وبلاگ

Bradbry T, Graves J. Emotional intelligence (skills test).Translated by: Ganji M. Tehran: Savalan; 2005. Persian
Khodayari M. Lavasani G M, Akbari Zardkhaneh S, liyaghat S, Mamaqanieh M. Psychometric properties and standardization of Trait Anger Expression Inventory - 2 Spielberger state students at Tehran University. Journal of Rehabilitation 2011; 11 (41); 56-47.persian
D.Mayer J, Dipaolo M, Salovey P. Perceiving Affective Content in Ambiguous Visual Stimuli: A Component of Emotional Intelligence. Journal of Personality Assessment 1990: 54(3, 4); 772-81.
Marsha H. Emotional intelligence and leadership. Translated by Goodarzi AM. Tehran: Iran Industrial Research and Education Center 2010.persian
Sepehriyan F. The impact of emotional intelligence training on how to deal with stress in the Juvenile Urmia city. Journal - University Clinical Research 2008; 2 (8):84-70.persian
Zahrakar K. The relationship between the components of emotional intelligence and academic performance. Applied Psychology. 2 (50).2008. 98 - 89.persian
Basharat A, Shalchi B, Shamsipour H. The relationship between emotional intelligence and student achievement. New Thought Education, Educational Sciences and Psychology, Isfahan University, 2007; 2 (3 and 4):84-73.persian
Khaliliazar H. Comparison of normal and gifted student’s Emotional intelligence and its relation to academic achievement. Knowledge and Research in Educational Sciences, Islamic Azad University (Isfahan). 14. 2008. 24-107.persian
KHayyer Mo, Saif Ali D. The relationship between coping skills and progress of students according to some demographic variables. University Research bimonthly in 2005; 11 (4); 35-25.persian
Banici P, Delfanazari GHA,Banici V. Relationship between emotional intelligence and problem solving, and general health of the students in District 12. Education 2011; 3 (10); 56-135.persian
Fata L, Mootabi F, Shakiba Sh. Components of emotional intelligence - social as predictors of mental health. Psychological Studies, School of Education and Psychology Zahra 2009; 4 (2);:4-102.persian
Salarifar MH, Farid Ali, H. enamel. Components of emotional intelligence in public health education teachers. Journal of Applied Psychology 2009; 2 (2 and 3):91-580.persian
Hussain SH. Emotional Intelligence and Stress: An Analytical Study of Pakistan Banks. International Journal of Trade, Economics and Finance 2010: 1(2); 194-9.
Safavi M, Moosavilotfi M, Lotfi R. Examine the relationship between emotional intelligence and social and emotional adjustment in high school girl students in Tehran from 57 to 1386 academic year. Journal martyr Beheshti University of Medical Sciences 2010; 14 (5): 61-255.persian
Pashaee Z, Pour-Ibrahim T, Khish-konesh A. The impact of emotional skills to deal with test anxiety and academic performance in high school girls. Journal of Applied Psychology 2010; 4 (12): 20-7.Persian
Aaranda DR, Castillo R, Salguero J, Cabello R, Berrocal PB, Balluerka N. Short- and Midterm Effects of Emotional Intelligence Training on Adolescent Mental Health. Journal of Adolescent Health 201; 51(5); 462-7.
Eeftekharsadi Z, Mehrabizadeh honarmand M, Najjarian B, Ahadi H, Askari P. Effect of reduced aggression and increased emotional intelligence training on personal adjustment - second year high school girl students in Ahwaz city community. New findings in psychology 2010;4(12); 49-137.persian
Haraldsson K, Lindgrena E, Fridlundb B, Baigi A, Lydell M, Marklunda B. Evaluation of a school-based health promotion programmed for adolescents aged 12–۱۵ years with focus on well-being related to stress. Public Health 2008: 122; 25–۳۳٫
Shahniyeylagh M ,Maktab GhH,Shokrkon H, Haghighi J, Kiyanpour Ghahghorkh F. Effect of training on emotional intelligence, social anxiety, social and emotional adjustment of male and female students. Psychological gains of martyr Chamran University 2010; 16 (4) :26 - 3.persian
Kacprowicz J.The effects of short- term relaxtion training on high-achiving eighth grade students test anexity and self-esteem.A Dissertation Submitted to the Graduate School of Tennessee State University in atrial Fulfillment of the Requirements for the Degree of Doctor of Education. 2008. 1-130.
Ahmadi Tahoori Soltani M, Ramezani VA, Abdollahi MH, Najafi N, Rsbee M. Effectiveness of the disclosure of emotional intelligence (verbal and written) on the symptoms of depression, anxiety and stress. Journal Clinical Psychology 2011; 2 (4): 9-51 .Persian
Keogh E, W. Bond F, E. Flaxman P. Improving academic performance and mental health through a stress management intervention: Outcomes and mediators of change. Behavior Research and Therapy 44 (2006) 339–۳۵۷٫
Nouriyan KHA, Gaspareyan Kh, Zoladl M., Moghimi M., Hosseini N. Impact component of emotional intelligence training program on stress and anxiety for doctors and nurses working in intensive care units. Journal of medical science Research 2012; 16 (5): 9-472.persian
Asanloo Z, Poormohammadrezay Tajrishi M, sarvari MH. The impact of emotional intelligence on reducing symptoms of stress management training educable mentally retarded children. Iranian Journal of Pediatrics Exceptional 2012; 11 (2): 62-151.persian
Misra R, Mckean M, West S, Tony R. Academic stress of college students: comparison of student and faculty perceptions. College student journal 2000: 34(2); 236-46.
Amini M, Yousefi F. Sources of stress and its response resources in the state universities of Shiraz, Shiraz and Marvdasht free. Journal of Humanities and Social Sciences, Shiraz University 2002; 15 (2): 74-149.persian
Ismaeili M, Ahadi H, Delaware A, Shafiabadi A. The effect of education on mental health component of emotional intelligence. Journal of Psychiatry and Clinical Psychology 2008; 13 (2): 65-158.persian
Brenan M.Stress reduction as a link between aerobic activity and academic erformance experienced by undergraducate women throught the use of the student recreation center at texts A & M.Submitted to the Office of Graduate Studies of Texas A&M University in partial fulfillment of the requirements for the degree of Doctor of philosophy May 2006.
Karing-Natving G, Albreksten G, Andersen N, Qvarnstorm U. school-related stress and psychosomatic symptoms among school adolescents. Journal of school health 1999; 69(9): 365-8.
Hajj Amini Z, Ajali A, Fathi Ashtiani A, Ebadi A., Dibani M, Delkhosh M. Effects of life skills education on adolescent emotional reactions. Journal of Behavioral Sciences 2009; 2 (3): 9-263.persian
Mikolajczak M, Luminet O.Trait emotional intelligence and the cognitive appraisal of stressful events: An exploratory study Personality and Individual Differences 2008:44؛ ۱۴۴۵–۱۴۵۳٫
Forman S. Stress – management training: evaluation of effects on school psychological services.Journal of School Psychology 1981; 19(3): 41-233.
Hains A.A.A stress inculation training program for adolescents in a high school setting: a multiple baseline approach. Journal of adolescence 1992: 15; 163-75.
Smith A . P. Woods M , Effects of chewing gum on the stress and work of university students. School of Psychology 2012: 58: 1037-40.
Nghdi H, Adib rad N.Nooranipour RA. Effectiveness of emotional intelligence training on aggressive boy’s high school freshman. Kermanshah University of Medical Sciences Journal 2011; 14 (3): 8-211.persian
Feurer D.P,. Andrews J J.W, School-Related Stress and Depression in Adolescents With and Without Learning Disabilities: An Exploratory Study. The Alberta Journal of Educational Research. Vol. 55, No. 1, Spring 2009, 92-108
Sauvagant C.L. Does emotional intelligence influence the relation between life stress and mental health problems and criminality among probationers?. PhD Thesis , Sam Houston State University, 2010.
Piekarska A.shool stress, teachers abusive behaviors and children’s coping strategies. Child Abuse & Neglect 2000, 24(11), 1443–۱۴۴۹٫
Ciarrochi j,Deane f.p,Anderson s. emotional intelligence moderates the relationship between stress and mental health. Personality and individual differences 2002: 32; 197-209
Ghasemzadeh nassaji S,Payvastegar M, Hosseinian S, Mootabi F, Banihashemi S. The effectiveness of cognitive behavioral intervention on women’s coping responses and cognitive emotion regulation strategies. Journal of Behavioral Sciences 2011; 4 (1): 43-35.persian
Holm M, Tyssen R, Stordal K, Haver B. Self-development groups reduce medical school stress: a controlled intervention study. BMC Medical Education 2010: 10(23);1-8.
Kurlan M. The Effects of Group Counseling on Adolescent Stress 2007. State University of New York College at Brockport. Counselor Education Master’s Theses. Paper 63.
Deb S, Chatterjee P, Walsh K. Anxiety among high school students in India: Comparisons across gender, school type, social strata and perceptions of quality time with parents . Australian Journal of Educational & Developmental Psychology 2010: 10; 18 – ۳۱٫
Bhasin S, Sharma R, Saini N. Depression, Anxiety and Stress among Adolescent Students Belonging to Affluent Families: A School-based Study. Indian Journal of Pediatrics 2010: 77 ;161-5.
Kaplan D, Liur R, Kaplan H. School related stress in early adolescence and academic performance three years later: theconditional influence of self expectations. Social Psychology of Education 2005; 8:3–۱۷٫
Baker S.A prospective longitudinal investigation of social problem-solving appraisals on adjustment to university, stress, health,and academic motivation and performance. Personality and Individual Differences 35 (2003) 569–۵۹۱
Por J, Barriball L, Fitzpatrick J, Roberts J. Emotional intelligence: Its relationship to stress, coping, well-being and professional performance in nursing students. Nurse Education Today 31 (2011) 855–۸۶۰٫
Pau A, Rowland M, Naidoo S, AbdulKadir R, Makrynika E, Moraru and et al. Emotional Intelligence and Perceived Stress in Dental Undergraduates: A Multinational Survey. Journal of Dental Education 2007:71(2):197-204.
Salehi B, Roohafza HR, Kelishadi R, Darreh F. The frequency and severity of environmental stress in the central region of teens in 1381. Journal of Arak University of Medical Sciences 2005; 7 (2): 10-1. Persian
Behroozeyan F,Nematpour S. Stressors, coping strategies and their relation to public health students, entry 85-84 year Jundishapur University of Medical Sciences. Journal of Medicine 2008; 6 (3): 83-276.persian

قابلیت ها
ارزش
علاقمندی ها
مشارکت
انتظارات
شکل (۴-۱): چارچوب مدل کسب و کار مسئولانه
۴-۱-۵-۱)علاقمندی ذینفعان
علاقمندی ها تعیین کننده ی عوامل و روش های ایجاد کننده ی ارزش های مورد نظر ذینفعان می باشند. با توجه به اینکه ذینفعان مختلف نگرش ها و رویکردهای مختلفی به فعالیت های یک سازمان دارند، علاقمندی های مختلفی نیز خواهند داشت. گاهی این علاقمندی ها با یکدیگر در تقابل و تضاد قرار می گیرند و ساده ترین راهی که یک سازمان برای از بین بردن این تضاد می تواند در پیش گیرد حذف ذینفعی است که از زاویه دید سازمان منفعت کمتری دارد و یا قدرت مقابله با سازمان را ندارد. این سبک و سنگین کردن ذینفعان برای انتخاب رابطه جایگزینی نام دارد که محققان و پژوهشگران مختلفی به آن پرداخته اند.

فریمن [۲۰] با رد رابطه جایگزینی معتقد است مدیران به جای توجه به این رابطه و حذف یک ذینفع و یا نادیده گرفتن علاقمندی های آن به نفع ذینفع دیگر باید بر نوآوری تمرکز نمایند و از طریق خلق محصولات و یا روش های جدید با بهره گرفتن از علاقمندی های مشترک تمام ذینفعان کلیدی بیشترین ارزش ممکن را برای سازمان و ذینفعان فراهم نماید.
با توجه به این که بحث اصلی این تحقیق مسئولیت سازمان در قبال ذینفعان می باشد، توجه به مبحث علاقمندی های ذینفعان از اهمیت بالایی برخوردار است. بنا به نظر ناسی [۲۱]برای تعیین وظایف اخلاقی سازمان در قبال ذینفعان، درک علاقمندی های هر ذینفع ضروری است. رویکرد این تحقیق آن است که برای تعیین کلیه ی وظایف سازمان در قبال ذینفعان که بنا به چارچوب شوارتز و کرول [۲۵] شامل وظایف اقتصادی، اخلاقی و قانونی می باشد، باید درک و شناخت مناسبی از علاقمندی ها وجود داشته باشد. در واقع می توان این گونه بیان کرد که علاقمندی های ذینفعان نمایانگر مسئولیت هایی است که سازمان در قبال ذینفعان و همچنین ذینفعان در قبال یکدیگر دارند.
با توجه به نقش و اهمیت ذینفعان در مسئولیت های سازمان، ما نمی توانیم ذینفعان را از این چارچوب حذف کرده و آنها را نادیده بگیریم هرچند که ممکن است علاقمندی های آنها نسبت به CSR با یکدیگر در تضاد و تقابل باشد. به طور مثال محققانی چون بارنی و رابین^[۱۵۸] و همچنین گاس و روبرتز[۱۳۷,۱۳۸] ^[۱۵۹] به این نکته اشاره دارند که برخی از مدیران برای افزایش اعتبار و شهرت خود به عنوان نمایندگان مسئول و پاسخگوی سازمان به افزایش سرمایه گذاری در CSR می پردازند و این در حالی است که این سرمایه گذاری به هزینه ی سهامداران انجام می شود. وقتی علاقمندی ذینفعان با مفهوم کسب و کار یکپارچه گشته و در واقع مفهوم کسب و کار بر اساس علاقمندی های ذینفعان تعریف و مشخص شود استراتژی های سازمان بر اساس سود سازمان که تضمین کننده ی سود سهامداران است از یک سو و سود سایر ذینفعان از سوی دیگر تدوین و تحلیل خواهند شد. این هنر و توانایی رهبران است تا خواسته ها و علاقمندی های ذینفعان مختلف را متعادل نموده و استراتژی های سازمان را در همین جهت تعیین و مشخص نمایند. «دستور العمل CSR به طور قابل وضوحی درباره ی تصمیمات استراتژیک بوده و رهبران کسب و کارهای مختلف باید به این درایت و هوشمندی دست یابند که در کدام بخش های CSR سرمایه گذاری کنند تا ذینفعان مختلف را راضی و متقاعد نمایند» [۶۵,۱۰۸,۱۳۹].
ارتباطات بین ذینفعان مختلف همراه با شفافیت و صداقت سازمان می تواند یک روش موثر در ایجاد تعادل و جلب رضایت ذینفعان بوده و آنها را برای مشارکت در فرایند های خلق ارزش برانگیخته و انگیزه ی لازم را در آنان ایجاد نماید. سازمان ها باید به خلق ارتباطات هماهنگ و هارمونیک به صورت خلاقانه اقدام نمایند تا حداکثر ارزش خلق شود.
برای شناخت و درک حوزه ی های مورد علاقه ی ذینفعان، سازمان ها باید تمام این حوزه ها را شناسایی و طبقه بندی نموده و در مورد آنها با ذینفعان خود به بحث و تبادل نظر بپردازند. این حوزه ها می توانند به مواردی چون: انرژی، آلودگی های مختلف محیط زیستی، تعلیم و تربیت، شرایط کاری، بیکاری، بهداشت و امنیت، افراد ناتوان و معلول، اخلاق کسب و کار و …. مربوط شوند.
۴-۱-۵-۲) مشارکت ذینفعان
مشارکت ذینفعان را می توان در یک حالت بسیار عمومی بدین صورت تعریف کرد: «فرایند مداخله افراد و گروه هایی که بر سازمان تاثیر گذاشته یا از آن تاثیر می پذیرند» و این مداخله از طریق ذینفعانی که به سازمان نزدیک بوده و منابع آن را تامین می کنند مانند سهامداران، کارکنان، مشتریان و تامین کنندگان و همچنین ذینفعان با فاصله ی دورتر که در بخش های اجتماعی یا سیاسی مربوط فعالیت دارند مانند سازمان های غیر دولتی، گروه های فعال و انجمن های محلی، انجام می شود [۲۲]. گرین وود مشارکت ذینفعان را به عنوان شیوه هایی که سازمان بکار می گیرد تا ذینفعان اش را به شکل مثبتی در فعالیت های سازمان درگیر نماید تعریف کرده است و معتقد است هرچه سازمان با ذینفعان اش مشارکت بیشتری داشته باشد نسبت به آنها مسئول تر و پاسخگو تر خواهد بود .[۲۳]
تعریف محقق از مشارکت ذینفعان آن است که کلیه ی فعالیت هایی که ذینفعان بر اساس علاقمندی هایشان و در ارتباط و همکاری با سازمان و همچنین سایر ذینفعان انجام می دهند تا به خلق ارزش بپردازند.
زمانی که علاقمندی های ذینفعان، تشخیص داده شده و مفهوم کسب و کار (و بخصوص انتخاب های استراتژیک) بر اساس آنها تعریف و مشخص شد، سازمان نیازمند مشارکت ذینفعان خواهد بود.
علاقمندی های ذینفعان و پس از آن مشارکت آنان قابلیت های مورد نیاز برای اجرای استراتژی های سازمان را مشخص خواهند نمود. منابع و فرایند ها باید برای دستیابی به انتظارات ذینفعان و همچنین اهداف سازمان تهیه و آماده شوند. کریستین راینینگ – تونسن^[۱۶۰] [۱۴۰] در مصاحبه ای با مجله ی MIT Sloan Management Review (August, 2011) چنین بیان می کند: «اگر من استراتژی های خوب، ارتباطات خوب و مدیران خوب داشته باشم می توانم سرمایه ی مورد نیاز را بدست آورم. امروز شما نمی توانید ابتدا سرمایه فراهم کنید و سپس داستان کسب و کار خود را بنویسید. داستان سرمایه گذاران بسیار مهم است. اگر این داستان به اندازه ی کافی خوب باشد شما می توانید سرمایه حاصل کنید.»
۴-۱-۵-۳) انتظارات ذینفعان
می توان انتظارات ذینفعان را تعیین کننده ارزش هایی دانست که حاصل علاقمندی ها و مشارکت ذینفعان در سازمان است. پس از اینکه علاقمندی ها عوامل و روش های خلق ارزش را مشخص نموده و مشارکت ذینفعان این عوامل و روش ها را فراهم و اجرا نمود، ارزش های خلق شده باید مرتفع کننده ی انتظارات ذینفعان باشند تا آنان برای مشارکت های بعدی انگیزه ی لازم را داشته باشند.
در واقع می توان گفت زمانی که همه ی چیز ها به طور مناسب و صحیحی فراهم شود، انتظارات ذینفعان تحقق خواهند یافت و با توجه به اینکه علاقمندی ها و مشارکت ذینفعان در تناسب و هماهنگی با CSR شکل گرفته اند، انتظارات نیز بر خلاف مسئولیت های سازمان نخواهند بود.
محقق گزاره ی ارزش مشتریان را که توسط جانسون و همکاران [۱۷] به این صورت توضیح داده شده است: «یک شرکت موفق شرکتی است که راهی برای خلق ارزش برای مشتریان اش می یابد….» را به این عبارت تغییر داده است: «یک شرکت موفق شرکتی است که راهی برای خلق ارزش برای ذینفعان اش می یابد» (که این ارزش بر اساس علاقمندی ها و مشارکت ذینفعان در کسب و کار می باشد و انتظارات آنان تعیین کننده ارزش های مورد نظر آنان است). سازمان های کمی به نظر می رسد که به گزاره ی ارزش در یک حوزه و مفهوم گسترده تر آن برای مجموعه ی ذینفعان توجه نموده باشند [۹۸]. «گزاره ارزش ذینفعان می تواند به عنوان مکانیسم تنظیم ارزشی عمل کند که می تواند به سازمان در دستیابی به یک تعادل آگاهانه بین ذینفعان کمک نماید» [۹۸]. وقتی سازمان ها اعمال مربوط به مسئولیت های خود را با مفهوم کسب و کار و قابلیت های سازمان یکپارچه نمایند، گزاره ارزش ذینفعان با جامعه در تقابل نخواهد بود چرا که پیشاپیش جامعه نیز به عنوان یکی از ذینفعان در نظر گرفته شده و ارزش خلق شده با مسئولیت سازمان هماهنگ و همساز خواهد بود.
برای روشن تر شدن مباحث ذکر یک مثال ضروری است. فرض می کنیم شرکت X اقدام به تولید کالای m می کند. برای تولید این کالا شرکت X نیاز به تامین مواد اولیه از شرکت Y دارد. در حالت فرضی بسیار ساده می توان ذینفعان شرکت X را مشتریان، سهامداران، جامعه، دولت، کارکنان و شرکت Y دانست.
در حالت اول سهامداران شرکت X درخواست حداکثر سود را بدون توجه به حقوق سایر ذینفعان دارند. مشتریان کالایی با بیشترین کیفیت و کمترین قیمت را طلب می کنند. کارکنان طالب بیشترین حقوق و مزایا و حداقل زمان کاری می باشند. جامعه انتظار دارد که شرکت X هیچ مخاطره و تهدیدی برای محیط زیست، نسل های آتی و سایر مسائل اجتماعی نداشته باشد. شرکت Y انتظار دارد مواد اولیه را به بالاترین قیمت و به صورت نقدی بفروشد و دولت انتظار وصول مالیات را به صورت کامل و در زمان مقرر دارد. این درخواست ها باعث می شوند که برخی محققان علاقمندی های ذینفعان را در تضاد و تقابل با یکدیگر بدانند در حالیکه این برداشتی کاملا ناصحیح می باشد. در چنین حالتی هرگز کسب و کاری شکل نخواهد گرفت و یا در صورت وجود به زودی از بین خواهد رفت چرا که کلیه ی ذینفعان پس از اینکه انتظارات آنان محقق نشد شرکت را ترک خواهند نمود.
در حالت دوم علاقمندی های ذینفعان مختلف تعدیل شده تا تعامل و مبادله بین آنان ادامه یابد و همه به رضایت نسبی برسند. سهامداران به سود کمتر رضایت می دهند تا قادر باشند کالای خود را بفروشند. مصرف کنندگان حاضرند قیمت بیشتری برای کالای مورد نظر خود بپردازند چرا که در قیمت مورد انتظار آنان شرکت X متضرر شده و محکوم به تعطیلی خواهد بود و بنابراین اصلا کالایی تولید نخواهد شد. شرکت Y هم ناچار است در تعامل با شرکت X مواد اولیه را به قیمتی بفروشد که هزینه ی تمام شده ی کالای m برای شرکت X بیش از قیمت فروش آن نشود تا مانند حالت قبل امکان ادامه ی تولید را داشته باشد و در غیر این صورت ناچار به تعطیلی خواهد بود و از این رو شرکت Y هم چون دیگر امکان فروش مواد اولیه را نخواهد داشت مجبور به تعطیلی خواهد شد. دولت مالیات ها را طوری وضع می کند که شرکت X امکان پرداخت آن را داشته باشد و در غیر این صورت مالیاتی پرداخت نخواهد شد و از این رو دولت نیز درآمدی نخواهد داشت. کارکنان باید یا انتظارات خود را کاهش داده و حقوق کمتری طلب کنند و یا اینکه کارایی و بهره وری کار آنها متناسب با حقوق و مزایای درخواستی شان باشد. جامعه از طریق ایجاد شغل و تولید کالا توسط شرکت X بهره مند خواهد شد ولی اینکه هزینه ی مربوط به مسئولیت های سازمان در قبال نسل های آتی و محیط زیست توسط چه کسی پرداخت شود و اینکه چطور سازمان این هزینه را به فایده تبدیل نماید کمی پیچیده است. ممکن است اکثر ذینفعان به این اتفاق نظر برسند که مسئولیت های اجتماعی که هزینه بر بوده و سازمان قادر به کسب سود از آنها نمی باشد نادیده گرفته شوند تا بار هزینه بر دوش هیچ ذینفعی از جمله سهامداران یا مشتریان نیافتد. این توافق باعث می شود که سازمان و سایر ذینفعان تلاشی جهت خلق روش های خلاقانه در تبدیل هزینه های اعمال مربوط به مسئولیت های اجتماعی به فایده نداشته باشند. در این حالت علاقمندی های اغلب ذینفعان به تعادل رسیده و آنان از این تعامل و همکاری راضی خواهند شد و ممکن است توجه چندانی به ذینفعان ناراضی نشود و نادیده گرفته شوند و البته این توافق و رضایت حاصل از آن کوتاه مدت خواهد بود.
حالت سوم نگاه جامع تر و کل نگر تری به موضوع دارد. در این حالت تعامل بین سازمان و ذینفعان به یک ارتباط چند سویه بین سازمان و ذینفعان، ذینفعان و سازمان و ذینفعان و ذینفعان مبدل خواهد شد. دولت امکانات لازم برای تحصیل، تولید، تجارت، …. را فراهم می آورد. مدارس و دانشگاه های خوب، نیروی کاری حرفه ای را پرورش می دهند. سیاست ها و قوانین در جهت تولید و تجارت وضع شده و امنیت سرمایه گذاری بالایی وجود دارد. سیستم حمل و نقل در حالت های مختلف جاده ای، ریلی، هوایی و دریایی و همچنین خود راه های جاده ای، هوایی و دریایی از کیفیت و کارایی لازم برخوردارند. جامعه از امکانات ایجاد شده توسط دولت حداکثر استفاده را نموده و به کسب علم و مهارت های لازم برای فعالیت های کاری می پردازد. مشتریان کالای تولید شده توسط شرکت X یعنی m همان کارکنان شرکت Y می باشند که می دانند پرداخت قیمت کمتر برای کالای m به معنی هزینه ی تمام شده ی کمتر برای تولید این کالا است و این یعنی اینکه باید مواد اولیه در تولید این کالا به قیمت کمتری خریداری شود و قیمت کمتر مواد اولیه یعنی هزینه ی تمام شده ی کمتر و این یعنی حقوق کمتر کارکنان شرکت Y. آنان می پذیرند که دریافت حقوق بیشتر یعنی خرید کالاهای با قیمت بالاتر و کاهش قیمت تنها از طریق افزایش کارایی و بهره وری و از طریق نوآوری ها حاصل خواهد شد. شرکت X می داند که پرداخت مالیات یعنی فراهم آوردن شرایط و امکانات اولیه برای تولید و تجارت مانند ساخت جاده، مدرسه، دانشگاه،…. که توسط دولت انجام می شود. رعایت استانداردهای محیط زیستی یعنی پاکیزگی هوا و سلامتی جامعه، که بخشی از آنها نیروی کار فعلی و آینده ی شرکت را تشکیل می دهند. ارتباط ذینفعان مختلف با یکدیگر و با سازمان باعث می شود انگیزه ی تمام آنها برای ادای مسئولیت نسبت به جامعه، به سازمان و به یکدیگر افزایش یافته و همگی جهت خلق روش های خلاقانه در ایجاد ارزش های مشترک بیشتر تلاش نمایند.
در حالت سوم علاوه بر این که تعادل برقرار می شود، ارزش خلق شده برای ذینفعان نیز بیشتر خواهد بود چرا که از یک سو هر ذینفع از فواید و اثرات ارتباط خود با سازمان و علاقمندی های خود با خبر است و از طرف دیگر ارزش تنها بین سازمان و ذینفع مبادله نمی شود بلکه در حالت کلی تر بین خود ذینفعان نیز به اشتراک گذارده خواهد شد.
۴-۱-۶) مدل کسب و کار مسئولانه و مزیت رقابتی
بر اساس تحقیقات مختلفی که در سه حوزه ی مدل کسب و کار، تئوری های ذینفعان و CSR انجام شده است، هر سه این موارد را می توان منابع مزیت رقابتی در نظر گرفت. آینو و سرافیم با بررسی تعداد قابل توجهی از مطالعات انجام شده در خصوص مکانیسم های مربوط به رفتار های مسئولانه ی سازمان ها که در حوزه ی تئوری مبتنی بر منابع مورد تحلیل قرار گرفته اند، بیان می کنند که این مکانیسم ها می توانند سازمان را در رسیدن به مزیت رقابتی هدایت نمایند [۱۲۰]. مک ویلیامز و سیگل [۵۵] با طرح موضوع ارزش حاصل از تئوری رویکرد به منابع به بررسی روش های تعیین و اندازه گیری ارزش های حاصل از CSR برای مشتریان، جامعه، سازمان (سهامداران) و همچنین کارکنان به عنوان یکی از منابع اساسی در تئوری مبتنی بر منابع پرداخته و با یکپارچه کردن تئوری های مختلف در حوزه های مدیریت، بازاریابی و همچنین اقتصاد سعی در رسیدن به روشی کاربردی برای پیاده سازی موفق CSR توسط مدیران می نمایند. بر اساس نظر [۶۶] مزیتی که CSR برای سازمان ها در بردارد را می توان به دو بخش مالی و غیر مالی طبقه بندی نمود (شکل ۲-۶) و تاثیرات CSR چه تاثیرات مالی باشند و یا غیر مالی در هر دو صورت شرایط رقابت پذیری را برای سازمان ایجاد کرده و به عبارت بهتر به مزیت رقابتی منجر خواهند شد که مزیت رقابتی خود منجر به کسب موفقیت های اقتصادی برای سازمان می شود.
یکی دیگر از مباحث مطرح، خلق مزیت رقابتی از طریق ذینفعان و بر اساس تئوری مبتنی بر منابع می باشد. نویسندگان مختلفی[۸۶,۱۴۱,۱۴۲] با شکل دهی چارچوب VRIN بارنی درون تئوری ذیفعان معتقدند که یک ذینفع می تواند دسترسی به این منابع را مهیا کند. هر سازمانی نیازمند مدیریت ذینفعان و ارتباطات آنها جهت دستیابی به منابعی است که مزیت رقابتی برای آن ایجاد می کنند. سازمان هایی که بر مبنای اعتماد و همکاری مشترک با ذینفعان اصلی خود مانند مشتریان، تامین کنندگان و انجمن ها، ارتباط برقرار می کنند از مزیت رقابتی نسبت به سازمان هایی که فاقد این ارتباط هستند، برخودار می شوند [۷۸,۱۴۱,۱۴۳,۱۴۴].
همان طور که در بخش های قبل مشاهده شد محققان مختلفی به دو مفهوم مدل کسب و کار و مزیت رقابتی پرداخته اند. برخی محققان ادعا می کنند که مدل کسب و کار می تواند منبع مزیت رقابتی باشد و این چیزی به جز موقعیت بازار محصولات سازمان است [۱۱,۱۰۷]. برخی [۱۱۴,۱۴۵,۱۴۶,۱۴۷] نیز به ارتباط بین مفهوم مدل کسب و کار و رویکرد تئوری مبتنی بر منابع و مدل پنج نیروی رقابتی پورتر پرداخته اند که در ادامه این مباحث بررسی خواهند شد.
هدمن و کالینگ^[۱۶۱] [۱۱۴] به ارتباط مفهوم مدل کسب و کار و رویکرد استراتژیک مدل پنج نیروی رقابتی و تئوری مبتنی بر منابع پرداخته اند. مدل کسب و کار پیشنهادی آنان شامل زنجیره ی ارزش پورتر، انتخاب های استراتژیک عمومی، پنج نیروی رقابتی پورتر همراه با یک سطح از منابع بخصوص می باشد [۱۱۴]. اجزای مدل کسب و کار هدمن و کالینگ در پنج سطح بازار (به طور مثال پنج نیروی رقابتی و سرمایه و نیروی کار) در پایین ترین سطح، سطح منابع (به طور مثال تئوری مبتنی بر منابع)، سطح سازمانی و فعالیت (به طور مثال زنجیره ی ارزش)، سطح پیشنهادی (به طور مثال استراتژی های عمومی) و سطح بازار (به طور مثال پنج نیروی رقابتی) در بالاترین سطح، قرار دارند [۱۱۴] .
گروه دیگری از محققانی که به ارتباط بین مدل کسب و کار و تئوری مبتنی بر منابع و پنج نیروی رقابتی پورتر پرداخته اند سدان^[۱۶۲] و همکاران [۱۴۷] می باشند. سدان و همکاران مدل کسب و کار را به عنوان تجریدی^[۱۶۳] از استراتژی دانسته و استراتژی را نیز شامل اجزای مدل پنج نیروی رقابتی پورتر و تئوری مبتنی بر منابع می دانند [۱۴۷].
امیت و زوت [۱۴۵] به مطالعه ی منابع خلق ارزش در مدل کسب و کار الکترونیکی پرداخته و با این هدف به گسترش منابع خلق ارزش در ادبیات مدیریت استراتژیک و کارآفرینی می پردازند و در این مسیر از ادبیات زنجیره ی ارزش پورتر، تخریب خلاق شومپیتر^[۱۶۴]، تئوری مبتنی بر منابع، شبکه های استراتژیک و صرفه جویی های هزینه های تعاملی^[۱۶۵] استفاده می نمایند. تعریف امیت و زوت از مدل کسب و کار بدین صورت است:
« یک مدل کسب و کار توصیف کننده ی محتوی، ساختار و کنترل تعاملاتی است که برای خلق ارزش از طریق بهره برداری از فرصت های کسب و کار طراحی شده اند» [۱۴۵, p. 511].
این تعریف نشان دهنده ی روشی است که پنج رویکرد تئوریک یعنی فعالیت ها، شرکت/کارآفرین، منابع و قابلیت ها، شبکه ها و تعاملات را با یکدیگر یکپارچه می نماید [۱۴۵].
شویزر^[۱۶۶] [۱۴۶] بحث می کند که تئوری مبتنی بر منابع پایه ی اساسی نوع شناسی مدل کسب و کار وی را تشکیل می دهد. منطق شویزر برای قرار دادن تئوری مبتنی بر منابع به عنوان پایه ی اساسی در شکل دهی مدل کسب و کار آن است که شناسایی و توسعه ی منابع و قابلیت هایی که برای رسیدن به مزیت رقابتی حیاتی هستند، لازم و ضروری می باشد [۱۴۶]. شویزر دو نکته ی برجسته که تئوری مبتنی بر منابع در رابطه با مدل کسب و کار ارائه می دهد را بدین صورت می داند: اول، ارزش مدل کسب و کار به عنوان مجموعه ای از منابع و قابلیت ها بیشتر و بیشتر افزایش می یابد چرا که این منابع و قابلیت ها همراه با هم برای تقلید بسیار سخت و پیچیده می شوند، کمتر قابل انتقال خواهند بود و بیشتر مکمل یکدیگر خواهند شد؛ و دوم، قابلیت ها و توانایی های مرکزی موجود یک سازمان که تصمیم گیری در مورد نوع مدل کسب و کار را مشخص می کنند، به بهترین شکل با موقعت رقابتی متناسب و هماهنگ می شوند [۱۴۶].
اگر چه بر اساس مباحث ارائه شده در این بخش، اجزای اصلی مدل کسب و کار مسئولانه (مدل کسب و کار، ذینفعان و CSR) هر یک به تنهایی منبع مزیت رقابتی می باشند ولی ترکیب و یکپارچگی این اجزا مجموعه ی جدیدی پدید می آورد که باید به طور مجزا نیز مورد بررسی قرار گیرد.
مدل کسب و کار مسئولانه همان طور که اشاره شد از سه جزء اصلی یعنی مدل کسب و کار، ذینفعان و CSR و همچنین شش جزء فرعی یعنی مفهوم کسب و کار، قابلیت ها، ارزش، علاقمندی های ذینفعان، مشارکت ذینفعان و انتظارات ذینفعان تشکیل شده است. هر یک از این اجزا به تنهایی و همچنین در ارتباط با سایرین می توانند به عنوان منبع مزیت رقابتی مطرح شوند. بنا بر چارچوب VRIN بارنی [۳۰] منابع زمانی می توانند منجر به خلق مزیت رقابتی پایدار شوند که ارزشمند، نادر، غیر قابل تقلید و غیر قابل جانشین باشند.
همچنین بارنی [۳۰] منابع را در سه گروه طبقه بندی کرده است: منابع سرمایه ای فیزیکی، منابع سرمایه ای سازمانی و منابع سرمایه ای انسانی
ارتباط بین اجزای مدل کسب و کار مسئولانه که پیوستگی و همچنین همبستگی بین منابع مختلف را ایجاد می کند مهم ترین جزء تحلیلی در چارچوب بارنی می باشد. شکل (۴-۲) ارتباط بین این اجزاء را نشان می دهد.
مدل کسب و کار
CSR
(مبتنی بر ذینفعان)
مفهوم کسب و کار
قابلیت ها
ارزش
علاقمندی ذینفعان
انتظارات ذینفعان
مشارکت ذینفعان
شکل (۴-۲): ارتباط بین اجزای مختلف مدل کسب و کار مسئولانه
ذینفعان به عنوان منابع سرمایه ای انسانی همان طور که پیش از این اشاره شد ویژگی های چارچوب بارنی را دارا می باشند. ارتباطات ذینفعان و همچنین ارتباطات آنان با سایر اجزا می توانند به عنوان منابع سرمایه ای سازمانی در نظر گرفته شوند. همان طور که در شکل دیده می شود هر یک از اجزاء با پنج جزء دیگر دارای ارتباط مستقیم و غیر مستقیم است. هر جزء به تنهایی و همچنین در ارتباط با سایر اجزاء می تواند ویژگی های چارچوب VRIN بارنی را دارا باشد.
شکل (۴-۳) ارتباط اجزاء مدل کسب و کار، CSR (مبتنی بر ذینفعان) و مولفه های چارچوب VRIN بارنی را نشان می دهد. هر نقطه روی صفحات بین دو محور نشان دهنده ی ارتباط بین اجزای آن دو محور می باشد. به طور مثال یک نقطه روی صفحه ی (مدل کسب و کار)( مولفه های بارنی) نشان می دهد که آن بخش از مدل کسب و کار کدام ویژگی بارنی را دارا می باشد. نقاطی که در فضای بین صفحات قرار دارند نمایانگر ارتباطی می باشند که بین اجزای مدل کسب و کار و CSR مبتنی بر ذینفعان با مولفه های بارنی وجود دارد.

پشتیبانی وحمایت مدیریت عالی
BUSSINES CASE
مدیریت پروژه
مدیریت تغییر
آموزش
برنامه ریزی
اجرا
سطوح ارتباطات
شکل ۲-۸ : عوامل بحرانی موفقیت و سطوح ارتباطات
این تحقیق در برگیرنده نتایج تجزیه وتحلیل ۹۴ تحقیق از عوامل کلیدی موفقیت می باشد که پیاده سازی پروژهERP را تحت تاثیر قرار می دهند. اکثر این عوامل در ارتباط با تکنولوژی نیستند. آنها اکثراً به مسائل انسانی و فرآیندهای کسب و کاری می پردازند. نکته قابل توجه این است که اکثر این عوامل با هم در ارتباط می باشند (غیر مستقل). به عبارتی شکست در یکی از این عوامل می تواند منجر به شکست کلی موفقیت پروژه ERP گردد. جدول (۲-۶) لیست عوامل بحرانی موفقیت شناسایی شده در تحقیق و مراحل مرتبط با پیاده سازی پروژه ERP را نشان می دهد.
جدول ۲-۶ : عوامل بحرانی موفقیت در مراحل پروژه ERP

همانطور که جدول نشان می­دهد، ۶ عامل غالب موفقیت شناسایی شده اند. نتایج تایید می­ کند که در پیاده سازی پروژه ERP فرآیندهای کسب و کار نسبت به مسائل تکنولوژی از درجه اهمیت بالاتری برخوردار می باشند.
۲-۱۲-۶ -۱ حمایت وپشتیبانی مدیریت عالی سازمان
پروژه باید به تصویب مدیریت عالی سازمان رسیده و مورد حمایت قرار گیرد. مدیریت عالی باید به صورت تلویحی و آشکار از پروژه به عنوان اولویت بالا (مهم و تاثیرگذار بر سازمان) یاد کند. مدیریت عالی تعهد خود را به وسیله مشارکت در پروژه و تخصیص منابع ارزشمند به آن اعلام می کند. تعهد مدیریت عالی نسبت به پروژه منجر به تعهد سازمانی می گردد که یکی از عوامل کلیدی تاثیرگذار در موفقیت پیاده سازیERP می باشد. مدیریت عالی در همه مراحل پروژه و تا پایان آن حمایت خود را به صورت علمی ابراز می نماید (ناه و همکارانش^[۷۴]، ۲۰۰۱)
۲-۱۲-۶ -۲ مورد کاری^[۷۵]
در این سند شما می بایست به بررسی تبعات انجام پروژه از نظر تجاری بپردازید، انجام پروژه چه سودی دارد، چه هزینه هایی را کسر می کنم، در مقایسه با محصولات مشابه چه مزایا و معایبی را دارد و در انتها می بایست هزینه پروژه و معمولاً زمان انجام آنرا مشخص کنید (این سند معمولا به عنوان قرارداد بکار می رود).
۲-۱۲-۶-۳ مدیریت تغییر
مدیریت تغییر یکی از موضوعات اساسی در پیاده سازی ERP می باشد. سیستم های ERPارائه گر یک سری تغییرات با مقیاس بزرگی می باشند که می تواند منجر به مقاومت، سردرگمی، خطاها و اشتباهات گردد (اپلتون^[۷۶]، ۱۹۹۷).
پیش بینی می گردد که نصف پروژه های ERP به علت تخمین پایین تلاشهای مدیریت تغییر نتواند به منافع کامل دستیابی داشته باشند. تحقیقات نشان می دهد که مدیریت مؤثر تغییر برای پیاده سازی موفق تکنولوژی و مهندسی مجدد فرآیندهای کسب وکار ی مهم می باشد (گروور و همکاران^[۷۷]، ۱۹۹۵)

۲-۱۲-۶-۴ مدیریت پروژه
وجود مدیریت پروژه در پیاده سازی ERP همانند اکثر پروژه های IS ضروری می باشد. زیرا موفقیت پروژه بر اساس برآورده شدن الزامات و زمان مشخص شده و با بودجه تعریف شده ارزیابی می گردد. پروژه به صورت رسمی و بر اساس خروجی ها در مقطع زمانی مشخص، اهداف وحوزه پروژه مشخص می گردد. در طول پروژه همواره ابزارهای کنترل پروژه مورد بهره برداری قرار می گیرند (ناه و همکارانش، ۲۰۰۱).
۲-۱۲-۶-۵ آموزش

جدول ۱۵-۴ آمار توصیفی متغیر میزان توانمندی زنان را نشان می دهد که گویه های ۱ تا ۵ میزان توانمندی اقتصادی زنان را نشان می دهد که برای گویه ۱ درآمد خوب داشتن بیشترین پاسخگویان ۴/۴۰درصد تا حدودی مخالف را علامت زده اند. در مورد گویه ۲ تهیه مواد غذایی اکثریت پاسخگویان ۱/۳۶درصد تا حدودی مخالف را علامت زده اند در مورد گویه ۳ پس انداز کردن بیشتر پاسخگویان ۷/۳۱درصد گزینه مخالف را علامت زده اند. در مورد گویه ۴ تامین هزینه تحصیلی فرزندان، اکثریت پاسخگویان ۳/۲۷درصد گزینه مخالف را علامت زده اند.

و گویه های بعد از تامین هزینه تحصیلی فرزندان میزان توانمندی روانی زنان را نشان می دهدکه در مورد گویه تصمیم گیری در مورد مصرف بودجه خانواده، بیشتر پاسخگویان ۴/۳۶درصد گزینه تا حدودی موافق را علامت زده اند در مورد حساب کردن روی قولهای اعضای خانواده، اکثریت پاسخگویان ۴۳درصد تا حدودی موافق را علامت زده اند. در مورد اینکه نظر اصلی در خانواده همان نظر زن سرپرست خانوار است، اکثریت پاسخگویان ۶/۴۳درصد گزینه تا حدودی موافق را علامت زده اند. در مورد گویه پیش رفتن جریان زندگی بر اساس برنامه ریزی، بیشتر پاسخگویان ۹/۴۲ گزینه تا حدودی موافق را علامت زده اند. در مورد کمک کردن به اعضای خانواده برای مستقل شدن، اکثریت پاسخگویان ۱/۴۵درصد گزینه تا حدودی موافق را علامت زده اند. در مورد گویه موثر بودن، بیشتر پاسخگویان ۴۲درصد گزینه تا حدودی موافق را علامت زده اند. در مورد نان اور خوب بودن برای خانواده، بیشتر پاسخگویان ۶/۴۳درصد گزینه تا حدودی موافق را علامت زده اند. در مورد ایمان داشتن به توانایی های خود، اکثریت پاسخگویان ۹/۳۷درصد گزینه تا حدودی موافق را علامت زده اند. در مورد گویه کار کردن فرصتی برای رشد است، بیشتر پاسخگویان ۷/۳۶درصد گزینه تا حدودی موافق را علامت زده اند. در مورد احساس استقلال کردن، بیشتر پاسخگویان ۶/۳۸درصد گزینه تا حدودی موافق را علامت زده اند. در مورد گویه اینکه اعضای خانواده نمی توانند برای زن سرپرست خانواده دستور بدهند، بیشتر اعضای خانواده ۹/۳۷درصد گزینه تا حدودی موافق را علامت زده اند. در مورد گویه اختیار نداشتن بر منابع مالی، بیشتر پاسخگویان گزینه تا حدودی مخالف را علامت زده اند. در مورد گویه وادار شدن به انجام بعضی کارها علیرغم میل باطنی بیشتر پاسخگویان ۶/۲۷درصد گزینه تا حدودی موافق را علامت زده اند.
جدول (۱۶-۴-) آمار توصیفی متغیر میزان توانمندی زنان سرپرست خانوار را نشان می دهد که از طریق عمل (جمع زدن گویه های ۵۶-۴۰) میانگین برای این متغیر ۶۵ می باشد و ماکزییمم آن ۹۴ و مینیمم آن ۲۰ می باشد. همچنین پیوستار مربوطه نشان می دهد که میزان توانمندی زنان سرپرست خانوار (۶۵) در سطح بالا می باشد. همچنین میانگین میزان توانمندی اقتصادی زنان ۴۱/۱۱ و میانگین میزان توانمندی روانی زنان ۴/۵۴ می باشد.
جدول ۱۶-۴- آمار توصیفی متغیر وابسته میزان توانمندی زنان سرپرست خانوار

انحراف استاندارد کشیدگی
انحراف استاندارد چولگی
کشیدگی
چولگی
مینمم
ماکزیمم
انحراف معیار
میانگین
متغیر وابسته

۲۷/۰
۱۳/۰
۲۷/۱
۵۵/۰-
۲۰
۹۴
۰۹/۱
۶۵
میزان توانمندی کل

۲۷/۰
۱۳/۰
۱۶/۰-
۹۸/۰-
۴
۲۱
۳۵/۳
۴۱/۱۱
میزان توانمندی اقتصادی

۲۷/۰
۱۳/۰
۲۳/۱
۴۵/۰-
۱۶
۷۸
۱۹/۹
۴/۵۴
میزان توانمندی روانی

۴)اگر فاصله‌ی ذرات زیاد شود،  به سمت یک میل می‌کند.
(۳-۷)
۵)اگر فاصله‌ی ذرات بسیار کم شود،  به سمت صفر میل می‌کند.
(۳-۸)
برای یک سیستم به حجم  که شامل  فرمیون است، تابع موج غیر برهم‌کنشی را می‌توان به صورت زیر نوشت:

(۳-۹)
ممنتوم ذره  ام،  تابع حالت اسپینی ذره و  تابع حالت آیزواسپینی ذره هستند. برای تابع موج غیربرهم‌کنشی دو ذره داریم:
(۳-۱۰)
در حالت کلی  را می‌توان به صورت مجموعه‌ای کامل از توابع تک ذره‌ای ساخت.
(۳-۱۱)
حال معادله(۳-۲) را به صورت زیر بازنویسی می‌کنیم:
(۳-۱۲)
پارامتری است که برای انجام محاسبات وارد می‌کنیم.
کمیتی به نام انتگرال بهنجارش تعمیم یافته  را به صورت زیر تعریف می‌کنیم:
(۳-۱۳)
انرژی جنبشی گاز فرمی است که از رابطه زیر به دست می‌آید:
(۳-۱۴)
که جمع بر روی اسپین، آیزواسپین و تکانه‌ی نوکلئون‌ها بسته می‌شود.
با در نظر گرفتن معادله(۳-۳) می‌توان مخرج کسر معادله(۳-۲) را به صورت زیر بازنویسی کرد:
(۳-۱۵)
چون تابع موج حدسی  و تابع موج غیر برهم‌کنشی  بهنجار هستند:
(۳-۱۶)
با جایگذاری معادله(۳-۱۳) در رابطه (۳-۱۲) خواهیم داشت:
(۳-۱۷)
و یا
(۳-۱۸)
تابع مولد انرژی را به صورت زیر تعریف می کنیم:
(۳-۱۹)
برای یک سیستم تک ذره ای می توان انتگرال بهنجارش را به صورت زیر نوشت:
(۳-۲۰)
برای سیستم دو ذره ای خواهیم داشت:
(۳-۲۱)
و برای سیستم سه ذره ای داریم:
(۳-۲۲)

برای سیسیتم  ذره ای داریم:
(۳-۲۳)
که در آن  نمایش نرمالیزیشن و  معرف پادمتقارن است.  به ترتیب عملگرهای همبستگی سیستم‌های دو ذره‌ای و سه ذره‌ای،  و به ترتیب توابع موج غیر برهم‌کنشی دو ذره‌ای و سه ذره‌ای هستند.  انرژی جنبشی ذره‌ی اول و دوم و سوم هستند و همچنین  ها انرژی جنبشی غیر برهمکنشی سیستم هستند.
اکنون می توانیم  را بر حسب خوشه‌های دو‌تایی، سه‌تایی، …و  تایی بسط دهیم. برای به دست آوردن  دو روش داریم:
۱)روش تجزیه جمعی: انتگرال‌های بهنجارش تعمیم یافته  را می توان به صورت زیر نوشت:
(۳-۲۴)
۲)روش تجزیه ضربی:در این روش انتگرال‌های بهنجارش تعمیم یافته  به صورت زیر است
(۳-۲۵)
با بهره گرفتن از روابط(۳-۲۴)و(۳-۲۵) می توان روابط میان  ها و  ها را به صورت زیر بنویسیم:
(۳-۲۶)
بدین ترتیب می‌توان یک سیستم  ذره‌ای را به صورت خوشه‌های تک ذره‌ای، دو ذره‌ای، سه ذره‌ای و …نوشت. این روش به روش بسط خوشه‌ای معروف است. بنابراین تابع مولد  را می‌توانیم به صورت  زیر بنویسیم:
(۳-۲۷)
(۳-۲۸)
با بهره گرفتن از معادله های (۳-۱۸)و(۳-۱۹) خواهیم داشت
(۳-۲۹)
(۳-۳۰)
(۳-۳۱)
بنابراین انرژی یک سیستم  ذره ای را می‌توان به صورت جمع انرژی خوشه‌های تک‌تایی(گاز فرمی غیر برهم‌کنشی)، دو‌تایی، سه‌تایی و … به صورت زیر نوشت:
(۳-۳۲)