وبلاگ

نتیجه‌گیری و پیشنهادها
۵-۱- مقدمه
در این فصل به بررسی نتایج حاصل از تجزیه‌وتحلیل داده‌ها می‌پردازیم و به دنبال پاسخ‌هایی به سؤالات پژوهش هستیم. بر این اساس، هر یک از فرضیات و وضعیت تأیید یا رد آن‌ ها به‌صورت جداگانه مورد بررسی قرارگرفته و توضیحاتی در مورد آن‌ ها ارائه می‌گردد. در ادامه، سعی می‌کنیم به یک نتیجه‌گیری کلی درباره موضوع موردبحث دست یابیم. در پایان نیز بر اساس نتایج حاصل، پیشنهادهای پژوهش و محدودیت‌هایی که طی مراحل مختلف انجام تحقیق با آن‌ ها مواجه بوده‌ایم بیان می‌شوند.
۵-۲- بررسی یافته‌های تحقیق
۵-۲-۱- فرضیه ۱-۱

• • ارتباطات مبتنی بر همکاری، بر عملکرد متمرکز بر مشتریان تأثیر مثبت دارد.

بر اساس نتایج حاصل از تجزیه‌وتحلیل داده‌ها در فصل چهارم، این فرضیه رد شده است (در شرکت‌های تجاری تائید و در شرکت‌های تولیدی رد شده است). ارتباطات مبتنی بر همکاری که شامل فراوانی، بازخورد متقابل، تشریفات و عقلانیت است، نتوانسته به‌طور مستقیم پیش‌بین مؤثری برای عملکرد متمرکز بر مشتریان باشد. این مسیر با ضریب ۰۶۴/۰ در سطح اطمینان ۹۵ درصد مورد تائید قرار نگرفت. درواقع بین ارتباطات مبتنی بر همکاری و عملکرد متمرکز بر مشتریان ارتباط معناداری وجود ندارد. از طرفی طبق نتایج آزمون مسیرهای غیرمستقیم، با توجه به این‌که ضریب رگرسیونی اثرات غیرمستقیم ارتباطات مبتنی بر همکاری بر عملکرد متمرکز بر مشتریان از قدر مطلق ضریب رگرسیونی اثرات مستقیم آن بزرگ‌تر بوده (۰۶۴/۰<419/0)، می‌توان گفت که ارتباط بین ارتباطات مبتنی بر همکاری و عملکرد متمرکز بر مشتریان غیرمستقیم و شرطی است؛ به‌عبارت‌دیگر متغیرهای قابلیت پیوند با بازار و قابلیت بازاریابی در روابط بین ارتباطات مبتنی بر همکاری و عملکرد متمرکز بر مشتریان به‌عنوان واسطه عمل می‌کنند. این نتیجه همسو با نتایج پژوهش ین چون چن (۲۰۱۳) نیست و آنان در پژوهش خود به این نتیجه رسیده بودند که بین ارتباطات مبتنی بر همکاری و عملکرد متمرکز بر مشتریان ارتباط آماری مثبت و معناداری وجود دارد. ولی هم‌سو با نتایج نعمتی و همکاران (۱۳۹۱) می‌باشد. می‌توان به این نتیجه رسید که شرکت‌های تولیدی نتوانسته‌اند به‌طور مستقیم از طریق مکانیزم‌های ارتباطات مبتنی بر همکاری یعنی فراوانی، بازخورد متقابل، تشریفات و عقلانیت، روابط بلندمدت و باکیفیت با مشتریان ایجاد و آن را تبدیل به مزیت رقابتی و درنهایت منجر به رضایت مشتریان، حفظ مشتریان و کیفیت بالای تولیدات و خدمات بنمایند.

۵-۲-۲- فرضیه ۲-۱

• • ارتباطات مبتنی بر همکاری، بر عملکرد همکاری مشتریان تأثیر مثبت دارد.

بر اساس نتایج حاصل از تجزیه‌وتحلیل داده‌ها در فصل چهارم، این فرضیه رد شده است (در شرکت‌های تجاری تائید و در شرکت‌های تولیدی رد شده است). ارتباطات مبتنی بر همکاری که شامل فراوانی، بازخورد متقابل، تشریفات و عقلانیت است، نتوانسته به‌طور مستقیم پیش‌بین مؤثری برای عملکرد همکاری مشتریان باشد. این مسیر با ضریب ۱۸۷/۰ در سطح اطمینان ۹۵ درصد مورد تائید قرار نگرفت. درواقع بین ارتباطات مبتنی بر همکاری و عملکرد همکاری مشتریان ارتباط معناداری وجود ندارد. از طرفی طبق نتایج آزمون مسیرهای غیرمستقیم، با توجه به این‌که ضریب رگرسیونی اثرات غیرمستقیم ارتباطات مبتنی بر همکاری بر عملکرد همکاری مشتریان از قدر مطلق ضریب رگرسیونی اثرات مستقیم آن بزرگ‌تر بوده (۱۸۷/۰<340/0)، می‌توان گفت که ارتباط بین ارتباطات مبتنی بر همکاری و عملکرد همکاری مشتریان غیرمستقیم و شرطی است؛ به‌عبارت‌دیگر متغیرهای قابلیت پیوند با بازار و قابلیت بازاریابی در روابط بین ارتباطات مبتنی بر همکاری و عملکرد همکاری مشتریان به‌عنوان واسطه عمل می‌کنند. و این به این معناست که اتخاذ ارتباطات مبتنی بر همکاری به‌طور غیرمستقیم، شرکت‌ها و مشتریان را قادر به داشتن درک بهتر از مزایای متقابل و سرمایه‌گذاری ویژه روابط می‌سازد که این به‌نوبه‌ی خود منجر به افزایش رفتارهای مبتنی بر همکاری مشتریان می‌شود. این نتیجه همسو با نتایج پژوهش ین چون چن (۲۰۱۳) و امیرشاهی و همکاران (۱۳۹۱) نیست؛ آنان در پژوهش خود به این نتیجه رسیده بودند که بین ارتباطات مبتنی بر همکاری و عملکرد همکاری مشتریان ارتباط آماری مثبت و معناداری وجود دارد. می‌توان به این نتیجه رسید که شرکت‌های تجاری در ایجاد ارتباطات مبتنی بر همکاری مؤثر بر عملکرد همکاری مشتری موفق عمل کرده‌اند ولی شرکت‌های تولیدی نتوانسته‌اند به‌طور مستقیم از طریق مکانیزم‌های ارتباطات مبتنی بر همکاری یعنی فراوانی، بازخورد متقابل، تشریفات و عقلانیت، روابط بلندمدت و باکیفیت با مشتریان ایجاد و آن را تبدیل به مزیت رقابتی و درنهایت منجر به عملکرد همکاری مشتری بنمایند که این می‌تواند حاکی از عدم توانایی مستقیم شرکت‌های تولیدی در تبدیل ارتباطات مبتنی بر همکاری به عملکرد همکاری مشتری باشد و از طریق میانجی قابلیت بازاریابی این امر محقق می‌شود.
۵-۲-۳- فرضیه ۳-۱

• • ارتباطات مبتنی بر همکاری، بر عملکرد مالی تأثیر مثبت دارد.

بر اساس نتایج حاصل از تجزیه‌وتحلیل داده‌ها در فصل چهارم، این فرضیه رد شده است (در شرکت‌های تجاری و تولیدی رد شده است). ارتباطات مبتنی بر همکاری که شامل فراوانی، بازخورد متقابل، تشریفات و عقلانیت است، نتوانسته به‌طور مستقیم پیش‌بین مؤثری برای عملکرد مالی باشد. این مسیر با ضریب ۱۷۷/۰- در سطح اطمینان ۹۵ درصد مورد تائید قرار نگرفت. درواقع بین ارتباطات مبتنی بر همکاری و عملکرد مالی ارتباط معناداری وجود ندارد. از طرفی طبق نتایج آزمون مسیرهای غیرمستقیم، با توجه به این‌که قدر مطلق ضریب رگرسیونی اثرات غیرمستقیم ارتباطات مبتنی بر همکاری بر عملکرد مالی از قدر مطلق ضریب رگرسیونی اثرات مستقیم آن بزرگ‌تر بوده (۱۷۶/۰<533/0)، می‌توان گفت که ارتباط بین ارتباطات مبتنی بر همکاری و عملکرد مالی غیرمستقیم و شرطی است؛ به‌عبارت‌دیگر متغیرهای قابلیت پیوند با بازار و قابلیت بازاریابی در روابط بین ارتباطات مبتنی بر همکاری و عملکرد مالی به‌عنوان واسطه عمل می‌کنند. که این اشاره می‌کند استراتژی‌های ارتباطات مبتنی بر همکاری تنها منابع بالقوه بوده و برای عملکرد مالی باارزش نمی‌باشند. به‌عبارت‌دیگر هنگام اتخاذ استراتژی‌های ارتباطات مبتنی بر همکاری، شرکت‌ها دارای قابلیت‌های برتر مرتبط با بازار برای دستیابی و حفظ مشتریان باارزش و ایجاد فعالیت‌های توزیع خدمات و تولیدات بوده و این عملکرد مالی برتر را ایجاد می‌کند. این نتیجه همسو با نتایج پژوهش ین چون چن (۲۰۱۳) است. آنان نیز در پژوهش خود به این نتیجه رسیده بودند که ارتباط بین ارتباطات مبتنی بر همکاری و عملکرد مالی غیرمستقیم و شرطی است؛ قابلیت پیوند با بازار و قابلیت بازاریابی در روابط بین ارتباطات مبتنی بر همکاری و عملکرد مالی در صنعت الکترونیک تایوان به‌عنوان واسطه عمل می‌کنند.
۵-۲-۴- فرضیه ۱-۲

• • ارتباطات مبتنی بر همکاری، بر قابلیت پیوند با بازار تأثیر مثبت دارد.

با توجه به نتایج به‌دست‌آمده، این فرضیه تائید شده است. و این یافته تأییدکننده نتایج تحقیقاتی است که پیشنهاد می‌کنند ارتباطات مبتنی بر همکاری (فراوانی، بازخورد متقابل، تشریفات و عقلانیت) ایجاد قابلیت پیوند با بازار را تقویت می‌کند. حال اگر این دانش و هوشمندی ارتباط مبتنی بر همکاری با قابلیت پیوند با بازار (قابلیت‌های مرتبط با مشتری، قابلیت‌های ایجاد رابطه مداوم با عرضه‌کنندگان، توانایی برای حفظ مشتریان، قابلیت‌های پیوند کانال) ترکیب و هم سو شود، انتظار می‌رود که نتایج بهتر و مطلوب‌تری عاید شرکت شود. ین چون چن (۲۰۱۳) در پژوهش خود به وجود ارتباط مثبت بین ارتباطات مبتنی بر همکاری و قابلیت پیوند با بازار اشاره‌کرده‌اند. این مسیر با ضریب برابر ۶۹۶/۰ گویای تأثیر مثبت و معنادار ارتباطات مبتنی بر همکاری بر قابلیت پیوند با بازار می‌باشد.
۵-۲-۵- فرضیه ۲-۲

• • ارتباطات مبتنی بر همکاری، بر قابلیت بازاریابی تأثیر مثبت دارد.

با توجه به نتایج حاصل از تجزیه‌وتحلیل داده‌ها، این فرضیه تائید شده است. و این با توجه به جنبه‌هایی که از ارتباطات مبتنی بر همکاری یعنی فراوانی، بازخورد متقابل، تشریفات و عقلانیت بیان کردیم، ملاحظه می‌شود که این ابعاد توانسته ایجاد قابلیت بازاریابی را تقویت کند. و این نتیجه کاملاً مطابق با پژوهش ین چون چن (۲۰۱۳) می‌باشد. این ارتباطات مبتنی بر همکاری بهبود یافته جریان اطلاعات بازار را بین شرکت و مشتریان بهبود بخشیده و منجر به قابلیت بازاریابی برای ایجاد پیشنهادات برتر تولیدات و روابط بهتر با مشتریان می‌شود. این فرضیه مسیر با ضریب برابر ۷۱۳/۰ گویای تأثیر مثبت و معنادار ارتباطات مبتنی بر همکاری بر قابلیت بازاریابی می‌باشد.
۵-۲-۶- فرضیه ۱-۳

• • قابلیت پیوند با بازار بر عملکرد متمرکز بر مشتریان تأثیر مثبت دارد.

بر اساس نتایج حاصل از تجزیه‌وتحلیل داده‌ها در فصل چهارم، این فرضیه با ضریب مسیر ۵۰۰/۰ تائید شده است. این یافته تائید کننده نتایج تحقیقاتی است که پیشنهاد می‌کنند شرکت‌ها برای افزایش سطح رضایت مشتری و وفاداری مشتریان و مصرف‌کنندگان؛ روابط بادوام با مشتریان و تأمین‌کنندگان، توانایی حفظ مشتریان و قابلیت‌های پیوند کانال داشته باشند. این نتیجه کاملاً مطابق با پژوهش ین چون چن (۲۰۱۳)، فیراسوک و همکاران (۲۰۱۳) و نعمتی و همکاران (۱۳۹۱) می‌باشد. این محققین معتقدند که در فضای رقابتی کنونی سازمان‌ها، باید از طریق تقویت قابلیت پیوند با بازار به عملکرد برتر متمرکز بر مشتری و در نهایت به مزیت رقابتی دست پیدا کنند.
۵-۲-۷- فرضیه ۲-۳

• • قابلیت بازاریابی بر عملکرد متمرکز بر مشتریان تأثیر مثبت دارد.

بر اساس نتایج حاصل از تجزیه‌وتحلیل داده‌ها در فصل چهارم، این فرضیه رد شده است. دامنه‌ای که سازمان، دانش مربوط به مشتریان و رقبای خود و آگاهی در تقسیم‌بندی و مورد هدف قرار دادن بازارها، را در هماهنگی فعالیت‌های مرتبط با بازاریابی، و در طراحی برنامه‌های تبلیغاتی و قیمت‌گذاری مؤثر بهبود می‌بخشد بر عملکرد متمرکز بر مشتریان تأثیر مثبت و معناداری نداشته و این فرضیه رد شده است. علاوه بر نتیجه‌گیری پژوهش ین چون چن (۲۰۱۳)، طبق مطالعات انجام شده توسط حاجی پور و همکاران (۱۳۹۱) و میچل تی کراش و همکاران (۲۰۱۳) و پااولو گوئنزیو و همکاران (۲۰۰۶) تأیید این فرضیه مورد انتظار محقق بود ولی علی‌رغم پیش‌بینی فوق، فرضیه با ضریب مسیر ۱۰۰/۰ ازلحاظ معنی‌داری مورد تائید قرار نگرفت. این نتیجه می‌تواند حاکی از عدم توانایی شرکت‌ها در تبدیل قابلیت بازاریابی به عملکرد متمرکز بر مشتریان باشد. به نظر می‌رسد شرکت‌های مورد مطالعه سعی در به‌کارگیری این قابلیت دارند؛ اما قابلیت بازاریابی به‌تنهایی در عملکرد متمرکز بر مشتریان مؤثر نیست.
۵-۲-۸- فرضیه ۳-۳

• • قابلیت پیوند با بازار بر عملکرد همکاری مشتری تأثیر مثبت دارد.

با توجه به نتایج حاصل از تجزیه‌وتحلیل داده‌ها در فصل چهارم، این فرضیه با ضریبی برابر با ۸۲۶/۰ مورد تائید قرار نگرفت. به‌بیان‌دیگر، بین این دو متغیر در سطح اطمینان ۹۵ درصد ارتباط آماری معناداری مشاهده نگردید. ین چون چن (۲۰۱۳)، بابو جان ماریادوس و همکاران (۲۰۱۱) نیز در پژوهش خود به این نتیجه مشابه رسیده بودند که قابلیت پیوند با بازار بر عملکرد همکاری مشتری تأثیر مثبت ندارد.
۵-۲-۹- فرضیه ۴-۳

اظهار نشده

3065

5/1

(مأخذ: سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال :1385)
3-2-8. مونوگرافی آثار مذهبی، فرهنگی، تاریخی و طبیعی در شهر کرمانشاه
شهر کرمانشاه دارای مراکز دیدنی تاریخی، مذهبی، فرهنگی و طبیعی بسیاری است که در ذیل به گزیده ای از آنها اشاره می­گردد که می ­تواند انواع توریسم را در این شهر بوجود آورد:
3-2-8-1. مساجد:
- مسجد فیض آباد
قسمتی از شبستان مسجد فیض آباد واقع در «میدان جلیلی» از نظر وضع ستون و مقرنس کاری محراب به ابنیه دوره زندیه شباهت دارد. در سال 1260 ه- ق شبستان و صحن این مسجد وسیع گردیده و به صورت فعلی درآمده است.
- مسجد جامع:
اين مسجد در بافت قديم شهر كرمانشاه و در خيابان مدرس واقع شده است . از اين مسجد تنها بخشي از شبستان آن باقي مانده است ؛ اين شبستان داراي چهل و پنج طاق چشمه بوده كه هم اكنون بيست و پنج طاق آن باقي مانده است . در سمت جنوبي مسجد ، دو بالاخانه وجود داشته كه مدرسه بوده است . اين مسجد از نظر ساخت شبيه مساجد دوره زنديه است و طبق كتيبه مسجد در سال 1196 ه . ق مصادف با حكومت علي مرادخان زند ساخته شده است . در قسمت جنوبي مسجد ، مسجد ديگري با صحن و شبستان كنوني وجود دارد كه به مسجد اميري معروف است . باني اين مسجد اميرنظام زنگنه از نوادگان شيخ عليخان زنگنه و از امراي دوره محمدشاه قاجار و اوايل سلطنت ناصرالدين شاه قاجار بوده است .در قسمت جنوبی مسجد یک مسجد دیگر با صحن و شبستان امروز وجود دارد که به« مسجد امیری» شهرت یافته زیرا بانی آن از نوادگان «امیرنظام» زنگنه از نوادگان شیخ علی­خان و از رجال سیاسی دوره «محمدشاه» قاجار و اوایل سلطنت ناصرالین شاه بوده است.
- مسجد دولتشاه
اين مسجد در محله فيض آباد و در خيابان كزازي واقع شده است. اين مسجد توسط محمدعلي ميرزا دولتشاه فرزند بزرگ فتعليشاه در كنار ديوانخان كرمانشاه كه در آن زمان شامل 12 عمارت بود، ساخته شده است . ستون هاي سنگي مارپيچ، محراب مقرنس كاري شده و گچ بري هاي زيبايي شبستان زنانه ، به اين مسجد زيبايي خاص داده است .
- مسجد شازده
اين مسجد در اراضي معروف به چهار باغ قرار دارد . اين مسجد داراي شبستاني است كه در داخل آن 15 طاق چشمه قرار گرفته كه اين طاق ها بر روي ستون هاي آجري قطوري استوارند . اين مسجد نيز به دستور محمدعلي ميرزاي دولتشاه احداث شده است .
- مسجد حاج شهبازخان
«حاج شهبازخان» و شش برادر او که مؤسس طایفه معروف به «حاجی زادگان» بودند در سال 1235 ه. ق مسجدی در شهر کرمانشاه بنا کردند که سالیانی محل طلاب دینی و تبلیغات مذهبی بود و هم اکنون به نام مسجد حاج شهباز خان شهرت دارد. اين مسجد نيز در بافت قديم شهر كرمانشاه در خيابان مدرس قرار گرفته است . اين مسجد داراي شبستاني بزرگ است كه دوازده ستون سنگي يكپارچه در آن قرار دارد و طاق هاي شبستان بر آن استوارند . برخي از طاق چشمه ها به شيوه معرق كاري تزئين شده است. اين مسجد كه سال­ها محل طلاب علوم ديني و تبليغات مذهبي بوده است.
- مسجد معتمد
«منوچهر خان معتمدالدوله گرجی» که در روزگار سلطنت محمد شاه قاجار در کرمانشاهان والی بود در بخش یک کرمانشاه مسجدی که امروز به نام مسجد معتمد معروف است بنا کرد.
- مسجد عماالدوله:
اين مسجد يكي ازباشكوهترين مساجد قاجاريه شهر كرمانشاه مي باشد كه در سال 1285 هجري قمري توسط امامقلي ميرزا عمادالدوله والي غرب در بازار زرگرها ساخته شده است . اين مسجد داراي صحن مركزي است كه در پيرامون آن ، حجره هايي براي سكونت طلاب علوم ديني ساخته شده كه طبق وقفنامه با شرايط خاصي بايد در آن ساكن و به تحصيل اشتغال بورزند . بازار و كاروانسراي عمادالدوله كه از صدها مغازه و حجره تشكيل شده وقف بر مصارف اين مسجد است .
پس از بناي اين مسجد ، باني آن يكي از درهاي حرم حضرت علي ( ع ) را به كرمانشاه آورد و در مسجد نصب كرد و به جاي آن دري از نقره وقف آستانه علوي نمود . اين درگاه امروزه در مدخل مسجد و بازار زرگرها قرار گرفته ، به « بقايي شاه نجف » شهرت دارد . اين درگاه چوبي متعلق به دوره صفويه است
دیگر مساجد معروف کرمانشاه عبارتند از: مسجد نواب – مسجد گیوه کشها- مسجد وکیل الدوله – مسجد آقا رحیم – مسجد میبدی و مسجد کوچیکه.
3-2-8-2. حسینیه و تکایا
- حسینیه امام جمعه
اين بنا در محله سبزه ميدان و در كوچه امام جمعه واقع شده است . حسينيه امام جمعه از دو بخش تشكيل شده : بخش اول كه قديمي تر بوده شامل دو اتاق ، شاه نشين ها و گنبد خانه مي­باشد كه در روزگار آقا عبدالله ، فقيه معروف و نواده آقا محمد علي بنا گرديده است . بخش دوم كه جديدتر است عبارت است از صحن سرپوشيده اي كه در سال 1324 ه.ق توسط آقا اسد الله امام جمعه فرزند آقا عبدالله بنا شده است . در اين حسينيه حوض سنگي منقشي وجود دارد .
- حسینیه آیت ا.. جلیلی
این حسینیه در سال 1277 ه. ق توسط مرحوم آقا «عبدالحمن» نواده «ملاعبدالجلیل زنگنه» ساخته شده بود. چون بر اثر گذشت زمان در شرف انهدام بود اخیراً این حسینیه را ویران و از نو تجدید بنا نموده ­اند.
- حسینیه آقا محمد صالح
این حسینیه در کوچه آقا «شمس الدین» قرار دارد و یادگار مرحوم آقا محمد صالح نواده آقا محمد علی سابق الذکر می­باشد.
- حسینیه رئیس العلما
نزدیک حسینیه امام جمعه، حسینیه دیگری به نام حسینیه رئیس العلما قرار گرفته که بانی آن آقا «ابوالقاسم رئیس العلما» است. سبک بنا و گنبد دو حسینیه اخیر شبیه حسینیه امام جمعه می باشد.
-تکیه معاون الملک
تكيه معاون الملك يكي از بناهاي به جاي مانده دوره قاجاريه در كرمانشاه مي باشد كه كاشي­هاي منحصر به فردش آن را از ديگر تكاياي شهر متمايز مي كند . اين بنا در بافت قديم شهر ، در محله آبشوران قديم و در خيابان شهيد حـداد عادل واقع شـده است . كه بـه دستور حسين خان معروف به معين الرعايا ساخته شده است . اين بنا از سه قسمت تشكيل شده است : قسمت اول را حسينيه ، قسمت دوم را زينبيه و قسمت سوم را عباسيه مي‌نامند.
مجموعه بنا در حدود شش متر از سطح خيابان پائين تر است به طوري كه براي ورود به حسينيه بايد از 17 پله بزرگ عبور كرد . در جنب پله هاي ورودي ، سقاخانه كوچكي وجود دارد كه به وسيله كاشي هايي با نقوش حضرت ابوالفضل (ع) تزئين شده است .
حضرت ابوالفضل سوار بر اسب ، شمشير به كمر و پرچم در دست دارد . روي پرچم جمله « نصر من الله و فتحاً قريب » نوشته شده است . جلوي پاي سوار نيز تصوير كودك خردسالي ديده مي شود . مردم محل سوار را به حضرت ابوالفضل و تصوير كودك را به حضرت سكينه نسبت مي­دهند كه از عموي خود عباس طلب آب كرده است . از اين رو اين مكان را محترم شمرده و در آنجا نذر مي كنند ، شمع روشن كرده و طلب حاجت مي كنند .
سراسر نماي مدخل و سردر ورودي بنا نيز با كاشي هاي نفيس تزئين شده است .
حسينيه در حقيقت صحن كوچكي است كه در اطراف آن حجره هاي دو طبقه و طاق نماهاي متعددي قرار گرفته است كه سراسر ديوارهاي آن با كاشيكاري زيبا آراسته شده است . داخل طاق نماهاي اين بخش به وسيله تابلوهاي كاشيكاري شده پوشيده شده است اين تابلوها ، صحنه هايي از عزاداري شامل سينه زني ، قمه زني و هم چنين تصاويري از خلفا و سلاطين ايران ، بارگاه حضرت سليمان را نشان مي دهد . علاوه بر كاشي هاي با نقوش انساني ، كاشي هايي نيز با نقوش هندسي زيبا به كار رفته است .
در ذيل تابلو مجلس روضه خواني مرحوم اشرف‌الواعظين ، واقع در ديوار جنوبي حسينيه ،
اشعاري در توصيف بنا و تاريخ خاتمه كاشيكاري آن به چشم مي خورد كه سروده هاي واله شاعر كرمانشاهي است و دو بيت ماده تاريخ آن چنين است :
« اين عزاخانه چو از حسن عمل گشت تمام
سال تاريخش واله ز لب باني خواست

شکل۱-۱- مدل مفهومی تاثیر توجهات سمعی و بصری محیط فروشگاه بر خرید برنامه ریزی نشده
۱-۷- قلمرو پژوهش
۱-۷-۱- قلمرو موضوعی
قلمرو این پژوهش از نظر موضوعی بررسی بازاریابی و در حوزه رفتار مصرف کننده است.
۱-۷-۲- قلمرو زمانی
داده های این پژوهش در فاصله آذر تا بهمن ماه سال ۱۳۹۳ جمع آوری شده است و از این حیث از نوع پژوهشات مقطعی محسوب می شود.
۱-۷-۳- قلمرو مکانی
قلمرو مکانی این پژوهش فروشگاه های زنجیره ای سطح شهر تهران(فروشگاه شهروند شعبه بیهقی، حکیمیه و بهاران ، فروشگاه اتکا شعبه خیابان کارگر شمالی، فروشگاه هایپراستار واقع در بزرگراه باکری جنوب) است.
۱-۸- روش پژوهش
پژوهش پیش رو از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه گردآوری اطلاعات پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی است. برای اجرای این پژوهش ابتدا با بررسی ادبیات موضوع و پژوهشات تجربی انجام شده در منابع کتابخانه ای عمدتا لاتین و گردآوری و مطالعه مقالات ارائه شده در این زمینه، متغیرهای تاثیرگذار بر خرید برنامه ریزی نشده شناسایی شده است. ابزار گردآوری داده های پژوهش پرسشنامه می باشد که در صورت لزوم جهت روایی پرسشنامه ها، مصاحبه نیز انجام خواهد شد.

۱-۹- جنبه جدید بودن و نوآوری
یکی از موضوعات جدید مطرح درعلم بازاریابی، رفتار مصرف کننده است که به لزوم دقت به توجهات بصری محیط فروشگاه می پردازد. هم چنین خرید برنامه ریزی نشده را مطرح می نماید که غالبا با خرید ناگهانی یا آنی اشتباه گرفته می شود. در این پژوهش برای اولین بار با توجه به اهمیت احساس راحتی مشتری در فروشگاه و لذت بردن وی از محیط فروشگاه به بررسی عوامل محیطی ، انسانی و … که در نهایت موجب تحریک مشتری به خرید برنامه ریزی نشده می شوند، پرداخته می شود. از طرفی امروزه همه ی صاحبین فروشگاه ها، سرمایه گذاران و مدیران به اهمیت بازایابی پی برده اند و از این رو مطالب و یافته هایی هم چون پژوهش پیش رو برای آنها کاربردی و جدید خواهد بود.
از سوی دیگر به ندرت تحقیقی درباره بررسی تاثیر متغیرهای سمعی و بصری بر خرید برنامه ریزی نشده در ایران انجام گرفته است. تعداد انگشت شماری پژوهش در باب بررسی خرید آنی و تفننی صورت گرفته است، اما در پژوهش پیش رو خرید برنامه ریزی نشده که با خرید آنی و تفننی متفاوت است، مورد توجه قرار گرفته است.
۱۰- ۱تعریف واژگان و اصطلاحات پژوهش
توجه بصری^[۱]: به انتخاب گزینشی برخی اطلاعات برای پردازش جزیی تر(درحالیکه سایر اطلاعات کنار گذاشته میشوندگفته میشود(تامپسون و همکاران^[۲]،۲۰۱۳ ).
تجربه خرید^[۳]: میر و سوآگر^[۴](۲۰۰۷) تجربه خرید را پاسخ درونی و ذهنی مشتری به هر نوع تماس مستقیم و یا غیر مستقیم با شرکت تعریف می کند.
تجارت بصری ^[۵]: تجارت بصری را ارائه ی یک محصول به بهترین نحو ممکن در محیط فروشگاه، معرفی می کند(پگلر،۲۰۰۶ ).
محیط فروشگاه^[۶]: محیط مرکب است از عناصر ملموس مثل اثاثیه ثابت فروشگاه، دکوراسیون فروشگاه، اجناس و غیره و عناصر ناملموس مثل رنگ بندی، موسیقی، دما، معطر بودن و غیره به طوری که در کنار هم تجربه های ویژه مشتری را شکل می دهند.
خرید برنام ریزی نشده^[۷] : خرید برنامه ریزی نشده عمل خریدی تعریف می شود که در نتیجه نمایش انگیزیش های داخلی فروشگاه به مشتری که شاید در همان لحظه، نیازی در وی پدید آمده است یا نیازی را که فراموش شده است را به خاطر می آورد(هوی، ۲۰۱۳).
۱۱-۱- فصل بندی پژوهش
در فصل اول گزارش مختصری از کلیات پژوهش شامل تعریف موضوع، اهمیت و ضرورت پژوهش، اهداف و فرضیات ارائه شده است. فصل دوم به ادبیات نظری توجهات سمعی و بصری و خرید برنامه ریزی نشده پرداخته است. در فصل سوم، روش پژوهش استفاده شده، جامعه ونمومه آماری و آزمون های آماری بکار گرفته شده، معرفی شده اند. فصل چهارم گزارش نتایج پژوهش و اجرای آزمون ها را شامل می شود و در فصب پنجم نتایج آزمون فرضیات، تحلیل و مقایسه نتایج، نتیجه گیری و پیشنهادها ارائه شده اند.
فصل دوم
ادبیات تحقیق
۲-۱- مقدمه
مصرف کنندگان هر روز باید تصمیم های خرید متعددی بگیرند. شرکت های بزرگ، پژوهشات گسترده ای در زمینه تصمیمات خرید مصرف کنندگان انجام می دهند تا پاسخی برای این سوال بیایند: مصرف کنندگان چه چیزی را می خرند، کجا می خرند، چطور و چقدر می خرند، چه زمانی می خرند و چرا می خرند. بازاریابان می توانند با مطالعه خرید های واقعی مصرف کنندگان متوجه شوند که فرایند خرید افراد شامل چه مراحلی است، اما فهمیدن چرایی رفتار خرید مصرف کنندگان کار ساده ای نیست؛ پاسخ در اعماق فکر مصرف کننده مخفی شده است. هنوز هیچ کس به طور دقیق نمیداند که مغز انسان چطور تصمیم میگیرد. اغلب حتی خود مصرف کنندگان نیز نمی دانند که چه چیزی بر عمل خرید آنها اثر میگذارد.کاتلر و آرمسترانگ(۱۳۸۹) در این زمینه معتقدند که حتی اگر از بسیاری از مصرف کنندگان علت خرید کالایی را بپرسید، خیلی راحت پاسخی را برایتان می سازند.
از سوی دیگر در پژوهش پیش رو فضای فروشگاهی و عوامل تاثیرگذاری از جمله نورپردازی، قفسه بندی و چیدمان، طراحی محیط فروشگاه، پخش موسیقی و رایحه و دمای فروشگاه مورد بررسی قرار خواهند گرفت.
فضای فروشگاه تحت تاثیر ویژگی هایی نظیر نورپردازی، رنگ، صدا، رایحه محیط، پوشش کارکنان و چیدمان قفسه ها قرار دارد. فضای فروشگاه بر خلق و خوی خریداران و میزان تمایل آنها به بازدید از فروشگاه اثر می گذارد.
موسیقی یکی از عواملی است که تاثیر زیادی بر محیط فروشگاه دارد، ثابت شده است که موسیقی می تواند بر مدت زمان حضور افراد در فروشگاه و نیز برداشت کلی آنها از فروشگاه اثر بگذارد (خداداد حسینی و دیگران،۱۳۹۲ ).
استنشاق بوی خوش به هنگام خرید می تواند تاثیرات مثبتی را بر تجربه خرید مشتری گذارد، خصوصا اگر با سایر جنبه های محیطی نظیر موسیقی یا ویژگی های فردی مخاطبان هدف سازگار باشد(برمن و ایوان، ۲۰۰۹ ).
قفسه ها، ابزاری که به طور متداول در خرده فروشی ها مورد استفاده قرار می گیرند، به این معنا که محصولات به شیوه ای در قفسه ها چیده شوند که مصرف کنندگان به راحتی بتوانند آنها را ببینند و بررسی کنند. پژوهشات قبلی نشان می دهد تعداد و وضعیت قفسه ها برای ارزیابی و توجه به محصولات بسیار مهم است(چندون و دیگران، ۲۰۰۹ ).
فروشگاه هایی که به خوبی نورپردازی شده اند خریداران بیشتری را به خود جلب می کنند تا فروشگاه را ببینند و خریداری کنند. هم چنین یافته ها حاکی از آن است که خرده فروشان با پیشنهاد نورپردازی داخل فروشگاهی می توانند به افزایش قابل توجهی در جذب و حفظ مشتریان دست یابند(سامر و هربرت، ۱۹۹۹) .
خلق محیط دل نیشین، هنری است که تلاش های مالی و زمانی قابل توجهی را می طلبد. در صنعت رقابتی خرده فروشی، برای بقا و حفظ ثبات در بازار سریعاً رو به رشد، محیط فروشگاه خرده فروشی باید به بهترین نحو طراحی شود. در واقع مدیران و طراحان محیط فروشگاهی باید بر پیشرفت های مستمری تمرکز کنند تا به محیط فروشگاهی مطلوبی که خریداران ترتیب بسیاری از خرده فروشان به این مهم دست یافته اند که طراحی محیط فیزیکی فروشگاه یک عنصر بسیار مهم از استراتژی بازار یابی است.(تودور، ۲۰۰۸).
مدیران و مالکان خرده فروشی ها به اهمیت سهم خرید برنامه ریزی نشده در میزان کل فروش به خوبی واقف هستند. پژوهشات بسیاری در این زمینه انجام شده است که نتایج همگی آنها گواه این مطلب هستند.
هوی (۲۰۱۳ ) خرید برنام ریزی نشده را این گونه تعریف می کند: خرید برنامه ریزی نشده عمل خریدی تعریف می شود که در نتیجه نمایش انگیزیش های داخلی فروشگاه به مشتری که شاید در همان لحظه، نیازی در وی پدید آمده است یا نیازی را که فراموش شده است را به خاطر می آورد.
۲-۲- رفتار مصرف کننده
تعاریف متعددی برای رفتار مصرف کننده^[۸] ذکر شده است که در ادامه سعی بر آن شده است که تعدادی از آن ها ذکر شود؛ رفتار مصرف کننده می تواند به این گونه تشریح شود: مجموعه فعالیت های فیزیکی، احساسی و ذهنی که مستقیماً در جهت کسب، مصرف و کنار گذاری کالاها، خدمات و ایده ها در جهت ارضای نیازها و خواسته ها صورت می گیرد. به عبارت دیگر رفتار مصرف کننده شامل مجموعه ای از فرآیندهای روانی و فیزیکی است که قبل از خرید آغاز و تا بعد از مصرف ادامه پیدا می کند (تان و فریسی، ۲۰۱۱). انجمن بازاریابی آمریکا^[۹]، رفتار مصرف کننده را این گونه تعریف می کند: تعامل پویای نفوذ و شناخت ، رفتار و محیط به طریقی که انسان ها در زندگیشان می کنند (وینسون و همکاران^[۱۰]، ۱۷۷۰). به طور کلی، رفتار مصرف کننده شامل دانش و احساساتی که افراد تجربه می کنند و اقداماتی که آنها در فرایند مصرف انجام می دهند، می باشد (کوکر^[۱۱]، ۲۰۱۰). هم چنین شامل اجزایی از محیط است که بر این دانش، احساسات و رفتار تأثیر می گذارد. رفتار مصرف کننده، یک فرایند پویا است زیرا دانش، افکار، احساسات و رفتار مصرف کننده توسعه استراتژی های بازاریابی را مشکل می سازد (لین و همکاران، ۲۰۱۰). بنابراین بازاریابان باید تلاش کنند تا به این سوالات پاسخ دهند؛ مصرف کنندگان به چه طریقی خرید می کنند و چه عواملی بر خرید و مصرف آنها تأثیر می گذارند؟ (پیتر و السون، ۲۰۰۵)^[۱۲] .
۲-۳- اهمیت مطالعه رفتار مصرف کننده
با تغییر فلسفه ی بازاریابی از گرایش تولید و محصول به گرایش فروش و بعد از آن گرایش بازاریابی، مصرف کنندگان و رفتار آنها از اهمیت خاصی برخوردار شد (فایل^[۱۳]، ۲۰۱۱). البته تنوع در عرضه محصولات متنوع و جدید و تغییر چرخه عمر محصولات و هم چنین توجه گروه های خصوصی و سیاست گذاران عمومی به مصرف کنندگان در گسترش مطالعات مربوط به مصرف کننده، نقش داشته است.
داشتن درک صحیح از مصرف کنندگان و فرایند خرید، مزیت های متعددی را دربر دارد که می توان به طور مثال به تهیه ی یک مبنای شناختی از طریق تحلیل مصرف کنندگان، کمک به مدیران برای تصمیم گیری، کمک به قانونگذاران برای وضع قوانین مربوط به خرید و فروش کالا و خدمات، کمک به مصرف کنندگان و رضایت آنها اشاره کرد.
۲-۴- تصمیم گیری مصرف کننده
در ورای هر عمل خرید یک فرایند مهم تصمیم گیری نهفته است که باید بررسی شود. در بسیاری از مطالعات اشاره شده است که تصمیم گیری متأثر از متغیرهای درونی و بیرونی است (پوکولانگرا و همکاران، ۲۰۱۱). علاوه بر آنکه تصمیم گیری ها با توجه به نوع محصول با سطوح مختلف ریسک محصولات متفاوت هستند (تان و فریسی، ۲۰۱۱) سه دیدگاه در خصوص تصمیم گیری رفتار مصرف کننده وجود دارد. این سه دیدگاه عبارتند از:

• • دیدگاه تصمیم گیری^[۱۴]

• • دیدگاه تجربی^[۱۵]

• دیدگاه تأثیر رفتاری^[۱۶]

۳- تکثر گرایی داده

بهره گیری از منابع مختلف برای درک بهتر یک پدیده

۴- تکثر گرایی روش

بهره گیری از چندین روش تحقیق برای مطالعه یک پدیده

۵- تکثر مشاهده گر

بهره گیری از چند مشاهده گر در جمع آوری و تفسیر داده

۶- تکثر گرایی تئوری

بهره گیری از چندین تئوری و نگرش برای تفسیر و تبیین داده ها

۷- بازخور مشارکت کننده

ارائه تفسیرها و نتایج به مشارکت کنندگان توسط پژوهشگر و تعیین و اصلاح موارد بد درک شده

۸- دریافت نظرات همکاران

بررسی تبیینها و نتایج پژوهشگر توسط دیگر پژوهشگران و همکاران

۹- موارد خلاف انتظار

جستجو و بررسی موارد ناسازگار با تبیین های پژوهشگر

۱۰- بازتاب پذیری

خود آگاهی و خود انتقادی پژوهشگر نسبت به سوگیری های بالقوه اش و چگونگی تاثیر آنها بر فرایند و نتایج تحقیق

۱۱- سازگاری با الگوی تئوریک

پیش بینی یک سری از نتایج بر مبنای الگوی تعیین شده و سپس تعیین درجه انطباق نتایج واقعی با الگوی پیش بینی شده

در تحقیق حاضر برای ارتقاء روایی به موردهای دوم، سوم، هفتم، ده و یازده توجه شده است. در طول پژوهش سعی پژوهشگر بر آن بوده تا با ارائه نقل قول های مستقیم میزان دخالت خود را به حداقل رسانده و همچنین برای حصول نگاهی جامع تر به پدیده مورد بررسی از ترکیب اسناد و مصاحبه نیمه ساخت یافته مدد جوید. طی مصاحبه ها سعی بر آن بود تا موارد مطرح شده مورد موشکافی قرار گیرد تا منظور مصاحبه شونده دقیقا حاصل گردد و بدین طریق از سوء برداشت ها جلوگیری شود. ضمنا در طول مصاحبه ها، میزان سازگاری نتایج مصاحبه ها با الگوی تنوریک مستخرج از مطالعه اسناد در کانون توجه پژوهشگر قرار داشت.
۳-۵-۱ روایی ابزار مصاحبه
اعتبار در مصاحبه ناظر بر دو موضوع واقعیت و دانش است. از نظر لغوی، اعتبار به صحت یک بیانیه و در بیان دیگر به میزانی که یک روش قادر است هدف مطالعه را بسنجد اطلاق می‌گردد. در یک مطالعه کیفی، اعتبار اشاره بر میزانی دارد که مشاهده پژوهشگر توانسته است پدیده موردنظر یا متغیرهای مربوط به آن را انعکاس دهد (Kvale, 1989).
به طور کلی،‌ در روش مصاحبه، اعتبار بایستی برای هر کدام از مراحل هفت‌گانه تحقیق موردتوجه قرار گیرد تا نتایج بدست آمده موثق و قابل اتکا باشند. در ادامه به روش های تعیین اعتبار در هر کدام از مراحل هفتگانه مصاحبه اشاره کرده و روش تعیین اعتبار تحقیق کنونی در هر کدام از این مراحل را توضیح خواهیم داد.
انتخاب موضوع. اعتبار یک موضوع بر فرضیات نظری و منطق استخراج سوالات از مبانی نظری مطالعه استوار است. پژوهشگر تحقیق کنونی، جهت اطمینان از روایی مصاحبه در مرحله انتخاب موضوع، مبانی نظری و پیشینه ی تحقیقات انجام شده در زمینه فرایند برنامه ریزی راهبردی را بررسی کرده و سوال اصلی تحقیق را بر مبنای مطالعات نظری قبلی ارائه داده است.
طراحی. اعتبار دانش تولید شده تابعی از کفایت طراحی و روش‌های مورداستفاده برای موضوع و هدف مطالعه است. از نقطه نظر اخلاقی، یک طرح تحقیق معتبر مبتنی بر تولید دانش سودمند برای بشریت و با کمترین پیامدهای منفی است. برای کسب اطمینان از اعتبار در مرحله طراحی تحقیق حاضر، دقت زیادی از سوی پژوهشگر به کار رفته است و برنامه‌ریزی تحقیق کنونی براساس رهنمودهای عملی کتاب‌ها و مقالات انجام شده است.
مصاحبه. اعتبار در موقعیت مصاحبه به رعایت اعتماد در گزارش‌های مربوط به موضوع و کیفیت خود مصاحبه (دقت در مطرح نمودن سوالات و کنترل مستمر اطلاعات کسب شده به عنوان یک ابزار اعتباردهی) اطلاق می‌شود. در تحقیق حاضر، گزارش‌های استخراج‌شده از مصاحبه‌ها توسط خود پژوهشگر تهیه و تایپ شده است تا از اعتبار مرحله مصاحبه کاسته نشود. علاوه بر این، در هنگام انجام مصاحبه‌ها نیز پژوهشگر در شیوه مطرح نمودن سوالات دقت کرده است تا کیفیت و اعتبار آن مورد تردید واقع نشود.
نسخه‌برداری. آنچه سبب می‌شود، نسخه‌برداری معتبری از شکل شفاهی به فرم نوشتاری انجام پذیرد چیست؟ پاسخ به این سوال سبب می‌گرد که پژوهشگر سبک زبان شناختی معتبری برای نسخه‌برداری انتخاب نماید.
نسخه‌برداری در این تحقیق از دو مرحله تشکیل شده است. مرحله اول شامل ضبط صدا یا بعضاً نگارش داده‌های شفاهی حاصل از مصاحبه‌های همزمان یا مطرح کردن سوالات توسط مصاحبه‌گر انجام شده است. مرحله‌دوم نیز تایپ کردن و تهیه نسخه‌ الکترونیکی از مصاحبه‌هایی است که به صورت صوتی ضبط شده یا به صورت دستی یادداشت‌برداری شده‌اند. برای هرکدام از این مراحل که ذکر شد سبک اجرایی خاصی انتخاب شده است. این سبک در تمامی مصاحبه‌های انجام گرفته در این تحقیق رعایت شده است. بدین ترتیب می‌توان به کفایت روایی در مرحله نسخه‌برداری تحقیق کنونی اطمینان داشت.
تحلیل. اعتبار تحلیل بستگی به چگونگی گنجانیدن سوالات در مصاحبه و نیز منطقی دارد که پژوهشگر برای تفسیر پاسخ‌ها مورد استفاده قرار داده است. در تحقیق کنونی، سوالات به ترتیبی در مصاحبه‌ها گنجانده شده است که از نظم منطقی برخوردار باشند.
تأئید. قضاوت انعکاسی پژوهشگر درا نتخاب یک روش اعتباردهی در یک مطالعه خاص مهم است. در تحقیق کنونی تلاش شده نتیجه‌گیری‌ها از اعتماد و اعتبار علمی بالایی برخوردار باشند.
گزارش‌دهی، اعتبار در گزارش‌دهی منوط بر آن است که آیا یک گزارش خاص برآورد معتبری از یافته‌های مطالعه هست یا خیر؟ و این که نقش خوانندگان گزارش در اعتباردهی به گزارش چیست؟
گزارش‌های تحقیق کنونی در فصل‌های چهارم و پنجم تحت عناوین یافته‌های تحقیق، نتیجه‌گیری و پیشنهادات ارائه شده‌اند. در تدوین گزارش‌ها، سعی پژوهشگر بر آن بوده است تا مطالبی که به پژوهشگران و خوانندگان اثر حاضر در قالب نتایج ارائه می‌شود از صحت و سقم بالایی برخوردار باشند.
۳-۶ پایایی پژوهش
۳-۶-۱ پایایی (قابلیت اعتماد) مصاحبه
پایایی به سازگاری^[۴۲] یافته‌های تحقیق اطلاق می‌گردد. پایایی در مصاحبه، در مراحلی چون موقعیت مصاحبه، نسخه‌برداری و تحلیل مطرح می گردد. در رابطه با پایایی مصاحبه‌شونده به چگونگی هدایت سوالات اشاره می‌شود. در موقعیت مصاحبه، اگر پژوهشگر روش سنجیده‌ای برای مطرح نمودن سوالات نداشته باشد، بدون تردید تأثیر آن بر پاسخ‌دهی نمونه‌ها قطعی خواهد بود. به عنوان مثال پژوهشگری که یک سوال را با بکارگیری کلمات مختلف برای نمونه‌ها مطرح نماید، نباید انتظار پاسخ‌های یکسان و همگون داشته باشد.در پایایی نسخه‌برداری نیز باید به پایایی درون موضوع نسخه‌برداری‌های انجام شده حین تایپ متون توسط دو فرد توجه نمود. در طول طبقه‌بندی مصاحبه‌ها نیز، بایستی پایایی تحلیل تعیین گردد.
۳-۶-۲ پایایی در تحلیل محتوا
پایایی در تحلیل محتوا نیز یک مفهوم کلیدی است. محاسبه پایایی بین کدگذاری‌های انجام گرفته بدین ترتیب می‌باشد:
= پایایی

۵۰/۱۳۴

۸۹/۳

۰۰۰۱/۰

پزشکی بالینی

۵۰/۱۸۱

۴۹/۳

۰۰۰۱/۰

با توجه به عدم توزیع نرمال داده ­های مربوط هر گروه آموزشی (مراجعه کنید به جدول ۳ پیوست) ، از آزمون کروسکال – والیس به منظور مقایسه طول حیات علمی در میان گروه ­های آموزشی استفاده شد. بر خلاف آنچه درباره رده­های موضوعی به دست آمد، نتایج این آزمون نشان از نبود تفاوت معنادار بین گرو­ه­های آموزشی به لحاظ طول حیات علمی پژوهشگران داشت (۵۵/۱۱X²= ، ۴۸۲/۰ P=) .

۴-۴- بررسی طول فعالیت علمی پژوهشگران ایرانی

چگونگی فعالیت پژوهشگران در سال­های حیات علمی آنان نیز مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بررسی برای گروه ۱۵ تا ۲۱ ساله در نمودار شماره ۴-۳ به تصویر کشیده شده است. همان­گونه که مشاهده می­ شود، این پژوهشگران از طول فعالیت علمی یکسانی برخوردار نیستند، به نحوی که نمودار چوله نشان می­دهد. کمترین طول فعالیت علمی این پژوهشگران ۲ و بیشینه آن ۲۱ است.

نمودار ۴-۳- طول فعالیت علمی پژوهشگران با طول حیات علمی ۱۵-۲۱ سال
به منظور مقایسه ویژگی­های رشته­ های مختلف به لحاظ طول فعالیت علمی پژوهشگران از آزمون­های کروسکال-والیس در سطح رده­های موضوعی و تحلیل واریانس یکراهه در سطح گروه ­های آموزشی استفاده شد. شرح نتایج در پی می ­آید. لازم به ذکر است داده ­های مربوط به هر رده موضوعی دارای توزیع نرمال نبوده اما داده ­های مربوط به هر گروه آموزشی از توزیع نرمال تبعیت می­ کنند (مراجعه کنید به جدول ۲ پیوست) .

۴-۴-۱- مقایسه طول فعالیت علمی پژوهشگران ایرانی در رده­های موضوعی

همان­گونه که نتایج گرد آمده در جدول ۴-۱۰ نشان می­دهد که بین طول فعالیت علمی در رده­های موضوعی مختلف در سطح اطمینان ۹۹ درصد اختلاف معناداری وجود دارد (۰۰/۶۹X²= ، ۰۰۰۱/۰P=).
جدول ۴-۱۰- آزمون کروسکال-والیس برای مقایسه طول فعالیت علمی پژوهشگران ایرانی در رده­های موضوعی مختلف

خی دو

درجه آزادی

سطح معناداری

۰۰/۶۹

۱۹

۰۰۰۱/۰

از این رو، در ادامه از آزمون یو-مان-ویتنی جهت شناسایی رده­های موضوعی که طول فعالیت متفاوتی را نشان داده­اند، استفاده شد. نتایج به دست آمده در جدول ۴-۱۱ به تصویر کشیده شده است. همان­گونه که مشاهده می­ شود، میانگین طول فعالیت علمی رده بیولوژی و بیوشیمی به طور معناداری از رده­های موضوعی پزشکی بالینی، مهندسی، محیط زیست/بوم­شناسی، علوم مواد، بیولوژی مولکولی و ژنتیک کمتر است، اما میانگین طول فعالیت علمی این رده به طور معناداری از رده ریاضیات بیشتر است. میانگین طول فعالیت علمی رده موضوعی شیمی به طور معناداری از رده­های پزشکی بالینی، بیولوژی و بیوشیمی، علوم رایانه، مهندسی، محیط زیست/بوم­شناسی، ایمونولوژی، علوم مواد، ریاضیات، میکروبیولوژی، بیولوژی مولکولی و ژنتیک، چندرشته­ای، علوم اعصاب و رفتار، داروشناسی، فیزیک، علوم گیاهان و جانوران و علوم کشاورزی بیشتر است. علاوه بر این، میانگین طول فعالیت علمی رده موضوعی مهندسی به طور معناداری از رده­های موضوعی علوم رایانه، محیط زیست/بوم­شناسی، ایمونولوژی، میکروبیولوژی، چندرشته­ای، علوم اعصاب و رفتار، فیزیک، علوم گیاهان و جانوران و علوم کشاورزی بیشتر است. میانگین طول فعالیت علمی رده موضوعی علوم مواد نیز به طور معناداری از رده­های علوم رایانه، میکروبیولوژی، علوم کشاورزی و چندرشته­ای بیشتر بوده و میانگین طول فعالیت علمی چندرشته­ای از رده­های علوم رایانه، محیط زیست/بوم­شناسی، ریاضیات، بیولوژی مولکولی و ژنتیک، داروشناسی، فیزیک، علوم گیاهان و جانوران، پزشکی بالینی و علوم کشاورزی کمتر است. در دیگر رده­های موضوعی تفاوت معناداری نشان داده نشد.
جدول ۴- ۱۱- رده­های موضوعی دارای طول فعالیت علمی متفاوت معنادار در آزمون یو-مان-ویتنی

رده موضوعی (الف)

رده موضوعی(ب)

مقدار یو-مان-ویتنی

مقدار Z

سطح معناداری

بیولوژی و بیوشیمی

پزشکی بالینی

۰۰/۲۱۴