۳-۱ اهداف تحقیق
۱-۳-۱ اهداف اصلی
۱) بررسی اثر متقابل سطوح مختلف ویتامین E و ال-کارنیتین جیره بر عملکرد جوجه‌های گوشتی تحت تنش گرمایی
۲) بررسی اثر متقابل سطوح مختلف ویتامین E و ال-کارنیتین جیره بر فراسنجه‌های خونی و پاسخ ایمنی جوجه‌های گوشتی تحت تنش گرمایی
۲-۳-۱ اهداف فرعی
۱) تأثیر سطوح مختلف ویتامین E و ال-کارنیتین جیره بر خصوصیات لاشه جوجه‌های گوشتی تحت تنش گرمایی
۲) انتخاب بهترین سطح ویتامین E و ال-کارنیتین برای کاربرد در جیره طیور در شرایط تنش گرمایی
فصل دوم
مروری بر پژوهش‌های انجام‌شده
فصل دوم
مروری بر پژوهش‌های انجام‌شده
۱-۲ تنش گرمایی
درجه حرارت بدن مرغ‌های اهلی در محدوده نسبتاً دقیقی نگهداری می‌شود. در مرغ‌هایی که به خوبی تغذیه شده باشند و تبادل حرارتی با محیط نداشته باشند، حد بالای ریتم شبانه‌روزی معمولاً °C۵/۴۱ و حد پایین آن °C۵/۴۰ است. زمانی که این پرندگان در محیط گرم قرار بگیرند و یا فعالیت فیزیکی شدیدی انجام بدهند، درجه حرارت بدن به واسطه ذخیره گرما، در حدود ۱ تا ۲ درجه سانتی‌گراد افزایش پیدا می‌کند، ولی ذخیره گرما در دوره‌های طولانی مدت باعث افزایش درجه حرارت بدن به بالاتر از حد قابل قبول جهت ادامه حیات شده و حیوان با تنش گرمایی مواجه خواهد شد (دقیر، ۲۰۰۸).
به طور کلی پرندگان زمانی دچار تنش گرمایی می‌شوند که بدن آن ها در ایجاد تعادل بین حرارت تولیدشده و حرارت از دست رفته دچار مشکل شود. منطقه آسایش حرارتی یا محدوده حرارتی خنثی، دامنه‌ای از درجه حرارت محیطی است که عملکرد و تولید پرنده در این محدوده مطلوب بوده، به طوری که امکان سازش رفتاری برای طیور در این محدوده دمایی وجود دارد. در دامنه بالاتر، پرنده قادر به حفظ درجه حرارت بدن نمی‌باشد بنابراین دمای بدن افزایش‌یافته و چون دفع حرارت در طیور به دلیل وجود پر و فقدان غدد عرق محدود می‌باشد تغییرات بیوشیمیایی در آن ایجاد می‌گردد (بارتلت و اسمیت، ۲۰۰۳).
۱-۱-۲ عکس‌العمل رفتاری به تنش گرمایی
رایج‌ترین تغییرات رفتاری پرنده در زمان تنش گرمایی شامل له‌له زدن، آویختن بال‌ها و چسباندن بدن به سطوح خنک می‌باشد. از اعمال دیگری که پرندگان برای افزایش انتقال گرما از بدن خود انجام می‌دهند سعی در گسترش سطح بدن است، این عمل به شکل ایستادن و دور کردن بال‌ها از بدن صورت می‌گیرد که در نتیجه آن فضای بیشتری بین محیط و پرنده برای انتقال گرما فراهم‌شده و سبب افزایش جریان خون و انتقال گرما به سطح بدن می‌شود (بوتج و هریسون[۲۶]، ۱۹۸۵).
پرندگانی که در معرض تنش حرارتی قرار گرفته‌اند زمان کمتری را صرف انجام رفتارهای اجتماعی و تغییر محل چرا می‌کنند. پرندگانی که تنش حرارتی دیده‌اند در صورتی که در قفس نگهداری شوند از همدیگر فاصله گرفته، له‌له زده و تقریباً با بال‌های افتاده و اندکی دور از بدن جهت به حداکثر رساندن اتلاف حرارتی محسوس می‌ایستند (دقیر، ۲۰۰۸).
۲-۱-۲ عکس‌العمل فیزیولوژیکی به تنش حرارتی
قرار گرفتن مرغ‌ها در درجه حرارت محیطی بالا در ابتدا منجر به افزایش درجه حرارت بافت‌های جانبی و سپس سبب افزایش درجه حرارت عمق بدن می‌شود (دقیر، ۲۰۰۸). بون[۲۷] (۱۹۶۸) مشاهده کرد که درجه حرارت بدن مرغ‌ها در صورت افزایش سریع درجه حرارت محیط به بالاتر از °C۳۰ شروع به بالا رفتن می‌کند. از طرف دیگر در صورتی که درجه حرارت محیط به کندی افزایش پیدا کند، پرندگان درجه حرارت طبیعی بدن خود را تا زمان رسیدن درجه حرارت محیط به °C۳۳ حفظ می‌کنند. گرما از طریق اندام‌های بدن دفع می‌شود. این کار جریان خون به سطح بدن را افزایش داده که در آنجا به صورت مؤثر از طریق هدایتی و تشعشعی خارج می‌شود. سیستم عروقی موجود در پاها و پنجه‌های بیشتر پرندگان از جمله مرغ خانگی دارای مکانیسم‌های تبادل حرارتی سرخرگی - سیاهرگی می‌باشد که دفع حرارت از طریق این سطوح بدون عایق را تسهیل می‌کنند. حجم خونی که از طریق شبکه سرخرگی - سیاهرگی جریان پیدا می‌کند و همانند یک تبادل کننده حرارتی عمل می‌کند با بهره گرفتن از مسیرهای فرعی سیستم عروقی تنظیم می‌شود (دقیر، ۲۰۰۸).
جریان خون از مرکز بدن به بخش‌های جانبی نقش قابل‌توجهی را در انتقال گرما از بافت‌های عمقی بدن به بافت‌های جانبی که در آنجا قادر به دفع گرما به محیط می‌باشند، ایفا می‌کند. در مرغ‌هایی که در معرض درجه حرارت محیطی بالا قرار گرفته باشند جریان خون از طریق تاج، غبغب و ساق پا به دلیل اتساع عروق جانبی افزایش پیدا می‌کند و حرارت بیشتری به هوای اطراف دفع می‌شود (دقیر، ۲۰۰۸).
۱-۲-۱-۲ عملکرد دستگاه تنفس و pH خون
در درجه حرارت‌های بالا، پرنده برای کنترل درجه حرارت بدن به مکانیسمی تحت عنوان نفس‌نفس زدن[۲۸] یا خنک شدن تبخیری روی می‌آورد. له‌له زدن یکی از عکس‌العمل‌های مشهود طیور در زمان قرار گرفتن در معرض گرما می‌باشد. این شکل خاص تنفس، گرما را با بهره گرفتن از خنک شدن تبخیری از سطح دهان و مسیرهای تنفسی دفع می‌کند. له‌له زدن، مرغ‌ها را قادر می‌سازد که میزان تبخیر آب را از ۵ به ۱۸ گرم در ساعت در عکس‌العمل به تغییرات دمای محیط از ۲۹ به ۳۵ درجه سانتی‌گراد در رطوبت نسبی ۶۰-۵۰ درصد، افزایش دهند (لی[۲۹] و همکاران، ۱۹۴۵).
هنگامی که درجه حرارت محیطی به بالاتر از محدوده حرارتی خنثی افزایش یابد، پرندگان به منظور خنک شدن، تعداد دفعات نفس‌نفس زدن را به بیش از ۱۰ برابر افزایش می‌دهند، به گونه‌ای که تعداد تنفس از میزان طبیعی ۲۵ به ۲۵۰ تنفس در دقیقه می‌رسد. این عمل در نهایت به هدرروی بیش از حد دی اکسید کربن منجر شده و سبب می‌شود سطح بی‌کربنات پلاسمای خون بالا رفته و pH خون افزایش یابد. در این حالت پرنده برای تصحیح pH خون، شروع به دفع بی‌کربنات (HCO3-) از راه ادرار می کند. یون‌های بی‌کربنات، یون‌هایی با بار منفی هستند که برای دفع آن از طریق ادرار باید با یون‌هایی با بار مثبت مانند پتاسیم (K+) جفت شوند. از آنجایی که وجود یون K+ برای حفظ و نگهداری تعادل آب درون سلولی مهم است، بنابراین دفع آن از طریق ادرار توانایی پرنده را برای حفظ این تعادل کاهش داده و پرنده را با مشکلات جدی مواجه می‌سازد. در ادامه این حالت، اگر چه پرنده سعی می‌کند آب از دست رفته بدن در نتیجه عمل نفس‌نفس زدن را با مصرف آب بیشتر جبران نماید، اما در نتیجه هدرروی و اتلاف همزمان الکترولیت‌ها از قبیل پتاسیم از طریق ادرار، ابقا آب در سلول‌های بدن کاهش می‌یابد (بلای و تیتر[۳۰]، ۱۹۹۳).
له‌له زدن، دفع دی اکسید کربن از شش‌ها را افزایش می‌دهد که این کار باعث کاهش فشار جزئی دی اکسید کربن و همچنین بی‌کربنات موجود در پلاسمای خون می‌شود. در واقع پایین بودن غلظت یون‌های هیدروژن باعث افزایش pH پلاسما یعنی شرایطی که معمولاً به آن آلکالوز تنفسی می‌گویند، می‌شود. در مرغ‌های تخم‌گذار کاهش غلظت بی‌کربنات پلاسما میزان تشکیل پوسته تخم‌مرغ را با محدود کردن قابلیت دسترسی آنیون‌های مورد نیاز در طی تشکیل بلورهای کربنات کلسیم (CaCO3) در پوسته پایین می‌آورد (دقیر، ۲۰۰۸).
۲-۲-۱-۲ عکس‌العمل سیستم هورمونی
فرم در حال بارگذاری ...
