درسال های اخیرمعضل خشونت درجامعه ی ایران روبه افزایش بوده است.بانگاه اجمالی به صفحه ی حوادث روزنامه ها،مباحث سیاسی وقضایی می توان به روشنی دریافت که خشونت تقریبادرتمامی حوزه های جامعه ورودپیداکرده است.حوادثی چون حادثه ی میدان کاج،برخوردبدکارکنان بیمارستان امام خمینی بادوبیمار،اسیدپاشی روی صورت افراد،مواردمتعددکودک آزاری وچندین وچندمورددیگرکه رسانه ای نشده اندطی سال های اخیرمی تواندگواه این ادعاباشدکه خشونت درجامعه روبه افزایش است.خشونت خانگی یک مشکل اجتماعی است که به دلیل پیامدهاوعوارض نابهنجاری که به جا می گذاردبه زودی به یک مسئله ی اجتماعی تبدیل می گردد.به نقل ازآقای دکترصادقی معاونت اجتماعی سازمان بهزیستی استان اصفهان درسال90اورژانس اجتماعی استان اصفهان،1738تماس تلفنی مرتبط باخشونت های خانوادگی داشته که ازاین تعداددر9ماهه ی اول سال،1216موردخشونت خانگی منجربه پیگیری شده است وگاهی اوقات جان یک انسان راچه زن وچه کودک نجات داده است.طبق آمارهای سازمان بهزیستی درسال90سومین عامل ارائه ی دادخواست طلاق،خشونت های خانگی بوده است.این خشونت هادرسال89رتبه ی هشتم راداشته ولی درسال90به رتبه ی سوم رسیده است.کودک آزاری ازجرائمی است که قلب هرانسانی رامی آزارد.متأسفانه گاه بی توجهی جوامع،منجربه جنایاتی علیه کودکان معصوم وبی پناه می شود،که عمق وجودشنوندگان راآتش می زند.خشونت علیه کودکان یکی ازانواع خشونت خانوادگی است که درمحیط خلوت وخصوصی خانواده به وقوع می پیونددوپدیده ای آگاهانه است که روزبه روزدرحال گسترش بوده وازطرف بزرگترهامتوجه ی کودکان می شود.این موضوع عمومامیان افرادی رخ می دهدکه به سبب صمیمیت،ارتباط خونی یاقانونی به هم پیوندخورده اندوغالبااین خشونت ازسوی والدین نسبت به کودک رواداشته می شود.آمارهاوگزارش هاحاکی ازآن است که این مسئله به شدت درحال افزایش است واین درحالی است که قانونی حامی کودکان دربرابروالدین نیست.شرایط سنی وعقایدسنتی موجب پیدایش مسائلی چون احساس مالکیت والدین نسبت به کودکان وحتی دختران بالغ آن هامی شود.چنین باورهایی پدیدآورنده ی معضلاتی مانندآزارهای جسمی وتجاوزهای جنسی و زمینه سازفرارکودکان ازخانه به علت خشونت وضرب وشتم می شود.طبق گفته ی مدیرکل امورآسیب های اجتماعی سازمان بهزیستی کشور،طی سال گذشته بیشترین علت تماس بااورژانس اجتماعی درارتباط باکودک آزاری بوده است.این موضوع به عنوان یک پدیده ی زشت اجتماعی این روزهاابعادجدیدی به خودگرفته است ودرحالی که بسیاری ازمردم براین باورندکه کودک آزاری فقط شامل آزارجسمی وجنسی کودکان می شود.اماواقعیت این است که کودک آزاری عاطفی یاروانی وهمینطورغفلت یاناتوانی والدین دربرآورده کردن نیازهای کودکان،ازدیگرابعادکودک آزاری است که کمترموردتوجه قرارمی گیرد.بنابراین بااین تعریف گسترده،متأسفانه بسیاری ازکودکان قربانی آزارواذیت بزرگسالان می شوندواین درحالی است که پدیده ی کودک آزاری درنقاط محروم ودورافتاده که مردم بامشکلات اجتماعی بیشتری دست وپنجه نرم می کنند،بیشترنمودمی یابد.دوران کودکی ازآسیب پذیرترین دوران های زندگی هرفرداست.شخصیت هرانسانی دردوران کودکی اش شکل می گیردومی توان گفت مهمترین دوران زندگی هرفرد،کودکی اش است.ازدیگرسو،کودکان آینده وسرمایه های یک کشوربه حساب می آیندوبه هرمیزان که مسؤلین ازاین قشرغفلت کنندبه همان اندازه ازآینده ی کشورغفلت نموده اند.ازاین روشناخت وبررسی معضل خشونت علیه کودکان ضروری به نظرمی رسد.درحالی که کودک آزاری خفیف یاخاموش دربسیاری ازخانواده هاودرنقاط مختلف کشورمشاهده می شودامابه دلیل اینکه این نوع کودک آزاری هاکمتردرجامعه بروز می کند،توجه چندانی به این مواردکه تبعات منفی زیادی هم برای کودکان درپی دارد نمی شودودرمقابل،کودک آزاری درخانواده هایی که دچارنوعی ازهم گسیختگی هستند،بیشتربروزمی کند.به طورکلی،کودک آزاری یابدرفتاری باکودک عبارتست از:هرنوع ضرب وشتم یاجراحت فیزیکی یاروانی یاتحقیرکودکان تاسن18سال که تأثیرماندگاری بروضعیت بدن یاروان آنهابرجای می گذارد.اگردراین میان نگاهی به آمارهای ارائه شده توسط مسئولان بهزیستی ودیگرمسئولان مرتبط باکودک آزاری داشته باشیم ویاحتی بانگاهی موشکافانه سری به خیابان هابزنیم به راحتی مواردزیادی ازکودک آزاری رامشاهده می کنیم که همه ی اینهاحکایت ازروندروبه رشداین پدیده داردوآثارزیان باری بررشدونموطبیعی وجسمی کودک دارد.یک روان شناس اجتماعی می گوید:درسطح کشور،کودک آزاری درسوءرفتارجسمانی خلاصه می شودواین درحالی است که بایدکودک آزاری ازلحاظ سوءرفتارروانی،هیجانی وجنسی بررسی وتعریف شود.عوامل متعددی ازجمله:اعتیادوالدین،فقروفشاراقتصادی،ناآگاهی وفقرفرهنگی،پرجمعیت بودن خانواده،داشتن اختلافات وآشفتگی های شدیدخانوادگی،مشکلات روانی والدین،ناسازگاری وناآرامی کودک،طلاق،افسردگی مادروخشونت درمحیط خانه،ازجمله عوامل قوی برای سوءرفتارودرنتیجه کودک آزاری محسوب می شود.دراین تحقیق خشونت علیه اطفال بامنشاءاعتیادوالدین موردتوجه قرارگرفته است.بانگاهی واقع بینانه به مسئله ی اعتیادبه موادمخدروسوءمصرف آن هابه راحتی درمی یابیم که سوءمصرف موادافیونی ازقرن هاپیش وجودداشته است واکنون نیزتقریباکشوری وجودنداردکه ازگسترش سوءمصرف این گونه مواددرامان مانده باشد.اگرچه ازدیربازدرتمام جوامع بشری سوءمصرف موادافیونی به عنوان عادتی غیراجتماعی ونامقبول تلقی شده است،اماباوجوداین عدم مقبولیت،طبقات مختلف اجتماع بااین مسئله به صورت جدی درگیرمی باشند،به طوری که هم اکنون مردان وزنان زیادی خصوصاازسنین نوجوانی تامیان سالی موادمخدرمصرف می کنندوبدان وابسته شده اند.این پدیده ی شوم درکشورماهم به دلیل هم مرزبودن باکشورافغانستان،که بزرگترین تولیدکننده ی موادمخدردرجهان می باشد،همواره درحال گسترش است وزندگی افرادبسیاری ازجمله جوانان رابه ورطه ی تباهی می کشاند.دربسیاری ازکشورهاهمواره ضمن غیرقانونی شمردن سوءمصرف موادمخدر،قوانین مختلفی جهت مجازات معتادان به اینگونه موادوضع گردیده وکنترل های خفیف یاشدیدبرتولید،ورود،توزیع،خریدوفروش ومصرف موادافیونی اعمال می گرددبه گونه ای که درایران هم باتوجه به قوانین جدید،صلاحیت رسیدگی به جرائم موادروانگردان به دادگاه انقلاب سپرده شده ومجازات های سنگینی برای آن وضع گردیده است.اماهمواره باتنوع شیوه های مبارزه،پدیده ی اعتیادنیزمتنوع گشته است به نحوی که تقریباتمام دست اندرکاران مبارزه باموادمخدرمعتقدندکه به تنهایی درکنترل اعتیادبه موادمخدرومسائل مربوط به آن عاجزمی باشند.روزی نیست که درروزنامه ها،مجلات،رادیووتلویزیون ودیگروسایل ارتباط جمعی داخلی وخارجی باعباراتی نظیر«اعتیادیک پدیده ی خانمان سوز»،«اعتیادیک سوغات وارداتی»،«اعتیادیک پدیده ی استعماری»ویا«اعتیادیک بیماری»مواجه نگردیم.روزی نیست که بااخباری همچون کشف مقادیری موادمخدرازچندگرم تاچندتن ویادستگیری وزندانی شدن واعدام قاچاقچی ومعتادودرگیری ویاجان باختن مأموران پلیس روبرونشویم ویابالأخره روزی نیست که ازبرگزاری چندین نشست وسمینارمسؤلان امنیتی،قضایی،اجتماعی وبهداشتی ویانشرده هاگزارش ومقاله درمورداعتیادازدیدگاه های مختلف متخصصان علوم اجتماعی،جرم شناسی،روان شناسی وروان پزشکی آگاه نگردیم.آنچه بدون تردیدموردتأیید دست اندرکاران وشاغلین شبکه ی تأمین بهداشت روانی قرارخواهدگرفت این است که اعتیادبه موادمخدردرکشورمابه یک معضل بزرگ اجتماعی،درابعادی هشداردهنده تبدیل گشته است.ازدیدگاه روان شناسی،دامنه ی تأثیرات مخرب اعتیادبه موادمخدرازآن روحائزاهمیت فراوان است که عواقب وخیم آن تنهافردمعتادرادربرنمی گیرد،بلکه معمولاهمسر،فرزندان،خانواده ی گسترده،دایره ی دوستان وهمکاران و…نیز،درمعرض آثارویرانگرآن قرارخواهندگرفت.اعتیادسرمنشاء بسیاری ازآسیب های اجتماعی است ودرنهایت منجربه سست شدن بنیان خانواده وبروزآسیب های اجتماعی می شود.درمواردبسیاری مشاهده شده است که یک فردمعتادپس ازتشکیل خانواده وادامه ی مصرف موادمخدرباعث نابودی زندگی مشترک شده واین موضوع زمانی حادترمی شودکه فرزندی ازآن فردمعتادپابه این دنیامی گذارد.دراین صورت است که مصرف موادمخدرتوسط والدین به دلیل آثارمخربی که این موادبرسلول های مغزی می گذارد،سلامت وحیات آن کودک راتهدیدمی کند.هرازگاهی خبرازفاجعه ای هولناک می رسدوکودکی یانوجوانی در شکنجه گاه خانوادگی،قربانی خشم وجنون پدریامادری معتادبه موادمخدرصنعتی می شود.بسیارشاهدچنین جنایاتی بوده ایم که طی آنهاکودکانی بی گناه به طرزهولناکی درچنگ پدریامادرمعتادوجنون زده،یاکشته شده اندیابادردناک ترین شکنجه هاروبروبوده اند.درهرمنطقه وناحیه ای باتوجه به نوع فرهنگ آن ووسایل وابزارآلات دردسترس والدین،نحوه ی کودک آزاری وعلائم متفاوت است.درخانواده های معتادوسیگاری برخی ازوالدین بااستفاده ازسیگار،آتش وابزارآلات مصرف موادمخدردست به کودک آزاری می زنند.کودکانی نیزکه به واسطه ی اعتیادوالدین،دست به تکدی گری می زنندیابه مشاغل سختی رو می آورندکه باسن وسال آنهاتناسب ندارد،درگیرنوعی کودک آزاری هستند.به نظرمی رسدباآموزش اطرافیان کودک به ویژه سایراعضای خانواده وهمسایگان ومعرفی سازمان هاومراکزحمایتی وآشناکردن مردم باوظایف این سازمان ها وجبران ضعف های قانونی می توان سرعت چشمگیراین معضل راکاهش داد.این تحقیق به بررسی تأثیراعتیادوالدین برخشونت علیه اطفال درشهرمبارکه طی سال های81الی91می پردازد.شهرمبارکه در50کیلومتری جنوب غرب اصفهان واقع شده ومرکزشهرستان مبارکه می باشد.جمعیت این شهرحدود80هزارنفرمی باشد.مردم این شهربیشتربه کارهای کشاورزی وفعالیت درکارخانجات صنعتی اشتغال دارند.وجودکارخانه هاوصنعتی بودن این منطقه،مبارکه رادرزمره ی شهرهای مهاجرپذیرقرارداده است.باوجودویژگی مهاجرپذیربودن مبارکه،علی رغم وجودصنایع متعدد،بیکاری یکی ازمعضلات این شهرمی باشد.نماینده ی مردم مبارکه درمجلس شورای اسلامی ضمن بیان دورقمی بودن نرخ بیکاری دراین شهرستان،وجود8هزارنفربیکاردرصنعتی ترین شهرستان استان اصفهان رااعلام کرد.کاهش سن اعتیاددراین شهرکه ازپیامدهای بیکاری می باشد مشکل دیگری است که ازسوی فرماندارمبارکه مطرح شده است.تاکنون بیش از4هزارنیروی انتظامی وسپاه درراه مبارزه باموامخدرشهیدشده اند.درسال91بالغ بر4تن انواع موادمخدرصنعتی وغیراستحصال مکشوفه دراستان اصفهان،درشهرمبارکه به صورت یکجابه آتش کشیده وامحاءشده است.
1-2.اهمیت موضوع وضرورت تحقیق:
گسترش روزافزون اعتیادبه موادمخدرودرگیرشدن طیف گسترده ای ازمردم با این پدیده ی خانمان سوزوآثارسوئی که این موضوع علاوه برخودفردمعتادبرخانواده ی اووبه ویژه فرزندان می گذارد،به یک مسئله ی اجتماعی تبدیل گردیده است.آخرین آمارمنتشره ازسوی سازمان هاودستگاه های دولتی حاکی ازآن است که2میلیون نفرمعتاددرکشوروجوددارد.این درحالی است که این آمارچندین سال است تکرار می شودوهیچ تغییری دراعدادوارقام آن به وجودنیامده است.اعتیادسن مشخصی نداردامااگربخواهیم دقیق تربررسی کنیم به این نتیجه می رسیم که هرچقدرجرم درجامعه به صورت آشکاروجودداشته باشدبه همان مقدارمجرم نیزبه صورت مخفی وجوددارد.بااین حساب تعدادمبتلایان به اعتیاددرکشوردر خوشبینانه ترین حالت4میلیون نفربرآوردمی شود.این تعداداگردرخانواده ای زندگی کنندکه هرکدام4عضوداشته باشندیعنی16میلیون نفربه صورت مستقیم بااعتیاددست وپنجه نرم می کنند.ازاین میزان حدود2میلیون کودک بااین پدیده مواجه هستندکه معلوم نیست سرنوشت آن هاپس ازرفتن به مدرسه باوجودگذشته ای که همراه بایک معتادبوده،چگونه خواهدشد.درگذشته ای نه چندان دورسن ابتلابه اعتیاداز16سال به بالابوداماباورودموادمخدرصنعتی به کشوروشیوع آن بین جوانان وفشارهایی که دراثربیکاری به افرادواردمی آیدسن ابتلاپایین آمده است به طوری که به گفته ی رئیس سازمان پزشکی قانونی کشورزنگ خطرموادمخدرصنعتی درجامعه به صدادرآمده است.دربرآوردحداکثری تعدادسوءمصرف کنندگان انواع موادمخدردرجهان درسال2008میلادی،حشیش بابیش از190میلیون نفرمصرف کننده،بیشترین تعدادمصرف کنندگان موادرادرجهان به خوداختصاص داده است وآمفتامین ها،اکستاسی،تریاک ومشتقات آن وکوکائین به ترتیب باحدود22،26،53و19میلیون نفرتعدادمصرف کننده دردنیارادارند. موادمخدرجدیدوروان گردان ها وبه ویژه شیشه که تاچند سال قبل باقیمت بالاازخارج وارد می شددرحال حاضرباموادی ارزان قیمت وبه سادگی درلابراتوارهای غیرقانونی وزیرزمینی به روش فوق العاده خطرناک تولیدمی شود.به گفته ی رئیس سازمان پزشکی قانونی کشورعلاوه برافزایش20درصدی تعدادلابراتوارهای تولیدموادروان گردان وآمفتامین هادرسال2008میلادی،گرایش30تا40میلیون نفربه سوءمصرف موادروان گردان وآمفتامین هاراشاهدهستیم وبراساس برآوردهای صورت گرفته تعدادسوءمصرف موادروان گردان وآمفتامین هادرآینده ی نزدیک به بیش ازمجموع سوءمصرف کنندگان مشتقات تریاک وکوکائین خواهد رسید.سابقاجنوب شرق آسیامحل عمده ی تولیدوتوزیع روان گردان هابوده امااکنون به همه جاگسترش یافته است.درواقع سوءمصرف آن درایران وخاورمیانه سریعاروبه گسترش است ودسترسی به این موادهم بسیارراحت ودرکمترین زمان،ممکن است.به گونه ای که زمان دسترسی به شیشه درتهران به5 دقیقه رسیده است.به عبارتی برآوردهانشان می دهد،افزایش سوءمصرف موادمخدرشیمیایی،محرک هاوروان گردان ها درجهان به نحوی است که آینده ی بازارمصرف موادرادراختیارخواهدگرفت.تولیداین موادتابع شرایط جغرافیایی خاص نیست وسرمایه ی اولیه ی موردنیازآن به نسبت تولیدسایرموادمخدراندک است.همچنین مواداولیه ی شیمیایی برای تولیدآمفتامین هابسیارمتنوع وسهل الوصول است.تولیدآزمایشگاهی،زیرزمینی وخانگی این ماده ی مخدرشیمیایی وافزایش روزافزون ناخالصی ها،موجب کاهش50درصدی قیمت شیشه طی یک سال اخیردرکشورشده است که بیشترین میزان کاهش قیمت رادربین انواع موادمخدربه خوداختصاص داده است.این موادبه دلیل تأثیری که برروی عملکردمغزگذاشته،منجربه تغییرات رفتاری،شناختی،خلقی،کاهش درجه ی هوشیاری فردمصرف کننده می گردد.استفاده ازاین موادباعث اختلالات رفتاری ازجمله پرخاشگری،رفتارهای تهاجمی،عدم درک زمان ومکان،اختلالات شناختی،برانگیختگی امیال جنسی وبروزخشونت نسبت به اطرافیان می شود،یعنی بهتراست بگوییم هرکجااعتیاداست،خشونت نیزوجوددارد.همواره احتمال بروزحوادث وجرائم درزمان مصرف این موادمطرح است.دربسیاری ازموارد،فردتحت تأثیردارواقدام به انجام رفتارهای پرخاشگرایانه ای می نمایدکه باخشونت نسبت به اطرافیان واعضای خانواده همراه است.این موضوع زمانی حادترمی شودکه فردمعتاددارای فرزندیا فرزندانی باشدواین خشونت رانسبت به فرزندان خوداعمال کندومرتکب کودک آزاری گردد.اعتیادباعث می شودکه خشم وپرخاشگری درفضای خانواده حاکم شده ودرمیان اعضای خانواده،کودک قربانی اعتیاد شود.درحقیقت درخانواده ای که یک عضومعتادوجودداشته باشد،میزان پرخاشگری بالااست چراکه افرادکم تحمل بوده ورفتاردرآن هاواکنشی است واین افرادبدون فکرکارهایی راانجام می دهند.مسئله ی اعتیادازیک طرف به دلیل فراگیربودن وازسوی دیگربه دلیل عوارض سوءمصرف مواد،مانندتوهم وسوءظن ازاهمیت زیادی برخورداراست.یکی ازملموس ترین دلایل خشونت علیه کودکان درجهان معاصراعتیادوالدین می باشدوبه شدت هم درحال گسترش است،به دلیل اهمیتی که این موضوع داردبایدبیشترموردتوجه قرارگیرد.دراین تحقیق سعی می شودنقش موادمخدرواعتیادوالدین دروقوع کودک آزاری وخشونت علیه اطفال موردبررسی قرارگیرد.تمرکزمادراین تحقیق به دومقوله ی اعتیادوخشونت علیه اطفال است.نقش اطرافیان به ویژه سایراعضای خانواده وهمسایگان وهمچنین نهادهاومراکزحمایتی ماننداورژانس اجتماعی ودفترحمایت ازکودکان دادگستری وانجمن هاوNGOهای حمایت ازکودکان درجهت پیشگیری وکاهش این معضل بررسی می شود.این موضوع جنبه ی کاربردی هم داردوموردنیازسازمان های بهزیستی به ویژه بخش اورژانس اجتماعی،دادگستری،معاونت اجتماعی نیروی انتظامی ومراکزترک اعتیادوانجمن هاو NGOهای حمایت ازکودکان می باشد.شایان ذکراست به دنبال صحبت های انجام شده باسازمان های دادگستری،بهزیستی ومعاونت اجتماعی نیروی انتظامی،این موضوع ازسوی سازمان های فوق الذکرمورداستقبال قرارگرفت.چندی پیش هم همایشی باعنوان سیاست جنایی وپیشگیری ازخشونت درخانواده دردانشگاه آزاداسلامی واحدنجف آبادبرگذارگردیدوموضوع خشونت علیه اطفال بامنشاءاعتیاد والدین به صورت مختصرمورداشاره قرارگرفت که همه ی این مواردنشان دهنده ی اهمیت این موضوع می باشد.
1-3.سؤال های تحقیق:
1-3-1.سؤال اصلی:
تأثیراعتیادوالدین برخشونت علیه اطفال درشهرمبارکه طی سال های81 تا91به چه میزان بوده است؟
1-3-2.سؤال های فرعی:
1)تفاوت آثارنوع ماده ی مخدرمصرفی(صنعتی وسنتی)برخشونت علیه اطفال چگونه است؟
2)تأثیرمدت زمان مصرف موادمخدربرافزایش خشونت علیه اطفال به چه میزان است؟
3)خشونت علیه اطفال بامنشاءاعتیادوالدین بیشترازجانب مادرمعتاداست یاپدرمعتاد؟
4)عوامل مؤثربرافزایش خشونت علیه اطفال بامنشاءاعتیادوالدین چیست؟
فرم در حال بارگذاری ...
