وبلاگ

توضیح وبلاگ من

طراحی سیستم یکپارچه کنترل جهت بهبود پایداری جانبی و دینامیک غلت خودرو- قسمت ۲۷

۱٫۲۹

 

 

 

کنترل فعال غلت

 

۰٫۵۰

 

۷٫۶۳

 

۱٫۶۸

 

۰٫۶۲

 

۰٫۷۱

 

۱٫۲۸

 

 

 

درصد تغییر

 

-۹٫۳۰

 

۱۰٫۰۱

 

-۷٫۸۹

 

-۶٫۵۶

 

-۹٫۹۵

 

-۱٫۰۷

 

 

 

۴-۳ ارزیابی عملکرد یکپارچه­ساز
در این بخش، برای بررسی دقیق و همه­جانبه عملکرد توأم زیرسیستم­ها تحت نظارت یکپارچه­ساز، پاسخ سیستم شبیه­سازی شده را در شرایط گوناگون و در مانورهای متفاوت بررسی خواهیم کرد.
دانلود پایان نامه - مقاله - پروژه
۴-۳-۱ مانور تغییر مسیر دوگانه روی جاده خشک (۹/۰=μ)
شکل ۴-۲۵، مسیر هدف در مانور تغییر مسیر دوگانه روی سطح خشک و با سرعت اولیه km/h120 و مسیر طی شده خودرو را در دو حالت بدون کنترلر و با کنترلر نشان می­دهد. این شکل نشان می­دهد که در بیشتر لحظات، مسیر مطلوب، بهتر دنبال شده است (اگرچه بیشینه انحراف از مسیر کاهش نیافته است، میانگین آن کاهش یافته است.).
شکل ۴-۲۵ مانور تغییر مسیر دوگانه برای سیستم کنترل یکپارچه روی سطح خشک
تأثیر عملکرد سیستم کنترل یکپارچه بر دینامیک چرخش و جانبی خودرو، در شکل­های ۴-۲۶ و ۴-۲۷ بررسی شده است.
با دقت در شکل ۴-۲۶، دیده می­ شود که نرخ چرخش خودروی بدون کنترل در ثانیه ۴، به شدت از مقدار مرجع خود فاصله گرفته، خودرو در وضعیت بیش­فرمانی قرار می­گیرد، در حالی که سیستم کنترل یکپارچه، بیش­فرمانی را به میزان ۵۹% کاهش داده است.
شکل ۴-۲۶ پاسخ دینامیک چرخش برای سیستم کنترل یکپارچه روی سطح خشک
به طور مشابه، شکل ۴-۲۷ نشان می­دهد خطای شتاب جانبی و مقدار زاویه لغزش جانبی، به ترتیب ۵۹% و ۳۱% کاهش داشته اند، که حاکی از بهبود قابل ملاحظه پایداری جانبی خودرو می­باشد.
شکل ۴-۲۷ پاسخ دینامیک جانبی برای سیستم کنترل یکپارچه روی سطح خشک
در نمودارهای شکل ۴-۲۸ ملاحظه می­ شود که با فعال شدن به موقع سیستم کنترل فعال غلت، زاویه غلت در ثانیه­های ۲، ۴ و ۵ کاهش یافته، ضمن آن که با تسهیم مناسب گشتاور فعال غلت بین محورهای جلو و عقب، انتقال وزن جانبی تنها در محور غیربحرانی (در اینجا، محور عقب) افزایش یافته است.
شکل ۴-۲۸ پاسخ دینامیک غلت برای سیستم کنترل یکپارچه روی سطح خشک
با توجه به شکل ۴-۲۹ و جدول ۴-۵ ملاحظه می­ شود که عملکرد کنترل یکپارچه، به علت دخالت سیستم ترمز فعال، موجب ۱۰۷% (معادل km/h 6) افزایش بیشینه افت سرعت نسبت به خودروی بدون کنترل شده است. اما، با مراجعه به جدول ۴-۳ می­بینیم که سیستم ترمز فعال، وقتی خارج از چارچوب هماهنگ­کننده و به تنهایی عمل می­ کند، ۱۶۲% (معادل km/h 12) افت سرعت بیشتر از خودروی بدون کنترل ایجاد می­ کند. بنابراین، می­توان نتیجه گرفت که عملکرد سایر سیستم­ها زیر نظر هماهنگ­کننده ۵۵% (معادل km/h 6) کاهش در افت سرعت خودرو را به همراه داشته است.
شکل ۴-۲۹ پاسخ دینامیک طولی برای سیستم کنترل یکپارچه روی سطح خشک
شکل­های ۴-۳۰ و ۴-۳۱، زاویه فرمان، گشتاور چرخ­ها و گشتاور فعال غلت را نشان می­ دهند. با مقایسه این نمودارها با نمودارهای شکل ۴-۳۲، به روشنی مشخص می­ شود که در ثانیه­های دوم و چهارم مانور که راننده به ترتیب مبادرت به تغییر مسیر اول و تغییر مسیر دوم می­نماید، خودرو در خطر ناپایداری جانبی قرار می­گیرد و فعالیت سیستم فرمان فعال کم شده، این سیستم تا حدودی جای خود را به سیستم­های دیفرانسیل و ترمز فعال می­دهد.
شکل ۴-۳۰ نمودار زاویه فرمان و گشتاور چرخ­ها برای سیستم کنترل یکپارچه روی سطح خشک
شکل ۴-۳۱ نمودار گشتاور فعال غلت برای سیستم کنترل یکپارچه روی سطح خشک
شکل ۴-۳۲ نمودار ضرایب وزنی سیستم­ها برای سیستم کنترل یکپارچه روی سطح خشک
در بخش ۴-۴ به مقایسه کمّی نتایج شبیه­سازی با سیستم کنترل یکپارچه با نتایج شبیه­سازی با هر یک از زیرسیستم­های کنترلی خواهیم پرداخت.
جدول ۴-۵ مقایسه بیشینه خطا با خودروی بدون کنترل برای سیستم کنترل یکپارچه روی سطح خشک

 

 

 

 

|r-rtarget|

ارزیابی آمادگی بکارگیری راه حل سازمانی (ERP) بر اساس عوامل حیاتی موفقیت (مورد کاوی شرکت ایران خودرو دیزل)- قسمت ۲۲

همانطور که در جداول بالا مشاهده می شود سطح معنی داری آزمون برای تمام متغیرهای مورد نظر H1 رد و فرضیه Hتایید می شود؛ لذا فرضیه سطح خطای قابل پذیرش می گیرد و مشخص می گردد که همه متغیرها نرمال هستند و برای بررسی آنها می بایست از آزمونهای پارامتریک استفاده شود . در این پژوهش جهت بررسی فرضیات تحقیق از آزمون های میانگین یک جامعه (t-test) استفاده گردیده است.
دانلود پایان نامه
فرضیه شماره یک: عامل منابع انسانی
فرضیه اول : شرکت ایران خودرو دیزل از جنبه منابع انسانی برای پیاده سازی سیستم برنامه ریزی منابع سازمانی آماده است.
طراحی فرض ۰H
شرکت ایران خودرو دیزل از جنبه منابع انسانی برای پیاده سازی سیستم برنامه ریزی منابع سازمانی آماده نیست.
طراحی فرض ۱H
شرکت ایران خودرو دیزل از جنبه منابع انسانی برای پیاده سازی سیستم برنامه ریزی منابع سازمانی.
آماده است
به منظور بررسی و پاسخ به این سوال از آزمون میانگین یک جامعه استفاده گردید. با استناد به نمرات بدست آمده از نمونه و انجام آزمون T یک نمونه ای نتایج تحلیل در جدول ۴-۱۰ آمده است. همانطور که مشاهده می شود مقدارp-value یا بعبارتی مقدار Sig که مقدار آن ۰.۰۰۰ می باشد از مقدارα=۰/۰۵ کوچکتر گردیده است لذا فرض صفر مبنی بر اینکه جنبه منابع انسانی بیشتر از ۳ می باشد تایید نگردیده است؛ منفی بودن حد بالا و پایین این فاصله نیز بیانگر این نکته می باشد که میانگین جنبه منابع انسانی کمتر از عدد ۳ می باشد لذا اگر ما با توجه به میانگین این متغیر نمره کمتر از ۳ را وضعیت نا مناسب، نزدیک به ۳ را وضعیت متوسط و بیشتر از ۳ را وضعیت مناسب در نظر بگیریم، نتیجه کلی بدین صورت قابل تبیین خواهد بود که از نظر جنبه منابع انسانی با توجه به میانگین جامعه(۲.۶۲ )در وضعیت نامناسب قرار دارد. همچنانکه در جدول پائین مشخص است مقدار آماره T برابر با ۸.۹۲۶- است که از۱.۹۶- کوچکتر است و در ناحیه بحرانی آزمون قرار ندارد و به بیان دیگر اختلاف میانگین از عدد ۳ معنی دار می باشد.
جدول ۴-۱۰: نتایج حاصل از آزمون تی تک نمونه ای جهت بررسی عامل منابع انسانی

 

عامل Test Value = 3  
آزمون(T) درجه آزادی(Df) سطح
معنی داری
میانگین حد پایین حد بالا مقدار میانگین واقعی
منابع انسانی ۸.۹۲۶- ۱۲۳ ۰.۰۰۰ ۰.۳۷۹- ۰.۴۶۳- ۰.۲۹۵۲- ۲.۶۲

فرضیه شماره دو: عامل زیر ساخت تکنولوژی اطلاعاتی
فرضیه دوم : شرکت ایران خودرو دیزل از جنبه زیر ساخت تکنولوژی اطلاعاتی برای پیاده سازی سیستم برنامه ریزی منابع سازمانی آماده است.
طراحی فرض ۰H
شرکت ایران خودرو دیزل از جنبه زیر ساخت تکنولوژی اطلاعاتی برای پیاده سازی سیستم برنامه ریزی منابع سازمانی آماده نیست.

طراحی فرض ۱H
شرکت ایران خودرو دیزل از جنبه زیر ساخت تکنولوژی اطلاعاتی برای پیاده سازی سیستم برنامه ریزی منابع سازمانی آماده است.

با توجه به نتایج جدول شماره ۴-۱۱، جنبه زیر ساخت تکنولوژی اطلاعاتی معنی دار نبوده و تجزیه وتحلیل داده ها مطابق جدول شماره ۴-۱۱ نشان داد مقدار t بدست آمده از گروه نمونه (۲.۴۷۵-) است و لذا سطح خطای مشاهده شده، بزرگتر از ۰.۰۵ است. لذا می توان پذیرفت جنبه زیر ساخت تکنولوژی اطلاعاتی همچنانکه در جدول پائین مشخص است مقدار آماره T از۱.۹۶- کوچکتر است و در ناحیه بحرانی آزمون قرار ندارد و به بیان دیگر اختلاف میانگین از عدد ۳ معنی دار نمی باشد. از نظر وضعیت نیز با توجه به میانگین جامعه(۲.۸۹۸ )در وضعیت نامناسب قرار دارد
جدول ۴-۱۱: نتایج حاصل از آزمون تی تک نمونه ای جهت بررسی جنبه زیر ساخت تکنولوژی اطلاعاتی

 

عامل Test Value = 3  

بررسی رابطه بین تسهیم دانش و خلاقیت سازمانی با رفتار شهروندی در بین کارکنان ادارات آموزش و پرورش شهرستان بندرعباس- قسمت ۱۲

۵-۱

 

 

 

انتقال نزدیک

 

۴

 

۹-۶

 

 

 

انتقال دور

 

۴

 

۱۳-۱۰

 

 

 

انتقال استراتژیک

 

۴

 

۱۷-۱۴

 

 

 

انتقال خبره

 

۴

 

۲۱-۱۸

 

 

 

۳-۶- روش‌ها و ابزار تجزیه و تحلیل داده‏ها
در این پژوهش، به منظور تجزیه و تحلیل داده ها، از آمار توصیفی و آمار استنباطی استفاده گردید.
۳-۶-۱- تحلیل های توصیفی
روش هایی که در آمار توصیفی این تحقیق به کار برده شده است به سه گروه عمده به شرح زیر تقسیم می شود :
الف) تهیه و تنظیم جدول توزیع فرآوانی و ترسیم نمودار
ب) شاخص های مرکزی
ج) شاخص های پراکندگی
۳-۶-۲- تحلیل های استنباطی
از جمله آزمون های استنباطی که در این پژوهش مورد استفاده قرار گرفته است، شامل همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه می باشد.
۳-۶-۲-۱- تحلیل همبستگی
محقق در این تحقیق از روش تحلیل همبستگی استفاده کرده است زیرا به وسیلۀ آن می تواند درجه ای را که یک متغیر به متغیر دیگر، از نظر خطی مرتبط است اندازه گیری کند(آذر و مؤمنی، ١٣٨۹).آزمون همبستگی پیرسون برای بررسی رابطه بین دو متغیر، وقتی که نحوه پراکندگی دو متغیر دارای توزیع نرمال باشد بکار می رود. این ضریب معیاری جهت اندازه گیری جهت و بزرگی رابطه بین دو متغیر است . مقدار این ضریب همواره بین ١- و ١ است. مقدار بزرگ عددی آن (منفی یا مثبت) نشان دهنده همبستگی قوی بین دو متغیر است. مثبت با منفی بودن این ضریب نیز نشان دهنده وجود رابطه مستقیم یا عکس دو متغیر است. در واقع همبستگی به عنوان یک معیار برای تعیین میزان ارتباط بین پنج شیوه تسهیم دانش و یادگیری سازمانی، به صورت دو به دو استفاده گردیده است.
دانلود پایان نامه
۳-۶-۲-۲-رگرسیون چند گانه
رگرسیون چندگانه به محقق کمک می کند تا بداند چقدر از واریانس متغیر وابسته به وسیله یک مجموعه از پیش بینی کننده ها، تبیین شده است. در واقع محقق از طریق رگرسیون چند گانه می خواهد بداند، از میان پیش بینی کنندگان(تسهیم دانش و خلاقیت سازمانی )، کدام یک بیشترین پیش بینی را در متغیر یادگیری سازمانی دارند(آذر و مومنی، ۱۳۸۹).
فصل چهارم:
یافته های تحقیق
مقدمه
این فصل شامل دو قسمت عمده توصیف داده‌ها و تحلیل داده‌ها است. در قسمت توصیف داده‌ها به توصیف ویژگی‌های دموگرافیک و همچنین توصیف متغیرهای پژوهش توسط توزیع فراوانی و آماره‌های توصیفی پرداخته شد. در قسمت تحلیل داده‌ها به بررسی فرضیه‌های تحقیق پرداخته شد. قبل از آزمون فرضیه‌ها، نرمال بودن (توزیع طبیعی داشتن) متغیرهای مورد مطالعه توسط آزمون کولموگوروف- اسمیرنوف یک نمونه‌ای بررسی شد و سپس از آزمون های آماری مناسب استفاده به عمل آمد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم‌ افزار spss ویراست ۱۸ استفاده شد و سطح معنی داری ۰۵/۰ در نظر گرفته شد. لازم به ذکر است که تمام بررسی‌ها در این فصل بر اساس ۱۸۱ پرسشنامه جمع آوری شده صورت گرفته است.
۴-۱ توصیف داده‌ها
۴-۱-۱ توصیف ویژگی‌های دموگرافیک
الف- بررسی توزیع فراوانی افراد مورد بررسی بر اساس جنسیت
از ۱۸۱ فرد مورد بررسی ۱۱۸ نفر (۲/۶۵ درصد) مرد و ۶۳ نفر (۹/۳۴ درصد) زن بودند. در جدول ۴-۱ توزیع فراوانی بر حسب جنسیت آورده شده است. همچنین نمودار میله‌ای توزیع فراوانی بر حسب جنسیت در نمودار ۴-۱ آورده شده است.
جدول ۴-۱ توزیع فراوانی افراد مورد بررسی بر اساس جنسیت

بررسی نقش گرایش کارآفرینانه شرکت در موفقیت محصول جدید صادراتی تحت سطوح مختلف شدت رقابت و سرمایه مالی- قسمت ۳

- عقیده در اقدام به ریسک حساب شده
- موضع یابی برای فرصت و فرصت گرایی
پایان نامه - مقاله - پروژه
- روحیه مستقل
- عامل شبکه سازی طبیعی
- موقعیت گرایی
- رقابتی و قاطع
پارادایم خلاقیت:
- تخیل زایی و بینش
- تمرگز بر مشتری به طور استراتژیک
- آفرینش نگری
- پرشوری
- تعهد
- تغییرگرا
پارادایم مخاطره پذیری:
- پرانرژی
- سخت کوشی
- عمل گرایی
- افراد با جذبه
- توانایی برای ارزیابی دیگران
- اکتشاف گری و چالش گری
و عمل در لبه پرتگاه
کارآفرینی نرم:
- مدیریت و شبکه سازی غیر رسمی
- ارتباط برقرار کننده
- اعتماد به نفس ایجاد کننده و بصیرت بخش
- انگیزه دهنده
ارائه ایده و طرح:
- شهودی و تحلیلی به صورت همزمان
- شبکه سازی مؤثر با هم پیمانان برای کشف ایده های موفقیت آمیز
- توانایی برای درک بازار
- از نظر فنی متخصص و در عین حال خلاق
شکل ۲-۴ ابعاد مختلف شکل گیری کارآفرینی در سازمان(مقیمی، ۱۳۸۴).
۲-۲-۱-۴-۵ مدل کارآفرینی سازمانی آنتونیک و هیسریچ:
آنتونیک و هیسریچ هشت بعد زیر را در ایجاد کارآفرینی در سازمان دخیل دانسته و آنها را با یکدیگر مرتبط میدانند.
- ایجاد شرکتها یا واحدهای مسقل
- کسب و کار جدید
- نوآوری در محصول و خدمات
- نوآوری در فرایند
- خودتجدیدی
- ریسک پذیری
- پیشگامی
- رقابت تهاجمی
با نگاهی به روند رشد و توسعه جهانی در می یابیم که با افزایش فناوری های، پیشرفته، نقش و جایگاه کارآفرینان به طور فزاینده ای بیشتر می شود(بلچ و استمپ،۲۰۰۳ ). کارآفرین می تواند مهم ترین تأثیر را بر توسعه اقتصادی داشته باشد؛ به همین دلیل در تبیین نظریه ی توسعه اقتصادی نقش اصلی را به کارآفرین نسبت می داد. از دیگر تأثیرات کارآفرینی می توان به: بهبود کیفیت زندگی، توزیع متناسب درآمد و به دنبال آن آسودگی خاطر، بهره برداری از منابع و فعال شدن آنها برای بهره وری عظیم ملی اشاره کرد. هم چنین کارآفرینی موجب سود اجتماعی از طریق دولت می شود(شاه حسینی، ۱۳۸۶).
امروزه، کارآفرینی، تکامل چشم گیری داشته به طوری که انواع جدیدی از کارآفرینی به منصفه ظهور رسید هاست. به طور کلی اغلب محققان کارآفرینی را مشتمل بر دو نوع عمده می دانند: کارآفرینی فردی و کارآفرینی سازمانی. در کارآفرینی فردی، فرد کارآفرین به طور مستقل و جداگانه اقدام به انجام کارآفرینی می کند اما در کارآفرینی سازمانی، فرد کارآفرین در درون یک سازمان از قبل تأسیس شده اقدام به انجام کارآفرینی می کند(آقایی، ۱۳۸۵). هم چنین کارآفرینی سازمانی دارای فرایندی است که با شناخت فرصت آغاز شده و با بهره برداری و برداشت به پایان می رسد. کارآفرین با طی هر مرحله به مراحل بالاتر دست پیدا می کند(شاه حسینی، ۱۳۸۶).
اجرای ایده
تولید ایده
بهره برداری و برداشت از ایده
فرایند کارآفرینی سازمانی
شکل ۲-۵ فرایند کارآفرینی سازمانی از نظر فرهنگی(صفرزاده، ۱۳۸۴).
کارآفرینان در انجام این فرایند، باید دارای ویژگی هایی باشند تا بتوانند در کار خود موفق شوند که این شامل احساس مس ئولیت و داشتن عزم و اراده، استفاده از فرصت ها، تحمل مخاطره، ابهام و عدم اطمینان، خلاقیت، اتکا ء به نفس و قدرت سازش، انگیزه برتری طلبی می شود(پایدار و همکاران ، ۱۳۸۶). اما در انجام کارآفرینی در سازمان ها و شرکت ها موانعی وجود دارد که بسیاری از آنها ناخواسته هستند و بازخوردی از به کارگیری مدیریت سنتی به شمار می روند. در برخی مواقع این موانع آن قدر مخرب است که کارآفرینان ترجیح می دهند از این کار اجتناب کنند. برخی از ابعاد موانع کارآفرینی از دیدگاه فرای شامل ۱- ماهیت سازمان های بزرگ ۳- فقدان استعداد کارآفرینانه ۴- شیوه های نادرست پاداش است(پورداریانی، ۱۳۸۰).
بسیاری ازسازمان ها و شرکت ها به ضرورت خلاقیت و کارآفرینی پی برده اند. نقش و جایگاه خلاقیت به حدی است که در مغرب زمین گفته می شود یا مرگ یا «خلاقیت»(آقایی، ۱۳۸۹). بر همین اساس الگوی زیر توسط آکینب[۱۷] (۲۰۰۸) ارائه شده است.
شکل۲-۶ الگوی اکینت(اکینت[۱۸]، ۲۰۰۸).

بررسی اثر متقابل تراکم گیاهی با مواد تغذیه ای در رقابت گندم Triticum aestivum L. با علف های هرز- قسمت ۱۱

۵-۷-۳: سطح برگ پرچم
به منظورتعیین سطح برگ پرچم و برگ زیرین آن در زمان گل­دهی از خطوط شماره ۳، ۴ از هر کدام از برگ­های مورد نظر تعداد ۱۰ برگ به­ طور تصادفی از بوته­ های گندم جدا شده و سطح هر کدام از برگ­ها به­وسیله دستگاه شاخص سطح برگ سنج محاسبه ­شدند. سپس میانگین اعداد بدست آمده، به­عنوان سطح برگ پرچم و برگ زیرین آن برای هر کرت آزمایشی منظور شد.
دانلود پایان نامه
۶-۷-۳: شاخص سبزینگی (اسپد)
به منظور تعیین محتوای کلروفیل برگ ها ی گندم ، در سه مرحله شکم خوش، گلدهی و خروج سنبله از دستگاه کلروفیل متر دستی (اسپد) ، استفاده ­شد. عدد اسپد به عنوان معیاری از میزان کفایت کلروفیل برگ ها می­باشد. بدین منظور از هر کرت آزمایشی تعداد سه بوته و از هر بوته ،آخرین برگ توسعه یافته یا برگ پرچم، انتخاب شد و از آن برگ ، از سه نقطه جداگانه آن عدد اسپد قرائت ­شد. سپس میانگین ۹ عدد به دست آمده به عنوان عدد اسپد برای آن کرت اندازه گیری و محاسبه گردید (رینولدز و همکاران، ۲۰۰۱).
۷-۷-۳: تعیین ماده خشک کل تولیدی در مرحله برداشت
به منظورتعیین میزان ماده خشک کل، در مرحله رسیدگی فیزیولوژیک، ازهر کرت آزمایشی به مساحت یک متر مربع و از خطوط شماره ۳، ۴ با حذف نیم متر از طرفین به­عنوان حاشیه، نمونه­های گیاهی از سطح زمین برداشت ­شدند. بلافاصله پس از برداشت، وزن تر نمونه­ها اندازه گیری شد و پس از آن۱۰ بوته به­عنوان نمونه­ جدا شده و پس از تعیین وزن تر آنها، برای اندازه گیری درصد رطوبت بوته­ های هر کرت در هنگام برداشت
در آون به مدت ۴۸ ساعت و در دمای حدود ۷۵ درجه سانتی گراد خشک شدند. با احتساب درصد رطوبت در هنگام برداشت، ماده خشک کل تولیدی در هرکرت آزمایشی درواحد سطح محاسبه شد.
۸-۷-۳: عملکرد دانه، اجزاء آن و شاخص برداشت
برای تعیین اجزاء عملکرد، ابتداء تعداد کل سنبله­ها، تعداد سنبله­های بارور و غیر بارور درواحد سطح با شمارش مستقیم سنبله­های مربوط به بوته­ های هرکرت به دست آمد. سپس از کل بوته­ های برداشت ­شده از هرکرت تعداد ۲۰ بوته­ (ساقه سنبله­ دار) به­ طور تصادفی جدا شد و صفاتی نظیر ارتفاع بوته، طول میان گره بالائی، طول میان گره زیرین بالائی، طول سنبله، تعداد سنبلچه در سنبله و تعداد دانه در سنبلچه نیز اندازه گیری و میانگین آنها برای هر کرت آزمایشی در نظر گرفته ­شد. برای تعیین عملکرد دانه، تمام سنبله­های برداشت شده هرکرت آزمایشی، بعد از جدا سازی از ساقه­ها، کوبیده شده و پس از بوجاری کامل، جهت حذف رطوبت اضافی به مدت ۲۴ ساعت در آون با دمای حدود ۷۵ درجه سانتی گراد قرار ­گرفتند. پس از آن وزن دانه­ های به دست آمده به­عنوان عملکرد دانه (با رطوبت ۱۴درصد) در نظر گرفته شد. سپس برای تعیین وزن هزار دانه نیز دو نمونه ۵۰۰ تایی از دانه­ های به دست آمده، توسط دستگاه شمارش بذور محاسبه و توزین شد و اساس آن وزن هزار دانه اندازه گیری ­شد. شاخص برداشت نیز با تقسیم عملکرد دانه به ماده خشک کل، مورد محاسبه قرار ­گرفت.
۹-۷-۳: نحوه اندازه گیری شاخص قدرت رقابت گیاه زراعی نسبت به علف­های هرز
معمولا از روش تلفیقی یا شاخص رقابت (Competition Index) استفاده می­ شود. بنابراین برای بررسی میزان رقابت گندم با علف­های هرز از معادله شاخص رقابتی زند و بکی (۲۰۰۵) استفاده و با تغییراتی ( معادله ۳: شاخص رقابتی تغییر یافته ۱ (MCI) شکل گرفته و استفاده می­ شود:
(معادله ۱) CI=(Vi/Vmean)/(Wi/Wmean)
از آنجایی که حاصل تقسیم میانگین ماده خشک علف هرز (Wmean) بر میانگین عملکرد دانه گندم ( Vmean) در یک آزمایش عدد ثابتی است و تاثیری بر تفاوت اعداد ندارد، قابل صرف نظر است و معادله ساده­تر شاخص رقابت تغییر یافته ۳ بدست می ­آید (MCI):
Vi/Wi=MCI
در معادلات فوق Vi: عملکرد دانه رقم i در حضور علف­ هرز و Wi ماده خشک علف هرز مربوط به رقم i می­باشد.

 

    1. Modified CoMpetition Index

 

به منظور ارزیابی اثر تیمارها بر تراکم و زیست توده علف­های هرز، پنج نوبت نمونه برداری از کرت­های آزمایشی انجام گرفت. نمونه برداریها ۱۴روز پس از محلول پاشی در کوادراتهای تقریبی ( به ابعاد ۲۵×۲۵ سانتیمتر مربع) و به فاصله ۱۴ روز یکبار تکرار شد. کوادرات به صورت تصادفی در خطوط کناری کرتها پرتاب شده و سپس علف های هرز در داخل کیسه های پلاستیکی به آزمایشگاه منتقل شده و به تفکیک گونه جدا شدند. در مرحله بعدی پس از شمارش تعداد هر گونه، علف های داخل پاکت ها در آون قرار گرفت و پس از۷۲ ساعت با بهره گرفتن از ترازوهای دقیق دیجیتالی وزن شدند.
۸-۳: محاسبات آماری
کلیه تبدیلات لازم با توجه به نوع متغیرهای اندازه گیری شده انجام و اعداد و ارقام بدست آمده با بهره گرفتن از برنامه ی SAS مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند. برای مقایسه میانگین­ اثر تیمارهای آزمایش از آزمون LSD و برای مقایسه میانگین­های اثر متقابل تیمارهای آزمایش از آزمون Lsmeans و روش برش دهی فیزیکی استفاده شد. و ترسیم شکل­ها در نرم افزار Excel انجام شد.
فصل چهارم
نتایج و بحث
نتایج مطالعه حاضر نشان می­دهد که واکنش گندم به سطوح مختلف عناصر غذایی در تراکم­های مختلف با همدیگر متفاوت است. برای پی بردن به این موضوع، تأثیر سطوح عناصر غذایی و تراکم بر صفات مختلف گندم مورد بررسی قرار می­گیرد.
۱-۴: اثر تراکم­ گیاهی با مواد تغذیه­ای بر صفات زایشی گندم در رقابت گندم با علف­های هرز
۱-۱-۴: عملکرد دانه:
نتایج نشان داد که اثر متقابل تراکم­ گیاهی با مواد تغذیه­ای بر عملکرد دانه گندم در رقابت گندم با علف­های هرز در سطح احتمال خطای ۵ درصد معنی دار بود جدول (۱-۴). نتایج برش دهی اثر متقابل تراکم و عناصر مغذی بر مبنای سطوح تراکم بر عملکرد دانه نشان داد که اثر تیمار D1 (تراکم ۴۰۰ بوته در متر مربع) در سطح احتمال خطای ۵ درصد و تیمار D4(تراکم ۷۰۰ بوته در متر مربع) در سطح احتمال خطای ۵ درصد معنی دار بود جدول (۲-۴). همچنین نتایج مقایسه میانگین اثر متقابل تراکم و عناصر مغذی بر مبنای سطوح تراکم نشان داد که بیشترین میزان عملکرد دانه در تراکم ۴۰۰ و ۷۰۰ بوته در متر مربع از تیمار شاهد ( بدون مصرف کود و بدون علف هرز) به­ترتیب با ۳۳/۶۷۴۳ و۶۶۱۰ کیلوگرم در هکتار و کمترین میزان عملکرد دانه در تراکم ۴۰۰ بوته در متر مربع از تیمار با مصرف کود حاوی ۶ عنصر میکرو (در حضور علف­های هرز) با ۳۳/۳۶۹۳ کیلوگرم در هکتار به دست آمد که دارای اختلاف معنی داری با تیمار شاهد در سطح احتمال خطای ۱ درصد بود و کمترین میزان عملکرد دانه در تراکم ۷۰۰ بوته در متر مربع از تیمار با مصرف کود حاوی ۲ عنصر ماکرو (در حضور علف­های هرز) با ۳۴۳۵ کیلوگرم در هکتار به دست آمد که دارای اختلاف معنی داری با تیمار شاهد در سطح احتمال خطای ۱ درصد بود به دست آمد جدول (۳-۴).
افزایش تراکم گیاهی می ­تواند باعث غلبه آن بر علف­های هرز شود. هر چند این امر ممکن است نتیجه معکوس هم بدهد، زیرا شدت رقابت بین گونه ­ای با علف­های هرز، اغلب کمتر از شدت رقابت درون گونه ­ای است (کوچکی و همکاران، ۱۳۸۰). در این ارتباط مانتی و همکاران (۱۹۹۶) گزارش کردند که با افزایش تراکم گیاهی، کاهش عملکرد گیاهان زراعی ناشی از حضور علف­های هرز بهبود می­یابد. زیرا تراکم گیاهی و آرایش کاشت دو عاملی هستند که با تحت تاثیر قرار ­دادن ساختار کانوپی از طریق تغییر شکل اجزاء اندام­های هوایی همچون اندازه برگ­ها، جهت گیری برگ­ها و نحوه اتصال آنها به ساقه و پیری برگ­های پایین تر کانوپی قادر به کاهش پتانسیل تداخل علف­های هرز از طریق افزایش جذب نور کانوپی هستند (گاردنر، ۱۳۸۲). افزایش تراکم گیاه زراعی، با افزایش فشار رقابتی روی علف­های هرز، رشد و تکامل آنها را تحت تاثیر قرار می­دهد. بدین ترتیب باعث افزایش سهم گیاه زراعی از کل موجودی منبع می­ شود (هریس و وایت، ۲۰۰۷ و احمدوند و همکاران، ۲۰۰۹).
در نتیجه تراکم کاشت می بایست به نحوی انتخاب شود که حداقل رقابت بین بوته­ های گیاه زراعی به وجود آید و از طرف دیگر فضای خالی در اختیار علف های هرز قرار نگیرد( احمدی و همکاران ، ۲۰۰۷). برخی اعتقاد دارند که گندم به دلیل داشتن خاصیت پنجه زنی، دارای انعطاف پذیری بالایی از نظر تراکم بوته می باشد، به طوری که در دامنه وسیعی از تراکم بوته، تعداد سنبله قابل برداشت و نهایتا عملکرد دانه مشابه خواهد بود. ولی گزارش شده است که اگر عملکرد دانه مورد نظر باشد تراکم بوته مناسبی وجود دارد که در آن تراکم، عملکرد دانه حداکثراست و چنانچه تراکم کم باشد از پتانسیل تولید به نحو بهینه استفاده نمی گردد و در فراتر از تراکم مطلوب نیز مواد فتوسنتزی به جای اینکه صرف تولید دانه بیشتر شوند صرف رشد رویشی یا تنفس گیاه می­گردند ( کوچکی و خلقانی، ۱۳۷۴، سرمدنیا و کوچکی، ۱۳۷۲). شیرانی فر ( ۱۳۷۴ ) در آزمایشی به این نتیجه رسید که اثر رقم و تراکم بوته بر روی عملکردهای کل، دانه، کاه و شاخص برداشت معنی دار بود و حداکثر عملکرد دانه در تراکم بوته از ۳۰۰ به ۶۰۰ بوته در مترمربع، افزایش یافت ولی بین سطوح مختلف تراکم، اختلاف معنی داری مشاهده نشد.

 

جدول۱-۴: تجزیه واریانس صفات عملکرد و اجزاء عملکرد گندم
منبع تغییر درجه آزادی مجموع مربعات
عملکرد دانه شاخص برداشت تعداد سنبله بارور تعداد سنبله نابارور تعداد سنبلچه در سنبله تعداد دانه در سنبلچه تعداد دانه در سنبله وزن هزار دانه