۲) این ویروس ها دارای طیف وسیعی از آنزیم ها در متابولیسم اسیدنوکلئیک خود هستند از جمله تیمیدین کیناز، تیمیدین سنتتاز، ریبونوکلئوتید ردوکتاز، هلیکاز، پرایماز، DNA پلی مراز.
۳) تکثیر ویروس در سلول های آلوده مستلزم تخریب آن سلولهاست.
۴) تمام اعضای خانواده هرپس ویریده قادرند در سلول های میزبان خود به صورت نهفته در بیایند و یک ویروس می تواند بطور همزمان در برخی از سلول ها بطور فعال تکثیر شود و در برخی سلولها نهفته بماند در حالت مخفی ژنوم ویروسی بصورت حلقوی بسته در می آید و ژن های محدودی را بیان می کند (۴۴,۱۶).
۲-۳ ساختمان و مورفولوژی ویروس
شکل ۲-۱: اجزاء مختلف ویروس هرپس سیمپلکس.
این ویروس ها دارای اندازه بزرگی با قطری حدود ۱۶۰-۲۰۰nmمی باشند (۵۸,۷۵). اجزاء ویریون از چهار قسمت عمده تشکیل شده که از سطح داخل به خارج عبارت است از :
۱) بخش مرکزی (core)
حاوی ژنومDNA دو رشته ای خطی است که به دور پروتئین هایی مانند (VP19)‚DAN binding protein پیچیده اند که این پروتئین با پروتئین Vp5در ارتباط است (۴۳).
۲) کپسید
دارای تقارن ۲۰وجهی با ۱۶۲کپسومرکه شامل۱۵۰هگزامر و۱۲پنتامر است، کپسید ژنوم را احاطه کرده و قطری حدود ۸۵-۱۱۰nm دارد .
لایه خارجی کپسید از ۴ پروتئین ویروسی تشکیل شده است که شامل Vp5- VP26 -Vp23 -Vp19c
Vp5، پروتئین اصلی کپسید و تشکیل دهنده پنتامر و هگزامر
DNA-binding protein Vp19cو پروتئین اصلی درگردهمایی ویروس
Vp23، در ساخت کپسید و بسته بندی DNA نقش دارد
Vp26 ، مرتبط با هگزون است (۴۴,۵۸,۶۴,۷۷).
۳) فضای تگومنت
فضایی بی شکل و بدون تقارن بین پوشش و کپسید ویروس است ضخامتش برحسب وضعیت مکانی ویریون متفاوت است. این ناحیه دارای آنزیم ها و پروتئین هایی با ساختار و عملکرد متفاوت است که به آغاز تکثیر ویروس کمک می کنند.
عمدتاً شامل پروتئین های غیر ساختاری و اندکی پروتئین های ساختاری می باشد که عبارتنداز :
یا Vp16 : فعال کننده رونویسی از ژن های زودرس سریع
Vp22: توانایی انتشار سلول به سلول را دارد
VHS: مهار کننده سنتز پروتئین های سلولی
Vp1,2 : پروتئین های بزرگ و موثر در رهاسازی DNA ویروسی
۴) انولوپ (پوشش خارجی)
این غشا از هسته سلول میزبان منشا می گیرد و در ساختمان این پوشش، لیپیدهایی با منشا سلولی (هسته سلولی) وجود دارند. در سطح انولوپ تعدادی زوائد گلیکو پروتئینی (gp) وجود دارند که دراتصال و ورود به سلول میزبان و فعالیت آنزیمی نقش دارند. تعداد این گلیکو پروتئین ها ۱۱ عدد می باشد که عبارتنداز :
gpB، gpC، gpD، gpE، gpG، gpH، gpI، gpK، gpL، gpM، gpJ (۴۳,۴۴,۵۸).
۲- ۴ ژنوم ویروس هرپس سیمپلکس
ژنوم ویروس هرپس سیمپلکس بصورت DNA دو رشته ای خطی است که حدود ۷۰ پلی پپتید را کد می کند و از حدود )۱۵۰Kbpجفت باز) تشکیل شده است. درژنوم ویروس، وجود ژن های overlap رایج هستند این DNA به فرمtoroid بوده که دو انتهای آن به هم نزدیک است و بعد از ورود ویروس به هسته سلول عفونی در غیاب سنتز پروتئین به فرم حلقوی در می آید. درصد G+Cدر %۶۸ HSV1 و درHSV2 %69 است و مجموعاً ژنوم این ویروس حاوی ۸۴ ژن است و شامل دو بخش (short component) S و (large component) L است که بصورت کووالان به هم اتصال دارند که به ترتیب شامل ۶/۵ و ۹ جفت کیلو باز هستند.
این دو بخش دارای توالی های منحصر بفرد (Unique sequence regions)هستند که در دو طرفشان توالی های تکراری معکوس (inverted repeat sequence) قرار دارد. ژن های ویروسی بر اساس موقعیتشان نسبت به هم از چپ به راست در ناحیه USو UL نامگذاری می شوند (۴۴).
۲- ۵ چرخه تکثیر ویروس هرپس سیمپلکس
در این ویرس رونویسی ژنوم وسنتز پروتئین ها طی ۳ فاز صورت می گیرد :
فازاول : ژن های اولیه فوری (آلفا) بیان می شوند(Immediat early genes)
فازدوم : ژن های اولیه (بتا) بیان می شوند(early genes)
فازسوم : ژن های تاخیری(گاما) بیان می شوند(late genes)
پروتئین های موجود در تگومنت نقش مهمی در آغاز فرایند تکثیر ویروس دارند و سبب القاء شدن پروتئین های فاز آلفا می شوند. محصولات ژن های فاز آلفا القا کننده ژن های فاز بتا هستند (۴۴).
۲-۵-۱ اتصال و نفوذ و پوشش برداری
چرخه تکثیر ویروس هرپس سیمپلکس با اتصال ویروس از طریق گلیکو پروتئین های سطحی خود به سلول هایی که معمولا دارای رسپتور سلولی هپاران سولفات هستند آغاز می شود که از مهمترین گلیکو پروتئین هایی که دراین فرایند نقش دارند gpB و gpC هستند. جذب ویروس سبب ادغام یا فیوژن غشا لیپیدی ویروس با غشا پلاسمایی سلول می شود که gpB وgpD و هترودایمر gH/gL دراین فرایند نقش دارند.
این ادغام سبب القاء سیگنال هایی درون سلول میزبان شده و سلول رادر جهت تکثیر ویروس آماده می کند. همچنین فیوژن سبب آزاد شدن دو پروتئین تگومنت بنام های VHS (virion host shut off protein)که سنتز ماکروملکول های سلول میزبان را کاهش می دهد و ) که پس از ورود نوکلئوکپسید ویروسی به داخل سلول، پوشش برداری نزدیک به منافذ هسته صورت می گیرد. دراین انتقال نوکلئوکپسید ویروسی جذب منافذ هسته سایتواسکلت سلولی می شود که در رسیدن به این منافذ میکروتوبول ها نقش دارند (۳۲,۴۰,۵۸).
۲-۵-۲ رونویسی ژن های ویروسی
رونویسی DNAویروسی در هسته انجام می شود ولی پروتئین های ویروسی در سیتوپلاسم ساخته می شوند. در پروسه ی رونویسی از تمامی ژن های ویروسی RNA پلی مراز II میزبان نقش دارد و طی این پروسه ۳ دسته ژن های آلفا و بتا و گاما در ژنوم ویروس فعال می شوند.
در ۲تا۴ ساعت اولیه عفونت ژن های آلفا یا فوری(Immediate early) بیان می شوند که محصول این ژن ها بعنوان فعال کننده و تنظیم کننده ژن های دیگر عمل می کنند به عبارت دیگر محصول این ژن ها مستقیماً در تکثیر DNA دخالت ندارند و فقط محصولات آن ها در نسخه برداری بکار می رود این ژن ها شامل :
ICP47 -ICP27 -ICP22 -ICP4 -ICP0 می باشند.
فعال شدن ژن های فاز آلفا بواسطه پروتئین (VP16 )تگومنت ویروسی صورت می گیرد که همراه DNA به داخل هسته وارد شده و منجر به بیان ژن های فاز آلفا می شود و به عنوان ترانس اکتیویتور عمل می کند تا RNA پلی مراز II سلولی را بر ژن های آلفا متمرکز کند. همزمان با فاز آلفا تحت تاثیر VHS سنتز پروتئین های سلولی کاهش می یابد که VHS در ناپایدار ساختن mRNA های فاز آلفا و انتقال فاز آلفا به بتا نقش دارد.
در فاز بعدی ژن های بتا تحت تاثیر پروتئین های فاز آلفا (بخصوص ICP27 و ICP4) از هسته به سیتوپلاسم راه یافته و موجب کاهش فعالیت ژن های آلفا می شوند (۱۸,۴۰,۴۴).
تقریباً بین ۴تا۸ ساعت پس از عفونت ژن های فاز بتا بیشترین بیان رادارند. پروتئین های این فاز تکثیر DNA ویروسی را پیش می برند و سپس بیان ژن های فاز گاما ویروس راتحریک می کنند و اغلب پروتئین های غیر ساختمانی در این فاز ساخته می شوند ژن های بتا به زیر گروه های بتا -۱ و بتا-۲ تقسیم می شوند.پروتئین های بتا-۱ مانند ICP6(در زیر واحد بزرگ ریبونوکلئوتیدردوکتاز ویروس) و مانند ICP8 (پروتئین اصلی به DNA) سریعتر از همه بعد از عفونت ظاهر می شوند.
پلی پپتیدهای بتا-۲ مانند TK ویروسی و DNA پلی مراز آن را شامل می شود پیدایش محصولات ژن های بتا علامت آغاز سنتز DNA ویروسی است که بیشترین ژن های دخیل در متابولیسم اسید نوکلئیک ویروسی دراین گروه قرار دارند .
ژن های گاما ویروس پس از آغاز سنتز DNA ویروس بیان می شوند و بیان آن ها با سنتز DNA ویروسی تسهیل می شود (۴۴,۶۵).
۲-۵-۳ تکثیر و همانند سازی
DNA ویروسی پس از ورود به هسته از حالت خطی به فرم حلقوی تغییر شکل پیدا می کند و همانند سازی DNA به فرم تتا ( ) و بامکانیسم دایره چرخان انجام می شود سنتز DNA حدود ۳ ساعت بعد از عفونت آغاز شده و تا ۹تا۱۲ ساعت بعد از عفونت نیز ادامه دارد (۴۰,۵۸).
بخش عمده DNA ویروسی تولید شده در مکانیسم فوق بصورت کانکاتامرهای سر به دم (head to tail conctamer)می باشند. چند ژن ویروسی که برای همانند سازی ژنوم لازم هستند عبارتنداز :
ژن ul29 پروتئین متصل شونده به DNA تک رشته ای را کد می کند
uL52 /uL8/ uL5کمپلکس هلیکاز- پرایماز را کد می کنند
فرم در حال بارگذاری ...
