با اینحال نحوه ارتباط این گونه سازمانها با دولت از رابطه سازمانهای دولتی با آن متفاوت است (سعیدی، ۱۳۸۱).
۲-۳-۴- حیثیت تعاون
مهمترین حیثیت سمن به اصل همکاری، یادگیری و مشارکت در آن مربوط است. رابطه حاکم بر مناسبات درونی سازمان مردم نهاد، یاری یکدیگر در تحقق آرمان واحد است. مشارکت مهمترین قوام سمن است که اساساً پیدایش و ماندگاری آن را رقم میزند. مشارکت در سمن از گونه مشارکت مدنی است.
۲-۳-۵- جهتگیری غیر انتفاعی
مفهوم غیر دولتی بودن ممکن است این توهم را پیش آورد که چنین سازمانهایی هویتاً به بخش خصوصی تعلق دارند. چهارمین مقوم سازمانهای مردم نهاد تمایز آنها از بخش خصوصی است. سازمانهای خصوصی غالباً به کسب و کار متعلقاند و برخی از آنها فراتر از کسب و کار معطوف به سودآوری، به حرفه در مفهوم دقیق کلمه میپردازند: مانند سازمانهای بهداشتی و درمانی در بخش خصوصی. اما سازمانهای مردم نهاد غالباً اهداف کسب و کارانه و یا حتی حرفه ای را دنبال نمیکنند. به همین دلیل تعبیر سازمان مردم نهاد دقیقتر از سازمان غیر دولتی است (محمدی، ۱۳۸۳).
۲-۴- پیشینه و بستر پیدایش سازمان مرد منهاد
توجه به زمینه های پیدایش و رشد سازمانهای مردم نهاد در تحلیل هویت و ابعاد آن نقش مؤثری دارد. اصطلاح سازمان مردم نهاد در معنایی که امروزه از آن فهمیده میشود برای اولین بار در حدود سال ۱۹۴۵ به میان آمد، یعنی زمانی که سازمان ملل متحد برای تفکیک بین سازمانهای متعددی که با آنها در ارتباط بود هرگونه بدنه و ساختار غیر دولتی و غیر انتفاعی را NGO نامید. به ویژه سازمانهایی که نقش و جایگاه مشاورهای داشتند و از طرفی نه زیر مجموعه دولتها بودند و نه عضو حکومتی. این مفهوم پس از آن به ترویج مقبول افتاد و در اثر رواج عمومی به شکل اصطلاح رایج درآمد.
سازمانهای مردم نهاد، اساساً در روزگار باستان نیز فعال بوده اند. به ویژه در حرف و مشاغل، انجمنهای صنفی با همه ویژگیهایی که امروزه، در تعبیر سازمان مردم نهاد بیان میشود، فعالیت داشتند. در شهرهای اسلامی، نظام انجمنهای صنفی تمامی جمعیتی را که در زمینه های اقتصادی، تولید، توزیع و خدمات فعالیت میکردند، دربر میگرفت. کارکنان عالی رتبه دولت، افسران ارتش و دانشمندان علوم دینی از آن مستثنا بودند و همه جمعیت شهرنشین برحسب حرفه و شغل خود، انجمنهای صنفی تشکیل میدادند. در میان این جمعیتها، نه تنها پیشهوران و کسبه، بلکه خوانندگان، دلالان، فروشندگان به مزایده، موسیقی دانان، نقالان، مکاریها، قایقرانان و کسانی هم که به کارهای طرب انگیز روزانه اشتغال داشتند، جای داشتند.
این انجمنهای صنفی، خلق الساعه نبوده اند و ریشه در شهرهای پیش از اسلام داشتهاند. در کشورهای اسلامی، اصناف افزون بر تعلیم شاگرد برای مشاغل گوناگون اهل هر صنف، کتابهایی نیز درباره حرفه خود تألیف می کردند. همچنین اطلاع رسانی از راه مکاتبات هم میان افراد یک صنف وجود داشته است.
سازمانهای صنفی در کشورهای اسلامی، معمولاً خسارات وارده بر هریک از اعضای خود را در موارد گوناگون جبران، و امنیت شغلی آنان را حتی الامکان تأمین می کردند. همکاری میان افراد یک پیشه تا بدان جا می رسید که اگر یک تن از آنها نیازمند می گردید، بازار را منحصراً برای او رها میکردند.
ریشه های شکلگیری و سپس حضور این سازمانها را در رویکرد نوین می توان از نیمه قرن نوزدهم میلادی شناسایی کرد. آنها نقش مهمی در جنبشهای ضد برده داری و جنبشهای حقوق زنان و بویژه کنفرانس جهانی خلع سلاح ایفا کردند. قبل از این هم بصورت سازمانهای خیریه و امدادرسان فعال بودند که به ارائه
فرمول محاسبه ضریب تعیین:
۳-۱۲-۳ آزمون معنی داری ضریب همبستگی
ضریب همبستگی با توجه به نمونه‌ای مشخص محاسبه میشود. بدیهی است که این ضریب که بعضی مواقع ضریب همبستگی نمونه‌ای خوانده میشود، از نمونه‌ای به نمونه‌ای دیگر تغییر می‌یابد. حال سؤال اینجاست که آیا بین دو متغیر x و y که ضریب همبستگی آن را تعیین کردیم همبستگی معنی داری وجود دارد یا نه؟به عبارت دیگر، آیا میتوان به وجود یک رابطه علت و معلولی خطی اذعان داشت و یا ضریب همبستگی به دست آمده ناشی از شانس و تصادف بوده است.
اگر از ضریب تعین ریشه دوم بگیریم، به مقدار به دست آمده ضریب همبستگی می‌گوییم. ضریب همبستگی شدت رابطه و همچنین نوع رابطه، مستقیم یا معکوس را نشان می‌دهد و همواره بین ۱ و ۱- است.
علامت ضریب همبستگی ® همان علامت شیب خط رگرسیون (b) است. تحقیقات همبستگی را میتوان برحسب هدف به سه دسته تقسم کرد:
الف) مطالعه همبستگی دو متغیری
ب) تحلیل رگرسیون
ج) تحلیل ماتریس همبستگی یا کوواریانس
تحلیل رگرسیون: در تحقیقاتی که از تحلیل رگرسیون استفاده میشود، معمولاً هدف پیش‌بینی یک یا چند متغیر ملاک از یک یا چند متغیر پیش بین است. چنانچه هدف پیش‌بینی یک متغیر ملاک از چند متغیر پیش بین باشد از مدل رگرسیون چندگانه استفاده میشود، در تحقیقات رگرسیون چندگانه هدف پیدا کردن متغیرهای پیش‌بینی است که تغییرات ملاک را چه به تنهائی و چه مشترکاً پیش‌بینی کند.
از آنجا که در این تحقیق در پی تعیین تأثیر همزمان احساسات بر رفتار مشتریان آنلاین هستیم و به مقایسه جستجو، تجربه و خدمات اعتباری می‌پردازیم از رگرسیون چندگانه استفاده می‌کنیم.
معادله رگرسیون: در این معادله ارتباط بین دو متغیر یا خط رگرسیون آن ها بوسیله حداقل توان‌های دوم آن ها محاسبه می‌گردد:
x متغیر مستقل و y متغیر وابسته است.
برای اندازه گیری دقت برآورد رگرسیون، از خطای معیار برآورد استفاده میشود که همان نقش انحراف معیار را بازی میکند:
(آذر و مومنی، ۱۳۸۹)
ورود متغیرهای پیش بین در تحلیل رگرسیون به شیوه‌های گوناگون صورت میگیرد:
الف) روش همزمان
ب) روش گام به گام
ج) روش سلسله مراتبی
در روش گام به گام اولین متغیر مستقل بر اساس بالاترین ضریب همبستگی صفر مرتبه با متغیر وابسته وارد تحلیل میشود. از آن پس سایر متغیرهای مستقل برحسب ضریب همبستگی تفکیکی یا نیمه تفکیکی در تحلیل وارد میشود. به‌طور کلی در روش گام به گام ترتیب ورود متغیرها در دست محقق نیست (سرمد و بازرگان، ۱۳۸۰)
فصل چهارم
تجزیه و تحلیل داده ها
۴-۱ مقدمه
این فصل مشتمل بر تجزیه و تحلیل داده‌ها و نمایش نتایج مطالعه حاضر است. در این فصل فراوانی‌های مربوط به پاسخ ها، ویژگیهای نمونه و تحلیل‌های آماری ارائه می‌گردد و در پایان یافته‌ها به شکلی مشروح مورد بحث و بررسی قرار میگیرد.
تحلیل داده‌ها با بهره گرفتن از نرم افزار spss و در سه مرحله انجام پذیرفت، این سه مرحله عبارت بودند از: ۱) شناخت داده‌ها و آماده سازی آن ها برای تحلیل؛ ۲) انجام تست‌های روایی و پایایی معیارها؛ ۳) و سپس تحلیل مدل مفهومی ارائه‌شده. درپایان فرضیه‌های مطرح شده در این مطالعه مورد آزمون قرارگرفتند و در نهایت یافته‌های مرتبط با هر فرضیه توصیف و مورد بحث قرار گرفتند.
در فصول قبلی به بررسی کلیات تحقیق و همچنین مبانی نظری مرتبط به مفاهیم اولیه این تحقیق پرداختیم. همچنین در فصل روش شناسی تحقیق به بررسی ابزار تحقیق در کنار روش جمع آوری اطلاعات و تحلیل اطلاعات پرداختیم. در این فصل از تحقیق تلاش میشود تا با توجه به اطلاعات محاسبه شده در فصول قبلی در دو بخش توصیفی و استنباطی به تحلیل اطلاعات مرتبط با این تحقیق بپردازیم.
۴-۲ آمار توصیفی
در این بخش از تحقیق به تحلیل اطلاعات مربوط به متغیرهای جمعیت شناختی ازجمله اطلاعات مربوط به جامعه آماری برحسب جنسیت، سن و سطح تحصیلات می‌پردازیم.
۴-۲-۱ بررسی وضعیت جنسیت در نمونه آماری
اطلاعات مربوط به شاخص‌های توصیف جمعیت برای افراد نمونه در جداولی درج گردیده است. این اطلاعات طبقه‌بندی جنسیتی، سنی و میزان تحصیلات افراد نمونه را نشان می‌دهد.
جدول (۴-۱) اطلاعات توصیفی مربوط به طبقه‌بندی جنسیتی افراد نمونه را نشان می‌دهد که دامنه آن زن و مرد میباشد. از ۳۶۷ نفر کل نمونه آماری، تعداد ۲۳۱ نفر آن ها مرد و ۱۳۶ نفر آن ها زن می‌باشند. پیوست (شماره ۱).
جدول ۴- ۱: توزیع جنسیت
| درصد | فراوانی | جنسیت |
| ۹۰/۶۲ | ۲۳۱ | مرد |
-
- بین عدالت سازمانی با خشونت در محیط کار اداره کل ورزش و جوانان استان فارس رابطه وجود دارد.
-
- بین عدالت توزیعی با خشونت در محیط کار اداره کل ورزش و جوانان استان فارس رابطه وجود دارد.
-
- بین عدالت رویه ای با خشونت در محیط کار اداره کل ورزش و جوانان استان فارس رابطه وجود دارد.
-
- بین عدالت ارتباطی با خشونت در محیط کار اداره کل ورزش و جوانان استان فارس رابطه وجود دارد.
۱-۶- پیش فرضهای تحقیق
- آزمودنیها با دقت به سؤالات پاسخ داده اند.
- آزمودنیها با صداقت کامل پرسشنامه را تکمیل نمودهاند.
- سؤالات پرسشنامه ها برای پاسخ دهندگان روشن و بدون ابهام بوده است.
- آزمودنیها درک مشابهی از سؤالات دارند و به خوبی هدف آن را درک نمودهاند.
- آزمودنیها در امتیاز گذاری سؤالات با توجه به وضعیت موجود تصمیم گرفته اند نه وضعیت مطلوب
۱-۷- روش آماری
برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS18 استفاده شد. دادها به صورت توصیفی و استباطی تجزیه و تحلیل شود. در آمار توصیفی به میانگین، انحراف معیار، ویژگیهای جمعیت شناختی و متغیرهای پرادخته میشود. در آمار استباطی به تحلیل فرضیه های تحقیق با کمک ضریب همبستگی و رگرسیون پرداخته میشود.
۱-۷- ۱- متغیرهای (اصطلاحات) پژوهش و تعاریف آنها
در این تحقیق خشونت در محیط کار به عنوان متغیر ملاک و عدالت سازمانی به عنوان متغیر پیشبین در نظر گرفته شده است.
۱-۸- تعریف مفهومی متغیرها
الف) عدالت سازمانی:
عدالت سازمانی متغیری است که برای توصیف عدالت در موقعیتهای شغلی مختلف بکار میرود و خصوصاً اینکه در آن بیان می گردد به چه شیوهای با کارکنان رفتار گردد که آنها احساس کنند به صورت عادلانه ای با آنها رفتار شده است(پورسلطان و همکاران، ۱۳۹۰).
عدالت توزیعی[۳۲] : به انصاف درک شده از پیامدهای سازمانی بازمی گردد(فورت و سولاو[۳۳]، ۲۰۰۸).
عدالت رویه ای[۳۴]: عدالت رویه ای مربوط میشود به عدالت دریافت شده از روش های استفاده شده برای تصمیم گیری در مورد اختصاص ها و نتایج (اولسون و همکاران[۳۵]، ۲۰۰۶).
عدالت ارتباطی[۳۶]: به کیفیت رفتار میان اشخاص که بوسیله هر فردی احساس میشود بر می گردد (افجه، ۱۳۸۵).
در این تحقیق برای سنجش ابعاد عدالت سازمانی از پرسشنامه عدالت سازمانی نیهوف و مورمن(۱۹۹۳)، استفاده گردید. این پرسش نامه شامل ۲۰ سؤال است ( ۵ سؤال برای سنجش عدالت توزیعی، ۶ سؤال برای عدالت رویه ای، و ۹ سؤال برای عدالت مراوده ای).
ب) خشونت:
خشونت: به صورت رفتار فیزیکی، احساسی و جنسی که به افراد از نظر جسمانی و یا روانی آسیب بزند تعریف می شود(کلبیوگ، آکپینار و کوکوگ[۳۷]، ۲۰۱۰ ).
خشونت در محل کار: خشونت در محل کار بخشی از خطرات شغلی مربوط به محیط کار میباشد. و به صورت زیر تعریف میشود: اعمال خشونت آمیز شامل تهاجم فیزیکی و تهدید به تهاجم به افراد در محل کار. خشونت فیزیکی عبارت است از حمله به طرف افراد با بهره گرفتن از دست و پا و یا آدم ربایی و قتل و استفاده از سلاح های سرد و گرم و تهدید یعنی اظهار تمایل به آسیب رساندن شامل تهدید لفظی و فیزیکی و نوشتاری (آقاجانلو و همکاران، ۱۳۸۹).
سازمان جهانی بهداشت نیز خشونت را این چنین تعریف می کند: استفاده عمدی از نیروی فیزیکی، تهدید کردن بر علیه خود، شخص دیگر یا یک گروه یا جامعه که میتواند احتمال بالای آسیب، مرگ، صدمات روانی یا محرومیت داشته باشد (آقاجانلو و همکاران، ۱۳۸۹).
در این تحقیق برای سنجش خشونت در محیط کار از پرسشنامه محقق ساخته، استفاده گردید. این پرسش نامه شامل ۲۸ سؤال است.
فصل دوم
مبانی نظری پژوهش
سازمان سیستمی اجتماعی است که حیات و پایداری آن وابسته به وجود پیوندی قوی میان اجزا و عناصر تشکیل دهنده آن است. ادراک بی عدالتی اثرات مخربی بر روحیه کار جمعی دارد، زیرا اهتمام نیروی انسانی و انگیزش کارکنان را تحت الشعاع قرار می دهد. بی عدالتی و توزیع غیر منصفانه دستاوردهای سازمان، موجب تضعیف روحیه کارکنان و تنزل روحیه تلاش و فعالیت در آن می شود، بنابراین رعایت عدالت سازمانی رمز بقا و پایداری جریان توسعه و پیشرفت سازمان و کارکنان آن است. در سازمانها، رعایت عدالت حائز اهمیت است(توزیع پاداشها، روابط سرپرستی، ارتقا و انتصاب). در فراگرد توسعه رفتار های عادلانه (کاهش خشونت در محیط کار) و مهم تر از آن شکل دادن احساس عدالت در بین کارکنان، شناخت چگونگی تأثیر گذاری رفتار های مبتنی بر عدالت بر نگرش کارکنان اهمیت دارد.
در این فصل به بیان مبانی نظری تحقیق، شامل توصیف متغیرهای تحقیق و پیشینه مختصری از موضوع پرداخته میشود.
۲-۱- مبانی نظری تحقیق
۲-۲- عدالت
۲-۲-۱- مفهوم عدالت
عدالت در لغت به معنای استقامت، انصاف و قسط و در اصطلاح به معنای قرارگرفتن هر موضوع در جای خود و یا رعایت حق هر موضوعی است. در اینکه حق و جای هر موضوع چیست و کجاست، این نظریه وجود دارد: موضوعی ثابت در دل یک مجموعه رو به تکامل ملاحظه میشود. بدیهی است، از آنجا که جهان بینیهای مختلف و نظامهای ارزشی گوناگون جایگاه و حق افراد و موضوعات را متفاوت تعریف میکنند و هریک، تحلیل ویژهای از حرکت جهان و موضوعات درون آن دارند، بنابراین، تعریف مشروع و مبسوط عدالت و مصادیق آن در هر دستگاهی مخصوص همان دستگاه خواهد بود (میرباقری، ۱۳۸۹). در متون اسلامی از عدل و عدالت تعاریف بیشماری وجود دارد.
افلاطون می گوید: عدالت عبارت است از وضع شیء در مأخوذ علیه،یعنی هر چیزی سر جای خودش باشد(کاتوزیان،۱۳۸۵). در میان اندیشمندان اسلامی، مرحوم شیخ انصاری عدالت را استواری و استقامت می داند و مرحوم علامه طباطبایی می گوید عدالت برپاداشتن مساوات است و برقراری موازنه بین امور، بطوریکه هر چیزی سهم مورد استحقاق خویش را داشته باشد (حق پناه،۱۳۸۰).
شهید مطهری در مجموع چهار معنی برای کلمه عدل بیان می نماید:
الف) موزون بودن: این معنی از عدل به معنای وجود تناسب در مجموعه است و نقطه مقابل آن عدم تناسب است نه ظلم.
ب) عدل به معنای تساوی و نفی هرگونه تبعیض: این تعریف نیاز به توضیح دارد، اگر مقصود این باشد که هیچ استحقاقی رعایت نگردد، این عدالت عین ظلم است. اما اگر مقصود این باشد که عدالت یعنی رعایت تساوی در زمینه استحقاقهای متساوی، معنی درستی است. البته این نکته حائز اهمیت است که در این صورت بازگشت این معنی به معنی سومی است که ذکر خواهد شد.
ج) رعایت حقوق افراد و عطا کردن به هر ذی حقی حق او را: معنی حقیقی عدالت اجتماعی بشری، یعنی عدالتی که در قانون بشری باید رعایت شود، همین معنی است.
د) رعایت استحقاق ها: از نظر حکمای الهی، صفت عدل آن چنان که لایق ذات پروردگار است و به عنوان یک صفت کمال برای ذات احدیت اثبات میشود، به این معنی است، و صفت ظلم که نقص است و از او سلب می‌گردد، نیز به همین معنی است که اشاره شد (مطهری، ۱۳۸۵).در اینجا ذکر این نکته حائز اهمیت است که آنچه به طور مستقیم با موضوع این تحقیق مرتبط است، مفهوم عدالت به معنای سومین تعریف از عدالت در کلام شهید مطهری است. بهترین تعریف عدل را می توان در کلام امام علی(ع) جستجو نمود.ایشان در تعریف عدل می فرمایند: «عدالت هر چیزی را در جای خود قرار می‌دهد» (نهج البلاغه، حکمت ۴۳۷).
از این رو هنگامی که نیت انسان صحیح و در صراط مستقیم باشد و مطابقاً اعمال و رفتار و کردار او نیز در جایگاه خود درست قرار گیرند، عدالت اجرا میشود (مشرف جوادی، ۱۳۷۸). فرهنگ لغت آکسفورد عدالت را به عنوان حفظ حقوق با اعمال اختیار و قدرت و دفاع از حقوق با تعیین پاداش یا تنبیه توصیف کرده است، اما آنچه در تعاریف این واژه به مقاصد ما نزدیک تر است، مفهوم عدالت به معنای برابری و تساوی، دادگری و انصاف، داوری با راستی و درستی و مفاهیم دیگری از این قبیل است (حسین زاده و ناصری، ۱۳۸۶). از امام علی(ع) سؤال شد: آیا عدالت برتر است، یا جود و بخشش؟ آن حضرت(ع) فرمودند: عدالت امور حیات را در جاهای خود قرار می‌دهد، وجود و بخشش امور را از جهت خود خارج می‌سازد و ابعاد عاطفی مردم را اشباع میکند (نهج البلاغه، حکمت ۴۳۷).
برای اینکه بتوان عدالت را برقرار نمود باید هواهای نفسانی و شیطانی را سرکوب کرد. از قدرت طلبی دوری جست، ایمان و رابطه با خداوند را تقویت نموده، حق و باطل را از هم جدا ساخت، تا کارکردن راحت باشد.عدالت را از خود شروع کرد، استبداد رأی را از خود دور کرد و از آنها خواست که در برابر برخوردهای ناعادلانه مقاومت ورزند (مشرف جوادی، دلوی و عبدالباقی ؛۱۳۸۵). سازمانها شکل مهم مؤسساتی هستند که در جامعه ما وجود دارند. شاید شما هم در بیمارستان متولد شده باشید یا اینکه احتمالاً زندگی خود را در گورستانی به پایان میبرید، هر دوی اینها سازمانند. مدارسی که درآن تحصیل می‌کنیم، فروشگاه‌هایی که غذایمان را از آنجا خرید می‌کنیم، شرکتهایی که اتومبیل هایمان را می‌سازند، همگی نوعی سازمانند.هم چنین افرادی که مالیات بر درآمد را از ما اخذ میکنند، افرادی که زباله‌ها را جمعآوری کرده، یا افرادی که امنیت دفاعی را برایمان فراهم می‌سازند، و یا کسانی که روزنامه‌های روزانه را چاپ میکنند، نوعی سازمان را در ذهن آدمی به تصویر می کشند. در دنیای امروزی، سازمانها همه جوانب زندگی را فرا گرفته‌اند (الوانی و دانایی فرد ؛ ۱۳۷۹).
دنهارت (۱۹۹۱)، بنیادهای اخلاقی سازمان را عزت، آبرو، نیکخواهی و عدالت می‌داند. او معتقد است که مدیران باید در اقدامات خود به نحوی عمل کنند که عزت و آبروی هیچ فردی خدشهدار نشود، همواره نیکخواهانه و انسان دوستانه رفتار شود و حتی برای لحظهای رعایت عدالت و انصاف در اعمال افراد فراموش نشود ( امیر خانی و پورعزت ؛۱۳۸۷).
از جمله وظایف اصلی مدیریت، حفظ و توسعه ی رفتارهای عادلانه در مدیران، واحساس عدالت در کارکنان است. رعایت عدالت بویژه در برخی رفتارهای مدیریت با کارکنان (توزیع پاداش ها،روابط سرپرستی، ارتقاها و انتصاب ) برای کارکنان حائز اهمیت است. در فراگرد توسعه رفتارهای عادلانه و مهم تر از آن شکل دادن احساس عدالت کارکنان در کارکنان، شناخت چگونگی تأثیرگذاری رفتارهای مبتنی بر عدالت بر هر یک از ابعاد انگیزش حائز اهمیت است (سید جوادین و همکازان، ۵۶:۱۳۸۷ ).
در بحث مدیریت، رعایت و برقراری عدالت یکی از مهم ترین وظایف هر مدیر و انسان در هر شرایطی است. عدالت از با ارزش‌ترین معیارهای زندگی اجتماعی است. عدالت مبنای همه‌ی حرکت‌های صحیح است. در اثر وجود عدالت همه چیز در جای خود قرار میگیرد و هر کس کارش را به درستی انجام می‌دهد. وقتی عدالت برقرار نشود، مردم ناچار میشوند که خواسته‌ها و حتی حقشان را با رشوه و حیله بدست آورند (مشرف جوادی و همکاران، ۱۳۵:۱۳۸۵).
۲-۲-۲- عدالت در سازمان
در شرایط متحول و متغیر کنونی، سازمان ها برای دست یابی به کارآیی و اثربخشی بیش تر و در نهایت دست یابی به اهداف تعیین شده شان ناگزیرند که توجه کافی را به منابع انسانی خود مبذول بدارند. شاید بیش از هر چیزی نگرش افراد است که بر کارآیی و عملکرد آنان تأثیر می گذارد(کروپانزانو و امبروز[۳۸]، ۲۰۰۱). به طور کلی، نگرش عبارت از آمادگی برای واکنش ویژه نسبت به یک فرد، شیء، فکر یا وضعیت است. نگرش ها دارای سه بعد شناختی، عاطفی و رفتاری هستند:
- بخش شناختی: آن عبارت از باورها، ارزش ها و اطلاعات درباره هدف شناخته شده به وسیله فرد است.
گل‌ها و گیاهان
۳۰۹
ارغوان (۱۶) ، الوا (۲) ، برگ (۴) ، بنفشه (۲۰) ، خار (۱۸) ، ریحان (۱) ، زرنگ (زرد چوبه) (۱) ، زریر (۱) ، زعفران (۵) ، ژاژ (۲) ، سپند (۲) ، سمن و مترادف آن (۲۵) ، سوسن (۸) ، سیسنبر (۳) ، شقایق (۱) ، شمشاد (۵) ، شنبلید (۶) ، صبر (۱) ، عبهر و مترادف آن نرگس (۱۴) ، کُرنج (۱) ، کوکنار (۱) ، گل و انواع آن (۱۰۱) ، گلنار (۶) ، لاله (۴۴) ، معصفر (۲) ، نسترن و مترادف آن (۱۳) ، نیلوفر (۶)
۲
اجرام و پدیده‌های سماوی
۴۳۷
آسمان و مترادفات آن(۶۷) ، آفتاب و مترادفات آن (۷۹) ، باران (۶) ، بدر (۲) ، برج (۱) ، برق (۲) ، بنات النعش (۲) ، پرن و مترادف آن ها (۷) ، خوشه‌ی فلک (۱) ، رعد (۴) ، روز (۲۱) ، زهره (۲) ، ژاله (تگرگ) (۱) ، ستاره (۴۷) ، سهیل یمن (۲) ، شب (۲۰) ، صاعقه (۱) ، صبح و مترادف آن (۲) ، طوفان (۴) ، قوس قزح (۱) ، کیوان (۳) ، ماه و مترادف آن (۱۵۲) ، مریخ (۱) ، مشتری (۴) ، هفت اورنگ (۱) ، هلال (۴)
۳
البسه و پارچه
۱۲۱
آستین(۱) ، بوقلمون (۱) ، بیرم (۲) ، پرند (۱۲) ، پرنیان (۱۶) ، جامه و مترادفات آن (۸) ، چادر (۴) ، حله (۱۵) ، خزادکن (۱) ، خیش (۳) ، دامن (۲) ، دیبا (۲۰) ، ردا (۱) ، ستبرق (۱) ، شادروان (۱) ، شوشتری (۲) ، عصابه (۲) ، قصب (۲) ، قُطُن (۱) ، کتان (۱) ، کرباس (۱) ، کرته (۱) ، کلاه (۷) ، مصمت (۳) ، مُطرف (۱) ، مفرش (۲) ، موشح (۱) ، ناوک (۲) ، وشی (۷)
۴
ابزار و آلات جنگی
۱۳۳
آماج (۱) ، بادیه (۱) ، برگستوان (۲) ، پتک (۱) ، پیکان (۱) ، تبر (۱) ، تیر و مترادفات آن (۱۵) ، تیغ و مترادفات آن (۱۷) ، جوشن و مترادفات آن (۴) ، خسک (۱) ، درقه (۲) ، دوال (۲) ، رایت و مترادفات (۱۰) ، رزمگاه (۲) ، زره (۸) ، زین (۲) ، سپاه و مترادف آن (۱۱) ، سپر و مترادف آن (۱۰) ، سپیدمهره (۲) ، سلاح (۱) ، سنان (۲) ، شل (۱) ، طبل (۱) ، طلایه (۱) ، غیبه (۵) ، کمان (۱۸) ، لشکرگاه(۲) ، مبارز (۳) ، مِطرد (۱) ، مغفر (۱) ، منجوق (۱) ، نشتر (۲) ، نیزه (۱)
۵
اعلام و اشخاص
۱۷۸
آدم (۲) ، آذربَرزین (۱) ، آرش (۱) ، آصف (۳) ، ابراهیم (ع) (۱) ، ابوبکر (۳) ، اردشیر (۱) ، اسفندیار (۵) ، اسکندر (۸) ، بچه (۴) ، بهرام (۱) ، بیژن (۳) ، پدر (۲) ، حاتم (۲) ، حاجب (۵) ، حیدر (۱۳) ، خسرو (خسرو پرویز) (۱) ، خضر (۲) ، دارا (۱) ، دعد (۱) ، رباب (۱) ، رستم (۲۲) ، رودکی (۱) ، سام (۵) ، سلیمان (ع) (۳) ، سهراب (۱) ، سیاوخش (۱) ، شدادعاد (۱) ، شهید بلخی (۱) ، شیرین (معشوقه‌ی خسرو پرویز ) (۲) ، طوس نوذر (۱) ، عثمان (۱) ، عذرا (۲) ، عروس (۹) ، علی (ع) و مترادف آن (۷) ، عُمر (۱۰) ، عنتر (۱) ، عیسی (ع) (۲) ، فرهاد (۴) ، فریدون (۱۰) ، قارون (۲) ، قباد و مترادف آن (۵) ، کسری(لقب انوشیروان) (۴) ، کیخسرو (۲) ، محمد (ص) (۳) ، موسی (ع) (۴) ، نوشاد (۱۰) ، وامق (۲) ، هوشنگ (۱)
۶
سنگ‌های قیمتی و زیورآلات
۱۶۲
الماس (۱) ، بسّد (۶) ، بهرمان (۱) ، بیجاده (۱۹) ، پیروزه (۳) ، درّ (۱۲) ، دستبند (۳) ، زمرّد (۵) ، عقد (۲) ، عقیق (۱۲) ، گوشوار (۲) ، گوهر و مخفف آن (۳۸) ، لؤلؤ (۱۱) ، لعل (۲۴) ، مرجان (۴) ، مرمر (۱) ، مروارید (۴) ، یاقوت (۱۳)
۷
حیوانات و جانوران
۱۸۷
آهو(۶) ، ارقم (۱) ، اژدها (۵) ، اسب و مترادفات آن (۹) ، اشتر (۲) ، افعی(۱) ، ببر (۴) ، بز (۱) ، پشم (۲) ، پلنگ (۴) ، پنجه (۵) ، پوست (۲) ، حمدونه (میمون) (۲) ، خر (۸) ، خوک (۳) ، رنگ (آهو) (۱) ، روباه (۲) ، سمند (۱) ، سمندر (۱) ، شکال (۱) ، شیر (۷۸) ، صدف (۴) ، کرگ (۱) ، کژدم (۳) ، کفتار (۳) ، گاو (۳) ، گرگ (۲) ، گور (۲) ، مار (۱۱) ، ماهی (۸) ، مورچه (۶) ، نهنگ (۳) ، هزارپا (۱)
۸
لوازم منزل
۶۷
آبگینه(۲) ، آذین(۱) ، آسیا(۱) ، آینه (۸) ، اره (۱) ، بلور (۴) ، پرده (۵) ، چراغ (۱۵) ، چرخشت (۱) ، دیگ (۲) ، شمع (۱۲) ، غالیه‌دان (۳) ، قفل ومترادف آن (۵) ، کارد (۲) ، کوزه (۱)
۹
پرندگان
۸۱
باز (۱۱) ، بلبل و مترادفات آن (۱۴) ، پر (۴) ، تذرو (۱) ، درّاج (۱) ، زاغ (۵) ، ساری (۱) ، سیرنگ و مترادف آن (۹) ، شاری (۱) ، شاهین (۱) ، صُلصُل (۱) ، طاووس (۲) ، طوطی (۱) ، ظلیم (شتر مرغ) (۲) ، غراب (۱) ، قُمری (۱) ، کبک (۷) ، کبوتر (۱) ، کلنگ (۴) ، گودره (نوعی مرغابی) (۱) ، مرغ (۱۰) ، همای (۲)
