وبلاگ

ژن MAPT یکی از ژن­های تازه شناخته شده است که بر روی کروموزوم شماره ١٧ در موقعیت٢١ q ١٧ قرار دارد و پروتئین کد شده توسط این ژن , دارای نقش حیاتی در سطح سلولی می­باشد. نقش عمده فیزیولوژیکی این پروتئین , پیشبرد پایداری و تجمع شبکه میکروتوبولی می­باشد که این شبکه میکروتوبولی در انتقالات آکسونی^[۸۷] در نورون­ها دارای اهمیت می­باشد (١٧,١٨).. از آنجا که یکی از شاخص­ های بیماری آلزایمر گره­های نوروفیبریلاری درون سلولی (متشکل از فیلامنت­های شدیدا فسفریله تائو ) می­باشد و با توجه به اینکه ژنMAPT کدکننده پروتئین تائو است بنابراین رابطه بین بیماری آلزایمر و تشکیل گره­های نوروفیبریلاری انکار ناپذیر است، بنابراین پلی مورفیسم شایع (G/A) ٢۴٢۵۵٧rs ژن MAPT می ­تواند با ریسک ابتلا به بیماری آلزایمر ارتباط داشته باشد. و ژن آپولیپو پروتئین^[۸۸] واقع بر روی کروموزوم ١٩می­باشد (١٣,١۴ و١۵). آپولیپو پروتئین E(APOE), لیپوپروتئین اصلی در مغز است که در نقل و انتقال لیپیدها و به ویژه کلسترول دخیل می­باشد. ژن کد کننده پروتئین(APOE) سه آلل دارد همچنین توارث آلل (۴(APOE قویترین فاکتور خطر برای بیماری آلزایمر تک­گیر می­باشد (١۶). با توجه به این یافته ها و عدم وجود مطاله خاصی در این مورد در ارتباط با جمعیت آلزایمری در جمعیت ایرانی هدف اصلی این پژوهش پاسخ به این سوال است که آیا بین فراوانی پلی مورفیسم­های مورد مطالعه در ژن MAPT(Microtubule- associated protein tau) و ژن APOE در جامعه بیماران آلزایمری و جامعه کنترل (افراد سالم) در جمعیت ایرانی تفاوت معناداری وجود دارد, به گونه ای که بتوان آن را به عنوان یک فاکتور خطر ابتلا به آلزایمر در جمعیت ایرانی محسوب کرد.؟

٢-۵ ) نتیجه گیری
در بررسی حاضر ۵٠ نفر فرد بیمار و ۵٧ نفر فرد سالم برای بیماری آلزایمر اسپورادیک مورد مطالعه قرار گرفتند و نتایج زیر به دست آمد :
١-٢- ۵)نتایج پلی مورفیسم rs242557(G/A مربوط به ژن MAPT
مقایسه فراوانی ژنوتیپ­ها ، در دو گروه بیمار و سا لم نشان می­دهد که ارتباط ژنوتیپ هتروزیگوت (AG ) در جمعیت بیماران و سالم معنادار بوده ( ٠١/٠ P-Value) و بنا براین ژنوتیپ AG در این جمعیت دارای نقش ریسک فاکتوری برای بیماری آلزایمراست و در بررسی توزیع آلل­ها ، فراوانی آلل G در دو گروه بیمار و سا لم دارای تفاوت معنی­داری بوده ( ٠٣/٠P-Value). بنا براین آلل Gمی­تواند به عنوان یک ریسک فاکتور برای بیماری آلزایمر اسپوررادیک عمل کند.
نتایج مطالعه حاضر در مورد ژن MAPT با تعدادی از مطالعات صورت گرفته در سایر جمعیت­ها همخوانی داشته است. در مطالعه ای که در سال( ٢٠٠٣) صورت گرفته بود نشان داده است که ژن MAPT با بیماری آلزایمر ارتباط معناداری دارد و باید به عنوان یک ژن کاندید برای بیماری آلزایمر اسپورادیک در نظر گرفته شود. در مطالعه دیگری که در سال( ٢٠٠۵) صورت گرفته بود نشان داده که هاپلوتایپ H1c از ژن MAPT با ریسک ابتلا به بیماری آلزایمر دیررس ارتباط معناداری دارد. این مطالعه بر روی ۳۶۰ نمونه بیمار با سن بالای ۶۵ سال و ۲۵۲ نفر به عنوان گروه کنترل انجام شده است.
در مطالعه دیگری که در سال( ٢٠٠٨) صورت گرفته بود نشان داده است که جهش در ناحیه آلل G/A (rs242557) باعث افزایش بیان ژن MAPT و ساختار غیرطبیعی آن می­شوند. در نتیجه به جای میکروتو بو ل­ها به میکروفیلامنت ها متصل میگردد واین موجب بیماری آلزایمر می­ شود . در مطالعه دیگری که در سال(٢٠١٣) صورت گرفته بود ارتباط پلی مورفیسم( rs242557)در ژن MAPT با بیماری آلزایمر دیررس بررسی شده است و ارتباط معناداری بین این پلی مورفیسم و بیماری آلزایمروجود داشته و به عنوان یک ریسک فاکتور برای بیماری آلزایمر شناخته شده است (Pvalue ). جدیدترین مطالعه در زمینه ارتباط این پلی مورفیسم با بیماری آلزایمر ، در سال( ٢٠١۴ )صورت گرفته است و در آن حجم نمونه ­ای به تعداد ١۴١ نفر بیمار و ١٧٩ نفر کنترل (شاهد ) شرکت کننده مورد بررسی قرار گرفتند و پس از انجام آنالیزهای آماری لازم ارتباط معنادار این پلی مورفیسم با بیماری آلزایمر دیررس شناخته شد (٠٢/٠ Pvalue= ).
این نتایج با نتیجه به دست آمده در مطالعه حاضر در جمعیت ایرانی همخوانی داشته ، ولی در جمعیت ایرانی به خاطر محدود بودن حجم نمونه نتایج نزدیک به معنادار بودند و احتمالا در صورت موجود بودن نمونه های بیشتر این نتایج بیشتر همخوانی پیدا می­کردند.
٢-٢-۵) نتایج پلی مورفیسم (۴٢٩٣۵٨ rs ) و (٧۴١٢rs) مربوط به ژن APOE
مقایسه فراوانی ژنوتیپ­ها در دو گروه بیمار و سا لم نشان می­دهد که ارتباط ژنوتیپ ۴/۴ در جمعیت بیماران و سالم معنادار بوده (٠٠٩/٠ ≤ P-Value) . و بنا براین ژنوتیپ ۴/۴ در این جمعیت دارای نقش ریسک فاکتوری برای بیماری آلزایمراست و در بررسی توزیع آلل­ها ، فراوانی آلل ۴ در دو گروه بیمار و سالم دارای تفاوت معنی­داری بوده ( ٢ ٠/٠P-Value≤).. بنا براین آلل ۴ می ­تواند به عنوان یک ریسک فاکتور برای بیماری آلزایمر اسپوررادیک عمل کند.
نتایج مطالعه حاضر در مورد ژن APOE با تعدادی از مطالعات صورت گرفته در سایر جمعیت­ها همخوانی داشته است و با برخی مطالعات دیگر در تضاد می باشد. در مطالعه ای که در سال( ٢٠٠٠) صورت گرفته بود نشان داده است که مطالعات هیستوشیمی ,حضور پروتئین APOE را در رسوبات بتا آمیلوئیدی و بافت مغز افراد بیمار نشان داده بود به طوریکه افراد حامل آلل ۴ نسبت به افراد غیر حامل , دارای پلاک­های آمیلوئیدی بیشتری بودند اما در مطالعه ای دیگر که در سال( ٢٠٠٠) در آمریکا صورت گرفته بود نشان داده بود که وجود آلل۴ برای ابتلا به بیماری آلزایمر کافی و لازم نیست به طو ریکه بیش از یک سوم از افراد مبتلا , فاقد حتی یک آلل ۴ هستندو خطر این عامل در جمعیت­های مختلف ,متفاوت است و حتی در برخی جوامع فراوانی این آلل در بین بیماران آلزایمری کمتر از افراد سا لم گزارش شده است .
مطالعات مشابه در جمعیت ایرانی نتایج فوق را تائید می­ کند به طور مثال: در مطالعه ای در سال (۲۰۱۰ )
صورت گرفته در میان جمعیت ایرانی، تعداد ١۵۴ بیمار آلزایمری اسپورادیک و ١۶٢ فرد کنترل (شاهد) مورد برر سی قرار گرفته است که حاکی از ارتباط معنادار آلل ۴ با بیماری آلزایمر دیررس است(۰۰۱/۰ Pvalue≤). این نتایج نبز با نتیجه به دست آمده در مطالعه حاضر در جمعیت ایرانی همخوانی داشته ، ولی در جمعیت ایرانی به خاطر محدود بودن حجم نمونه نتایج نزدیک به معنادار بودند و احتمالا در صورت موجود بودن نمونه های بیشتر این نتایج بیشتر همخوانی پیدا می کردند.
و در نتیجه بررسی اثر متقابل ژنوتیپ­های دو ژن نشان می­دهد که ژنوتیپ­های ژن APOE اثر متقابل (اندرکنش) با ژن MAPT ندارد ، به عبارت دیگر Pvalue به دست آمده در این آزمون غیر معنی دار می­باشد ۴/٠Pvalue≤ ).
٣-۵ ) پیشنهادات
برای حصول اطمینان و رسیدن به نتایج قابل تعمیم به همه جمعیت ایرانی پیشنهاد می­ شود بررسی‌های بعدی با تعداد افراد بیشتری برای این پلی مورفیسم انجام شود .
منابع
REFRENCE:
۳۰۰ thousand people suffered from Alzheimer’s disease in Iran [online] 2007 ; Available from:www.salamatnews.com.
Avella AMB. Chasing genes in Alzheimer’s and Parkinson’s disease Rotteerdam. The Netherlands: Erasmus MC.2004.
Avila J, Cuadros R, J. Lucas J, Hern’andez F. GSK-3 dependent phosphoepitopes recognized by PHF-1 and AT-8 antibodies are present in diffrnt tau isoforms. Neurobiol Aging 2003: 1087- 1094.
Berr C, Hauw JJ, Delaere P, Duyckaerts C, Amouyel P. Apolipoprotein E allele epsilon 4 is linked to increased deposition of the amyloid beta- peptide A-beta in cases with or without Alzheimer’s disease Neuroscience Letters. 1994 40; 174: 221-4
Bertram L, Tanzi RE. Alzheimer’s disease: one disorder, too many genes ,Hum Mol Genet 2004, 29; 13(1) : R135-R41