عواملی که میتوانند در مردود شدن یک فرمولاسیون دخیل باشند عبارتند از:
الف) ناکافی بودن ماده امولسیون کننده البته به ندرت اتفاق میافتد چون معمولاً در فرمولاسیون بیش از مورد نیاز امولسیفایر به کار رفته است.
ب) تجزیه ماده امولسیون کننده که میتواند به علت فعل و انفعالات شیمیایی یا تأثیر فعالیت میکروبی یا تداخل اثر با یکی از اجزاء فرمولاسیون باشد.
ج) تغییرات حرارتی نیز ممکن است در فرمولاسیون اختلال ایجاد کنند. بدین ترتیب ازدیاد دما در فرمولاسیون کنندههای حساس به حرارت باعث جدایی دو فاز یا تغییر فاز میشود.
د) گاهی اوقات افزودن الکترولیت باعث تجزیه امولسیون میگردد. مثلاً حضور نمکهای کلسیم در امولسیونهای حاصل صابونهای تری اتانول آمین
ه) انبار کردن طولانی مدت روغنهای حیوانی و گیاهی باعث تندشدگی Rencidity آنها شده و در نتیجه، تفکیک فازها میشود. (۲۶، ۴۵)
۲-۵. پرورش شترمرغ
در حدود سالهای ۱۸۶۰ تقاضای زیادی برای پرورش شترمرغ منجر به اهلی کردن آن در آفریقای جنوبی شد. پس از اختراع دستگاه جوجهکشی مصنوعی در سال ۱۸۷۰ این کار تبدیل به حرفهای بسیار سودآور گردید اما از سال ۱۹۱۴ به بعد تقاضا برای پر کاهش یافت و در اواخر دهه ۸۰ توجه به گوشت و پوست و سایر فرآوردههای تولیدی این پرنده باعث رونق مجدد این صنعت شده تا به امروز این روند ادامه دارد.
شترمرغ (strathio camelus) بزرگترین پرنده زنده است که متعلق به خانواده ratite به معنای سینه پهن میباشد. (۶)
۲-۵-۱. شترمرغ
متوسط ارتفاع آن ۲/۱-۲/۵ متر و وزن آنها ۱۵۵-۱۶۰ کیلوگرم میباشد. بدن شترمرغ از پرهای نرم پوشیده شده است. جوجهها چه نر و چه ماده پرهای قهوهای دارند. به تدریج نرها که بالغ میشوند پرهای بدنشان سیاه و پرهای بالشان سفید میشود.
پرهای بدن مادهها خاکستری، قهوهای، نوک پرهای بال آنها قهوهای یا سیاه میشود. شترمرغها گردن بلند و بسیار انعطافپذیری دارند که بوسیله آن قادرند روی زمین بچرخند و در عین حال از برگ درختان تغذیه کنند. شترمرغ علاوه بر دید و شنوایی بسیار دقیق میتوانند در هنگام خطر با سرعتی بیش از ۴ مایل در ساعت (۶۴ کیلومتر ) بدود. این پرنده۶۰-۷۰ سال عمر میکند. (۶، ۱۰)
۲-۵-۲. انواع شترمرغ
شترمرغ آفریقای جنوبی (struthio camelus austrialis) شترمرغ- گردن آبی
شترمرغ آفریقای شمالی (struthio camelus camelus) شترمرغ- گردن قرمز
شترمرغ آفریقای شرقی (struthio camelus massaicus) شترمرغ- گردن قرمز
شترمرغ سومالی (struthio camelus molibdo phnes) شترمرغ- گردن آبی
شترمرغ آفریقای اهلی شده (struthio camelus domesticus) شترمرغ- گردن سیاه موارد اخیر نوع اهلی شدهای میباشد که از قرن گذشته در آفریقای جنوبی تولید شده است که نتیجه تلاقی بین زیر گونههای مختلف با انتخاب بهتر پر بالاتری باروری و مقاومترین در حمل و نقل میباشد.
مزایای هر یک از این گونهها به این شرح است:
گردن آبی: جوجهها مقاومتر با درصد زنده مانی بیشتر اما تولید تخم کمتر
گردن قرمز: قد بلندتر، تولید گوشت بیشتر، بلوغ دیرتر و تخم کمتر (۲۰، ۱۲)
۲-۵-۳. تاریخچه کاربرد روغن شترمرغ
در ۳۰۰۰ سال قبل در فرهنگ مصری، رومی، آفریقایی از روغن شترمرغ به عنوان یک ماده آرایشی و نیز برای درمان درد روماتیسم استفاده میشد مستندات تاریخی راجع به روغن شترمرغ به زمانهای خیلی قدیم یعنی قرن اول پس از میلاد بر میگردند به استفاده گسترده از روغن برای درمان زخم، سوختگی، ناراحتیهای پوستی، اگزما، خشکی پوست و مو و بسیاری موارد دیگر اشاره میکند و این رویه برای صدها سال ادامه یافت.
پلینی فیلسوف رومی قرن اول پس از میلاد مطالب مبسوطی درباره فواید استفاده از روغن شترمرغ نوشت امروزه ما میدانیم که روغن شترمرغ حاوی اسیدهای چرب ضروری امگا- ۶ و امگا- ۹ است. اسیدهای چرب ضروری به حفظ سلامت غشاهای سلولی کمک کرده استفاده از مواد مغذی را بهبود میبخشد و متابولیسم سلولی را موجب شده و کنترل میکنند. آنها مواد خامی را که به کنترل فشار خون، لخته شدن آن آماس، درجه حرارت بدن و سایر اعمال بدن کمک میکنند فراهم مینمایند. پرورش شترمرغ به عنوان منبع جدید پروتئین و پوست توسط کشورهای توسعه یافته حدود سه دهه قبل مورد توجه قرار گرفت. با توسعه بازار، توجه برخی کشورها که شرایط اقلیمی و زیست محیطی مناسبی برای پرورش این پرنده داشتند معطوف به این صنعت شد. کشورهای آفریقایی (زیستگاه طبیعی شترمرغ) مانند آفریقای جنوبی، زیمباوه، تانزانیا، بوستوانا بیش از ۶۵% از سهم بازار تجاری فرآوردههای این پرنده را اختیار دارند. (۲۰)
صنعت شتر مرغ در کشور جمهوری اسلامی ایران از سال ۱۳۷۸ توسط بخش خصوصی با واردات تعدادی جوجه، بنیان گذاشته شد، و در سالهای بعد میزان واردات جوجه به حدود ۱۸ هزار قطعه رسید. تا به حال در ایران این استانها و شهرها شروع به کار پرورش شتر مرغ کردهاند:
استان تهران: تهران- کرج- ورامین- پاکدشت، جاده ساوه
استان سمنان: ایوانکی- گرمسار
استان اصفهان: اردستان- دهستان- تیران- گلپایگان
استان کرمان: رفسنجان- باغین
استان گیلان: رشت- رضوان شهر
استان گلستان: گرگان- مینودشت- گنبد- بندر ترکمن
استان مرکزی: اراک- خمین- زرندیه- ساوه
استان همدان
استان سیستان و بلوچستان
استان یزد: ابر کوه
استان کردستان و استان زنجان
در این میان استان تهران با بیش از ۸۰ طرح اجرایی، صدور موافقت اصولی به ظرفیت ۳۳۱۹ شترمرغ مولد و صدور ۹۰ موافقت اصولی با ظرفیت۵۵۰۰ شتر مرغ پرواری از نظر علمی و عملی پیشتاز است. به دنبال آن استانهای سمنان و اصفهان بیشترین فعالیتها را در این زمینه داشتهاند. همچنین طبق آمار ۱۲۶ مزرعه در کشور وجود دارد. (۲۰، ۱۲)
جدول ۲-۱. آمار واحدهای پرورش شترمرغ در کشور
بدون مجوز بهره برداری | تعداد شترمرغ وارداتی | دارای مجوز بهره برداری | جمع | شرح |
۱۹۷ | ۳۳۱۹ | ۴۰ |
فرم در حال بارگذاری ...