وبلاگ

۱

 

۰

 

 

 

جدول ۵-۲: میزان توافق دو مدل کلاسیک و IRT در تعیین سوالات مناسب و نامناسب
از نظر قدرت تشخیص برای آزمون زیست شناسی

 

 

 

 

 

 

IRT

 

 

 

 

 

سوال

 

مناسب

 

نامناسب

 

 

 

CTT

 

مناسب

 

۷۲

 

۵

 

 

 

نامناسب

 

۰

 

۱

 

 

 

همان­طور که جداول بالا نشان می­ دهند، از نظر قدرت تشخیص؛ در آزمون ادبیات­فارسی، ۶۰ سوال و در آزمون زیست­شناسی، ۷۲ سوال در هر دو مدل مناسب و همچنین، در آزمون زیست­شناسی در هر دو مدل، یک سوال نامناسب شناسایی شد. به عبارتی دیگر؛ دو مدل کلاسیک و IRT در آزمون ادبیات فارسی ۳۶/۹۸ درصد موارد و در آزمون زیست­شناسی در ۵۹/۹۳ درصد موارد با هم توافق داشتند.
به طور کلی؛ مطلوب است که سوالات دارای ضریب تمیز بالا و ضریب دشواری متناسب با هدف
آزمون باشند. از آن­جا که امتحانات­نهایی در گروه آزمون­های ملاک­مرجع قرار دارند، انتظار می­رود به منظور تفکیک افراد مسلط از غیر مسلط، آگاهی این آزمون­ها در اطراف نمره­ی ملاک (نمره ۱۰) بیشینه باشد. به این معنا که در امتحانات­نهایی که با اهداف ارزشیابی پایانی صورت می­گیرند، می­بایست سوالات دشواری متوسط داشته باشند. در حالی که در کنکور که با اهداف گزینشی برگزار می­گردد، تتای ماکسیمم در تتای بالاتری قرار می­گیرد. یعنی، دشواری سوالات در سطح بالایی قرار دارد. با توجه به متفاوت بودن نمره­ی برش امتحانات­نهایی و کنکور، می­توان گفت؛ در کل امتحانات نهایی چون آزمون­های ملاک­مرجع هستند، قابلیت گزینش داوطلبان ورود به موسسات و مراکز آموزش­عالی را ندارند. تحقق هر کدام از اهداف ارزشیابی و گزینشی مستلزم امتحانات جداگانه­ ای می­باشد. همچنین، با توجه به خطیر بودن تصمیماتی که بر اساس نتایج کنکور گرفته می­ شود، ضرورت دارد مطالعات گسترده و علمی به منظور جایگزینی نظام جدید گزینش دانشجو صورت پذیرد و امتحانات­نهایی از جنبه­ های مختلف اندازه ­گیری (روایی، اعتبار و ویژگی­های روان­سنجی سوالات) بارها و بارها مورد بررسی قرار گیرند.
وضعیت قبولی آزمودنی­ها و چگونگی توزیع نمرات آن­ها
در آزمون ادبیات­فارسی حدوداً، ۷۵ درصد از آزمودنی­ها قبول شدند. دختران نسبت به پسران در
این درس، دارای توان یادگیری کم و بیش یکسانی هستند و در مقایسه با آن­ها از تجانس بیشتری برخوردارند. نسبت قبول شدگان دختر به پسر تقریباً ۵/۱ برابر و نسبت ردشدگان پسر به دختر تقریباً ۵/۳
برابر است.
در آزمون زیست­شناسی ۲/۴۷ درصد جزء قبول شدگان هستند. به بیانی دیگر، تقریباً نسبت
قبولی­ها به ردی­ها ۵۰ به ۵۰ است و این اوج واریانس را نشان می­دهد، به طوریکه می­توان گفت این آزمون در محدوده­ نمره­ی ملاک قبولی از قدرت تمایز بالایی برخوردار است. در آزمون مذکور، نسبت قبول­شدگان دختر به پسر و همچنین، نسبت ردشدگان پسر به دختر کمی بیش از ۵/۱ برابر است. ۷۶% نمونه­ مورد مطالعه­ ویکمن (۲۰۱۳)، از هر دو جنس نیز، در امتحان­نهایی زیست­شناسی رد شده بودند.
میانگین نمره­ی کل آزمودنی­ها در دروس زیست­شناسی و ادبیات­فارسی به­ترتیب برابر با
(۹۷/۹، ۱۹/۱۳) است که عملکرد ضعیف دانش ­آموزان در درس زیست­شناسی را نشان می­دهد. در مطالعه­ سلیمانی (۱۳۸۴) و سادئی (۱۳۷۶) نیز، میانگین نمره در دروس امتحانات­نهایی پایین بوده است.
آزمون ادبیات­فارسی دارای کجی منفی است که می­توان گفت یا سوالات آزمون ساده بوده ­اند و یا
مطابق بوده است با انتظاری که از آزمون­های پیشرفت تحصیلی می­رود که در پایان یک دوره آموزشی، آزمودنی­ها می­بایست کلیه مطالب تدریس شده را یاد گرفته باشند و این خود به خود آسانی آزمون را به دنبال دارد. در آزمون زیست­شناسی نیز، توزیع نمرات آزمودنی­ها متقارن است اما دارای کشیدگی منفی بوده به بیان دیگر، قله این توزیع پایین­تر از قله توزیع نرمال می­باشد و به اصطلاح منحنی با خوابیدگی در اوج را داریم. مقدار بالا و منفی کشیدگی بیانگر واریانس زیاد در بین نمرات است. لذا این متغیر با اینکه دارای توزیع متقارنی است اما نرمال نخواهد بود. نتایج بدست آمده از آزمون کولموگروف - اسمیرنوف نیز، تأیید کننده­ نتایج بدست آمده از شاخص­ های کجی و کشیدگی است.
مقایسه ی عملکرد آزمودنی ها به تفکیک جنسیت
آزمون t مستقل نشان داد که در دو آزمون مورد مطالعه، آزمودنی­های دختر و پسر عملکرد
متفاوتی داشته اند. در آزمون ادبیات فارسی میانگین پسران (۵/۱۱) یک و نیم نمره و میانگین دختران (۸۷/۱۴) نزدیک به پنج نمره بالاتر از نمره­ی ملاک قبولی است. همچنین، میانگین پسران و دختران (۴۶/۸ و ۴۹/۱۱) در آزمون زیست­شناسی به ترتیب، حدوداً یک و نیم نمره پایین­تر و بالاتر از ملاک قبولی است که بیانگر عملکرد ضعیف دختران و افت تحصیلی آزمودنی­های پسر در درس مذکور است. این خود نیاز به مطالعات جداگانه­ ای جهت ریشه­یابی دارد.
دانش ­آموزان دختر در هر دو آزمون، بیشترین سهم قبولی و میانگین بالاتر را به خود اختصاص
داده­اند. این نتیجه با مطالعه­ حسنی و همکاران (۱۳۹۲)، آتشک (۱۳۹۰)، مارینا (۲۰۱۳) همخوانی دارد. ولی با مطالعه­ ویکمن (۲۰۱۳) ناهمخوانی دارد. این ناهمخوانی را می­توان این گونه تفسیر کرد که عملکرد پایین دختران در نمونه­ مورد مطالعه­ ویکمن به دلیل ضعف در یادگیری زبان انگلیسی بوده، به بیان دیگر؛ امتحان زیست­شناسی، تک بعدی نبوده است.
توزیع نمرات آزمون ادبیات فارسی، برای پسران، متقارن و برای دختران دارای کجی منفی است. در