وبلاگ

۰۸۹/۰

ماکزیمم

۴۱

۲۶۹۳۱

۰۷۴/۱۸

۸۵۳/۳

۰۸/۰

۳۷۳/۰

۷۱۵/۰

۸۹۱/۰

۹۲۳/۰

جدول ۴-۱ توصیف شاخصهای مرکزی و پراکندگی متغیرهای پژوهش
در جدول ۴-۱ مشاهده می شود که:
میانگین تعداد شرکت تابعه برابر با ۱۲۷/۳۱ و انحراف معیار آن برابر با ۸۱۸/۲۷ میباشد. حداقل آن برابر با ۱۹ و حداکثر آن برابر ۴۱ میباشد مقدار بالای انحراف معیار آن نشان میدهد که پراکندگی داده های این متغیر زیاد میباشد.
میانگین شاخص صنعت برابر با ۲۴۰۸ و انحراف معیار آن برابر با ۱۸۵۰۶۹۴ میباشد. حداقل آن برابر با ۱۵۸ و حداکثر آن برابر ۲۶۹۳۱ میباشد مقدار بالای انحراف معیار آن نشان میدهد که پراکندگی داده های این متغیر زیاد میباشد.
میانگین اندازه شرکت برابر با ۴۵۷/۱۳ و انحراف معیار آن برابر با ۴۶۶/۱ میباشد. حداقل آن برابر با ۸۹۸/۹ و حداکثر آن برابر ۰۷۴/۱۸ میباشد مقدار بالای انحراف معیار آن نشان میدهد که پراکندگی داده های این متغیر زیاد میباشد.
میانگین نرخ رشد برابر با ۳۹۸/۰ و انحراف معیار آن برابر با ۳۸/۰ میباشد. حداقل آن برابر با ۵۸۱/۲ و حداکثر آن برابر ۳۰۵/۰ میباشد مقدار پایین انحراف معیار آن نشان میدهد که پراکندگی داده های این متغیر کم میباشد.
میانگین سپر مالیاتی غیربدهی برابر با ۰۲۶/۰ و انحراف معیار آن برابر با ۰۰۰۳/۰ میباشد. حداقل آن برابر با ۰۰۰۲/۰ و حداکثر آن برابر ۰۸/۰ میباشد مقدار پایین انحراف معیار آن نشان میدهد که پراکندگی داده های این متغیر کم میباشد.
میانگین نرخ موثر مالیات برابر با ۱۴۴/۰ و انحراف معیار آن برابر با ۰۰۶/۰ میباشد. حداقل آن برابر با ۰ و حداکثر آن برابر ۳۷۳/۰ میباشد مقدار پایین انحراف معیار آن نشان میدهد که پراکندگی داده های این متغیر کم میباشد.
میانگین سودآوری برابر با ۲۳۵/۰ و انحراف معیار آن برابر با ۰۱۲/۰ میباشد. حداقل آن برابر با ۰۵۸/۰ و حداکثر آن برابر ۷۱۵/۰ میباشد مقدار پایین انحراف معیار آن نشان میدهد که پراکندگی داده های این متغیر کم میباشد.
میانگین داراییهای وثیقهای برابر با ۲۸۶/۰ و انحراف معیار آن برابر با ۰۴۵/۰ میباشد. حداقل آن برابر با ۰۰۳/۰ و حداکثر آن برابر ۸۹۱/۰ میباشد مقدار پایین انحراف معیار آن نشان میدهد که پراکندگی داده های این متغیر کم میباشد.
میانگین اهرم مالی برابر با ۵۸۸/۰ و انحراف معیار آن برابر با ۰۲۴/۰ میباشد. حداقل آن برابر با ۰۸۹/۰ و حداکثر آن برابر ۹۲۳/۰ میباشد مقدار پایین انحراف معیار آن نشان میدهد که پراکندگی داده های این متغیر کم میباشد.
۴-۳) آمار استنباطی
به منظور تعیین مدل بهینه بین دو روش اثرات ثابت و تصادفی از دو آزمون زیر استفاده میشود.
۴-۳-۱) آزمون جارک- برا:
برای سنجش نرمال بودن جز خطا آزمون جاک برا مورد استفاده قرار میگیرد این آزمون جهت بررسی نرمال بودن توزیع متغیرها در یک نمونه بکار میرود. اساس این آزمون بررسی تفاوت چولگی وکشیدگی توابع در نمونه و توزیع نرمال مشابه بوسیله آزمون (chi-square) است. در آزمونهای آماری این شاخص باید با عدد بحرانی مربوط به خود مورد مقایسه قرار گیرد. در این پژوهش عدد بحرانی برای هر اندازه ماتریس ثابت میماند لذا لزومی به مقایسه نیست و ملاک آزمون به تنهایی میتواند بعنوان شاخص نایکنواختی (خطای سیستماتیک) بکار رود.

۴-۳-۲) آزمون اول (آزمون برابری عرض از مبداءها)
به منظور تعیین مدل بهینه ابتدا لازم است از طریق آزمون اول برابری عرض از مبدا بین متغیرها را مورد بررسی قرار داده و بین روش pooling data و روش panel data انجام دهیم.
(۴-۱)
آماره این آزمون دارای توزیع F میباشد. و در واقع مثل این است که ما با دو مدل مقید و غیر مقید مواجه هستیم. که در مدل مقید، عرض از مبداءها ثابت و یکسان هستند.
(۴-۲)
برای انجام این ازمون در Eviews ابتدا باید مدل را بصورت اثرات ثابت تخمین بزنیم. در این حالت خروجی دیگری بدست میآوریم که در سطر اول اماره F ظاهر میشود. که اگر Prob کوچکتر از یک دهم باشد. در سطح ۹۰ درصد به بالا عرض از مبدا را در شرکتها متفاوت در نظر میگیریم.
جدول ۴-۲ خروجی ازمون F برای برآورد مدل

Prob

d.f

Stattistic

۰۰۰۰/۰

۶۲

۹۲۰۱۶۷/۱۰

مآخذ:محاسبات پژوهش
خروجی نشان میدهد فرضیه صفر رد شده است. بنابراین ما باید در مدل برآوردی عرض از مبدا را برای شرکتهای مختلف متفاوت در نظر بگیریم. حال برای اینکه بدانیم تفاوت در عرض از مبداها به طور اثرات ثابت عمل میکند یا اثرات تصادفی آزمون هاسمن را انجام میدهیم.
۴-۳-۳) آزمون دوم (هاسمن)
مسئله بعدی که وجود دارد، این است که باید مشخص کنیم. مدل در قالب کدام یک از مدلهای اثرات ثابت و اثرات تصادفی قابل بیان و بررسی است. لذا، کاری که در این قسمت انجام میدهیم اینست که تعیین کنیم کدام روش مناسب تر است. برای تعیین این موضوع از آمون هاسمن استفاده میکنیم. در این ازمون فرضهای و آزمون میشود.
(۴-۳)در نرم افزار Eviews برای انجام ازمون هاسمن باید قبلا مدل را به صورت اثر تصادفی تخمین زده باشیم. هنگامی که ازمون هاسمن را در Eviews انجام میدهیم. خروجی دیگری بدست میآوریم که در سطر اول ان آماره (چی دو) آزمون هاسمن ظاهر میشود. که اگر Prob کوچکتر از یک دهم باشد. مدل اثر تصادفی در سطح ۹۰ درصد به بالا پذیرفته میشود. اما اگر بزرگتر از یک دهم باشد در اینصورت مدل اثر ثابت پذیرفته میشود.(مهرگان و اشرف زاده.۱۳۸۷.۱۴۱)

• عدم خود همبستگی باقیمانده‌ها

• نرمال بودن متغیر وابسته

• هم خطی(مختص رگرسیون چندگانه)

نرمال بودن
فرض مهم در الگوی رگرسیون خطی کلاسیک این است که متغیر وابسته و جملات خطا به طور نرمال توزیع شده باشند. با در نظر گرفتن این فرض، برآورد کننده ها نیز به طور نرمال توزیع می شوند.بنابراین لازم است قبل از پرداختن به تحلیل های آماری و بررسی متغیر ها نوع توزیع آن ها را مشخص نماییم. برای بررسی نرمال بودن داده ها از آزمون های نرمال بودن^[۵۵] استفاده می شود. این آزمون ها به طور کلی به دو گروه شامل روش های ترسیمی^[۵۶] و روش های عددی^[۵۷] تقسیم می شوند. روش های ترسیمی تنها تصویری از توزیع متغیر تصادفی را ارائه می کنند، اما روش های عددی قادرند معیاری عینی و کمی برای قضاوت در خصوص نرمال بودن توزیع متغیر تصادفی فراهم نمایند. در روش های عددی می توان هم از آمار توصیفی و هم از تکنیک ها و آزمون های مختلف آمار استنباطی استفاده کرد. در این تحقیق با بهره گرفتن از آزمون جارک- برا ^[۵۸]( به عنوان یک روش عددی) به آزمون نرمال بودن داده ها پرداخته شده است. در این آزمون از اختلاف بین ضریب کشیدگی و چولگی داده های مورد استفاده می توان به نرمال بودن توزیع داده ها پی برد.

در این آزمون ، فرض صفر مبتنی بر نرمال بودن است که در صورت به دست آمدن احتمال تایید کمتر از ۵% ، فرض صفر با احتمال ۹۵ % اطمینان رد می شود.(افلاطونی و نیک بخت ،۱۳۸۹،ص۱۰۸).
H₀: توزیع داده ها نرمال است
H₀: توزیع داده ها غیر نرمال است
در این تحقیق نتایج حاصل از آزمون جارک-برا در فصل چهارم به نمایش گذاشته خواهد شد .
خود همبستگی
یکی دیگر از موارد نقض فروض کلاسیک ، وجود همبستگی پیاپی^[۵۹] یا خود همبستگی^[۶۰] در رگرسیون است که به وضعیتی اشاره می کند که در آن میان اجزای اخلال نوعی رابطه همبستگی برقرار است.چنین حالتی به دلیل ارتباط جزء اخلال هر مشاهده ( تفاوت متغیر وابسته با مقدار تخمینی اش) با جزء اخلال مشاهده دیگر ، به وجود می آید.همبستگی پیاپی یا خودهمبستگی در چندین نوع یا مرتبه قابل مشاهده است. برای مثال، در همبستگی پیاپی مرتبه اول^[۶۱] اجزای اخلال یک دوره زمانی به طور مستقیم با اجزای اخلال یک دوره بعد همبستگی دارند.راه حل متداول برای بررسی احتمال وجود همبستگی پیاپی، استفاده از آزمون دوربین- واتسون^[۶۲] است که در این تحقیق نیز برای این منظور به کار گرفته شد. این آماره به طور معمول بین صفر و ۴ تغییر می کند.مرز تقریبی بین همبستگی پیاپی مثبت و منفی عدد ۲ است. اگر آماره بالاتر از ۲ باشد بیانگر وجود خودهمبستگی منفی و اگر کمتر از ۲ باشد نشان دهنده وجود خودهمبستگی مثبت است. چنانچه آماره در حدود ۲ باشد به این معنی است که در رگرسیون ، خود همبستگی مرتبه اول وجود ندارد.از طریق مراجعه به جداول آماری مربوط به دوربین- واتسون می توان نسبت به رد یا قبول وجود خودهمبستگی قضاوت و نتیجه گیری کرد.(جعفری سرشت،۱۳۸۹)
ناهمسانی واریانس
یکی از فرض های کلاسیک در تحلیل رگرسیون ، همگن یا همسان بودن توزیع واریانس خطاهاست که در صورت نقض شدن این فرض، اجزای اخلال دارای ناهمسانی واریانس^[۶۳] خواهد بود. ناهمسانی واریانس در واقع ، به دلیل برابر نشدن واریانس متغیر وابسته در دوره های مختلف به وجود می آید.در صورت نا برابری واریانس متغیر وابسته، واریانس اجزای اخلال نیز در ادوار مختلف یکسان نخواهد بود که در نتیجه، تخمین مدل دچار تورش و عدم کارایی می گردد. برای تشخیص ناهمسانی واریانس در مدل از روش های مختلفی مانند: روش ترسیمی، روش وایت^[۶۴] ، روش پارک^[۶۵] ، روش بارتلت^[۶۶] ، روش اسپیرمن و … می توان استفاده کرد. (سلیمی فر و شیرزور،۱۳۸۹،ص۵۱)
۴-۳-۷-۳) هم خطی
هم خطی در اثر ارتباط خطی یا فنی متغیر های مستقل مدل به وجود می آید. معیار تشخیص هم خطی ( که به تورم واریانس معروف است) مبتنی بر تغییر ضریب تعیین و واریانس رگرسیون در نتیجه ورود متغیر های هم خط به مدل است. از جنبه کاربردی، تا زمانی که میزان توضیح دهندگی مدل به واسطه ورود متغیر های هم خط کاسته نشود و ضرایب رگرسیونی آن ها نیز معنادار باشد. در جهت رفع هم خطی اقدامی صورت نمی گیرد. راهکار رفع هم خطی پیش از حذف متغیر های شدیداً هم خط ، استفاده از تحلیل عاملی یا همان ادغام کردن تاثیر متغیر های هم خط در قالب یک متغیر روی مدل است.(جعفری سرشت،۱۳۸۹)
مانایی و ایستایی
از آنجا که ممکن است متغیر های اقتصادی دارای سری زمانی نامانا^[۶۷] باشند بنابراین باید قبل از به کارگیری در مدل،بررسی لازم در خصوص مانایی^[۶۸]آن ها صورت گیرد و نسبت به مانا یا نامانا بودن متغیرهای سری زمانی اطمینان حاصل شود.در واقع، در تحقیقات تجربی با فرض مانا بودن به طور معمول، عملیاتی مانند استفاده از روش حداقل مربعات معمولی متغیر های سری زمانی صورت می گیرد. مانایی در مجموع به دو شکل مانای اکید^[۶۹] و مانای ضعیف^[۷۰] قابل بررسی است. مانایی اکید به این معنی است که عامل تغییر زمان هیچگونه تاثیری بر تابع توزیع مشترک ندارد. در عمل، با توجه به دشوار بودن آزمون های مانایی اکید، محققان معمولاً از آزمون های مانایی ضعیف استفاده می کنند. بر همین اساس متغیر ها در صورت برخورداری از خصوصیات مانایی ضعیف ،مانا شناخته می شوند. ثبات میانگین، ثبات واریانس و ثبات کوواریانس فرایند تصادفی (Xt) به ازای مقادیر مختلفt ، از خصوصیات مانایی ضعیف است. موضوع مانایی و ایستایی می تواند برای مدل تلفیقی نیز همانند مدل های سری زمانی مطرح گردد.آزمون معمول به منظور بررسی ایستایی در مدل ، آزمون ریشه واحد می باشد. نرم افزار۶Eviewsاز آزمون های مختلفی نظیر آزمون لوین،لین و چو^[۷۱] (۲۰۰۲)، آزمون بریتونگ^[۷۲] (۲۰۰۰)، آزمون ایم، پسران و شین^[۷۳](۲۰۰۳) ، آزمون ریشه واحد فیشر- دیکی فولر تعمیم یافته^[۷۴] و آزمون ریشه واحد فیشر – فیلیپس پرون^[۷۵] و چویی ^[۷۶](۲۰۰۱) به منظور محاسبه ریشه واحد می تواند استفاده کند.( مشکی ،۱۳۹۰)
خلاصه فصل
در این فصل ساختار و روش تحقیق مورد بحث و بررسی قرار گرفت. ساختار تحقیق برگرفته از ادبیات موضوع بوده است. جامعه آماری شامل کلیهشرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بود. اطلاعات مورد نیاز از متن صورت‌های مالی و گزارش‌هایشرکت های عضو بورس تهران استخراج گردیده است که از لوح‌های فشرده و بانک اطلاعاتی جامع شرکت ها در این زمینه استفاده شده است. در انتهای این فصل مدل تحلیلی تحقیق و مدل آزمون فرضیه های تحقیق به طور کامل شرح گردید.
فصل چهارم
تجزیه و تحلیل داده های تحقیق
مقدمه
پس از اینکه پژوهشگر روش تحقیق خود را مشخص کرد و با بهره گرفتن از ابزارهای مناسب، داده های مورد نیاز را برای آزمون فرضیه های خود جمع آوری نمود، نوبت آن است که با بهره گیری از تکنیک های آماری مناسبی که با روش تحقیق و نوع متغیرها سازگاری دارد، داده های جمع آوری شده را دسته بندی و تجزیه و تحلیل نماید و در نهایت، فرضیه هایی را که تا این مرحله او را در تحقیق هدایت کرده اند، آزمون کند و سرانجام، بتواند پاسخی برای پرسش تحقیق بیابد.
در این فصل داده های جمع آوری شده مربوط به متغیرهای تحقیق با بهره گرفتن از تکنیک های آماری و اقتصادسنجی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و فرضیات نیز مورد آزمون قرار می گیرند. هم چنین، جداول اطلاعات آماری از متغیرهای اصلی مدل و برخی اطلاعات پایه ای در خصوص مدل تحقیق در این فصل ارائه گردیده و در نهایت، نتایج اجرای مدل رگرسیونی بیان خواهد شد. در این تحقیق تأثیر اندازه شرکت بر خطای پیش بینی سود مورد مطالعه قرار گرفته است که در این رابطه، کلیه آزمون های مربوط به مدل داده های تلفیقی ایستا و روش حداقل مربعات تعمیم یافته برآوردی، از جمله آزمون chow، آزمون هاسمن و آزمون ریشه واحد، به کمک نرم افزار Eviews6به منظور آزمون فرضیات انجام شده است. نتیجه گیری نهایی از قبول یا رد فرضیات در آخرین قسمت فصل منعکس شده است.
آماره توصیفی داده های تحقیق
داده های این تحقیق شامل اطلاعات مربوط به نگهداری وجه نقد شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و بررسی اثر شاخص های کنترلی عملکرد شرکت ها ، که شامل طول دوره تصدی مدیر عامل، سهام تحت تملک اعضای هیئت مدیره، نسبت اعضای غیرموظف هیئت مدیره، میزان مالکیت و نفوذ دولت در شرکت و تفکیک مدیر عامل از اعضای هیئت مدیره می باشد. در فصول قبلی، متغیرهای مربوط به پژوهش معرفی شده است که خلاصه ای از آن و اطلاعات نامگذاری متغیرهای مدل در جدول شماره ۴-۱ منعکس می باشد. در این قسمت برای ورود به مرحله تجزیه و تحلیل اطلاعات، آماره توصیفی داده ها شامل شاخص های مرکزی، شاخص های پراکندگی و انحراف از قرینگی و همچنین آزمون جارک- برا که توزیع نرمال پسماندها را تأیید می کند، محاسبه گردیده و نتایج حاصل در جدول شماره ۴-۲ درج شده است.
جدول ۴-۱ معرفی و تفکیک نمادهای استفاده شده برای متغیرهای مدل

متغیر وابسته
متغیر مستقل
متغیر کنترلی

توضیحات
نگهداری وجه نقد
نسبت جاری
طول دوره تصدی مدیر عامل
سهام تحت تملک اعضای هیئت مدیره
نسبت اعضای غیرموظف هیئت مدیره
میزان مالکیت و نفوذ دولت در شرکت
تفکیک مدیر عامل از اعضای هیئت مدیره

اندازه شرکت
رشد فروش
افزایش سطح عمومی قیمتها

رس عادی تحکیم یافته

۱۰۰

Chi Chi-Taiwan

۹/۱۰۶

۸/۳۳۴

T13

رس پیش تحکیم یافته

۱۰

Northridge

۶/۱۸۸

۰/۶۴۷

T14

رس پیش تحکیم یافته

۱۰

Chi Chi-Taiwan

۰/۱۱۳

۸/۳۲۶

T15

رس پیش تحکیم یافته

۱۰۰

Northridge

۷/۱۵۹

۱/۵۱۳

T16

رس پیش تحکیم یافته

۱۰۰

Chi Chi-Taiwan

۵/۱۰۹

۹/۳۴۱

با بررسی و مطالعه نیروهای حداکثر ایجاد شده در پوشش ها موارد زیر قابل استحصال است:
الف- شتاب نگاشت زلزله Northridge که در این مدلسازی مورد استفاده قرار گرفت. نسبت به شتاب نگاشت زلزله Chi Chiدر فاصله نزدیک ‌تری از گسل ثبت شده است. با مقایسه دامنه فوریه مربوط به هریک از زلزله‌ها مشخص می‌گردد که شتاب نگاشت مربوط به زلزله Northridge محتوای فرکانسی بیشتری را شامل می‌شود. به همین دلیل بر اثر زلزله Northridge نیروی بیشتری در المان‌های پوششی تونل ایجاد می‌شود. به عنوان مثال می‌توان نتایج حاصل از مدل‌های T11 و T12 را مشاهده نمود. در شکل ۵-۳ طیف فوریه مربوط به شتاب نگاشت هریک از زلزله‌ها نشان داده شده است. همچنین تاثیر نوع زلزله در خاک‌های رسی بیشتر از خاک‌های ماسه‌ای است.
الف
ب
شکل ۵-۳) دامنه فوریه زلزله های اعمالی الف- زلزله Northridge ب- زلزله Chi Chi
ب- به طورکلی با مقایسه نتایج تحلیل‌ها می‌توان دریافت که در صورت ثابت بودن تمام شرایط، در زلزله Northridge با محتوای فرکانسی بیشتر، هرچه فاصله‌ی سنگ بستر تا تونل کمتر باشد برش و خمش بیشتری در اثر زلزله به المان‌های پوششی اعمال می‌گردد. این در حالی است که در زلزله‌ی Chi Chi تاثیر فاصله از سنگ بستر محسوس نخواهد بود. به عنوان مثال می‌توان به نتایج مدل‌های T5 و T7 برای زلزله Northridge، T14 و T16 برای زلزله (Chi Chi) اشاره کرد.

ج- با اعمال زلزله‌ی( Chi Chi ) در حالتی که فاصله‌ی تونل از سنگ بستر زیاد باشد(۱۰۰ متر) نوع خاک تاثیری در مقادیر برش و خمش ایجاد شده در پوشش تونل ‌ها نخواهد داشت.به عنوان مثال می‌توان به نتایج مدل‌های T4، T12 اشاره کرد.
د- در صورت ثابت بودن شرایط مدل از نظر نوع زلزله و عمق سنگ بستر زیاد(۱۰۰ متر)، در رس ها تفاوتی در نیروهای ایجاد شده در المان‌های پوشش بتن، مشاهده نمی‌شود.‌به عنوان مثال می‌توان به نتایج مدل‌های T11، T15 اشاره کرد.
۵-۲-۲ طراحی پوشش های تونل
در این قسمت برای نشان دادن نحوه طراحی پوشش ها مدل T6 به عنوان نمونه انتخاب شد. پوشش تونل در این مدل براساس حداکثر مقدار لنگر خمشی و نیروی برشی نهایی ایجاد شده در اثر بارهای استاتیکی و دینامیکی و با ضریب بار ۲/۱ طراحی گردید. مقدار حداکثر لنگر خمشی این مدل برابر است با وحداکثر نیروی برشی برابر با است.
نیروهای طراحی عبارت است از : و
-طراحی و کنترل بر مبنای مبحث نهم مقررات ملی ساختمان
کنترل برش:
(۵-۱)
(۵-۲)
جدول ۵-۳) طراحی برشی پوشش های بتنی تونل

هموفیلوس آنفلوانزا به واسطه احتیاج به فاکتورهای V,X، همچنین عدم تولید همولیز در آگار خونی از سایر باسیل­های گرم منفی مشابه افتراق داده می­ شود.
۱-۳-۸- معایب تشخیص کلاسیک:
تشخیص مننژیت باکتریایی در اکثر مواقع مشکل است چون علایم و نشانه­ها خصوصا در کودک بیمار اغلب غیر اختصاصی هستند از روش­های تشخیص انتخابی می­توان به رنگ­آمیزی گرم از مایع مغزی نخاعی و کشت اشاره کرد اگر چه رنگ­آمیزی گرم از مایع نخاعی روش سریعی است اما این روش بسیار غیر اختصاصی است و از حساسیت پایینی برخوردار است و از طرف دیگر استریل کردن مایع مغزی نخاعی چنانچه بعد از مصرف آنتی­بیوتیک انجام شود سبب ناپدید شدن باکتری در مدت زمان ۲ تا ۴ ساعت می­ شود و از طرفی اگر بیار آنتی­بیوتیک مصرف کرده­باشد توانایی کشت در تایید وجود میکروارگانیسم ایجاد کننده مننژیت در حدود ۳۰% می باشد و یا ممکن است نتایج کشت خون یا مایع مغزی نخاعی هم منفی گزارش شود بعلاوه در صورت انجام کشت نیاز به فاکتورهای v، X 5%Co₂ و حدود ۲۴ تا ۳۶ ساعت زمان نیاز هست تا کلنی­ها رشد نمایند و ظاهر شوند به همین دلایل محققان تست­های دیگری را جهت تشخیص سریع و اختصاصی باکتری های ایجاد کننده مننژیت بکار می­برند. این متدها براساس تشخیص آنتیژن های باکتریایی با کمک تکنیک های ایمونولوژیکی استوار هستند که این تست ها را می توان تنها و یا در کنار تست­های کلاسیک دیگر به کاربرد اما اختصاصیت و ویژگی این تست­ها هم پایین است از این تست­ها میتوان به تست آگلوتینایون لاتکس و کانترایمونوالکتروفورزیس و… اشاره کرد برای مثال تست اگلوتیناسیون لاتکس روشی جهت تشخیص آنتی­ژن­های کپسولی است این روش علی­رغم معایب ذکر شده از مزایایی هم برخوردار است مثلاً اینکه این تست روش تشخیص سریعی است و درمان­های قبلی با آنتی­بیوتیک روی نتایج این تست تاثیری ندارد اما به دلیل قیمت بالا و دردسترس نبودن کیت­ها در بسیاری از کشورهای در حال توسعه استفاده روتین از این روش را متوقف می­ کند از طرفی مشخص شده که تست LpA بسیار حساس­تر و اختصاصی­تر از تست CIE در تشخیص بیماری­های Hib می­باشد این مورد خصوصاً بیشتر در مورد بیماری­های تهاجمی Hib نسبت به مننژیت صادق است. اما امروزه با پیشرفت علم تکنیک­های مولکولی جدیدی برای شناسایی باکتری­ ها استفاده می­ شود که هم از حساسیت و ویژگی و اختصاصیت بالاتری برخوردارند و هم اینکه در این تکنیک­ها نیاز به زنده بودن آن ارگانیسم نیست از این تکنیک­ها می­توان به این موارد اشاره کرد:

PCR , Real time PCR , Multiplex PCR , Nested PCR, Micro PCR, Multiplex single, tube PCR assay ,Gel- based PCR, FQ- PCR
۱-۴-۸- برتری روش­های تشخیص مولکولی:
به طور کلی مقایسه کشت و PCR نشان دهنده این است که تکنیک PCR در مقایسه با کشت دارای حساسیت و ویژگی اختصاصیت ۱۰۰% و ۹۹% است. با توجه به این که در مننژیت ضرورت تشخیص و درمان سریع وجود دارد، در صورت وجود امکانات استفاده از این روش توصیه می­ شود.
۱-۱-۹- اپیدمیولوژی
بیماری های Hib فراگیر ممکن است در هر سنی اتفاق بیفتد، عمدتا در اوایل کودکی اتفاق می افتد. اثرات مخرب بیماری معمولا در کودکان سنین ۱۸-۴ ماه بیشترین است (شکل ۱-۲) و به ندرت در نوزادان زیر ۳ ماه و بالای ۶ سال ایجاد میشوند (۱۹۹۸، WHO) . با این وجود سن دقیق که در آن خطر ابتلا بیشترین است در کشورهای در حال توسعه که اوج بیماری زودتر است (آستاریاس و همکاران ،۲۰۰۳^[۸۷]) با کشورهای توسعه یافته که اوج بیماری دیرتر است متفاوت می باشد (پلتولا،۱۹۹۸^[۸۸])
شکل ۲-۱- پراکندگی سنی عفونت Hib از اکتبر ۱۹۹۰ تا سپتامبر ۱۹۹۱ در شش منطقه در انگلستان و والس. از ۴۳۳ مورد گزارش شده (۸۴%) ۳۶۲ مورد به علت hib ، (۱۳%) ۵۴ مورد به علت غیر سروتیپی و ۱۳ مورد سروتیپ نشده بودند.
قبل از واکسیناسیون در کشورهای توسعه یافته مننژیت تقریبا نیمی از همه بیماری های واگیردار Hib را تشکیل می داد. برای مثال در انگلستان یک آنالیز از بیماریهای Hib نشان داد که ۵۶% از افراد دارای مننژیت ۱۳% دارای التهاب اپی گلوت و ۶% دارای ذات الریه بودند. ( نازارته و همکاران،۱۹۹۲^[۸۹])
اطلاعات به دست آمده از برخی کشورهای دارای سیستم نظارت مناسب نشان می دهد که چگونه اشکال وقوع بیماری در دوران کودکی ممکن است متفاوت باشد. برای مثال در دوران قبل از واکسیناسیون میزان وقوع بیماری های مخرب Hib در هر ۱۰۰۰۰۰نفر در افراد زیر ۵ سال از ۲۱ تا ۴۴ نفر در انگلستان متغیر بود همچنین در ایالات متحده غیراز آلاسکا از ۲۰ تا ۵۰ و در جمهوری فدرال برزیل از ۲۰ تا ۴۲نفر متغیر بود( بوی و همکاران،۱۹۹۴^[۹۰]، اندرسون و همکاران،۱۹۹۵^[۹۱]،هارگریوس و همکاران،۱۹۹۶^[۹۲])
در جمهوری گامبیا میزان شیوع مننژیت Hib قبل از سال ۱۹۹۰ در افراد زیر ۵سال ۶۰ نفر در ۱۰۰۰۰۰نفر و در افراد زیر یک سال ۲۰۰ نفر از ۱۰۰۰۰۰نفر بوده . در جنوب شرقی آسیا میزان دقیق بیماریهای Hib برای مننژیت و ذات الریه نامشخص باقی ماند.(بیجمر و همکاران،۱۹۹۰^[۹۳])
وقوع Hib مننژیت در کودکان ۴-۰ سال در هنگ کنگ مخصوصا منطقه حکومتی چین ۷۵/۱ در هر ۱۰۰۰۰۰ نفر در یک سال گزارش شده است و همچنین این میزان در افراد زیر ۵ سال در چین (استان تایوان) ۲۲/۳ در هر ۱۰۰۰۰۰ بوده است. (شائو و همکاران ۲۰۰۴^[۹۴])
همچنین میزان بیماری Hib در کودکان ویتنامی پناهنده در هنگ کنگ (SAR) از ۴۲ نفر در هر ۱۰۰۰۰۰نفر فراتر رفته است(لئو و همکاران،۱۹۹۹). سنجیدن بار کلی ذات الریه ی Hib به طور کلی دشوار است زیرا فقط درصد کوچکی از ذات الریه ی Hib همراه با باکتری است. مطالعاتی که در برگیرنده طیف وسیعی از تکنیک های تشخیصی مثل مکش ریه که اغلب به عنوان استاندارد طلایی برای شناسایی عامل بیماری زا در ذات الریه به حساب می آید ، نشان می دهند که میزان ذات الریه Hib در کودکان زیر ۵سال در گامبیا ممکن است به بزرگی ۴۲% باشد در حالی که یک مطالعه بررسی واکسن در آنجا مشخص کرد که حداقل ۲۱% از ذات الریه به علت Hib ایجاد شده است( مولهلند و همکاران،۱۹۹۷^[۹۵]).
همه ی افراد درون یک جمعیت احتمال یکسانی به بیماری Hib ندارند و برخی عوامل مشخص شده اند که با افزایش خطر ابتلا مرتبط هستند. در ایالات متحده مشخص شده است که بیماری Hib در پسران ۵/۱-۲/۱ برابر بیشتر از دختران و کودکان زیر ۵ سال سیاه پوست ۲-۴ برابر بیشتر از سفید پوستان است( ونگر و همکاران،۱۹۹۸^[۹۶]،تار و پیتر،۱۹۷۸^[۹۷])
جمعیت های بومی مثل استرالیا و آمریکای شمالی (اسکیموهای آلاسکا و هندی های سرخپوست ناواژو) نشان داده شده است که خطر بوم گیر شدن بیماری مخرب Hib در آنها بالاتر است که به بزرگی ۴۰۸ نفر در هر ۱۰۰۰۰۰ گزارش شده است (وارد و همکاران ،۱۹۸۱^[۹۸]).
علت چنین میزان زیادی، ترکیبی ازعوامل ژنتیکی و محیطی است. عوامل محیطی مثل قراردادن پرورشگاه ها و تراکم زیاد جمعیت که در معرض قرارگیری برای Hib را تحت تأثیر قرار می دهند. با افزایش ریسک بیماری مخرب (همه گیر) دررابطه هستند در حالی که شرایط موجود از قبل مثل بیماری سلول داسی شکل، ویروس نقص ایمنی انسان (HIV) ، پیوند مغز استخوان و اختلالات تکامل به عنوان عوامل مهم خطرساز فردی شناخته میشوند. برآوردهایی از میزان حمل بینی ـ حلقی همچنین نشان می دهد که میزان حمل با سن اشخاص مرتبط است که ظاهراً نشان دهنده ی عدم بلوغ سیستم ایمنی در کودکان جوان است. در دوران قبل از واکسن حدود ۴ نفر در هر ۱۰۰ کودک در انگلستان عامل (ارگانیسم) Hib را حمل میکردند. این آمار مشابه ۵/۳% در فنلاند و ۵-۲در ایالات متحده است( تاکالا و همکاران،۱۹۸۹^[۹۹]).
مطالعات درباره حمل عام بیماریزا در گامبیا ارقام بالاتری را نشان داد. همچنین این ارقام در بین روستاهای مطالعه شده و مطالعات مختلف متفاوت بود که به بزرگی ۱۲% یا ۳۳% ) بیجمر و همکاران،۱۹۸۹) گزارش شده اند.
گزارشهایی در مورد سروتیپ های مخرب غیرکپسولی از Hi که کپسول b ندارند، از زمان توسعه واکسن های دوگانه نگرانی درباره جایگزینی سروتیپ ها را به وجود آورده است.
۱-۱-۱۰- پیشگیری :
واکسیناسیون بهترین نوع پیشگیری می باشد که با واکسن های کونژگه پروتئین-پلی ساکاریدی می باشد که برای هموفیلوس آنفلانزا تیپ b در ایلات متحده مجوز گرفته است. واکسنی که در حال حاضر علیه بیماری های Hib استفاده میشوند بر اساس پلی ساکارید Hib است که به یک پروتئین حمل کننده مثل توکسوئید (زهر) دیفتری (PRP-D) ، پروتئین زهر مانند دیفتری (PRP-HBOC) ، زهر کزاز (PRP-T) یا پروتئین غشای خارجی مننگوککسیال جفت میشود. اتصال PRP به پروتئین حمل کننده یک پاسخ ایمنی وابسته به سلولهای T را برای پلی ساکارید Hib به وجود میآورد.
واکسن های کونژوگه در پروتئین حمل کننده شیوه اتصالی شیمیای و اندازه ی پلی ساکارید با هم فرق می کنند که آنها تا حدودی ویژگی های ایمیونولوژیکی متفاوتی می دهد.
این واکسن معمولا در دوران کودکی به صورت دوزهای تکرار شونده همراه با واکسن دیفتری / کزاز/ پرتوزیس (DTP) و شاید واکسن های سازمان خدمات ملی دوران کودکی داده میشوند.
در اکثر کشورها یک دوز یادآور بعد از ۱۸-۱۲ ماه توصیه می شوند، ولی خصوصا در کشورهای در حال توسعه که اکثر بیماریهای Hib قبل از این سن ایجاد میشود ممکن است لازم نباشد.
در بزرگسالان و بچه هایی که سن آنها بالای ۱۸ ماه است یک بار تزریق برای ایجاد ایمنی کافی است. همه ی واکسن های کونژوگه ی Hib به شیوه ی داخل عظلانی داده میشوند. به غیر از حساسیت بیش از حد به اجزاء واکسن، هیچ عوارض جانبی گزارش نشده و هیچ مورد منع مصرفی شناخته نشده است.
۱-۱-۱۱- درمان:
تعدادی از سویه های Hib به آمپی سلسین حساس اند و برای درمان می توان از آمپی سلسین استفاده کرد. اما ۲۰-۳۰ در صد آنها می توانند با تولید بتا لاکتاماز به آن مقاوم شوند. (برونو و همکارانش،۲۰۰۸^[۱۰۰] و هویی و همکارانش،۲۰۰۸^[۱۰۱] ).همچنین در بررسی هایی که در سال ۲۰۰۱ توسط شریت و همکاران انجام شد، مشخص گردید که ۴/۴۸ در صد سویه های Hib به کلرامفنیکل و ۶/۸۰ به کوتری ماکسازول مقاوم اند که با آزمون آنتی بیوگرام به روش دیسک دیفیوژن در محیط مولر هینتون آگار غنی شده با فاکتور x و v قابل مشاهده است (شیما و همکارانش،۱۹۷۷^[۱۰۲]). با این حال تمام سویه ها به نسل سوم سفتلوسپورین ها حساس هستند چون این آنتی بیوتیک ها می توانند به دیواره مننژ نفوذ کنند.تجویز داخل وریدی سفوتاکسیم و یا سفتری آکسون از این دسته آنتی بیوتیک ها نتیجه بسیار عالی را به دنبال دارد و مهمترین دزمان اولیه برای عفونت جدی Hib تا قبل از مشخص شدن نتیجه حساسیت آنتی بیوتیکی محسوب می شود. در هر حال تشخیص فوری و به موقع و همچنین درمان آنتی بیوتیکی برای به حداقل رساندن صدمات نورولوژیکی و آسیب های ذهنی ضروری است (برونو و همکارانش،۲۰۰۸).
فصل دوم
مروری بر مطالعات گذشته
۲-۱ واکسن های کونژوگه
طی بررسی های صورت گرفته توسط محققان در مورد اثرات محافظت بخش واکسن های کونژوگه پروتئنی-پلی ساکاریدی نشان داده شده است که به منظور افزایش ایمنی زایی پلی ساکارید ها بهترین راه ، متصل نمودن پلی ساکارید به یک پروتئین ایمونوژن است و به این ترتیب یک آنتی ژن غیر وابسته به تیموس به یک آنتی ژن وابسته به تیموس تبدیل می شود . این نوع واکسن کونژوگه پروتئین پلی ساکارید می تواند باعث تغییر کلاس آنتی بادی IgG ایجاد پاسخ های خاطره ای قوی در برابر پلی ساکارید و افزایش تمایل اتصال آنتی بادی های تولیدی به آنتی ژن پلی ساکاریدی شده و لنفوسیت های T-helper را به منظور کمک رسانی برای تولید آنتی بادی درگیر نماید و نیز باعث بر انگیخته شدن پاسخ ایمنی حتی در سنین پایین شود. نکته فوق در کنترل عفونت های ناشی ازهموفیلوس آنفلانزا بسیار مهم است زیرا حداکثر میزان ابتلاء و مرگ و میر ناشی از هموفیلوس آنفلانزا در کودکان کم سن و سال دیده می شود.
بنابراین واکسن های کونژوگه می توانند مقدار زیادی IgG در برابر جزء پلی ساکاریدی خود برانگیزد و مدت دوام محافظت ایجاد شدهنیز نسبتا طولانی است هم چنین این واکسن ها باعث برانگیختن آنتی بادی های همورال حتی در کودکان و نوزادان می شوند.از طرفی با توجه به مقاومت باکتری به فعال شدن مکمل از راه فرعی تولید آنتی بادی اپسونین نقش مهمی در بلعیده شدن باکتری توسط ماکروفاژها دارد و نیز کمپلکس آنتی ژن با آنتی بادی قادر است fey receptor را در سطح ماکروفاژها تحریک کند و متعاقبا فعلیت ماکروفاژها نیز برای کشتن هموفیلوس آنفلانزا افزایش می یابد. ( WHO,2006)
۲-۲- واکسن‌های Hib
اولین واکسنی که به علیه Hib ساخته شد در اوایل دهه ۱۹۷۰ بود و از پلی ساکارید کپسولی خالص شده‌ی Hib تشکیل شده بود.
یک ازمایش دوشوکور(double blind) از واکسن‌های PRP در اویل دهه ۱۹۷۰ که شامل ۶۰۰۰۰ واکسن شده بین سنین ۳ ماه و ۵ سال بود صورت گرفت. واکسن تاثیر کوتاه مدتی برروی بچه‌های ۱۸ماه یا بزرگتر که واکسن دریافت کرده بودند گذاشت ولی هیچ اثر محافظتی در بچه ‌های کوچکتر نداشت. نبود تأثیر در بچه‌های زیر ۱۸ ماه به علت ایمن زایی ضعیف PRP در نوزادان بود. علاوه براین با دوزهای تکراری PRP هیچ افزایشی در چگالی پادتن ایجاد نشده، پادتنی که تولید شده بود IgM کم کشش همراه با اندکی تولید IgG بود و واکسن هیچ تاثیری روی عمل حلق – بینی Hib نداشت.
زیر نظر گرفتن گروه واکسن‌شده‌ها نشان داد که محافظت کلی ایجاد شده برای بچه‌های بالای ۱۸ ماه حدود ۹۰% بود.
براساس این مطالعه و مطالعات دیگر روی اثربخشی واکسن، در سال ۱۹۸۵ واکسن خالص پلی ساکاریدی مجوز تولید گرفت و برای استفاده‌ی افراد بین ۵-۲ سال یا افراد بالای ۱۸ ماه که مراقبت های روزانه شرکت داشتند پیشنهاد شد. استفاده از این واکسن در منطق جغرافیایی مختلف آثار متفاوتی داشت و در بعضی ایالات تأثیر منفی و افزایش خطر ابتلا به بیماری در هفته های متعاقب دریافت واکسن گزارش شد.
این افزایش احتمال ابتلا به بیماری در هفته های بعد از دریافت واکسن با کاهش موقت پادتن حقح در سرم نوزادان واکسن شده ارتبا ط داشت.( انستیتو پزشکی ۱۹۹۴). به طورکلی به نظر می‌رسید که واکسن ۶۰-۵۰% موثر باشد و تا سال ۱۹۸۸ که واکسن‌های کونژوگه (conjugate vaccina) ایجاد شدند استفاده گردید. ( WHO,2006)
۲-۳- پاسخ های واکسن کونژوگه.
در سال ۱۹۲۰ پژوهش پیش گامانه‌ی آوری (Avery) و گِبِل (goebel) مشخص کرد که ایمنی‌زایی آنتی ژن‌های کربوهیدراتی در خرگوش‌ها می تواند به وسیله ی جفت شدگی قند با ید پروتئین حمل‌کننده افزایش یابد. این پژوهش توسعه ی واکسن های کونژوگه را برای استفاده در انسان پایه‌گذاری کرد ولی در سال ۱۹۷۰ بود که به طور جدی کار روی نمونه‌ی اولیه‌ی واکسن برای استفاده در انسان پایه گذاری شد. یک کونژوگه‌ی Hib. اتصال شیمیایی PRP یه آنتی ژن‌های پروتئینی مثل توکسوئسد‌های دیفتری و کزاز، پایه های اولیه‌ی تولید واکسن های کونژوگه‌ی Hib بود. زیرا این آنتی ژن‌ها توانای تحریک سلولهای T برای کمک کردن راداشتند و در عوض سلولهای T قادر به فراهم کردن سیگنال‌های مناسب برای سلولهای B مخصوص کربوهیدرات بودند بنابراین هم ایمنی‌زایی و هم کیفیت پاسخ ایمنی به جزء PRP واکسن بهبود می‌یافت.
واکسن‌‌هایی که در حال حاضر بر علیه بیماری Hib استفاده می‌شود براساس PRP متصل به یک پروتئین حمل‌کننده،PRP متصل به توکسوئید کزاز (PRP-T)، الیگوساکارید (oligosaccharide) PRP متصل به تدکسین دیفتری جهش داده شده، CRM 197 (Hboc) و PRP متصل به مجموعه پروتئین نشای خارجی مننژیت ناساریا ( Neisseria) نوع b ( PRP-OMP) است.
PRP متصل شده به توکسئید دیفتری ( PRP-D) یکی از اولین واکسنهایی بود که تولید شد ولی دیگر تولید نمی شود. واکسن های کونژوگه در پروتئین حمل کننده، شیوه‌ی اتصال شیمیایی، و اندازه ی پلی ساکارید با هم متفاوت هستند. و این تفاوت تا حدودی ویژگی‌های ایمنی‌زایی تا حدی متفاوت را به انها می‌دهد. این واکسن ها در ابتدا در سال ۱۹۸۷ در ایالات متحده آمریکا مجوز داده شد و منحصراً برای استفاده در کودکانی که در سال اول زندگی خود هستند نیز گسترش یافت. ( WHO,2006)
۲-۴- پاسخ های واکسن پلی‌ساکاریدی
بسیاری از دانسته های ما دربارهی ایمنی‌شناسی پاسخ ها به PRP از مطالعات محوریPorter Anderson و David Smith و نیز آزمایشات واکسن PRP که در سال ۱۹۷۰ در فنلاند صورت گرفت به دست‌آمده است. این مطالعات نشان دادند که ایمنی زایی PRP در کودکان جوان که ایمنی سلول B انها در آن سن به خوبی توسعه نیافته است و در نتیجه فاقد محافظت هستند ضعیف است. همراه با این واقعیت که دوز‌های تکراری واکسن PRP در ایجاد پاسخ ناکام ماند.
در بچه‌های بالای ۱۸ ماه، بالغ‌شدن سیستم ایمنی با به ‌دست‌آوردن پاسخ دهی (responsiveness) و همزمان با اینکه چگالی‌ها ( titers) در بچه ها به طور طبیعی همزمان بارشد ایجاد شده برای آنتی‌ویژن های دیگر واکنش می‌دهند را ظاهر سازی می‌کند، وقوع بیماری کاهش می‌یابد .( WHO,2006)
۲-۵- عوامل دخیل در ایمونوژنسیتی واکسن های کونژوگه پلی ساکاریدی – پروتئینی
۲-۵-۱- طول زنجیره پلی ساکاریدی:
تحقیقات گسترده نشان داده است که مولکول پلی ساکاریدی که برای کونژوگه استفاده می شود اگر خیلی کوتاه یا خیلی بلند انتخاب شود معمولا غیر ایمونوژن شده قادر به تحریک سیستم ایمنی نخواهند بود.بنابراین انتخاب طول زنجیره مولکول پلی ساکارید برای کونژوگاسیون بسیار مهم بوده و باید با وسواس انتخاب گردد.( شاپوری،۱۳۸۶)
۲-۵-۲- نوع اتصال:
برای تبدیل پلی ساکارید ها به آنتی ژن نوع TD باید اتصال هاپتن به مولکول حامل از نوع کوالان باشد. سایر پیوندهای محکم و یا غیر کوالان در این راستا موثر نمی باشند.چندین روش برای اتصال پلی ساکارید به پروتئین وجود دارد اما سه روش احیای امیناسیون، آمیداسیون و اتریفیکاسیون معمولا بهترین این روش ها محسوب می شوند.کونژوگاسیون با یکی از روش های نام برده سبب پایداری بالا وحفظ ساختارهای آنتی ژنیکی مولکول ها می شود.برای این منظور باید پارامترهایی هم چون ، دما ، مدت زمان PH واکنش و محلول های شیمیایی بر اساس نوع مولکول های هاپتن و حامل دقیقا تنظیم شوند.( شاپوری،۱۳۸۶)
۲-۵-۳- مولکول های حامل:
پروتئین های متنوعی از جمله پروتئین پیلی، پروتئین های غشای خارجی و توکسوئیدهای باکتری ها برای تهیه واکسن های کونژوگه برای آنتی ژن های کربوهیدراتی استفاده شده است.توکسوئید کزاز و دیفتری بیش ترین مولکول های حاملی هستند که تا به امروز استفاده شده اند و کونژوگه های آن ها اجازه مصرف انسانی را گرفته اند.( شاپوری،۱۳۸۶)
۲-۶-EDC یا EDAC¹

ورزشکاران معمولاً از باندهای الاستیک به عنوان یک روش تمرین برای افزایش عملکرد قدرت استفاده می‌کنند(۹۱). باندهای الاستیکی نسبتاً ارزان و ارائه عملی تمرینات آن حتی می‌تواند در برنامه‌های طراحی شده برای افراد مسن با محدودیت حرکتی در نظر گرفته شود. این روش‌های تمرینی در افزایش توان مؤثر است، اما اصل اضافه بار با محدودیت همراه است(۹۲). از آنجایی که الگوهای متغیری از باندهای الاستیک(کشش بیشتر، مقاومت بیشتر) وجود دارد، لازم است، برای تعیین میزان و چگونگی استفاده دقیق از باند الاستیک و شدت تمرینات تحقیق و بررسی صورت گیرد(۸۷).

اصولاً ویژگی ذاتی این نوع تمرینات، تلفیق قدرت و سرعت برای تولید توان است. این تمرینات با درگیر کردن تعداد بیشتری از تارهای عضلانی در اثر فعال شدن دوک‌های عضلانی و بهره‌مندی از ویژگی الاستیک یا کشسانی عضلات، سازگاری‌های عملکردی مختلفی در عضلات به وجود می‌آورند که نتیجه‌ی آن عملکرد بهتر و هماهنگ‌تر عضلات(هماهنگی در به کارگیری عضلات) و ایجاد قدرت انفجاری بیشتر در عمل است. این سازگاری، بویژه در رشته‌هایی که نیازمند پرش‌های پیاپی به مدت طولانی‌اند، اهمیت بیشتری دارد(۲۲).
توان عضلانی پا و اجرای پرش عمودی به عنوان عناصر مهمی در موفقیت اجرای ورزشکاران در نظر گرفته شده‌اند(۷۸). شروع تندی و تغییر مسیر، پایه و اساس اجرای موفق در بسیاری از ورزش‌ها مانند فوتبال، بسکتبال و تنیس روی میز است(۶۶، ۸۳).
توان، قابلیت سیستم عصبی- عضلانی برای تولید نیروی سریع است و به عنوان محصول نیروی عضلانی تولید شده در سرعت حرکت تعریف می‌شود. بنابراین بهبود در قدرت و سرعت ورزشکاران، توانایی تولید توان را در آن‌ ها بهبود می‌بخشد(۲۲). به تازگی تمرین مقاومتی به یک جزء از برنامه‌های افزایش توان تبدیل شده است(۵۶). تا چند دهه گذشته، این نظر وجود داشت که استفاده از تمرینات قدرتی با وزنه جهت افزایش قدرت به کاهش سرعت حرکت منجر می‌شود، اما با گذشت زمان و کسب تجارب و تحقیقات مختلف مشخص شد که با اجرای برنامه‌های مختلف تمرینی می‌توان فاکتورهایی مانند توان، قدرت و یا هر دو را با هم تقویت کرد(۷، ۶۹). افزایش قدرت در تمرینات مقاومتی با کندی حرکات همراه است. از این رو، ممکن است ورزشکاری دارای توده‌ی بدون چربی عضلانی زیاد، ولی فاقد توانایی حرکات سریع و قوی باشد. برای حل این مشکل از تمرینات بالستیک(پرتابی) به روش جابه‌جایی اشیایی مانند توپ طبی، پرتاب چکش، کیسه‌های سنگین و تمرینات پلایومتریک استفاده شده است که موجب بهبود سرعت تولید نیرو(توان) می‌شود(۲۲). این را می‌توان به عنوان غلبه بر مقاومت در برابر سرعت بالا تعریف نمود(۵۴).
در تکواندو و بسیاری از ورزش‌های دیگر توانایی تولید حداکثر قدرت در کوتاه‌ترین زمان به عنوان به دست آوردن عملکرد ورزشی در نظر گرفته می‌شود. باندهای الاستیکی نسبتاً ارزان هستند و تمرینات آن می‌تواند در برنامه‌های ورزشی، استفاده شود. این روش‌های تمرینی در افزایش توان مؤثر است، اما اصل اضافه بار با محدودیت همراه است(۵۴).
از دیگر روش‌های تمرینی با سابقه‌ی طولانی، تمرینات با وزنه است. این تمرین‌ها از لحاظ تاریخی مفهوم افزایش اندازه‌ی قدرت و عضلات را داشته‌اند. اما امروزه، افراد مختلف به منظور افزایش توان، سرعت و افزایش سفتی و تونوس عضلانی، کمک به امر توان ‌بخشی و جلوگیری از صدمات و کمک به حفظ عملکرد عضلانی در سنین کهولت، از تمرینات قدرتی استفاده می‌کنند(۱۹).
«آدامز» و همکاران در سال ۱۹۹۲ نشان دادند که در مقایسه با تمرینات پلایومتریک و مقاومتی با وزنه، تمرین ترکیبی پلایومتریک با وزنه محرک تمرینی قدرتمندتری برای بهبود پرش عمودی است؛ در حالی که «کلاچ» و همکاران تفاوتی بین نتایج تمرین پلایومتریک در مقایسه با تمرین با وزنه و یا ترکیبی در بهبود توان انفجاری یا دیگر عوامل آمادگی جسمانی، گزارش نکردند(۲۲).
«آقاعلی‌نژاد» و همکاران(۱۳۸۵)، در پژوهشی با عنوان توصیف و تعیین رابطه بین ویژگی‌های آنتروپومتریکی و فیزیولوژیکی با موفقیت تکواندوکاران، نشان دادند، تأثیر معنی‌داری بین BMI، سرعت، توان بی‌هوازی، چابکی، درصد چربی و زمان عکس‌العمل با موفقیت زنان تکواندوکار برتر وجود دارد(۲۵).
در مقاله‌ی «فردین کلوندی»، «اصغر توفیقی» و «خالید محمدزاده سلامت»، درباره تمرینات الاستیک اشاره شد که: «برایان» و همکاران(۲۰۰۶)، «چیگار»(۲۰۰۶)، «زیون» و «دی مرسمن»(۲۰۰۲)، «مایکل» و «راجرز»(۲۰۰۲) ، «ویلیام» و «راندال»(۲۰۰۲) و «زیبائی»(۱۳۷۹)، تمرینات الاستیک را به عنوان روشی جدید در تمرینات پلایومتریک معرفی کرده‌اند، که در آن از باندهای کشی استفاده می‌شود و با افزایش قدرت و توان، افزایش دامنه‌ی انعطاف‌پذیری مفاصل و کاهش میزان آسیب دیدگی همراه است.
در این مقاله همچنین اشاره شد که علاوه بر این، «کوان» و همکاران(۲۰۱۰)، «بلر» و همکاران(۲۰۱۰) و همچنین «وبر» و همکاران(۲۰۱۰)، نشان دادند که تمرینات الاستیک موجب افزایش توده‌ی عضلانی، افزایش قدرت اندام فوقانی و تحتانی بدن، کاهش میزان چربی شکمی و کل بدن می‌شود، اما تغییری در vo₂ در آستانه بی‌هوازی و حساسیت به انسولین در بیماران دیابتی نوع ۲ ایجاد نمی‌کند. این محققان در سرعت حرکت زنان سالمند نیز بهبود معنی‌داری مشاهده کردند(۲۲).
گزارش‌های محدودی درباره آثار برنامه تمرین الاستیکی برعملکرد ورزشکاران وجود دارد. در این پژوهش، پژوهشگر در پی بررسی میزان تأثیرگذاری تمرینات الاستیک مقاومتی بر متغیرهای سرعت، قدرت، چابکی، انعطاف‌پذیری، توان انفجاری، درصد چربی، توده بدون چربی و شاخص توده بدنی تکواندوکاران نوجوان است.
مسأله تحقیق این است که تمرینات الاستیک مقاومتی چه آثاری بر عوامل تن‌سنجی و فیزیولوژیکی تکواندوکاران نوجوان دارد؟
۱-۳- ضرورت و اهمیت انجام پژوهش
پیشرفت‌های علوم ورزشی در سال‌های اخیر بسیار چشمگیر بوده و آمادگی جسمانی نیز به عنوان بخش مهمی از این پیشرفت‌ها، از تنوع، تغییر و توسعه به دور نبوده است. انجام تمرینات خاص برای رسیدن به آمادگی مطلوب در رشته‌های ورزشی و همچنین در بحث تندرستی عمومی اهمیت ویژه‌ای دارد. اگر این تمرینات بر پایه‌ی تحقیقات علمی استوار باشد، نتایج بهتری در پی خواهد داشت(۲۲). تمرین متناوب مقاومتی با بار سنگین و سبک و با الگوی مشابه حرکتی، در جلسات تمرین ورزشی، یک نوع از تمرین است که به طور بالقوه ممکن است باعث افزایش و تقویت قدرت، توان و سرعت توسعه نیرو شود(۶۱). از بین عوامل آمادگی جسمانی، توان عاملی مهم در موفقیت ورزشکاران محسوب می‌شود و توان بی‌هوازی اندام تحتانی عاملی مهم در رشته‌هایی مانند والیبال، فوتبال، بسکتبال، وزنه‌برداری، تکواندو و… است. در چند دهه اخیر، روش‌های مختلفی برای تقویت توان بی‌هوازی اندام تحتانی به کار برده شده است که از آن جمله می‌توان به تمرینات با وزنه و تمرینات سرعتی اشاره کرد. تمرینات پلایومتریک نیز به عنوان شیوه‌ای مؤثر، مورد توجه مربیانی قرار گرفته است که در پی تقویت عملکردهای سرعتی و انفجاری ورزشکاران هستند(۲۲).
دامنه‌ی استفاده از روش‌های مختلف تمرینی در ورزش بسیار گسترده است و استفاده از هر شیوه‌ی تمرینی اطلاعات خاص مربوط به آن تمرین را می‌طلبد و هر یک از روش‌های تمرینی برای تقویت فاکتورهای خاصی به کار گرفته می‌شود(۹۳).
متأسفانه اغلب مشاهده شده است که بعضی از مربیان بدون توجه به میزان کارآمدی و قابلیت اثربخشی تمرین، نسبت به تجویز آن برنامه اقدام می‌کنند. از جمله این برنامه‌های تمرینی ناموفق می‌توان به فعالیت‌هایی که زمان نقش مهمی در آن دارد، اشاره کرد.
اجرای هر فعالیت در حداقل زمان همواره مورد توجه بشر بوده است. توان، از مهم‌ترین عوامل آمادگی جسمانی است که در اغلب رشته‌های ورزشی نقش مهمی را ایفا می‌کند. بسیاری از ورزش‌های انفرادی و تیمی که در آن‌ ها به پریدن، ضربه زدن و سرعت نیاز است، به میزان زیادی به توان انفجاری پا بستگی دارد. در نتیجه، در دهه‌ های گذشته تلاش مربیان و محققان بر تعیین مکانیزم‌های تمرینی مناسب برای بهبود توان پا و اجرای ورزشکاران تمرکز یافته است(۲۱).
با توجه به سوابق موضوع، در بیشتر موارد تمرینات الاستیک بر روی ورزش‌های مختلف اثر معنی‌دار داشت. همچنین در برخی موارد محققان اثر تمرینات الاستیک مقاومتی را فقط روی یک یا دو مورد خاص مانند سرعت یا قدرت مورد بررسی قرار دادند. لذا محقق بر آن شد تا آثار برنامه تمرینی الاستیک مقاومتی را بر مجموعه‌ای از عوامل تن‌سنجی و فیزیولوژیکی تکواندوکاران نوجوان مورد بررسی قرار دهد.
مربیان تیم‌ها برای به‌کارگیری هماهنگ عضلات از تمرینات قدرتی استفاده می‌کنند. همیشه هماهنگی بیشتر از قدرت مؤثراست. حرکت یا ضربه ورزشکار با هم، اساس هنرهای رزمی است. استفاه از تمرینات قدرتی در ورزشکاران جوان هنوز هم مورد بحث است. بحث در سه منطقه مورد سؤال است: ۱) تأثیر تمرینات بر بهبود عملکرد ورزشی نوجوانان، ۲) پاسخگویی بدن نوجوان به تمرینات طاقت‌فرسا، ۳)آسیب‌دیدگی نوجوانان.
تمرینی، کاربردی و مفید است که به شما اجازه دهد تعادل بهتر و کنترل عضلانی در حرکات روزمره خود داشته باشید. بدن انسان باید قادر به حفظ تعادل در موقعیت‌های مختلف باشد. تمرینات قدرتی تابعی از حرکت در برابر مقاومت با هدف بهبود توانایی شرکت‌کنندگان در انجام یک فعالیت خاص ورزشی است. با این حال، در باشگاه‌های بزرگ که دارای امکانات بدنسازی است، تمرین قدرتی در واقع، طیف وسیعی از فعالیت کل بدن می‌باشد که قدرت، تعادل و هماهنگی برای تناسب اندام و بهبود توانایی فعالیت های روزانه را شامل می‌شود. تجزیه و تحلیل نظام‌مند از تمرین مقاومتی و ضربات پا در تکواندو هنوز وجود ندارد. از این رو، هدف از این مطالعه تعیین میزان تأثیر تمرینات الاستیک مقاومتی بر سطح عملکرد و افزایش قدرت، سرعت و توان انفجاری ضربات پای تکواندوکاران نوجوان بود.
موفقیت در بسیاری از ورزش‌ها به شدت قدرت انفجاری و عضلانی پا بستگی دارد. در پریدن، پرتاب، دو و میدانی و اغلب فعالیت‌ها، ورزشکار باید قادر به استفاده از قدرت با حداکثر سرعت باشد. همان‌طور که در بالا ذکر شد، حضور موفق در یک ورزش طاقت‌فرسا نیاز به یک برنامه تمرینی خوب با هدف بهبود ظرفیت هوازی و بی‌هوازی، سرعت و قدرت عضلانی نیازمند است.
بهبود هماهنگی عصبی و عضلانی در طول تمرین افزایش می‌یابد. به عنوان مثال، نخبگان ورزشکار هنرهای رزمی نیاز به قدرت، انعطاف‌پذیری، تعادل، ثبات زانو و تهویه ریوی مناسب برای جلوگیری از وقوع مصدومیت دارند. به منظور بهبود بیشتر عملکرد قدرت عضلانی و توانایی اولیه ورزشکاران برای کنترل اولیه، مهارت اجرا شود. به علاوه، چگونگی بهبود قدرت عضلانی موجب نگرانی مربیان و ورزشکاران است. برای به دست آوردن عملکرد بهینه، واحدهای حرکتی عضلات، باید مکمل یکدیگر باشند(۴۶).
یکی از ویژگی‌های توان این است که با سرعت زیاد می‌تواند بزرگ‌ترین نیرو را در کوتاه‌ترین زمان به نمایش بگذارد. در تمام رشته‌های ورزشی که شامل پریدن، پرتاب، و تغییر جهت است از نیروی سریع ستون فقرات استفاده می‌شود. تمرین با باند الاستیکی جایگزین روش سنتی است که در آن از وزن بدن استفاده شده است. باند الاستیکی مقاومتی با توجه به ویژگی انعطاف‌پذیر خود نقش مهمی در بارگذاری حجم و شدت تمرین داشته و به یک جزء بسیار مهم تمرین تکواندو تبدیل شده است. تمرین الاستیک مقاومتی^[۱] اغلب با هدف بهبود لگد زدن و عملکرد مورد استفاده قرار می‌گیرد. با این حال هرگز مورد بررسی تجربی قرار نگرفته است(۹۰).
۱-۴- اهداف پژوهش
۱-۴-۱- هدف کلی
هدف کلی این تحقیق بررسی آثار برنامه تمرینی الاستیک مقاومتی بر برخی عوامل تن‌سنجی و فیزیولوژیکی تکواندوکاران نوجوان است.
۱-۴-۲- اهداف اختصاصی
اهداف اختصاصی این تحقیق عبارتند از:

1. 1. بررسی اثر برنامه تمرینی الاستیک مقاومتی بر انعطاف‌پذیری تکواندوکاران نوجوان؛

1. 1. بررسی اثر برنامه تمرینی الاستیک مقاومتی بر چابکی تکواندوکاران نوجوان؛

1. 1. بررسی اثر برنامه تمرینی الاستیک مقاومتی برقدرت تکواندوکاران نوجوان؛

1. 1. بررسی اثر برنامه تمرینی الاستیک مقاومتی بر سرعت تکواندوکاران نوجوان؛

1. 1. بررسی اثر برنامه تمرینی الاستیک مقاومتی بر توان انفجاری پایین تنه تکواندوکاران نوجوان؛

1. 1. بررسی اثر برنامه تمرینی الاستیک مقاومتی بر درصد چربی تکواندوکاران نوجوان؛

1. 1. بررسی اثر برنامه تمرینی الاستیک مقاومتی بر وزن بدون چربی تکواندوکاران نوجوان؛

1. 1. بررسی اثر برنامه تمرینی الاستیک مقاومتی بر شاخص توده بدن^[۲] تکواندوکاران نوجوان؛

۱-۵- فرضیه‌های پژوهش
فرضیه‌های پژوهش حاضر به شرح زیر بیان می‌شود.

1. 1. برنامه تمرینی الاستیک مقاومتی بر انعطاف‌پذیری تکواندوکاران نوجوان اثر معنی‌داری دارد.

1. 1. برنامه تمرینی الاستیک مقاومتی بر چابکی تکواندوکاران نوجوان اثر معنی‌داری دارد.

1. 1. برنامه تمرینی الاستیک مقاومتی بر قدرت تکواندوکاران نوجوان اثر معنی‌داری دارد.

1. برنامه تمرینی الاستیک مقاومتی بر سرعت تکواندوکاران نوجوان اثر معنی‌داری دارد.