وبلاگ

ولی در حجر سوء ظنی، منظور قانونگذار، حمایت از دیگران است در مقابل محجور، مثل حجر تاجر ورشکسته که محدودیت قانونگذار برای تاجر ورشکسته، بدلیل حمایت از طلبکاران می‌باشد.

۳) حجر قانونی و حجر قضایی
منظور از حجر قانونی این است که قانون مستقیماً آن شخص را محجور می‌داند مثل:
«اشخاص ذیل محجور و از تصرف در اموال و حقوق مالی خود ممنوع هستند:
۱- صغار ۲- اشخاص غیر رشید ۳- مجانین.» (مفاد ماده ۱۲۰۷ قانون مدنی)
منظور از حجر قضائی این است که حکم توسط دادگاه صادر شده باشد؛ مثل حجر تاجر ورشکسته که پس از احراز شرایط ورشکستگی توسط دادگاه صادر می‌شود.
۴) حجر مبتنی بر فقدان اراده و نقص اراده
گاهی حجر به علت نبود قوه درک، شعور  و اراده است که اصلاً شخص محجور، فاقد قوای دماغی سالم است مثل مجنون و گاهی حجر به علت نقص در قوای دماغی یا عدم کفایت اراده است؛ مثل حجر صغیر ممیز یا سفیه.
۵) حجر در امور مالی و غیرمالی
گاهی حجر و ممنوعیت تصرف شخص، فقط در امور مالی است مثل حجر سفیه که در امور غیر مالی نمی‌باشد و فقط در امور مالی است که عقل معاش ندارد و گاهی حجر هم شامل امور مالی و هم غیر مالی است مثل حجر صغیر و مجنون که عام است.
۶) حجر دارای غایت و حجری که غایت معینی ندارد
گاهی حجر محدود به زمان خاصی است مثل حجر صغیر که پس از رسیدن به سن بلوغ و رشد، مرتفع می‌شود. ولی گاهی غایت معنی ندارد مثل حجر مجنون که معلوم نیست که برطرف میشود یا نه و تا کی ادامه دارد.
همانطور که ذکر شد صدور حکم حجر منوط به احراز شرایط خاصی است که طی آن به لحاظ وضعیت حادث شده برای محجور حکم حجر صادر می شود.چرا که ماده ۱۲۱۰ ق.م می گوید هیچکس را نمی توان بعد از رسیدن به سن بلوغ به عنوان جنون و عدم رشد محجور کرد مگر آنکه عدم رشد یا جنون ثابت شود.در نتیجه اعلام حکم حجرشخص مورد نظر نمی تواندمعامله ای انجام دهد و اگر معامله ای انجام داده باشد و حجرآن را در بر گیرد به استناد حکم حجر سند تنظیمی به حالت قبل از معامله بر می گردد پس باید ذکر نمود که حکم حجر نیز از جمله احکام اعلامی است نیاز به اجرا و صدور اجرائیه ندارد بلکه اعلام آن اثار حقوقی جدیدی به دنبال دارد.
مطابق ماده ۱۲۱۸ قانون مدنی عدم رشد صغیر در دو حالت ممکن است^[۲۵].حالت اول زمانی که عدم رشد صغیر متصل به زمان صغر او باشد و حالت دوم زمانی است که شخص بعد از احراز بلوغ و رشد به سفاهت مبتلا میگردد.در حالت اول به حکم حجر نیازی نیست ^[۲۶] زیرا رشد امری حادث است که به اثبات و احراز نیاز دارد و در صورت عدم احراز رشد، حالت سفه و حجر استصحاب می شود، امادر حالت دوم بحثی که مطرح شده است این است که آیا حجر او به حکم دادگاه نیاز دارد یا خیر؟ظاهرا قول مشهور فقیهان اسلام بر این است که حجر این گونه سفیه با حکم دادگاه بر قرار می شود ؛در تایید این نظر استدلال کرده اند به اینکه احراز حالت سفه دشوار است و بدین جهت به رسیدگی قضایی نیاز دارد. به علاوه حکم دادگاه می تواند اشخاص ثالث را از سفه مطلع نمایدتا آنان در معاملات خود آن را در نظر بگیرند و در حفظ منافع خود اقدام کنند. نظر دیگر در فقه عامه و خاصه این است که برای تحقق حجر حکم دادگاه لازم نیست و حجر سفیه با ظهور حالت سفه اغاز می گردد^[۲۷]و از این تاریخ نیز اعمال او غیر نافذ محسوب می شود؛زیرا سفه به خودی خود مانندجنون،علت حجر است و آیه ۲۸۲ از سوره بقره هم حجر سفیه را متوقف بر حکم دادگاه نکرده است.بر طبق این نظر نیز در صورت بروز اختلاف، دادگاه باید حکم به وجود سفه در زمان معین ودر نتیجه عدم نفوذ معامله سفیه نماید که در این حالت رای دادگاه اعلامی است.^[۲۸] حال سوالی که پیش می آید این است که آیا مبداء حجر،تاریخ زوال رشد است یا زمان صدور حکم دادگاه به دیگر سخن باید دید حکم دادگاه در این مورد اعلامی است یا تاسیسی؛می توان از مفاد مواد ۷۰ و ۷۱ قانون امور حسبی^[۲۹] چنین استنباط نمود که حکم دادگاه برای احراز حجر سفیهی که عدم رشدش متصل به زمان کودکی نباشد لازم است ،ولی این حکم جنبه اعلامی داشته نه تاسیسی، یعنی دادگاه احراز می کند که شخص در زمان معینی در گذشته رشد خود را از دست داده و محجور شده است.
گفتار دوم:صدور حکم رشد
برای خروج صغیر از حجر ، رسیدن به سن بلوغ کافی نیست ، بلکه رشد نیز شرط است،منظور از رشد این است که شخص توانایی اداره اموالش را به نحو عقلایی داشته باشد و بتواند از اموال خود به طور صحیح بهره برداری نماید.صغیر تا زمانی که دو صفت بلوغ و رشد برای او حاصل نشده محجور است.
در ماده (۱۲۱۰) قانون مدنی آمده است هیچ کس را نمیتوان بعد از رسیدن به سن بلوغ به عنوان جنون یا عدم رشد محجور نمود،مگر آنکه عدم رشد یا جنون او ثابت شده باشد.سن بلوغ در پسر ۱۵ سال تمام قمری و در دختر ۹ سال تمام قمری است.و در ادامه گفته است:اموال صغیری را که بالغ شده است،در صورتی میتوان به او داد که رشد او ثابت شده باشددر نتیجه با توجه به متن قانون اینطور برداشت میشود که صغیر به محض رسیدن به سن بلوغ در امور غیرمالی مانند طلاق،شهادت دادن و …از حجر خارج میشود و میتواند مستقلاً عمل نماید،اما در امور مالی رفع حجر از صغیر نیاز به احراز رشد دارد.^[۳۰] در عمل دادگاهها،دفاتر اسناد رسمی ، بانکها و دیگر موسسات دولتی یا خصوصی ،بنابر رویه و عادت قدیمی سن ۱۸ سال را نشانه رشد به شمارمی آورند.^[۳۱]
در مورد افراد غیربالغ نیازی به صدور حکم حجر از طرف دادگاه نیست و افراد زیر ۱۸ سال چنانچه حکم رشد در اختیار داشته باشند رشید محسوب میشوند.در غیر اینصورت در مواردی که بخواهند در امور مالی خویش تصرف نمایند در صورت دارا بودن ولی خاص،امور آنها به ولی مربوط است و در صورت فقدان ولی خاص از آنها پرسیده میشود ادعای رشد دارند یا خیر، در صورت عدم ادعای رشد با آنها مانند صغار رفتار میشود و اگر مدعی رشد باشند جهت بررسی موضوع به دادگاه معرفی میشوند.این اقدامات وظیفه اداره سرپرستی دادگستری خواهد بود. حال اگر چنین شخصی گواهی رشد دریافت نمود رشید است و اگر موفق به دریافت گواهی رشد از دادگاه نشد با او مانند صغار رفتار خواهد شد^[۳۲].در صورت وجود ولی دعوی صدور حکم رشد به طرفیت ولی و در صورت نبودن ولی به طرفیت قیم و در صورتی که نه ولی و نه قیم باشد به طرفیت مدعی العموم مطرح می گردد. پس از پرسش قاضی از شخص متقاضی صدور حکم رشد و اثبات رشد و تشخیص تمیز او حکم رشد صادر خواهد شد که این حکم دارای جنبه اعلامی بوده و شخص متقاضی می تواند جهت انجام امور مالی از جمله مراجعه به بانک جهت برداشت حساب و یا اخذ وام وغیره به مراکز اداری و … مراجعه نماید.
گفتار سوم:اخذ به شفعه
الف)مفهوم اخذ به شفعه
مورد دیگری که از مصادیق احکام اعلامی می توان ذکر کرد ماده ۸۰۸ قانون مدنی است«هر گاه مال غیر منقول قابل تقسیمی بین دو نفر مشترک باشد و یکی از دو شریک حصه خود را به قصد بیع به شخص ثالثی منتقل کند شریک دیگر حق دارد قیمتی را که مشتری داده است به او بدهدو حصه مبیعه را تملیک کند این حق را حق شفه و صاحب آن را شفیع می گویند.»که در واقع تملک شفیع به طور مستقیم تنها با اراده شفیع صورت می پذیردودر صورتی که شرایط آن جمع باشد هیچگونه تشریفات دیگری از جمله اقامه دعوا و الزام به تملیک به طرفیت شریک و خریدار ندارد در واقع دعوای اخذ به شفعه تنها به منظور اثبات و احراز شرایط عمل حقوقی است که پیش از آن واقع شده است و دعوای اخذ به شفعه باید به طرفیت خریدار و شریک اقامه شود و دعوا بر خریداربه تنهایی قابل استماع نیست.در این ماده شرط محدود بودن شریکان مربوط به مرحله ایجاد حق است نه اجرای آن پس اگر شریک پس از اخذ به شفعه بمیرد و وارثان متعددی داشته باشد وارثان می توانند حق مورث خود را اعمال کننددر نتیجه باید گفت دعوای اخذ به شفه جنبه اعلامی دارد ودر ماده ۸۱۶ قانون مدنی «اخذ به شفعه هر معامله ای را که مشتری قبل از آن وبعد از عقد بیع نسبت به موردشفعه نموده باشد باطل می نماید.»حکم مربوط به اثر اخذ به شفعه است و پس از اجرای حق نیز،با اینکه هنوز معاملات ابطال نشده است ، وجود حق شفعه (بعد از عقدبیع) مانع از امکان استناد به آن معاملات می شود و همین امر به او امکان تملیک قهری مبیع را می دهد.^[۳۳]
این ماده در رابطه با ابطال معاملاتی که شریک مال مشاع قبل یا بعد از عقد بیع نموده است میباشدکه در صورتی که دعوای اخذ به شفعه توسط شریک مال مشاع مطرح شود ودر صورت صدور حکم به اثبات و احراز حق شفعه در مواردی که معاملاتی انجام شده باشد حکم به ابطال آن نیز داده مشود این حکم نیز جنبه اعلامی داشته و این معاملات در مقابل خریدار مال مشاع و افراد ثالث قابل استناد نمی باشد.
ب)شرایط ایجاد حق شفعه
۱-وجود شرکت در مال و اشاعه ملک که زمینه ایجاد حق در رکن اصلی آن است.
۲-غیر منقول بودن مال مشاع،که نشانه اختصاص حق شفعه به املاک است.
۳-قابل تقسیم بودن ملک.
۴-وقوع انتقال سهم یکی از دو شریک به وسیله بیع به دیگران.
۵-محدود بودن شمار شریکان به دو شخص از زمان وقوع بیع.
ج)دعوی اخذ به شفعه
دعوای اخذ به شفعه در واقع دعوای اعلام تملیک مال غیر منقول است ،شفیع از دادگاه می خواهد که نفوذ و اعتبار انشاء تملیک از سوی او اعلام شود. در واقع آنچه شفیع از دادگاه در خواست می کند اعلام درستی و نفوذ اخذ به شفعه است دادگاه در این رای اعلام می دارد که مبیع و مال غیر منقول از مال خریدار به شفیع که همان خواهان دعوی است انتقال یافته است . به نظر دکتر کاتوزیان چون درستی تملیک منوط به احراز حق شفعه برای خواهان است واین حق در صورتی ایجاد می شود که شریک سهم خود را به خریدارفروخته باشد،به نظر می رسد که فروشنده(شریک سابق)نیز باید طرف دعوی قرار گیرد،وقوع بیع را باید در برابر فروشنده و خریدار ثابت کرد؛و خوانده اصلی (خریدار)نیز در صورتی طرف توجه دعوی است که در مالکیت قائم مقام شریک باشد.به بیان دیگر دعوی بر فروشنده مقدمه ضروری امکان دعوی بر خریدار است مورد دیگری که در این جا قابل بررسی است ماده ۸۱۶ قانون مدنی می باشدکه این معاملات را باطل و در مقابل شفیع قابل استناد نمی داند.
ابطال معامله معارض از آثار اخذ به شفعه است،پس باید نخست تملیک به شفعه تحقق یابد تا بتوان اعلام بطلان معامله خریدار را از دادگاه خواست ،منتها برای آنکه شفیع بتواند سند مالکیت به نام خود بگیرد و از انتقال گیرنده خلع ید کند،ناچار است اعلام بطلان معامله او را نیز از دادگاه بخواهد^[۳۴]و پس از اعلام بطلان معامله فروشنده جهت خلع ید و تسلط خود بر ملک اقدام نماید.
د)ماهیت و حدود اعتبار حکم اخذ به شفعه
ممکن است این موضوع به ذهن متبادر گردد که با صدور حکم نسبت به اعتبار و نفوذ اخذ به شفعه ،حکم تملک به نفع شفیع و یا ملزم نمودن خریدار به منتقل نمودن مبیع به شفیع صادر گردیده است در واقع باید گفت با صدور حکم تنفیذ هیچ یک از موارد مطرح شده مصداق پیدا نمی کند^[۳۵]،بلکه دادگاه ثابت می نماید عملیات انجام شده نافذ و سبب تملک است و رای صادر شده اعلامی بوده و طرفین و اشخاص ثالث موظف به پیروی از آن می باشند.
گفتار چهارم:حکم ور شکستگی
ماده ۴۱۲ قانون تجارت ورشکستگی را چنین تعریف می‌کنند:
«ورشکستگی تاجریا شرکت تجارتی در نتیجه توقف از تادیه وجوهی که برعهده او است حاصل می‌‌‌‌‌شود. حکم ورشکستگی تاجری را که حین الفوت در حال توقف بوده تا یک سال بعد از مرگ او نیز می‌‌‌‌‌توان صادر نمود.» جهت محقق شدن حکم ورشکستگی حصول شرایطی لازم است که از جمله آنها تاجر یا شرکت تجاری بودن است و شرط دیگر توقف تاجر از پرداخت تادیه دیونی که بر عهده اوست می باشد و نهایتا صدور حکم دادگاه مبنی بر ورشکستگی تاجر یا شرکت تجاری است.
الف)موارد صدور حکم ورشکستگی
ورشکستگی تاجر به حکم دادگاه در موارد زیر صادر می شود:
۱-برحسب اظهار خود تاجر
۲- به موجب تقاضای یک یا چند نفر از طلبکارها .
۳-بر حسب تقاضای مدعی العموم(رئیس دادگستری شهرستان)^[۳۶]
حکم ور شکستگی از جمله آرای اعلامی است که در واقع دادگاه توقف تاجر یا شرکت یا شرکتهای تجاری را اعلام می نماییدکه خود آثاری را به دنبال دارد و برای به اجرا در آوردن این آثار اجرایی نیازی به قطعیت حکم نمی باشد.
ب)اقدامات اولیه جهت اجرای حکم ورشکستگی
مطابق ماده ۴۱۷ قانون تجارت حکم ورشکستگی به طور موقت اجرا می شود ازآنجایی که حکم ورشکستگی قابل اعتراض می باشد سخن از اجرای موقت حکم به میان می آید.^[۳۷][۳۸]
برای اجرای حکم ورشکستگی و سایر احکام صادره علیه تاجر، به موجب ماده ۸ ق.ا.ت.ا.وعمل می شود.مطابق این ماده «همین که حکم ورشکستگی قابل اجرا شد رونوشت حکم به اداره تصفیه و اداره ثبت محل فرستاده می‌شود.» به موجب ماده ۱۳ ق.ا.ت.ا.و « همین که حکم ورشکستگی قابل اجراء شد و رونوشت آن به اداره تصفیه رسید اداره صورتی از اموال ورشکسته برداشته اقدامات لازمه‌را از قبیل مهر و موم برای حفظ آنها به عمل می‌آورد.» (ماده ۴۳۴ ق.ت)
برای اجرای حکمی که علیه تاجر صادر گردیده بایستی میزان دارایی‌های او را تعیین نمود. لذا لازم است از طلبکاران تاجر و بدهکاران او دعوت به عمل آید تا پس از بررسی و مشخص شدن میزان دارایی تاجر، اموال او به فروش برسد تا تقسیم دارایی امکان پذیر شود.درهرحال اجرای حکم ورشکستگی نیازبه صدوراجراییه ندارد.
در مورد اجرای حکم ورشکستگی( یا حکم صادره علیه تاجر) از آنجا که طلبکاران فقط نسبت به دارایی تاجر دارای حق می‌باشند و حاصل فروش دارایی به نسبت میان آن‌ ها تقسیم می‌شود، پس باید ابتدا این دارایی مشخص شود. یعنی اموالی که متعلق به اشخاص دیگر است و جزء دارایی‌های تاجر نیست از دارایی‌های تاجر جدا شود.لازم به ذکر است اجرای موقت حکم ورشکستگی تنها در رابطه با صورت برداری و حفظ و نگهداری اموال و اسناد مربوط به ورشکسته است و سایر اقدامات اجرایی از جمله تقسیم دارایی ورشکسته بین طلبکاران و ابطال معاملات او بعد از صدور حکم قطعی از دادگاه انجام خواهد گرفت.
گفتار پنجم:اعلام ابطال یا اصالت سند و اثبات مالکیت
در مواردی که تقاضای خواهان فقط اثبات مالکیت است و نیازی به تنظیم سند در مورد موضوع خواسته مطرح نیست نیز حکم جنبه اعلامی دارد و نیازی به صدور اجرائیه از سوی واحد اجرای احکام نمی باشد.وهمچنین است موردی که شخص برای اثبات اصالت سندی به دادگاه دادخواست ارائه می نماید پس از صدور حکم دادگاه مبنی بر اصالت سند این امر نیازی به تقاضای صدور اجرائیه ازسوی محکوم له وهمچنین دستور صدور اجرائیه از سوی قاضی نمی باشد و رای صادره جنبه اعلامی دارد.
گفتار ششم:اثبات حق فسخ عقد از سوی فسخ کننده
قوانین کشور ما برای صحت و اصالت عقود و قرار دادها اعتبار زیادی قائل شده است به طوری که در ماده ۱۰ قانون مدنی بیان گردیده«قرار دادهای خصوصی نسبت به کسانی که آن را منعقد نموده اند در صورتی که مخالف صریح قانون نباشد نافذ است»بنابراین بر هم زدن عقد از امور استثنایی می باشد که در مبحث مربوط به خیارات به این موارد اشاره شده است،بلاخص در عقود لازم .در عقد لازم بر هم زدن عقد، امری است خلاف اصل لزوم عقود و معاملات ، به همین دلیل پیمان شکنی و بر هم زدن قرارداد و عقد نیاز به مجوز قرار دادی (اقاله) یا قانونی(فسخ) دارد. بنابراین این سوال مطرح است که آیا مدعی فسخ ، اختیار اعمال آن را دارد یا باید ملتزم به عقد باقی بماند؟دخالت دادگاه در تحقق فسخ لازم نیست، زیرا اعمال حق احتیاج به رسیدگی قضایی ندارد.در صورتیکه طرف معامله تسلیم به فسخ نشد کسی که از فسخ منتفع می گردد می تواند برای اجبار طرف خود به اجرای آثار فسخ دادگاه مراجعه نماید حکم دادگاه جنبه اعلامی دارد و بیان می کند که مدعی خیار فسخ داشته است یا نه؟ بنابراین وضعیت سابق (مرحله ثبوت) با حکم دادگاه که مرحله اثبات است تایید می شود لذا وضعیت جدیدی را تاسیس نمی کند.^[۳۹]لازم به ذکر است صدور حکم بر اعلام فسخ نمی تواند موجبات توقیف اموال خوانده یا محکوم علیه را بدون این که در این مورد حکمی صادر شده باشد فراهم آورد.
گفتار هفتم:حکم سرپرستی طفل (فرزند خواندگی)
فرزندخواندگی عبارت است از اعطای سرپرستیکودکان بدون سرپرست شناخته شده تحت سرپرستی سازمانبهزیستیبه خانواده‌های متقاضی که واجدالشرایط قانون جاری حمایت از کودکان بی‌سرپرست باشند.
کودکانی به فرزندی سپرده خواهند شد که والدین یا جد پدری آنها، شناخته شده نباشد. از طرف دیگر این کودکان باید تحت سرپرستی سازمان بهزیستی قرار گرفته باشند، به عبارتی قبل از سپردن کودکان به فرزندی این کودکان باید از طریق مراجع قضایی در اختیار سازمان بهزیستی قرار گیرند و مهمتر اینکه این کودکان باید به خانواده‌هایی سپرده شوند که قانون تعیین کرده است امور مربوط به فرزندخواندگی در هر استان فقط از طریق کمیته ستادی استان و توسط کمیته شبه خانواده استان انجام خواهد گرفت. اعضای این کمیته شامل مدیرکل بهزیستی استان، معاون امور اجتماعی، کارشناس شبه خانواده استان، کارشناس فرزند خواندگی، مددکار و کارشناس حقوقی استان است.

نجارزاده و همکاران (۱۳۸۸)، در پژوهشی با عنوان “تأثیر شوک‏های ارزی و قیمتی بر شاخص قیمت بورس” را با بهره گرفتن از الگوی خودرگرسیون برداری و توابع عکس‏العمل آنی و تجزیه واریانس به بررسی رابطه بین شوک‏های ارزی و قیمتی بر شاخص قیمت بورس پرداخته اند. بر اساس نتایج پژوهش، رابطه تعادلی بلندمدت میان متغیرهای شاخص قیمت سهام با نرخ ارز واقعی و نرخ تورم معنادار بوده است و شوک‏های ناشی از نرخ تورم و نرخ ارز بر شاخص قیمت سهام در بلندمدت تأثیر منفی و در کوتاه‏مدت تأثیر مثبت داشته است و اثر شوک ناشی از نرخ تورم بر بازده واقعی سهام از شوک ناشی از نرخ ارز شدیدتر بوده است.
عباسیان و همکاران (۱۳۸۷)، در پژوهشی با عنوان “بررسی تأثیر متغیرهای کلان اقتصادی بر شاخص کل بورس تهران” به بررسی رابطه بین متغیرهای کلان اقتصادی و شاخص کل بورس تهران پرداخته‏اند. نتایج، با بهره گرفتن از روش هم‏انباشتگی و الگو‏های تصحیح خطا و توابع عکس العمل ضمنی و تجزیه واریانس، نشان دهنده اثر مثبت نرخ ارز و تراز تجاری در بلندمدت بر بورس اوراق بهادار و اثر منفی تورم، نقدینگی و نرخ بهره بوده است.
اسلاملوییان و زارع (۱۳۸۷)، در پژوهشی با عنوان “تأثیر متغیرهای کلان اقتصادی بر شاخص قیمت سهام” به بررسی رابطه بین متغیرهای کلان اقتصادی و شاخص قیمت سهام پرداخته اند. در این بررسی از الگوی خودهمبستگی با وقفه‏های توزیعی و الگو قیمت‏گذاری دارایی‏های سرمایه‏ای لوکاس استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که رابطه‏ی تعادلی بلندمدتی بین شاخص قیمت سهام و سایر متغیرها وجود دارد. همچنین، شاخص، نسبت به قیمت داخل به خارج، قیمت نفت، شاخص مسکن و بهای سکه تأثیر مثبت و نرخ ارز و حجم پول تأثیر منفی بر شاخص قیمت سهام دارند. شاخص تولیدات صنعتی نیز بر رفتار قیمت سهام بی‏تأثیر است. بر اساس برآورد الگوی تصحیح خطا، نیمی از عدم تعادل در هر دوره تعدیل می‏شود.
کریم‏زاده (۱۳۸۵)، در پژوهشی با عنوان “رابطه‏ی بلندمدت شاخص قیمت سهام بورس با متغیرهای کلان پولی با بهره گرفتن از روش همجمعی در اقتصاد ایران” به بررسی رابطه بین شاخص قیمت سهام بورس و متغیرهای کلان پولی پرداخت. در این پژوهش رابطه‏ی بلندمدت شاخص قیمت سهام بورس تهران با متغیرهای کلان پولی با بهره گرفتن از نظریه پورتفولیو و تئوری اساسی فیشر بررسی شده است. متغیرهای مورد استفاده، شامل شاخص قیمت سهام بورس، نقدینگی، نرخ ارز حقیقی و نرخ سود واقعی بانکی بوده است. بر اساس نتایج برآورد، وجود یک بردار همجمعی بین شاخص قیمت سهام بورس و متغیرهای کلان پولی تایید شده است. همچنین، رابطه‏ی بلندمدت برآوردی نشان دهنده‏ی تأثیر مثبت معنی‏دار نقدینگی و تأثیر منفی معنی‏دار نرخ ارز حقیقی و نرخ سود واقعی بانکی بر شاخص قیمت سهام بورس بوده است.
صمدی (۱۳۸۵)، در پژوهشی با عنوان “رابطه بلندمدت و کوتاه‏مدت متغیرهای کلان اقتصادی با شاخص قیمت سهام بورس اوراق بهادار ایران” به بررسی رابطه بین متغیرهای کلان اقتصادی و شاخص قیمت سهام بورس اوراق بهادار ایران پرداخت. در این پژوهش از متغیرهای تولید ناخالص داخلی، حجم پول، شاخص قیمت مصرف‏کننده، نرخ ارز و درآمد حاصل از صادرات نفت و الگوی خودرگرسیون برداری طی دوره ۱۳۸۳-۱۳۶۹ استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان دهنده وجود ارتباط معنی‏دار بین اکثر متغیرهای اقتصاد کلان با شاخص قیمت سهام بوده است. این ارتباط در بلندمدت، با تولید ناخالص داخلی، مثبت، با حجم پول، منفی و با نرخ ارز و درآمدهای نفتی نیز مثبت بوده است. شاخص قیمت سهام با مقادیر دوره قبل خود، دارای ارتباط مثبت معنادار بوده است. همچنین، تأثیر انحراف‏های کوتاه‏مدت متغیرها روی شاخص قیمت سهام قابل توجه نبوده است.
حسن قالیباف اصل (۱۳۸۱)، در مطالعه‏ی خود به “بررسی رابطه‏ی بازده سهام بورس اوراق بهادار تهران و نرخ ارز” پرداخت. نتایج مطالعه‏ی وی نشان داد که درصد تغییرات نرخ ارز اثر منفی بر روی بازده سهام دارد اما، درصد تغییرات نرخ ارز با یک وقفه زمانی اثر مثبت بر بازده سهام شرکت‏ها دارد.
نامداری (۱۳۸۱)، در پژوهشی با عنوان “رابطه علی بین شاخص قیمت سهام و نرخ ارز در بازار آزاد تهران” با بهره گرفتن از تکنیک هم انباشتگی و مکانیزم تصحیح خطا و همچنین آزمون علیت گرنجر رابطه بین شاخص قیمت سهام و نرخ ارز را مورد بررسی قرار داد. نتایج حاصل از پژوهش وی نشان می دهد که رابطه علیتی از شاخص قیمت سهام در بورس تهران به نرخ ارز در بازار آزاد تنها در بلندمدت برقرار است، اما هیچگونه رابطه علی از نرخ ارز به قیمت سهام در دوره مورد بررسی قابل مشاهده نیست.
۲-۱۳- ضرورت و دلایل کار پژوهش فعلی در مقایسه با کارهای قبلی
اولین و مهمترین عامل موثر بر تصمیم‏ گیری سرمایه‏گذاران در بورس اوراق بهادار، شاخص قیمت سهام است. از این رو، آگاهی از عوامل موثر بر شاخص قیمت سهام از اهمیت زیادی برخوردار است. واکنش بین بازار سهام و شوک­های سیاست­های پولی موضوعی است که در چند سال اخیر مورد توجه بسیاری از تحقیقات تجربی قرار گرفته است. بازارهای سهام به تغییرات غیر منتظره در سیاست­های پولی حساس هستد.
آنچه که پژوهش حاضر را از سایر پژوهش‏های انجام شده در ایران متمایز می‏سازد، در نظر گرفتن تاثیر شوک‏های سیاست پولی است. در واقع،اکثر پژوهش‏های قبلی انجام شده، صرفاً به بررسی تاثیر متغیرهای کلان اقتصادی بر قیمت سهام و یا بازده سهام پرداخته‏اند، یعنی تاثیر متغیرهای اقتصادی را بر بورس سنجیده‏اند، در حالی که در این پژوهش به تاثیر شوک‏های سیاست پولی بر قیمت سهام قیمت سهام پرداخته می‏شود. با توجه به مطالعات انجام شده و همچنین مطالب مذکور، لزوم بررسی تاثیر شوک‏های سیاست پولی بر شاخص قیمت سهام در بورس اوراق بهادار تهران ضروری به‏ نظر می‏رسد.
یک دلیل برای انجام تحقیق در مورد تاثیر شوک‏های سیاست پولی بر قیمت سهام و به تبع شاخص‏های سهام در بورس اوراق بهادار تهران، این است که شوک­های سیاست پولی می‏تواند در چگونگی قیمت‏گذاری سهام اثرگذار باشد. مشخص شدن این موضوع می‏تواند بخش عمده‏ای از نیاز سرمایه‏گذاران و سهامداران را برآورده سازد. تردیدی نیست که رفع این نیاز از طریق جهت‏گیری صحیح تحولات اقتصادی موجب رونق بازار سرمایه می‏شود.

۲-۱۴- خلاصه فصل
در این فصل به طور خلاصه مباحثی چون شاخص قیمت سهام و نرخ ارز، حجم نقدینگی به عنوان متغییر وابسته پژوهش تشریح شده است و در ادامه عوامل موثر بر قیمت سهام، انواع شاخص های قیمت سهام، و سپس نظام های مختلف ارز و نظریه های مرتبط با آن و حجم نقدینگی به عنوان متغیرهای مستقل تشریح شد. در ادامه به تأثیر هر کدام از متغیر های مستقل بر شاخص قیمت سهام به عنوان متغیر وابسته پرداخته، و در نهایت گزارشی از پژوهش­های انجام شده در این زمینه مطرح گردید.
فصل سوم
روش پژوهش
۳-۱- مقدمه
پس از اینکه پژوهشگر در فرایند پژوهش با چارچوب نظری پیرامون موضوع پژوهش آشنا شد و پژوهش­های مرتبط با موضوع را مورد بررسی قرار داد، خواهد توانست با دیدگاهی وسیع­تر و ابعادی جدیدتر به موضوع پژوهش خود بپردازد. بر این مبنا خواهد توانست براساس چارچوب نظری پژوهش و روش­های به کار گرفته شده در پژوهش­های قبلی، روش مناسب را انتخاب و به نتایج بهتری دست یابد. روش پژوهش یکی از مراحل بسیار مهم در انجام پژوهش­های علمی است و روش شناختی درست پژوهش، موجب به کارگیری ابزار و روش­های معتبر در فرایند بررسی واقعیت­ها، کشف مجهولات و حل مشکلات خواهد شد. هدف از ارائه این فصل، تشریح روش مورد استفاده در این پژوهش است. بدین منظور ابتدا نوع پژوهش، جامعه آماری، قلمرو پژوهش، نحوه گردآوری اطلاعات و ابزار تجزیه و تحلیل بیان می­ شود. سپس فرضیه ­ها، متغیرها، الگو پژوهش و محاسبه متغیرها تشریح می­گردد. در نهایت روش شناختی و آزمون­های آماری مورد استفاده جهت آزمون فرضیه پژوهش و تحلیل نتایج حاصل از آن مورد اشاره قرار می­گیرد.
۳-۲- نوع پژوهش
پژوهش­های علمی معمولا براساس هدف و ماهیت و روش طبقه ­بندی می­شوند. براساس هدف پژوهش­های علمی به سه گروه بنیادی، کاربردی و عملی تقسیم می­گردند. پژوهش بنیادی به کشف قوانین و اصول علمی می ­پردازد و در آن سعی می­ شود دانش و نظریه ­ها به طور عام و خاص توسعه یابد (خاکی، ۱۳۸۷). پژوهش­های کاربردی با بهره گرفتن از زمینه و بستر شناختی و معلوماتی حاصل از پژوهش­های بنیادی، جهت رفع نیازهای بشر و بهینه سازی ابزارها، روش­ها، اشیاء و الگوها در جهت توسعه رفاه و آسایش و ارتقای سطح زندگی انسان مورد استفاده قرار می­گیرد (حافظ نیا، ۱۳۸۲).
از منظر ماهیت و روش معمولا پژوهش­ها به پژوهش­های تاریخی، توصیفی، همبستگی، علی و تجربی تقسیم می­گردند. پژوهش­های توصیفی به بررسی وضع وجود مورد پژوهش و توصیف منظم و سیستماتیک وضعیت فعلی آن می ­پردازد و ویژگی­ها و صفات آن را مورد بررسی قرار داده و در صورت لزوم رابطه متغیرها را بررسی می­نماید (حافظ نیا، ۱۳۸۲).
با توجه به اینکه هدف این پژوهش کاربرد علمی دانش است و نیز انتظار می­رود نتایج حاصل از این پژوهش در امر تصمیم ­گیری مورد توجه مدیران مالی، سرمایه ­گذاران و دیگر ذینفعان قرار گیرد، لذا این پژوهش از منظر هدف جزء پژوهش­های کاربردی است، همچنین در خصوص نحوه گردآوری اطلاعات یا طرح پژوهش از آنجا که پژوهش به توصیف شرایط و چگونه بودن موضوع و نیز بررسی و تحلیل نوع و میزان ارتباط بین چند متغیر می ­پردازد، این پژوهش از لحاظ ماهیت و روش از نوع توصیفی-همبستگی می­باشد.
۳-۳- جامعه آماری و قلمرو پژوهش
جامعه آماری عبارت است از مجموعه ­ای از افراد یا واحدها که دارای حداقل یک صفت مشترک باشند (سرمد و دیگران، ۱۳۸۶). تعریف جامعه آماری باید جامع و مانع باشد. یعنی این تعریف باید چنان بیان شود که از نقطه نظر زمانی و مکانی همه واحدهای مورد مطالعه را در برگیرد و در ضمن، با توجه به آن، از شمول واحدهایی که نباید به مطالعه آنها پرداخته شود جلو­گیری به عمل آید.جامعه آماری این پژوهش کلیه شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می‏باشد.
۳-۴- قلمرو پژوهش
هر پژوهشی باید دارای قلمرو و دامنه مشخصی باشد تا پژوهشگر در همه مراحل پژوهش، بر موضوع تسلط کافی داشته باشد و بتواند نتایج حاصل از نمونه انتخابی را به جامعه تعمیم دهد. این پژوهش نیز مانند سایر پژوهش ها دارای دامنه های زیر می باشد:
۳-۴-۱- قلمرو موضوعی پژوهش
قلمرو موضوعی این پژوهش، در حوزه مطالعات اقتصادی است وبه بررسی تأثیر نرخ ارز، حجم نقدینگی و شوک پرتفلیو بر شاخص قیمت سهام می ­پردازد.
۳-۴-۲- قلمرو مکانی پژوهش
قلمرو مکانی این پژوهش شامل کلیه شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. دلیل انتخاب شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، دسترس آسان به اطلاعات مالی و غیر مالی شرکت­ها، قابلیت اتکای بالای اطلاعات و قابل مقایسه بودن اینگونه اطلاعات است.
۳-۴-۳- قلمرو زمانی پژوهش
بازه زمانی مورد استفاده در این پژوهش از فروردین سال ۱۳۷۰ تا اسفند ۱۳۹۰ می­باشد.
۳-۵- روش گردآوری داده ­ها
در این پژوهش اطلاعات مورد نیاز به روش­های زیر جمع­آوری شده است:
­روش کتابخانه­ای: در این روش برای جمع­آوری اطلاعات در مبانی نظری موضوع پژوهش، از طریق مطالعه کتب، مقالات و مراجعه به سایت­های تخصصی، اطلاعات لازم جمع­آوری شده است.
روش اسنادکاوی: جهت جمع­آوری اطلاعات مورد نیاز برای تخمین الگو و آزمون فرضیه ­ها از این روش استفاده شده است. داده ­های مورد نیاز از نرم افزارهای تدبیرپرداز و رهاورد نوین، سایت­های اینترنتی، سازمان سیستم جامع اطلاع رسانی ناشران^[۷۲] و سازمان بورس و اوراق بهادار^[۷۳] جمع آوری شده است.
در این پژوهش از سایت اطلاع رسانی بورس اوراق بهادار تهران (irbours.com) و همچنین سایت­های بانک مرکزی و مرکز آمار ایران و بانک جهانی برای جمع­آوری داده ­های مورد نیاز جهت محاسبه متغیرهای پژوهش استفاده می­ شود.
۳-۶- فرضیه ­های پژوهش
همان­طوری که در فصل دوم بیان شد شوکهای سیاست پولی می تواند بر قیمت سهام تأثیر بگذارد، و این تأثیر هم برای سرمایه‏گذاران و هم برای سیاست­گذاران اهمیت دارد. سرمایه ­گذاران باید بدانند که بازار سهام تحت تأثیر شوک­های سیاست پولی هستند و از طرف دیگر سیاست­گذاران نیز باید بدانند که تبیین سیاست­های پولی از طریق تأثیر بر بازار سهام چه تأثیری بر اقتصاد دارد.
بنابراین این سوال مطرح می شود که آیا شوک­های سیاست پولی بر شاخص قیمت سهام تأثیر دارد؟ به منظور پاسخگویی به پرسش فوق، فرضیه ­های پژوهش حاضر به صورت زیر مطرح شده است:
فرضیه اصلی: شوک حجم نقدینگی بر شاخص قیمت تأثیر دارد.
فرضیه فرعی: شوک نرخ مبادله ارز بر شاخص قیمت سهام تأثیر دارد.
۳-۷- الگو­ پژوهش
برای بررسی اثر شوکهای سیاست پولی بر شاخص قیمت نیازمند متغیرهایی هستیم که بتوان رفتار متغیرهای پولی را به خوبی نشان داد. بررسی پیشینه موضوع نشان می­دهد که در کشورهای غربی از نرخ بهره، به عنوان ابزار سیاست پولی استفاده می­ شود و این در حالی است که در کشور ما، به دلیل حرام بودن فعالیت­های ربوی، استفاده از نرخ بهره به عنوان ایزار سیاست پولی مقدور نمی ­باشد. البته بانک مرکزی هر ساله نرخی را به عنوان نرخ سود بانکی اعلام می­ کند که بر اساس آن طبق یکی از عقود اسلامی از طرف بانک ­ها سود به سرمایه ­گذاران پرداخت می­ شود، ولی قابلیت اثر گذاری به صورت آنی (شوک) در آن وجود ندارد و همچنین به دلیل تفاوت­ نرخ­های سود برای بخش­های مختلف اقتصادی از کارایی لازم برخوردار نیست. از این جهت بیشتر تغییرات سیاست پولی در ایران از طریق تغیر در حجم نقدینگی یا همان عرضه پول صورت می­گیرد.
الگویی که در این پژوهش به منظور تجزیه و تحلیل داده ها و آزمون فرضیه ­های پژوهش مورد استفاده قرار می­گیرد به شرح معادلات رگرسیون چند متغیره رابطه ( ۳-۱) می­باشد. این الگو­، الگو­ به کار گرفته شده در پژوهش روش کریستیانو (۱۹۹۶)، کیم و ربینو (۲۰۰۰) است. در این پژوهش، رابطه بین شوکهای سیاست پولی و قیمت سهام را بر مبنای ساختار VAR بررسی می کنیم.
(۳-۱) Y=

۰۱/۰p<
بررسی نتایج آزمون تعقیبی جدول ۴۸-۴ نشان می­دهد که:
الف) در گروه درمان فراتشخیصی مبتنی بر افکار تکرارشونده منفی بین عاطفه منفی آزمودنی­ها در پیش­آزمون با پس­آزمون و پیش­آزمون با پیگیری دوماهه تفاوت معناداری وجود دارد (۰۱/۰p<) ولی تفاوت بین پس­آزمون با پیگیری دوماهه معنادار نیست (۰۱/۰p>).
ب) در گروه درمان فراتشخیصی بارلو بین عاطفه منفی آزمودنی­ها در پیش­آزمون با پس­آزمون و پیش­آزمون با پیگیری دوماهه تفاوت معناداری وجود دارد ( ۰۱/۰p<) ولی تفاوت بین پس­آزمون با پیگیری دوماهه معنادار نیست (۰۱/۰p>).
ج) در گروه کنترل بین عاطفه منفی آزمودنی­ها در پیش­آزمون با پس­آزمون، پیش­آزمون با پیگیری دوماهه و پس­آزمون با پیگیری دوماهه تفاوت معناداری وجود ندارد (۰۱/۰p>).
با توجه به وجود سه سطح در متغیر گروه­بندی بین گروهی (گروه درمان فراتشخیصی مبتنی بر افکار تکرارشونده منفی، گروه درمان فراتشخیصی بارلو و گروه کنترل) برای بررسی اثر ساده عامل بین گروهی از آزمون تحلیل واریانس یک راهه در هر یک از مراحل اندازه ­گیری پیش­آزمون، پس­آزمون و پیگیری دوماهه استفاده گردید (جدول ۴۹-۴). نتایج اثرات ساده آزمون تحلیل واریانس با اندازه ­گیری مختلط نشان می­دهد که در مرحله اندازه ­گیری پیش­آزمون متغیر عاطفه منفی بین سطوح متغیر گروه­بندی بین­گروهی تفاوت معناداری وجود ندارد، به عبارتی این مسأله حاکی از همگنی سه گروه در مرحله پیش­آزمون قبل از شروع مداخله از نظر متغیر عاطفه منفی است (F(2,37)=1/21, p=0/58, ^۲=۰/۰۰۸). در مرحله اندازه ­گیری پس­آزمون متغیر عاطفه منفی حداقل بین دو سطح از سطوح متغیر گروه­بندی بین گروهی تفاوت معناداری دارد (F(2,37)=90/23, p=0/001, ^۲=۰/۷۹). در مرحله اندازه ­گیری پیگیری دوماهه متغیر عاطفه منفی حداقل بین دو سطح از سطوح متغیر گروه­بندی بین گروهی تفاوت معناداری وجود دارد (F(2,37)=80/32, p=0/005, ^۲=۰/۷۰).

جدول ۴۹-۴٫ مقایسه اثرات ساده عامل بین­گروهی در هر یک از سطوح عامل درون­گروهی در متغیر عاطفه منفی

برای بررسی بیشتر نتایج و مقایسه­های زوجی بین سه گروه درمان فراتشخیصی مبتنی بر افکار تکرارشونده منفی، درمان فراتشخیصی بارلو و گروه کنترل در هر یک از مراحل اندازه ­گیری پیش­آزمون، پس­آزمون و پیگیری دوماهه از آزمون تعقیبی مقایسه­های زوجی با تصحیح بونفرونی استفاده گردید (جدول ۵۰-۴).
جدول ۵۰-۴٫ مقایسه­های زوجی عامل بین­گروهی بر اساس عاطفه منفی در پیش­آزمون، پس­آزمون و پیگیری دوماهه

استعمال صفت اشاره « آن» در این بیت مفید معنای تحقیر است.
۷۹۸- وادی ایمن: وادی مقدس را گویند و آن بیابانی و صحرایی است که در آنجا ندای حق سبحانه و تعالی به موسی علیه السلام رسید. (برهان(
شب تار است و ره وادی ایمن در پیش آتش طور کجا موعد دیدار کجاســـت
(حافظ)
معنی بیت: همان گونه که برای پروانه، شمع همچون نخل وادی ایمن است برای موسی که نور حق بر آن تجّلی یافت؛ چشم عاشق نیز از دیدار محبوبش روشن می شود.

۸۰۰- لف و نشر مشوّش بین کلمات« سرو و گل» و« جام و شیشه».
معنی بیت: از حلاوت و لطف می،جام و شیشه ی می همانند سرو و گل به نظر می رسند هرچند آنها را بشکنی و کاملاً خرد کنی.
۸۰۱- التفات: باز نگریستن، لطف و مهربانی، توجّه.(فرهنگ فارسی معین)
ساده رویان: معشوقانی که هنوز ریش و سبیل بر صورتشان نروییده است. امرد.( فرهنگ فارسی معین)
۸۰۲- معنی بیت: همه می نوشان از مریدان من گشتند زمانی که من خود را با سجادّه بر آب افکندن و اظهار کشف و کرامت کردن رسوا نمودم.
۸۰۳- معنی بیت: حتّی اگر مسیح نفس حیات بخش خود را تبدیل به نخ در سوزن کند نمی تواند با معجزه آن زخم سینه عاشقان تو را التیام ببخشید.
۸۰۴- سر نیزه و تیر تو در نظر عاشقان چون دل تصور می شود.
۸۰۵- نوعی درخت بید وجود دارد که برگ آن به شمشیر شباهت دارد.
۸۰۶- به خود پیچیدن : کنایه از درد و رنج بسیار داشتن و به دشواری تحمّل نمودن آن.
۸۰۷- زر: مجازاً مال و ثروت .
معنی بیت: میزان نیرو و توان انسان وابسته به مال و ثروت اوست ، دست خالی از زر در واقع حکم آستین بی بازو را دارد ؛یعنی، مثل آستین بی بازو فاقد قدرت و توان است.
۸۰۸- اهل تمیز: هوشیاران ، دانشمندان.( فرهنگ فارسی معین)
انفعال: اثر پذیرفتن .شرمنده شدن . (غیاث اللغات ) (آنندراج ). (اِمص )شرمندگی . شرمساری . خجالت . خجلت . (یادداشت مولف ). شرمساری . شرم . حیا. خجالت . (ناظم الاطباء) آشفتگی .قبول اثر و عمل چیزی . (ناظم الاطباء). اثرپذیری . تاثر.رسوایی . (ناظم الاطباء) ( دهخدا، ۱۳۷۳: ۳۰۹۶)
در دوزخم بیفکن و نام گنه مبــــر کآتش بگرمی عَرَق انفعال نیســـت
(صائب)
معنی بیت: از نظر هوشیاران و دانشمندان شخص مجرم اگر سر درپیش و شرمنده نباشد از حیوات کمتر است؛ نظر به این که حیوانات برخلاف آدمی که سرش در بالاست، سر در پیش دارند .
۸۰۹- جلو ریز: واژه­ای خاص در دیوان غنی، که حاشیه­نگار نسخه، آن را «به شتاب و تیز» گزارش کرده است.
گلگون: سرخ و خونین، نام اسب خسرو.(فرهنگ فارسی معین). مجازاً هر اسب بهتر را گلگون گویند. (غیاث )
۸۱۰- رو ساختن: شرمنده شدن و خجالت کشیدن . (برهان قاطع) (غیاث اللغات ) (از فرهنگ فارسی معین)
معنی بیت: سنگ خارا وقتی سخت جانی فرهاد را دید شرمنده شد و خجالت کشید، این که می گویند عکس شیرین بر سنگ خارا است واقعیت ندارد و تر دستی است چون تراشیدن آن محال است.
مفهوم بیت: مبالغه در سخت جانی، پر طاقتی و مقاومت فرهاد در عشق.
۸۱۲- قالب: همان آلتی است پارافین گداخته و شکل پذیر را داخل آن می ریزند تا به صورت آن قالب درآید و آماده شود.(فرهنگ فارسی معین)
۸۱۳- معنی بیت: یا لب شیرین تو بر روی لب اوست که موجب نشاط و سرزندگی او می شود یا جان شیرین و عزیز او بر لب است ؛یعنی، رو به اتمام است و مرگش نزدیک است.
۸۱۴- خال او موجب تسخیر و رام کردن فرشته ها است.
۸۱۶- معنی بیت: دل اگر پاک و بی آلایش باشد، روی زمین مانند آینه است که روی هر ذره آن نور و فروغ خورشید را می توان دید.
۸۱۷- عاقل از طریق نام و آوازه به کمال شخص پی می برد وبه ماهیّت او می رسد. هرکس جوهر دانش دارد نگین را مثل آیینه ای می داند که نمایانگر چگونگی احوال هر کسی است.
۸۱۹- تکیه برچیزی کردن: کنایه از اعتماد داشتن به آن.
گره بر باد بودن: کنایه از سست و بی دوام بودن.
مفهوم کلی بیت: هوشیار باش که گره هستی، گره ای زود گسل و سست است.
۸۲۰- معنی بیت: خاری که در پاهای مجنون فرو رفته است،از سر او بیرون آمده است؛ به عبارتی به عنوان شانه ای برای موهایش شد.
دراز افتاده : ۱٫بیان درازی موهای اوست ۲٫دراز افتادن مجنون که به دلیل فرو رفتن خار در پاهایش بیهوش شد و بر زمین افتاده است.
۸۲۱- دوران پیری را به خاطر موی سفید به شب مهتابی نسبت داده است.
۸۲۲- آب دادن تیغ: تیز کردن لبه شمشیر به وسیله سنگ فسان.(شارح)
۸۲۳- حرفیست : سخنی بی اساس و نادرست است.(شارح)
۸۲۴- اشاره دارد به این که دسته کوزه که دست را در آن کرده و آن را بر می دارند، بی پیاله است بنا براین خشک شود بهتر است.
به نظر می رسد « خشک شدن » دارای معنای ایهامی است:

1. 1. بدون رطوبت و نم باشد. ۲٫ بی حرکت و انعطاف باشد.

۸۲۵- معنی بیت: ای ساقی ،با برداشتن پنبه از شیشه می، دل تنگی من هم باید از بین برود.
۸۲۶-سخن چین و قلم در آشکار کردن مسائل با هم تناسب دارند.
۸۲۷- معنی بیت: عزلت نشینی درصورت روی گردانی از مردم امکان پذیر است، بدین جهت گوشه گیری از کشورگشایی نیز سخت تر است.
۸۲۸- معنی بیت: پای در گل بودن قلم به سبب فرو بردن آن در دوات وسیاهی آن است،یعنی با آن که من وابسته و اسیر گل هستم،هنوزکارهای بیهوده انجام می دهم.
۸۲۹- هلال ابرو : در این بیت به معنای سفید ابروست.

۷۲/۲۶

۷۲/۲۶

۶۴/۱۷

۶۴/۱۷

روانشناختی

۳۹/۲۰

۱۱/۴۷

۱۳/۱۷

۷۷/۳۴

مدیریتی

۹۳/۱۳

۰۴/۶۱

۷۷/۱۵

۵۴/۵۰

اقتصادی

۹۴/۷

۹۸/۶۸

۱۵/۱۵

۶۹/۶۵

سیاستگذاری

۴۷/۶

۴۵/۷۵

۷۵/۹

۴۵/۷۵

سایر عوامل

۵۵/۲۴

۱۰۰

-

-

جدول ۴-۱۴، جدول کل واریانس تبیین شده بوسیله راه حل تحلیل عاملی را نشان می‌دهد. این جدول به روشنی تایید می‌کند که چند عامل، چه مقدار از واریانس را تبیین می‌کنند. در بخش اول جدول ۴-۱۴، مقادیر ویژه اولیه به نمایش در آمده اند، مقادیر ویژه تمام عوامل ممکن، بر حسب اینکه هر کدام چقدر از واریانس را تبیین می‌کنند، رتبه بندی می کند، ۳۳ عنصر احتمالی وجود دارد، این تعداد، همان متغیرهایی هستند که وارد تحلیل شده بودند، برای هر عامل، به دنبال مجموع واریانسی که تبیین می‌کند(مقدار ویژه)، واریانس تبیین شده بر حسب درصدی از کل واریانس و سپس درصد تجمعی آمده است و هر یک تعیین می‌کنند کدام عامل‌ها در تحلیل باقی می‌مانند، زیرا آنهایی که مقدارشان از عدد یک کمتر است از تحلیل خارج خواهند شد. باتوجه به ستون درصد تجمعی مشاهده می‌شود که عوامل که در تحلیل باقی ماندند در مجموع ۴۵/۷۵ درصد از کل تغییرات را در بر می‌گیرند.

در بخش دوم جدول ۴-۱۴، مجموع ضرایب عوامل دوران(چرخش) یافته نشان داده شده است. چون تغییرات اولیه ممکن است به آسانی قابل تفسیر نباشند، لذا بهتر است که آنها را برای حصول ساختار ساده تر دوران دهیم. این منطق بیشتر شبیه تنطیم کردن کانون یک میکروسکوپ برای دیدن واضح تر جرئیات است. در این تحلیل از روش واریماکس^[۲۲] استفاده شده است. نکته قابل توجه در این بخش از جدول ۴-۱۴، این است که مقدار ویژه و درصد‌های مربوطه تغییر نموده، اما درصد تراکمی واریانس تبیین شده توسط تمام عناصر استخراج شده مساوی با قبل از دوران(۴۵/۷۵ درصد) است. بنابراین جدول ۴-۱۴، نشان می‌دهد که در مجموع پنج عامل وجود دارند که ۴۵/۷۵ درصد از کل واریانس را تبیین می‌نمایند.
با توجه به نتایج تحلیل عاملی مشخص شد به ترتیب مولفه‌های ۱) آموزشی، ۲) روانشناختی، ۳) مدیریتی، ۴) اقتصادی و ۵) سیاستگذاری، در ترویج بازاریابی گل و گیاه زینتی تاثیر گذار می‌باشند.

• مؤلفه‌های آموزشی موثر بر ترویج بازاریابی گل و گیاه زینتی در شهرستان کرج کدامند؟

جدول ۴-۱۵: سوال‌های مربوط به مولفه‌های آموزشی موثر بر ترویج بازاریابی گل و گیاه زینتی