۸۷
۱۱۸
ساعات آفتابی
۱۴۰۴
۱۶۵۴
جهت باد
شمالغربی
غرب
تعداد روزهای یخبندان
۱۴٫ ۳
۱۴٫ ۴
جدول(۳-۱) مقایسه لاهیجان و ماسال از نظر شرایط اقلیمی و عوامل اجتماعی
۳-۴٫ زمین شناسی
شهر لاهیجان بر روی زون ساختمانی – رسوبی گرگان – رشت واقع شده است. این زون شامل مناطقی است که سواحل جنوبی دریای خزر در ایران را دربر می گیرد و در شمال گسل شمالی البرز قرار گرفته است. بخش اعظم آن بوسیله رسوبات دوره کواترنر پوشیده شده است، حرکات تریاس میانی در بخش غربی این زون، سبب گرانیت زایی در جنوب شهر لاهیجان شده است. این زون در امتداد گسلی که از گرگان تا لاهیجان ادامه می یابداز دورهء نئوژن در حال فرونشینی بوده است. در همین حال البرز برعکس در حال بالا آمدن است. در نتیجه پسروی آب دریای خزر و فعالیت رسوب گذاری رودخانه ها منجر به پیدایش جلگه های سواحل جنوبی دریا و از جمله جلگه گیلان که شهر لاهیجان در آن قرار گرفته، شده است. بخش اعظم جلگه شرق گیلان از فعالیت رسوبگذاری دلتایی رودخانه سفیدرود ناشی شده است. شهر لاهیجان بر روی رسوبات ساحلی دریایی و نهشته های دریایی کواترنر که نتیجه رسوبگذاری سفیدرود است، بنا شده است. این رسوبات بدلیل جوان بودنشان(سن این رسوبات پلیسیتوسن است) هنوز سخت نشده و فضای خالی آن محل مناسبی برای ذخیره آب های زیرزمینی محسوب می شود. (طرح جامع لاهیجان، مهندسین مشاور بعد تکنیک، ۱۳۷۵)
ساختار زمین شناسی شهرستان ماسال وابسته به نوار چین خورده آنتی کلینوریوم با محور شمالی – جنوبی بوده که این نوار چین خورده در سمت شرق خود با شیب ۶۰ تا ۷۰ درصد و در سمت غرب با شیب کمتر بین ۲۵ تا ۴۰ درصد می باشد. این مناطق در فاز کوهزایی لارامید و آلپ با بالا آمدن رسوب کرتاسه بالا و اوایل پالئوسن همراه بوده است. مرز این بالا آمدگی با حوضه فرو رفته خزر به واسطه یک گسل وارونه پوشیده شده است. در این شهرستان مجموعه افیولیتی شاندرمن (بازمانده توده اقیانوسی خزر) که جزء سنگهای دگرگونی و مجموعه گشت- شاندرمن- اسالم می باشد، مشاهده شده است. این مجموعه به صورت توده دگرگونی بوده و با گسل های شرقی – غربی و جنوبی از سایر تشکیلات جدا شده است.
در بخش جلگه ای، این شهرستان از رسوبات و نهشته های آبرفتی – کوهپایه ای عصر پلیوستوسن و نهشتههای دریای عصر حاضر تشکیل شده است. در بخش کوهپایه ای از رسوبات دوران مزوزوئیک یا دروان دوم (سنگهای آهک خاکستری و سنگهای آتشفشانی در کرتاسه زیرین) و توده دگرگونی و رسوبات پالئوزوئیک مربوط به دوران اول که از دونین تا پرمین را در بر گرفته و از سنگهای تخریبی و افیولیتی متخلخل با سنگ آهک همراه با مقدار کوارتزیت و کنگلومرا و سنگهای آتشفشانی– اندزیتی تشکیل شده است. در بخش کوهپایه ای و کوهستانی، توده دگرگونی شیست سبز دیده می شود.
در بخش کوهستانی رسوبات دوران اول که با گسل رورانده محور تالش از رسوبات نئوژن بخش زنجان جدا شده است و رسوبات دوران دوم به همراه شیستهای سبز به صورت شمال غربی – جنوب شرقی در ارتفاعات شهرستان مورد مطالعه گسترده شده است.
۳-۵٫ توپوگرافی
وضع توپوگرافی زمین در ناحیه لاهیجان از نظم ارتفاعی مشخصی برخوردار است. هر چه از شمال ناحیه به طرف جنوب آن پیش برویم به ارتفاع زمین افزوده می شود، بطوریکه از ۲۷- متر در ساحل دریای کاسپین(شرق روستای حسن بکنده) تا ارتفاع ۲۴۸۳ متری در جنوبی ترین قسمت ناحیه (دهستان پیرکوه) نوسان پیدا می کند.
بخشی از شمالی ترین قسمت ناحیه که عمدتا دهستانهای شیرجوپشت و رودبنه شهرستان لاهیجان را در برمی گیرد و وسعت آن حدودا ۱۵ درصد کل ناحیه است، در ارتفاعی کمتر از صفر واقع شده است. منحنی میزان صفر از شرق روستای لیالستان شروع و پس از عبور از شمال در حوالی روستای توتستان از شهرستان لاهیجان خارج می گردد.
در این قسمت از ناحیه که در جهت شمال شرقی تا ساحل دریای کاسپین کشیده شده، زمین تقریبا هموار و در ان هیچ عارضه توپوگرافی وجود ندارد. شهر رودبنه در این ناحیه قرار دارد و ارتفاع آن از سطح دریا ۷- متر است. (طرح هادی رودبنه، مهندسین مشاور شمال)
نقشه (۳-۳) توپوگرافی لاهیجان
محدوده ماسال از سه تیپ اکولوژیک جلگه ای، کوهپایه ای و کوهستانی تشکیل شده است که بخش جلگهای آن از ارتفاع ۵۰ الی ۱۰۰متر، بخش کوهپایه ای از ۱۰۰متر الی ۵۰۰متر و بخش کوهستانی آن از ۵۰۰متر به بالا تا ارتفاع ۲۵۰۰ متری کشیده شده است. توپوگرافی مناسب محیطی به همراه رودخانه های دائمی و پرآب سبب شده که جنگل های پایکوهی و کوهستانی و برفهای قله های ارتفاعات، اقلیم مناسب و دلپذیر را در قسمتهای مختلف شهرستان به همراه داشته باشد و بیشتر مساحت این شهرستان بوسیله کوهها و ارتفاعات پوشانده شده است و از نظر توپوگرافیکی این شهرستان از سرزمین های مرتفع بالاتر از ۳۰۰۰متر تا نواحی زیر ۱۰۰متر تشکیل شده است.
نقشه (۳-۴) توپوگرافی ماسال
۳-۶٫ منابع آب
مهمترین و باارزش ترین منابع آبی منطقه، نزولات آسمانی(بارش) می باشد. باران سالانه منطقه لاهیجان با ارتفاع بیش از یک متر و با احتمال وقوع و ریزش در تمام ماه های سال شرایط بسیار مطلوب و مساعدی را در وضعیت منطقه بوجود آورده است.
در شهرستان لاهیجان رودخانه های متعددی جریان دارند که اکثرا در تمام طول سال دارای آب بوده و از رودهای دائمی محسوب می شوند. لاهیجان رود به عنوان مهمترین رودخانه منطقه می باشد که از ارتفاعات جنوب لاهیجان سرچشمه گرفته و از کنار شهر لاهیجان می گذرد. حشمت رود نیز از رودخانه های مهم منطقه است که از طریق اراضی شمال شهرستان وارد دریای کاسپین می شود. سایر روهای منطقه عبارتند از: شهرود و دیسام که پس از طی کردن مسیرهایی از شهرستان به حشمت رود می پیوندند.
منابع آب ماسال عبارتند از آب جاری در سطح شهرستان و ذخایر آب زیرزمینی و آب ذخیره شده در آب بندانها. آبهای جاری این شهرستان شامل چشمه ها، رودهای کوچک و بزرگ و آبهای زیرزمینی این شهرستان شامل چاه های معمولی، نیمه عمیق و عمیق بوده که به دلیل بارش برف و باران زیاد در طول سال سطح آن بالا می باشد. در سطح شهرستان ماسال چند رود دائمی نسبتا پر آب و تعدادی آبراهه و رودهای کوچک جریان دارند که مهمترین آنها بدین قرارند:
ماسال رود(خالکایی)
رودخانه مرغک
رودخانه بهمبر (اسکندر رود)
آب بندانها
چون در بخشی از شهرستان ماسال هنوز عملیات اجرایی شبکه آبیاری انجام نگرفته و رودهای جاری در سطح شهرستان نیز فاقد تاسیسات مهار کننده آب می باشد، لذا آب بندانها برای جبران کمبود آب در مواقع کم آبی همچنان به عنوان منابع آبی مورد بهره برداری قرار می گیرند. در سطح شهرستان ماسال ۲۹ آب بندان وجود دارد که ظرفیت آنها مجموعا به ۳/۱ میلیون متر مکعب می رسد. (اصلاح عربانی، ۱۳۸۷، ص۱۸۷۳)
۳-۷٫ اقلیم
تغییرات ماهیانه دما
بیشترین درجه حرارت ماهیانه در ایستگاه لاهیجان مربوط به ماه مرداد با ۱/۲۶ درجه سانتی گراد و کمترین درجه حرارت در ماه بهمن با ۳/۷ درجه سانتی گراد می باشد.
نقشه(۳-۵) نقشه هم دما لاهیجان
نقشه (۳-۶) نقشه هم دما ماسال
جدول ۳-۲ میانگین درجه حرارت ایستگاه لاهیجان۱۳۹۰-۱۳۸۱
ماه
فرم در حال بارگذاری ...